علی باقر طاهری نیا

علی باقر طاهری نیا

مدرک تحصیلی: زبان و ادبیات عربی. دانشکده ادبیات . دانشگاه تهران
پست الکترونیکی: btaheriniya@ut.ac.ir

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۳۶ مورد از کل ۳۶ مورد.
۲۱.

نقش روابط بین فردی و سرمایه ی روان شناختی در ایجاد امنیت روانی براساس تحلیل محتوای کیفی نامه های امام علی به کارگزاران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امنیت روانی روابط بین فردی سرمایه ی روان شناختی تحلیل محتوای کیفی نامه های امام علی به کارگزاران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۲ تعداد دانلود : ۲۷۶
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش روابط بین فردی و سرمایه روان شناختی در ایجاد امنیت روانی انجام شده است. این پژوهش با روش تحلیل محتوای کیفی و کاربست نرم افزارMAXQDA به ﺗﺒییﻦ اﻫﻤیﺖ و ﺟﺎیﮕﺎه امنیت روانی در نامه های امام علی به کارگزاران پرداخته است. انتخاب نامه ها از میان کلام حضرت به عنوان داده های پژوهش از این روست که نامه ها اسنادی ثبت شده اند و از قابلیت اعتماد بالایی در تاریخ نگاری برخوردارند به ویژه اینکه بعد از انتخاب آن ها به عنوان جامعه آماری بر اساس صحت سند، قدمت آن و .. اعتباریابی شده اند. این نامه ها در نرم افزارMAXQDA کدگذاری شده و بر اساس اشتراکات موجود در بین آن ها تحت عنوان مقوله های مختلف تقسیم بندی شده اند. بر اساس فراوانی مضامین مقوله امنیت بخشی و مقایسه آن با دیگر مقوله ها جایگاه امنیت بخشی در کلام حضرت مشخص گردیده است.حضرت در ایجاد و حفظ امنیت روانی کارگزاران از روابط بین فردی موثر، بیشتر بهره برده اند تا سرمایه روان شناختی. ایشان در روابط بین فردی بیشتر از حوزه های مهارتی موثر بر آن بهره برده اند تا عوامل موثر بر آن. از میان مهارت ها و عوامل موثر بر روابط بین فردی، برقراری اعتماد در روابط بین فردی و احترام گذاشتن، هرکدام با اختصاص 50 درصد از مضامین به خود، بیشترین اهمیت را در مبانی نظری حضرت به خود اختصاص داده اند و در میان مولفه های سرمایه ی روان شناختی، حضرت بیشترین اهمیت را در تقویت خودکارآمدی کارگزاران دانسته اند؛ چراکه این مولفه 63.33 درصد از مضامین را به خود اختصاص داده است.
۲۲.

شعر و چیستی آن از نگاه ابن خلدون ناقد بنی احمر

کلید واژه ها: ابن خلدون ادبیات نقد ادبی ماهیت شعر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۴ تعداد دانلود : ۸۵
نقد ادبی به معنای مطالعه، بحث، ارزیابی انواع ادبی است و می تواند به شکل یک گفتمان نظری بر اساس نظریه ادبی باشد یا بحث مفصل تری که حالت گزارش گونه در باب یک اثر ادبی داشته باشد. ابن خلدون باب ششم کتاب «مقدمه» خود را به علوم و اقسام آن، شیوه های تعلیم و تربیت اختصاص داده است. وی همچنین در این باب به ادبیات و به شکل خاص به شعر نیز به طور ویژه پرداخته است. یکی از مهم ترین رویکردهای ابن خلدون توجه به مفهوم شعر و افزودن موضوعی جدید در نظریه شعر اعراب با عنوان «ملکه شعر» است. او ماهیّت شعر را به گونه ای متفاوت از سایر نقّادان ادبی بیان می دارد و موهبت و ملکه شعری را در ترازوی نقد و تحلیل قرار می-دهد. هدف از این بحث، بررسی مفهوم و ماهیت شعر از نگاه ابن خلدون به عنوان یک ناقد ادبی است، تا تفاوت بین نظر او در این مورد با دیگران را تبیین نماید که در نهایت با بررسی روش تحلیلی توصیفی رویکردهای نقدی ناقد و تحلیل دیدگاه های او به شناخت نسبتاً جامعی از شخصیت ادبی- نقدی او می توان دست یافت. شیوه نقدی ابن خلدون متأثر از نگرش تاریخی اش است و زمان و مکان را دخیل در نقد می داند و اکتساب و حفظ زبان را عامل موفقیت شاعر می پندارد و معتقد بود شعر علاوه بر داشتن وزن و قافیه کلامی است بلیغ و مبتنی بر تصویر و ایماژ که هر بیت آن در معنا و مفهوم، مستقل از قبل و بعد می باشد.
۲۳.

الانزیاح فی البنیة النصیة عند بشری البستانی؛ تراسل الحواس أنموذجاً(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بشری البستانی الخطاب الشعری الانزیاح تراسل الحواس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۵ تعداد دانلود : ۵۱۲
لیس التراسل بین الحواس خروجاً عن العادة والمعیاریَة ولعباً لغویاً مجرداً من الفاعلیة والتأثیر بل یتوخی المبدع بکسر العلاقات بین الحواس قدراً کبیراً من التأثیر والإیحاء فی منطقة التلقی وهو سر فاعلیَة الاستعارة ومصدر حرکیِة الصورة الشعریِة ومن أهم مقومات حرفنة التشکیل الشعری الحداثی، والحرفنة هی الشکل الفنی الجمالی للشعر وبیئاته التشکیلیِة وارتفاعه جمالیاً وهی تتحقق فی الشعر المعاصر نتیجة وجود المؤثرات الجمالیِة فی الشعر والتراسل من أهم هذه المؤثرات التی تزید من جمالیِة الشعر والشعر یقدر بهذه الجملیِة المتأتیة من خرق العلاقات بین الحواس أن یشع فی وجدان المتلقی. من شأن هذا البحث أن یأخذ خطاب البستانی الشعری بالفحص والتحلیل للکشف عن الدور الذی یضطلع به تراسل الحواس فی هذا الخطاب الشعری الحداثی جمالیاً وتعبیریاً والقبض علی تأثیراته علی الفاعلیِة فی التعبیر الشعری وبیان ما یشعُ عنه من الدلالات والإیحاءات. فقد اعتمد البحث للتوصل إلی أهدافه المتوخاة علی المنهج الوصفی – التحلیلی وأخذ السیمیائیِةَ مساراً له فی التحلیل وجاء البحث فی المحورین: الحسی والدلالی. خطاب البستانی لا یستکین فی بنیته للمهادنة وما یتوقعه المتلقی من تراتبیة السیاق بل یعمل علی کسر أفق التلقی بالانحراف عن المعیاریة وخرق العلاقات المألوفة بین الحواس فی النص الشعری للتوصل إلی القدر الأکبر من الإثارة الجمالیة والدهشة عند المتلقی وزیادة فی المعانی حیث یأتی حضور تراسل الحواس لخلق المعادل الموضوعی لما یجری فی الواقع العراقی عند الاحتلال والحکم الدکتاتوری ولتجسید المجتمع الذکوری ومن أهم ما توصل إلیه البحث بعد مقاربة شعر البستانی هو أن التراسل بین المرئی والشمی فی التراسل الحسی وبین الشمی والانتزاعی فی التراسل الدلالی أکثر حضوراً فی خطاباتها کما ظهر أنها ما وظَفت التراسل ما بین الشمی واللمسی والذائقی اللمسی فی التراسل الحسی والتراسل حدث بکسر العلاقة وتجاوز المألوف بین الموصوف والصفة وبین الفعل والفاعل وبین المبتدا والخبر والمضاف والمضاف إلیه فی مستوی الحواس وهذا الکسر والانتهاک فی المضاف والمضاف إلیه أکثر حضوراً فی خطاب بشری الشعری.
۲۴.

کاربست دوگانه نظریه انسجام و تحلیل محتوای کیفی در تحلیل متن محور خطبه های جهادی امام علی (ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نظریه انسجام تحلیل محتوای کیفی امام علی (ع) اصحاب جمل سران سپاه شام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۱ تعداد دانلود : ۱۹۹
متن خطبه های امام علی (ع) در مواجهه با مخالفین، افزون بر بعد زیباشناختی ساختار زبان، مشتمل برابعاد معرفتی و پیرامتنی مهمی در لایه زیرساخت آن است. در این پژوهش تلفیقی از دو روش تحلیل محتوای کیفی و نظریه انسجام هالیدی به کار گرفته شده است تا متن و محتوای خطبه های جهادی امام علی (ع) به صورت همزمان مورد مداقه قرار گرفته و لایه های پنهان جنبه های رفتاری و ماهیتی سپاه حق و باطل مشخص گردد. بر همین اساس کارکرد عناصر انسجام واژگانی در بیان کنش اصحاب جمل بیشتر معطوف به مضامینی مانند شک، بیعت شکنی، حرص و طمع بوده و واکنش علی (ع) در برابر آنها در یقین، صبر، خونسردی و توکل به خداوند خلاصه می شود. در جریان جنگ صفین نیز عناصر انسجام بخش واژگان، ناظر بر بُعد ماهیتی دشمن یعنی کفر باطنی، اغواگری و ستیزه جویی آنهاست و در تقابل با جنبه های شخصیتی خداگرایانه، هدایتگرانه و صلح طلبانه امام علی (ع) برجسته می گردد. هرکدام از مضامین مذکور در قالب کلمات و تعابیر مختلف به واسطه عناصر واژگانی هم آیی یا بازآیی، به ویژه از طریق ترادف و تکرار مورد تأکید قرار گرفته اند.
۲۵.

التواتر السردی المتناثر فی قصه آدم (ع) فی القرآن الکریم(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۳۱۳ تعداد دانلود : ۸۸۷
التواتر السردی من أهمّ المقولات الزمانیه والأسلوبیه ومن أهمّ وجوه إعجاز القرآن وانزیاحه السردی؛ فقصه آدم (ع) من القصص التی تواترت أحداثها متناثره فی سبع سور من القرآن الکریم. إن إبداعیه هذه القصه، هی التواتر السردی أولا ثم التواتر فی السرود المتناثره لهذه القصه التی تختص بالقرآن الکریم. وتعددت أقسام التواتر فی القصه نحو التواتر المفرد، والتواتر النمطی، والتواتر التکراری، والتواتر التطابقی، لکن التکراری والنمطی أکثر استخداماً لوجود دواعٍ معنویه. ویمتاز التواتر فی قصه آدم (ع) بتأکید المعانی السابقه عبر الاستبدالات اللفظیه والأسلوبیه وبواسطه الاشتراک اللفظی وتثبیت المعنی فی ذهن المخاطب وتخلید مضمون القصه ومباغته المتلقی والتصعید الدلالی وإثراءه وإضاءه الضوء علی الحدث أو الشخصیه والترکیز علی الفکره الرئیسه للقصه وتفصیل المفاهیم والوظیفه الجمالیه. وتعتمد القصه فی استخدام تقنیه التواتر السردی علی أسالیب متنوعه ومنفرده مدهشه وفی انتقاء موحٍ لمعان کثیره تستهدفها؛ منها: التواتر الانزیاحی والاستشراف التواتری والاسترجاع وامتزاج الاسترجاع بالاستشراف التواتری واستحضار وجهات النظر المتعدده واستخدام فعل المضارع الدال علی الاستمرار. وکل هذه فی خدمه الرساله الدینیه والتربویه. لذا فإن المقال یستهدف تبیین انزیاحیه التواتر السردی وجمالیاتها فی قصه آدم (ع) فی سبع سور علی ضوء المنهج التوصیفی التحلیلی.
۲۶.

حریم ممنوع علم کجاست ؟ تاملی در حوزه معنایی و دلالت چهار واژه قرآنی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پایان علم معناشناسی علم غیب تفسیر تسخیر ماسوی الله

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۰ تعداد دانلود : ۱۹۶
بشر که در تلاش برای پیشرفت و سلطه بر جهان پیرامون، گاهی مقهور موانع زمانی، مکانی و معرفتی شده است در مقام مقایسه با میزان پیشرفت انسانهای نخستین، خود را موفق و بعضا در نقطه پایان و مرز نهایی پیشرفت می داند حال آن که گذر زمان و کشف و کسب دانسته های جدید همواره با پدیدار شدن مجهولات تازه همراه بوده است؛ از این رو بشر در سیر تلاش و تکاپوی پیوسته، خود را در مقابل این پرسش می بیند که کدام حریم علم است که از دسترس او خارج است و دیگر نباید برای ورود در آن ساحت، خود را به زحمت بیاندازد. این پرسش محور بحث در این گفتار قرار گرفته است و با اتکاء به معرفت قرآنی و بررسی معناشناسانه حوزه معنایی واژگان قرآنی و التفات به مباحث فلسفه علم به این برونداد منتهی شده است که بجز علوم خاص ذات حق تعالی و علومی که به اذن الهی برای همیشه در پرده غیب قرار گرفته است، سایر علوم بالقوه در دایره تسخیر بشر قرار دارد و انسان به اقتضای «مقام خلافت» و «امر به استعمار زمین» برای تحقق اراده خداوند متعال باید تلاش خود را برای دستیابی به آن علوم به کار بگیرد.  
۲۷.

من قراءه السطوح إلی قراءه دلالات الأعماق؛ مقاربه تأویلیه لقصیده أغنیه الممالک الضائعه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الشعر العراقی المعاصر العلاق أغنیِه الممالک الضائعه النظریِه التأویلیِه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۰ تعداد دانلود : ۱۱۴
      المنهج التأویلی منهج نقدی یخرج النص من الغیاب والنص دون قراءه تأویلیِّه تلامسه، یبقی مجرّد انفعال أدبی مکتوم وفی ضوء هذه الحقیقه جاء هذا البحث معتمداً علی المنهج الوصفی – التحلیلی وفی إطار الدرس التأویلی لمقاربه قصیده « أغنیِه الممالک الضائعه » ومن أهم الأهداف المؤمّله إلیها خلق الوعی عند القاریء بعالم هذه القصیده وموضوعها بعد إزاله الستار عن وجوه الرموز والإشارات وتنطلق ضروره هذا البحث عن فقدان بحث علمی منهجی عن شعر العلاق من جهه ومن جهه أخری تنطلق الضروره عن أهمیه القصیده فی کونها ترتبط بالواقع السیاسی وتعکس اشکالیات الواقع السیاسی العربی. هذه القصیده من أشهر قصائد العلاق تسرد ضیاع الأرض العربیِّه من الأندلس ماضیاً إلی العراق وفلسطین حاضراً وهذا الضیاع نتیجه للعلاقات المتشظیّه بین بلدان العالم العربی ونتیجه لفعل الخیانات والقصیده إلی جانب وظیفتها الإفهامیِّه، لم یُمهل فیها الجانب الإبداعی للشعر فهی تکتنز بالطاقات الجمالیِّه والإیحائیِّه الثرّه التی تأتی من الاستعارات ومن التقنیات التعبیریِّه والانحرافات الشکلیِّه.التراث ذات الفاعلیه فاعلیِّه فی قصیده العلاق واعتمد علیه للتعبیر عن الموقف المعاصر وإضفاء الموضوعیِّه إلی مقصدیات النص الشعری ولعبه الإیقاع تحمل الدور الجمالی التعبیری فی هذا النص الشعری وأکثر الشاعر فیها من البنیات المتوازیِّه التی یمکن توزیعها علی شاکله عمود الشعر القدیم والتکرار فی القصیده یحمل وظیفتی الجمالیِّه والتعبیریِّه والتنظیم الصوتی مرتبط بخوالج الشاعر النفسیِّه ویعکس ما یعتمل فی صدر الشاعر من الغضب والسخط لعوده العرب إلی حماقته الأولی ویعکس حزنه الشاعر وزفراته وما یجلب الانتباه فی هذه القصیده هو التشاکل الدلالی بین العنوان وبین النص الشعری وفی الحقیقه أنَّ العنوان له رصیده التاریخی المرتبط بالأندلس و یمثِّل الصوره المختزله لدلالات النص ویشیر إلی فعل الخیانه والضیاع ویعزف علی إیقاع الخواطر عند المتلقی.
۲۹.

التحلیل النقديّ للخطاب الشعريّ عند إیهاب الشّلبي؛ قصیده أیّار یوقظني السّاعه الستّون وفق نظریه لاکلو وموف(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: التحلیل النقدی الخطاب الشعر الأردنی المعاصر إیهاب الشلبی لاکلو وموف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۶ تعداد دانلود : ۹۲
یعدُّ التحلیل النقدی للخطاب حقلاً معرفیّاً جدیداً لمشاکسه الخطاب وبلوغ الفهم الحقیقی عنه بعد الدخول فی مکنوناته عبر مجموعه من طرق ومناهج التحلیل. ویکتسب التحلیل النقدیّ للخطاب أهمیته من خلال الدمج بین تحلیل الخطاب ودراسه البیئه المحیطه التی تؤثر فی تکوین الخطاب ودراسه العلاقه الجدلیّه بین الخطاب والسّلطه ومن ثمَّ محاوله تحدید الاتجاه الإیدیولوجی للخطاب. وقد تعدّدت مذاهب التحلیل النقدی للخطاب ومناهجه، حیث یعکف المشتغلون بحقل التحلیل النقدی للخطاب علی دراسه الخطاب بعد التبّنی الواعی لمجموعه من الطرق والمکانیزمات الأساسیّه بغیه خلق المعرفه. والاتجاه النقدیّ عند لاکلو وموف هو من أهمّ مناهج التحلیل النقدیّ للخطاب، إذ یتّسم هذا الاتجاه بالقراءه المحایثه للخطاب والترکیز علی الدّوال وعملیّه التهمیش والإبراز والبلوره ودراسه الدوال المتشظّیه والبؤره الدّلالیّه المرکزیّه داخل الخطاب تحت ما یسمّی التمفصل وهذا هو المنهج المتبّع فی دراسه شعر إیهاب الشّلبی من خلال العکوف النقدیّ علی دراسه قصیده «أیّار یوقظنی» التی أنشدها الشاعر فی الذکری السنویّه السادسه للنکسه عام 2008م. وتشیر النتائج إلی أن القصیده تکتظُّ بمجموعه من الدّوال المتغیّره فی التعبیر عن الواقع العربیّ وسلبیّه الواقع السیاسی بغیه تعریه هذا الواقع المأزوم والدّلاله المرکّزه تتمفصل وتتمحور حول الترکیز علی فعل المقاومه والخروج أو التّأکید علی رخو الحضور العربیّ فی البعدین المختلفین کما یعمل الشاعر علی تهمیش الآخر الأجنبیّ والعربیّ الذی ینطوی علی نفسه من دون الخروج والاندفاع وفعل الإبراز من خلال بلوره فعل المجابهه والترکیز علی الفعل التاریخی المقدس الذی تکمن فاعلیّته فی طرد الأجنبیّ عند الشاعر وتهمیش الآخر الغاصب وترسیخ أحقیّه الشعب الفلسطینیّ ورفض اغتصاب الأرض وهی لأصحابها الحقیقیین وإدانه الموقف المتخاذل للحکام العرب تجاه الاحتلال.
۳۰.

آشنایی زدایی جایگزینی در قرآن کریم بررسی موردی تشبیه و کنایه در داستان حضرت نوح (ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن کریم داستان حضرت نوح (ع) آشنایی زدایی جایگزینی تشبیه کنایه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۳ تعداد دانلود : ۹۰
یکی از تکنیک هایی که در علم زبان شناسی مورد توجه قرار گرفته است، تکنیک آشنایی زدایی است که در آن گوینده یا نویسنده سعی دارد در اثر خود از زبان معیار عدول کرده که بدین وسیله با واداشتن مخاطب به کنکاش ذهنی، درک هر چه عمیق تر مفاهیم را به دنبال دارد به طوری که جنبه ی تاثیرگذاری آن بسیار بیشتر از کلام عادی خواهد بود. قرآن کریم به عنوان یک متن فرابشری به بهترین شیوه در جای جای قرآن از این شیوه بهره برده است و از آنجایی که بررسی این تکنیک در فهم یکی از جنبه های اعجاز قرآن بسیار مهم می نماید لذا پژوهش حاضر بر آن است تا با شیوه ی توصیفی و تحلیلی و با استقراء تام داستان حضرت نوح علیه السلام در سور قرآنی، آشنایی زدایی جایگزینی را با استفاده از دو ابزار تشبیه و کنایه مورد بررسی و مداقه قرار دهد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که این تکنیک به شکل موثری در داستان حضرت نوح به کار رفته است که از جمله دلایل به کارگیری آن شامل، ایجاد مبالغه در معنی و مضمون آیات، عمومیت بخشیدن به دلالت های آیات، ایجاد شور و شوق در مخاطب، ایجاد کنکاش ذهنی در وی، وسعت بخشیدن به معنا و مضمون آیات است.
۳۱.

دراسه روایه «الحریق» لمحمد دیب في ضوء نظریه البنیویه التکوینیه لغولدمان(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۱۴ تعداد دانلود : ۶۱
علم الاجتماع الأدبی أو سوسیولوجیا الأدب تعد من الاتجاهات الجدیده التی ظهرت فی مجال الأدب وتسعی إلی دراسه العلاقه بین الأدب والمجتمع، وفی هذا الحقل قد طرح لوسیان غولدمان نظریه البنیویه التکوینیه علی أساس التفاعل بین النص الأدبی وبنیه المجتمع التحتیه. قد استهدفت هذه المقاله علی أساس المنهج الوصفی التحلیلی، دراسه سوسیولوجیه لروایه «الحریق» لمحمد دیب، الکاتب الجزائری المعاصر، وفقاً لهذه النظریه. فی هذا الصدد تمت دراسه عناصر من السیاقات الدلالّیه للروایه مثل معرفه الوعی الحالی والوعی المحتمل للشخصیات، البطل الإشکالی، والوعی الفردی. کانت النقطه الجدیره بالملاحظه هی عدم تحول شخصیات الروایه طوال الروایه وعدم تحول وعیهم الحالی إلی الوعی الممکن. وفی النهایه یجب القول بأن محمد دیب قد أجاد فی تقدیم الصوره الاجتماعیه للجزائر، ورسم السیاقات الدلالیه للروایه والتی ظهرت علی الصعیدین الاجتماعی والسیاسی فی الروایه من الفقر المدقع للشعب الجزائری بسبب اظطهاد الفرنسیین، والضعف الثقافی القاتل، وجهود الناس لتغییر الوضع وغیر ذلک من السیاقات الاجتماعیه والسیاسیه التی أثرت فی محمد دیب وسببت کتابه هذه الروایه الخلابه.
۳۲.

بررسی جایگاه آواها در حرکت بخشی به تصاویر ادبی صحنه های قیامت در قرآن کریم

کلید واژه ها: قرآن کریم قیامت آوا تصویر حرکت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹ تعداد دانلود : ۷۱
خصایص صوتی هر زبان اولین بخش ماهیت همه زبا نهای بشری را تشکیل می دهد و چون از نظر زبان شناسان، زبان در اصل صداهایی است که بشر برای انتقال مفاهیم ذهنی خود انتخاب کرده است، لذا مباحث آواشناختی را اولین گام برای تفسیر آن تلقی می کنند. قرآن، معجزه بزرگ الهی، از منظر اصوات، کلمات و ترکیبها بی نظیر است و کوچکترین واحد صوتی، ارزش معنایی والایی دارد و مهمترین ویژگی اسلوبی قرآن این است که آواها تابع معانی و متناسب با اغراض آیات هستند و با توجه به حال و مقام، متنوع می گردند. این مقاله بر آن است تا خاصیت آوایی حروف به کاررفته در آیات قیامت را مورد کنکاش قرار دهد، چرا که در تصویرپردازیهای آیات قیامت، آواهای برخاسته از چیدمان حروف، نقش به سزایی ایفا می کنند و به صدای واقعی پدیده ها و وقایع موجود در قیامت دلالت می نمایند؛ به عنوان مثال زمانیکه از زلزله قیامت و شکسته شدن و فروریختن کو هها سخن گفته می شود، حروفی چون«قاف » و «کاف » کاربرد بیشتری می یابند تا صداهای مهیب این حوادث قابل حس و قابل درک گردد.
۳۳.

بلاغه التقابل فی أشعار أحمد مطر السیاسیه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الشعر العربی المعاصر البلاغه العربیه علم البدیع الثنائیه السلبیه والایجابیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷ تعداد دانلود : ۳۶
أحمد حسن مطر(1956م)، شاعر عراقی وثیق الصله بالقضایا الدینیه والاجتماعیه والسیاسیه حیث لا یمکن فطام شعره عن واقع العراقی السیاسی والإجتماعی، فأصبح الشاعر ینطق بلسان حال الأم ه کلّه ا والإنس انیه بأسرها مستخدماً مختلف الأسالیب البلاغیه فی بنیه شعرها الذی یلتفُّ بالکثیر من القضایا الانسانیه، ومن ضمنها أسلوب التقابل الّذی یعتبر جزءً من علم البدیع الّذی یعنی بطلاء المبنی وزخرفته، فهو أنْ یؤتی فی الکلام بمعنیین أو أکثر ثمّ یؤتی بما یقابل ذلک علی الترتیب. إنّ التقابل کیفیه لغویه فی شعر أحمد مطر یعتمد علیه الشاعر فی قصائده وللتقابل إلی جانب دوره فی اثراء جانب المعنی یصبُّ فی انسجام النص الشعری ومن ثمّ لیس التقابل تلاعباً بالالفاظ قدر ما هو محاوله لاثراء النص إلی جانب شعرنه التشکیل الشعری وذا هو سرُّ لجوء الشاعر العراقی إلی التقابل فی شعره. والبحث هذا یروم دراسه بلاغه التقابل فی أشعار أحمد مطر ، مستخدمًا المنهج التوصیفی- التحلیلی حیث یصف أسلوب التقابل نظریاً، ومن ثمّ عرض تحلیلًا لمواضع التقابل وبلاغته فی أشعار أحمد مطر المختاره.
۳۴.

دراسه التکرار فی قصه موسی وفرعون فی القرآن الکریم

کلید واژه ها: القرآن الکریم القصه التکرار موسی وفرعون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳ تعداد دانلود : ۲۸
من المواصفات الفنیه، والجمالیه للقصص القرآنیه، ظاهره التکرار التی تدل بدورها علی خضوع الجانب الفنی للجانب الرسائلی. فهناک مشاهد من القصص القرآنیه، جاءت مکرره، ومنتشره فی السور القرآنیه، لکنه لایطلق علیها عنوان التکرار بما تحمله الکلمه من معناها المألوف، إلا عن تسامح لغوی. تعتبر قصه موسی، وفرعون أکثر القصص القرآنیه تکرارا، والذی یجعله الباحثون من قبیل هذا التکرار، هو إما الإتیان بمختار من القصه تلائم المقتضی الخاص فی السوره، وإما الإتیان بقسم من القصه جاء مکررا فی أکثر من سوره. وکل من هذه المختارات المکرره تزید التصویر الفنی للسوره قوه، وتجسیما. تسعی هذه الورقه وراء مناقشه بلاغه التکرار فی قصه موسی وفرعون، الکشف عما یمتاز به القرآن الکریم من مواصفات تمیز القصص الإلهیه من القصص البشریه.
۳۵.

صدی الوحده العقائدیه فی أدب المقاومه لحرکه البحرین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: أدب المقاومه الصحوه الإسلامیه حرکه البحرین الشعر الوحده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱ تعداد دانلود : ۴۱
الصحوه الإسلامیه مجموعه من الحرکات الشعبیه التی إنطلقت من أواخر عام 2010، ومنها حرکه البحرین التی إبتدأت منذ 14 فبرایر عام 2011، ولکن هذه الحرکه کانت تختلف عن باقی الحرکات بسبب محاوله الأجهزه البحرینیه الرسمیه، ومحاوله رجال الدین و السیاسه، و کذلک محاوله الکیان الغربی علی وصم حرکه شعبها بأنّها طائفیه. إنّ هؤلاء یرمون حرکه البحرین بالطائفیه ویصفونها بأنّها حرکه الشیعه رداً علی السنّه. فقد إنعکس هذا فی أدب مقاومتها وإثر ذلک إهتم شعراء الحرکه بإبراز الوحده العقائدیه بین مسلمی البحرین من منظور الشیعه والسنّه. إنّ هذا البحث الأدبی یدرس العلاقه بین المقاومه والصحوه الإسلامیه من منظور أدبی، وکذلک کیفیه صدی الوحده العقائدیه فی أدب مقاومه البحرین.
۳۶.

تحلیل گفتمان پیامبران در سوره هود براساس الگوی استدلالی پاتریک چاردو (گفتمان حضرت نوح و حضرت شعیب علیهما السلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل گفتمان استدلال پاتریک شاردو سوره هود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵ تعداد دانلود : ۴۶
یکی از کاربردهای زبان در جهت تأثیرگذاری بر دیگری استدلال کردن است. استدلال ها در جهت اقناع مخاطب به کار می روند؛ زیرا سعی دارند مخاطب را قانع کنند که این تفکر درست است و یا به نفع  اوست که تابع این نگاه یا  اعتقاد باشد.نظریه ها و دیدگاه های متفاوتی در استدلال مطرح شده است. الگوی سوم در پژوهش های این نظریه که امتداد پژوهش های پرلمان در راستای احیای بلاغت ارسطویی است، به بررسی استدلال درون یک گفتمان می پردازد.در این رویکرد به بررسی مسأله انواع گفتمان ها در رابطه با استدلال پرداخته و روش هایی که گفتمان شفاهی و مکتوب از طریق آن سعی در تأثیر گذاری در مخاطب دارد، مورد تدقیق و دسته بندی قرار می گیرد.از آنجا که قرآن کریم در بردارنده گفتمان هایی با محوریت موضوعاتی همچون: نفی شرک و بت پرستی،دعوت به توحید، دعوت به عدل،نفی فساد بر روی زمین و...است،می توان متن قرآن کریم را گفتمانی استدلالی قلمداد کنیم که در پی اصلاح گری است. از سوی دیگر،متن استدلال محور، ویژگی هایی دارد که موجب تمایز آن با سایر متون می گردد؛ یکی از این ویژگی ها وجود دو طرف یا یک طرف منازع در آن است که این ویژگی نیز در قرآن بویژه سوره هود که گفت و گوی پیامبران  را در خود دارد،  قابل مشاهده است. بر همین اساس در این جستار برآنیم تا گفتمان های موجود در این سوره را طبق الگوی استدلالی «پاتریک شاردو» مورد تحلیل قرار دهیم.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان