عبدالرضا سیف

عبدالرضا سیف

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۳۱ مورد.
۱.

جامعه شناسی غزلیات انوری و سعدی با رویکرد زبان شناسی نقش گرای هلیدی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه ادب غنایی سال بیستم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۳۹ 157 - 174

کلید واژه ها: انوری سعدی جامعه شناسی غزل فرایندهای فعلی زبان شناسی نقشگرا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 107 تعداد دانلود : 313
انوری ابیوردی و سعدی شیرازی از غزلسرایان برجسته سده 6 و 7 ه.ق در عرصه غزلیات عاشقانه اند که وجود فاصله یک صد ساله بین آن دو  بررسی غزلیاتشان را از منظر جامعه شناسی حائز اهمیت می سازد. در مقاله حاضر با تکیه بر رویکرد زبان شناسی نقشگرای هلیدی که برای زبان نقش مهمی در بازنمایی جهان واقع و پدیده های اجتماعی قائل است، تحولات معنایی غزلیات انوری و سعدی و نحوه انعکاس بافت موقعیتی فردی و اجتماعی آنان در ساختار غزل، موضوع تحقیق قرار گرفته است. بنابراین، پرسش اصلی تحقیق حاضر این است که انواع فعل در غزلیات سعدی و انوری چه تحولات اجتماعی و فرهنگی را منعکس می سازد. بدین منظور، برمبنای روش توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر نظام گذرایی فعل در زبان شناسی نقشگرا، بسامد هر یک از فرآیند های فعلی - شامل رابطه ای، مادی، وجودی، کلامی، رفتاری و ذهنی- را در 100 غزل آغازین دیوان هر یک از دو شاعر مذکور استخراج کرده و نوع کارکرد هر فرآیند در پیوند با نقش بینافردی و گستره متنی هر یک با یکدیگر مقایسه شده است. نتیجه این بررسی نشان می دهد که غزلیات انوری غالباً مبتنی بر تجارب عاشقانه شخصی و به تمام معنا غزل است، حال آن که غزل سعدی دارای معانی و مفاهیم گوناگون فردی، اجتماعی، اخلاقی و تربیتی است که به شیوه ضمنی در سطوح استعاری، تمثیلی و کنایی زبان نمود پیدا کرده است.  
۲.

ماهیت تصوف و زبان آن از دیدگاه مولانا در مثنوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: متن پژوهی ادبی بهار ۱۳۹۸ شماره ۷۹ 102 - 77

کلید واژه ها: تصوف نگاه هنری نگاه معرفتی زبان ارجاعی زبان عاطفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 441 تعداد دانلود : 972
این پژوهش در بررسی و نقد دیدگاه شفیعی کدکنی درباره عرفان و زبان آن به نگارش درآمده است. در این دیدگاه، عرفان نگاه هنری به دین و زبان آن، زبان شعر و مطابق تقسیم بندی آ.آر ریچاردز، ناقد ادبی، زبانی عاطفی و فاقد صدق و کذب منطقی در مقابل زبان ارجاعی، و قابل صدق وکذب در علوم تجربی تلقی شده است. طبق بررسی انجام شده در این پژوهش که با تحلیل محتوای ابیات مثنوی و شیوه بیان مولانا در بیان عناصر اصلی عرفان اسلامی صورت گرفته، تصوف جز در چهارچوب مقوله معرفت شناسی تبیین پذیر نیست. در دیدگاه مولانا، تصوف نگاه و ماهیت معرفتی دارد که معیار در آن، برخلاف نگاه هنری، حقیقت است نه زیبایی، و زبان گزاره های آن معرفتی و بعضاً معرفتی عاطفی می باشد و نیز ملاک صدق درآن ها، برخلاف دیدگاه مذکور، نه درونی و از سنخ «صدق هنری»، بلکه بیرونی و منطقی است. به علاوه، تصوف برخلاف هنر که به علت منش ارتباطی، وابسته به زبان است، به زبان وابسته نیست. ازاین رو، عارف سرانجام، خاموشی را ترجیح می دهد.
۴.

تبیین ساختار سلسله مراتب اداری گورکانیان، با تکیه بر منشآت بدایع الانشاء یوسفی هروی( 940 ق)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گنجینه اسناد سال بیست و هفتم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۱۰۵)

کلید واژه ها: نامه نگاری گورکانیان بدایع الانشاء یوسفی هروی مراتب اداری

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه منابع و کلیات
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه باستان شناسی یاستان شناسی آثار هنری و بومی ملل
تعداد بازدید : 714 تعداد دانلود : 407
نامه نگاری که در قدیم به آن فن «ترسّل» می گفته اند، به عنوان یکی از فنون انشاء و نویسندگی در گسترة فرهنگ و ادب فارسی، جایگاه ویژه ای دارد و نامه های برجای مانده از هر دوران حکومتی، اطّلاعات ارزشمند ادبی، تاریخی، اجتماعی، سیاسی و غیره را در برمی گیرد که پرداختن به آن ها در حیطة پژوهش های تاریخی بسیار راهگشاست. بدایع الانشاءیوسفی هروی یکی از این منابع مکتوب است که برحسب سلسله مراتب اداری و مشاغل دیوانی، در زمان همایون شاه گورکانی نگارش یافته است. هدف: نظر به اهمیّت میراث مکتوب، هدف این پژوهش در وهلة نخست، معرّفی نسخه ای مربوط به دورة گورکانیان، به منظور استفاده در پژوهش های ادبی و تاریخی و در وهلة دوم، تبیین ساختار سلسله مراتب اداری این دوره با تکیه بر محتوای این اثر است. روش/ رویکرد: روش مورداستفاده در این تحقیق، توصیفی- تحلیلی، بر اساس نسخة خطی بدایع الانشاءو سایر منابع تاریخی موجود است. یافته ها و نتایج: نامه های بدایع الانشاءبه عنوان یکی از آثار ارزندة دورة گورکانیان، اطّلاعات مفیدی درزمینة سلسله مراتب اداری، مشاغل دیوانی، مذاهب و آیین ها، آداب ورسوم و شیوة نامه نگاری مرسوم در این دورة تاریخی را آشکار می نماید.
۵.

بررسی تأثیر ارتباطات مردمی بر عملکرد فرماندهان انتظامی با تأکید بر سامانه 197 استان همدان

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی همدان سال سوم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۸) 53 - 80

کلید واژه ها: ارتباطات مردمی عملکرد فرماندهان انتظامی سامانه 197 همدان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 61 تعداد دانلود : 992
روش تحقیق حاضر، روش توصیفی از نوع زمینهابی می باشد. جامعه آماری مورد مطالعه را تمامی فرماندهان و مدیران انتظامی و نیز شهروندان دارای تماس با سامانه 197 در استان همدان در سال 1393 تشکیل داده که بر اساس اطلاعات موجود، تعداد کل جامعه آماری شهروندان دارای تماس با سامانه 197؛ در حدود 5554 نفر می باشد که به صورت سهمیه ای تصادفی ساده انتخاب گردیده اند. حجم نمونه تحقیق با استفاده از فرمول کوکران در شهروندان برابر با 359 نفر مشخص شد و با استفاده از شیوه طبقه ای تصادفی ساده، انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها، از دو پرسشنامه محقق ساخته ویژه فرماندهان و مدیران انتظامی و ویژه شهروندان در سطح سنجش ترتیبی و طیف پنج گزینه ای استفاده شد. روایی ابزار به صورت صوری و محتوایی و روایی سازه و پایایی توسط ضریب آلفای کرونباخ انجام شد که میزان پایایی حاصله در تمام ابعاد بالاتر از 70/0 به دست آمد. برای آزمون فرضیه ها، از آزمون t تک نمونه ای و با استفاده از نرم افزار SPSS استفاده گردید. یافته ها نشان داد که میزان تأثیر ارتباطات مردمی با سامانه 197 در تمامی ابعاد شش گانه عملکرد مدیران انتظامی استان همدان در سطح بالاتر از متوسط و زیاد است. بنابراین، در تمامی آن ها فرض صفر رد می گردد. با توجه به میزان مقادیر t های حاصله، میزان اثرگذاری ارتباطات مردمی با سامانه 197 بر ابعاد مختلف عملکرد فرماندهان انتظامی متفاوت است و اثرپذیرترین بُعد عملکرد فرماندهان انتظامی؛ پیشگیری از وقوع جرم توسط فرماندهان انتظامی بوده، در درجه دوم برقراری نظم و امنیت توسط فرماندهان انتظامی، در مقام سوم؛ عدالت محوری فرماندهان انتظامی؛ در رتبه چهارم؛ رعایت حقوق شهروندی از سوی فرماندهان انتظامی، در درجه پنجم اجرای دقیق قانون توسط فرماندهان انتظامی و پایین ترین سطح؛ پناه مردم بودن فرماندهان انتظامی بود.
۶.

پیشگیری از بزهکاری اطفال و نوجوانان با افزایش جمعیت خانواده

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی همدان سال سوم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۱۰) 25 - 56

کلید واژه ها: پیشگیری بزهکاری فرزندان خانواده نوجوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 61 تعداد دانلود : 185
هدف: کاهش جمعیت جوان پدیده ای جهانی است که هرم جمعیتی را در جوامع توسعه یافته دچار تغییر نموده و در کشورهای در حال توسعه نیز تهدید آن پیش بینی شده است. کشورما نیز از این روند مستثنی نمی باشد لذا اخیر مقام معظم رهبری سیاستهای کلی جمعیت را ابلاغ و دولت محترم نیز اقداماتی در این زمینه معمول داشته است تا از تحقق تهدید مذکور پیشگیری گردد. هدف این مقاله شناسایی رابطه بین افزایش تعداد فرزندان خانواده با پیشگیری از بزهکاری آنها می باشد. روش: این تحقیق از نظر نوع توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف کاربردی با رویکرد نظری است. اطلاعات مربوطه از طریق مطالعات کتابخانه ای و سایت ها بدست آمده است. تحقیق شامل یک فرضیه اصلی و سه فرضیه فرعی بوده تحقیق با دیدگاه انتقادی نسبت به سایر تحقیقات موجود شروع و ادامه یافته است به گونه ای که اکثریت قریب به اتفاق تحقیقات فعلی افزایش تعداد فرزندان در خانواده را عامل خطر و سبب بزهکارشدن آنان می دانند ولی در این تحقیق به ازدیاد فرزندان خانواده با دیده عامل حمایتی و فرصت نگریسته شده ونقش و کارکرد آنان در پیشگیری از بزهکاری سایر فرزندان خانواده تبیین می نماید. یافته ها و نتایج: با استفاده از مبانی علمی ، مبانی شرعی و اصول فرهنگ حاکم بر جامعه ایرانی به تحلیل موضوع پرداخته به گونه ای که هر سه فرضیه تحقیق تایید گردیده و ثابت شد که تعدد فرزندان از طریق تحکیم ساختار خانواده ، جامعه پذیرنمودن فرزندان و تقلیل و خنثی سازی تاثیر سایر عوامل موثر بر بزهکاری ، در پیشگیری از بزهکاری فرزندان خانواده نقش دارد.
۷.

بررسی عشق در دنیای حماسه با نگاهی به شاهنامه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: متن پژوهی ادبی زمستان ۱۳۹۵ شماره ۷۰

کلید واژه ها: عشق حماسه دورة تاریخی عشق شنیداری عشق هدفدار تقدم عشق ورزی زن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 964 تعداد دانلود : 316
با آنکه حماسه ها، از جمله شاهنامه، دنیای جنگ و نبرد هستند، امّا در آنها از عواطف و احساسات فردی نیز می توان نشان یافت. از این رو، هرچند حجم داستان های عاشقانة شاهنامة فردوسی در مقایسه با حجم کلّ آن اندک است، امّا اگر حماسة بزرگ ملّی ایران از این تعداد داستان عاشقانه خالی می بود، گویی کمال فعلی خود را نمی داشت. فردوسی که در شاهنامه به عواطف مختلف انسان از جمله خشم، شادی، اندوه و... پرداخته، به عشق هم که از کهن ترین عواطف انسان و «درد همیشگی» وی است، توجّه داشته است. مقالة حاضر می کوشد با بررسی مهم ترین داستان ها و ماجراهای عاشقانة شاهنامه، ویژگی های کلّی عشق در دنیای حماسه و عوامل مختلف اجتماعی و فرهنگی آن را بررسی و تبیین نماید. بدین ترتیب، ابتدا به ذکر تفاوت ها و شباهت های عشق در دورة حماسی با دورة تاریخی پرداخته و عوامل گوناگون مانند ژانر حماسی، زمان و... را که در شکل دهی نوع خاصّی از عشق در شاهنامه مؤثّر بوده اند، بیان می کند و در ادامه، سه مورد از مهم ترین ویژگی های عشق در داستان های عاشقانة شاهنامه بررسی می شود.
۸.

بررسی تحلیلی افسانه های مرتبط با بزرگان ادب فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ایرانی سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲۳
حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه باستان شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه منابع و کلیات
  3. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی مرجع شناسی تذکره ها و تذکره نویسی وعلم الرجال
  4. حوزه‌های تخصصی ادبیات کلیات شخصیت ها شاعران
تعداد بازدید : 38 تعداد دانلود : 572
۹.

بررسی و تحلیل چیستی و چگونگی ظهور کهن الگوی آنیما و آنیموس در شعر طاهره صفارزاده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۴ بهار ۱۳۹۱ شماره ۱ 107 - 126

کلید واژه ها: آنیما آنیموس شعر معاصر صفارزاده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 709 تعداد دانلود : 451
آنیما و آنیموس دو کهن الگوی بسیار مشهور در ادبیات فارسی هستند که ابتدا توسط روان شناسانی چون یونگ مطرح شدند. این تصویر بارها توسط پژوهشگران در اشعار شاعران مختلف نمود یافته است. کهن الگوی آنیما نیم? زنانه در وجود مردان و آنیموس نیم? مردانه در وجود زنان است. این کهن الگو تحت تأثیر حضور مادر و پدر در وجود هر شخص شکل می گیرد و تحت شرایط اجتماع و زندگی هر شخص می تواند دچار تغییر و تحول شود. یگانگی با این کهن الگو سبب نوعی تکامل خواهد شد. صفارزاده ناخودآگاه این تصویرها را در اشکال مختلف در اشعار خود بروز داده است. شکل گیری اولیه این تصویر در خانواده کاملاً مثبت است؛ اما در برخی شرایط نمود منفی این کهن الگو نیز دریافت می شود
۱۰.

بررسی تحلیلی- انتقادی؛ نماد نفس بودن زن از منظر عرفا با تکیه بر داستان اعرابی و خلیفه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۴ پاییز ۱۳۹۱ شماره ۳ 85 - 102

کلید واژه ها: زن عشق قرآن نفس نماد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 116 تعداد دانلود : 978
موضوع زن، نماد نفس کوششی است در تبیین چرایی زمینه های نمادین زن و نفس. در این نوشتار، ابتدا خلاص? داستان " اعرابی و خلیفه" از منظر نماد پرداخته شده و در ادامه تعریفی از نفس، نماد، چرایی نماد ِنفس بودن زن از منظر عرفا مطرح شده است. نتیجه تمثیلی داستان بر اساس نظری? نجم رازی، بیانگر آن است که همپویگی و سلوک نفس با عقل، عشق را در سالک به ظهور می رساند؛ سرّ "من عرف نفسه، فقد عرف ربّه" اینجاست و با نگاهی انتقادی به باور ِنماد نفس بودن زن؛ با استناد به آیات الهی قرآن، نشان داده شده است که از منظر کلام الله، سیر الی الله خاص مردان نیست و زنان نیز می توانند به قل? کمال انسانی و عشق الهی دست یابند.
۱۱.

تصحیح و تحلیل چند تصحیف در شعر خاقانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه زبان و ادب فارسی (گوهر گویا) دوره چهارم بهار ۱۳۸۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۳)

کلید واژه ها: اسطوره مرزبان نامه بابل طبرستان انوشیروان روضة العقول

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی تصحیح و نقد متون
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی نقد و بررسی آثار ادبی کلاسیک نظم
تعداد بازدید : 726 تعداد دانلود : 259
مرزبان نامه دربردارنده داستان ها و حکایتهای بسیار کهن است و باور بر این است که این کتاب در اصل به یکی از گویش های فارسی میانه و آن طوری که وراوینی می گوید به زبان طبری کهن تألیف شده بوده است که دو بار به طور جداگانه توسط سعدالدین وراوینی و محمد بن غازی ملطیوی به نثر فنی فارسی دری برگردانده شده است. با بررسی درونمایه داستان های آن مشخص می شود که طبق گفته وراوینی اصل کتاب از سابقه ای کهن و حتی کهن تر از آنچه وی ادعا می کند، برخوردار بوده است. این کهنگی اثر را در محتوا و درون مایه بسیاری از حکایتهای اصلی و فرعی و اشارات کنایی و لفظی آن بروشنی می توان دید. این مقاله با تحلیلی تاریخی- اسطوره ای و اجتماعی - فرهنگی از محتوا و زبان مرزبان نامه وراوینی و روضه العقول ملطیوی بر آن است تا ضمن یافتن ریشه بسیاری از داستان ها و حکایت های این اثر در باورهای کهن ایران و ملل همسایه ای که فرهنگشان بر فرهنگ ایران تأثیر گذاشته است و با استناد به آداب و رسوم اجتماعی، فرهنگی و دینی ایرانیان قبل از اسلام، تاریخ تقریبی تألیف این اثر را که مسلماً به ایران پیش از اسلام و به احتمال زیاد به اواسط روزگار ساسانیان می رسد، مشخص کند.
۱۲.

بررسی جایگاه زن در تاریخ بیهقی و مقایسه ی آن با برخی کتب منثور (قرون 5 تا 7)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۲ پاییز ۱۳۸۹ شماره ۱ 77-88

کلید واژه ها: جایگاه اجتماعی زن صفات حمیده صفات نکوهیده ویژگی ها و صفات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 58 تعداد دانلود : 211
در مقاله ی حاضر با توجه به ویژگی ها و صفاتی که در برخی از کتب معروف منثور (قرن 5 تا 7)، برای زنان برشمرده اند به بررسی شخصیت و جایگاه اجتماعی زنان در آن دوران پرداخته شده و سعی بر دست یابی به شناختی مستند از چهره و سیمای زن در اوضاع و شرایط اجتماعی آن روزگار است.
۱۳.

یک قصیده در دو دیوان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه زبان و ادب فارسی (گوهر گویا) ۱۳۸۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۰)
تعداد بازدید : 39 تعداد دانلود : 73
در این جستار به معرفی و بررسی قصیده ای که در دیوان سید حسن غزنوی و عطار نیشابوری ضبط شده، پرداخته ایم. اختلافات بین این دو قصیده نیز نمایانده شده و برخی از ابیات این قصیده در دیوان عطار، بر اساس ضبط های آن در دیوان سید حسن غزنوی، تصحیح شده است. ذکر این نکته حایز اهمیت است که از شانزده بیت آغازین این قصیده، چهارده بیت آن، به جز ابیات هفتم و هشتم، در تذکره لباب الالباب عوفی نیز به عطار نسبت داده شده است که این موضوع، انتساب این قصیده را به عطار تا حد بسیاری قوت می بخشد. نکته دیگر این است که ضبط برخی ابیات این قصیده در لباب الالباب، تا حدودی با ضبط این ابیات در دیوان سید حسن، منطبق است.
۱۴.

حافظ و نام مهین خداوند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران ۱۳۸۶ شماره ۱۸۴

کلید واژه ها: اسم اعظم حافظ بیت پایه نام مهین خداوند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 493 تعداد دانلود : 579
تفاسیر قرآن و کتاب های صوفیه، در بردارنده مفاهیم بسیاری در ارتباط با ادبیات و الهیات اسلامی است که مطالعه روشمند و دقیق این مفاهیم می تواند به نتایج درخشانی منجر شود. اسم عظم یانام مهین یکی ازعمده و اساسی ترین این مفاهیم است که در طول تاریخ تفکر اسلامی، محل تامل و مداقه بخش عمده ای از اندیشمندان بوده است.شگفت انگیزی و جاذبه این مقوله به گونه ای بوده است که بسیاری از عرفا و صوفیه درباره آن به گمان زنی پرداخته اند و هرکدام نامی از نام های خداوند-عز و جل – را نام مهین قلمداد کرده اند.
۱۵.

نگاهی به بسامد اوزان عروضی در دیوان حافظ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران ۱۳۸۴ شماره ۱۷۶

کلید واژه ها: بسامد اوزان عروضی غزل حافظ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 416 تعداد دانلود : 759
وزن شعر به منزله قالبی است ‘ که شاعر خلاق برآن ‘ روح می دمدو با سلیقه خود بر اندامش جامه لفظ می پوشاند. از این جهت چه بسا یک وزن واحد در دیوان دوشاعر- با سبکها و سلیقه های مختلف- به ظاهر متفاوت به نظر آید. با توجه به محدود بودن وزن های عروضی ‘ به توانایی شاعران بزرگی چون حافظ که در حقیقت بحری را در کوزه ای جای داده اند بیشتر می توان پی برد. در این مقاله به چند موضوع در مورد موسیقی شعر حافظ پرداخته می شود: یکی ویژگی های برجسته شعر حافظ از لحاظ اوزان و موسیقی شعر و آنچه شعر اورا از دیگران متمایز می سازد و راز دلنشینی غزلیات او. و دیگر اوزانی که به ترتیب بیشترین بسامد را در دیوان او دارند وبررسی اشعار و وزن آنها ‘ و نیز مقایسه کلی آنها با برخی اشعار معروف شعرای نامدار که در همان اوزان سروده شده است .
۱۶.

سایه حافظ در غزل هاى سایه (هوشنگ ابتهاج)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران ۱۳۸۴ شماره ۱۷۵

کلید واژه ها: غزل حافظ تأثیرپذیرى ابتهاج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 413 تعداد دانلود : 83
از قرن هفتم و هشتم (ه.ق) که دوران طلائى غزل فارسى است، شاعرى را نمى توان یافت که در سرودن غزل تحت تأثیر آن دوره نبوده باشد. غزل در دوره ى معاصر نیزکم وبیش متأثر از همان دوره است. بررسى غزل هاى امیر هوشنگ ابتهاج (هـ ا. سایه) که از غزل سرایان بنام روزگار ماست از جهت تأثیرپذیرى از حافظ موضوع این مقاله است. این بررسى از چند جنبه صورت گرفته است: ا- تأثیر ترکیبات و عبارات حافظ در غزل سایه 2- تأثیر مضامین حافظ در غزل سایه 3- تأثیر ساخت هاى شعرى حافظ در غزل سایه 4- تأثیر غزل حافظ در شعر نیمایى سایه.
۱۷.

روشنفکران و ادبیات دوره مشروطه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران ۱۳۸۴ شماره ۱۷۳

کلید واژه ها: ایران غرب روشنفکران مشروطه ادبیات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 577 تعداد دانلود : 677
ادبیات ایران در دوران انقلاب مشروطیت کاملأ تحت تأثیر تحولات اجتماعى، سیاسى و فرهنگى است. این تحولات به نوبه خود ریشه در رفت و آمد نخبگان سیاسى و فکرى جامعه ایران به غرب از قبیل سیاحان، بازرگانان، دیپلمات ها، دانشجویان و از سوى دیگر آمد و شد اتباع مغرب زمین به ایران به ویژه در ساحت ایران شناس و یا شرق شناس و بازرگان و نیروى متخصص است. ویزگى مهم ادبیات دوره مشروطه استفاده از زبان محاوره اى و ساده براى ارتباط فکرى با توده هاى مردم بود. نثرگذشته همان نثر منشیانه و دربارى است که کاربرد آن در میان خواص بود.
۱۸.

بازتاب شاهنامه فردوسى در مثنوى معنوى(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران ۱۳۸۴ شماره ۱۷۴

کلید واژه ها: شاهنامه مولوی مثنوى فردوسى بازتاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 391 تعداد دانلود : 22
بحث بازتاب شاهنامه در متون نظم و نثر ایران کارى بس پردامنه است. شاهنامه حکیم فردوسى، کتاب هویت فرهنگى ما ایرانیان با زبان استوار و سخن دلپذیر آنچنان در ادب فارسى ریشه دوانده که گویى رکن اساسى در تجدید حیات آثار مى باشد. شاهنامه اثر چه داعیه عرفانى بودن ندارد اما در متون مهم عرفانى ما حضورى زنده و پویا دارد. نگاه عرفا همچون شعرا به شاهکار ادبى فردوسى به گونه ای ست که تصور یک لحظه جدایى فرهنگ و سنن ایرانى را از دین و مذهب اسلامى به ذهن راه نمى دهد مولوى در بهره گیرى از پهلوانان و اسامى و رسوم شاهنامه جاى ویژه اى را در میان عارفان براى خود بدست آورده است. در مثنوى معنوى حضور شخصیتهاى اسطوره اى شاهنامه کاملأ هویداست. بعضى از جلوه هاى اسطوره اى شاهنامه در این مقاله بیان گردیده است.
۱۹.

موسى (ع) و پیامبران هم عصر و بنى اسرائیل در مثنوى معنوى(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران ۱۳۸۳ شماره ۱۷۰ و ۱۷۱

کلید واژه ها: قارون شعیب خضر هارون فرعون موسى

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 287 تعداد دانلود : 160
نگاه مولوى به موسى (ع) همان نگاه قرآنى است که در آیات الهى آمده است. موسى (ع) در مثنوى معنوى گاه چون مریدى است که از ولادت تا وفات با عنایت الهى رشد و نمو یافته، در مسیر شریعت ربانى گام نهاده، طریقت معنوى راکه آزموده وبه منزل حقیقت خلیفة اللهى واصل گردیده است. وگاه چون شیخ کاملى براى قوم بنى اسرائیل به مدد الهى معجزات نه گانهء خویش را آشکار مى سازد و وادیهاى خطرناک رهایى از فرعون و قارون ستمگر راکه مثل شیطان و نفس هستند پشت سرگذارده و به مقامات الهى نایل گردانیده است. با اینهمه مرسى (ع) در برابر خضر (ع) چون سالکى زانوى تأدب به زمین زده و در آزمون سخت صبر مردود گشته برمى گردد. موسى (ع) در نظر مولوى گاه مظهر عقل الهى است وگاه مظهر عقل بشر
۲۰.

بازتاب شاهنامه فردوسى در عزلیات شمس مولوى(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران زمستان ۱۳۸۲ و بهار ۱۳۸۳ شماره ۱۶۸ و ۱۶۹

کلید واژه ها: شاهنامه غزلیات شمس مثنوى مولوى فردوسى

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 771 تعداد دانلود : 638
شاهنامه حکیم فردوسى، کتاب هویت فرهنگى ما ایرانیان با زبان استوار و سخن دلپذیر آنچنان در ادب فارسى ریشه دوانده که گو یى رکن اساسى در تجدید حیات آثار مى باشد. شاهنامه اگر چه داعیه عرفانى بودن ندارد اما در متون مهم عرفانى ما حضورى زنده و پویا دارد. نگاه عرفا همچون شعرا به شاهکار ادبى فردوسى به گونه اى است که تصور یک لحظه جدایى فرهنگ و سنن ایرانى را از دین و مذهب اسلامى به ذهن راه نمى دهد مولوى در بهره گیرى از پهلوانان و اسامى و رسوم شاهنامه جاى ویژه اى را در میان عارفان براى خود بدست آورده است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان