جمال الدین سهیلی

جمال الدین سهیلی

مدرک تحصیلی: استادیار معماری، گروه معماری ،دانشکده معماری وشهرسازی ،واحد قزوین ،دانشگاه آزاد اسلامی ،قزوین ،ایران

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۵۳ مورد.
۱.

تبیین بنیان های اندیشه گرایش به ملیت در معماری دوران پهلوی دوم با تکیه بر نظریه تغییر گفتمان هنری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی سال ۲۴ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۹۵) 169 - 185

کلید واژه ها: معماری معاصر ایران پهلوی دوم گفتمان هنری ملیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 597 تعداد دانلود : 800
بررسی چگونگی پدید آمدن گفتمان ها در حوزه ی معماری و تأثیر آن در کیفیت زیست توده مردم بسیار حائز اهمیت است. ضرورت این پژوهش در باب فهم تأثیراتی است که تغییرات اجتماعی بر روند شکل گیری یک معماری با گفتمان جدید می تواند ایجاد کند. این تحقیق به توصیف منظم وضعیت معماری دوران پهلوی دوم و تأثیرات تغییر در بنیان های فکری جامعه بر آن می پردازد. هدف از این پژوهش بررسی شرایط تغییر گفتمان هنری در شکل گیری نوعی گرایش به ملیت از منظر معماری در ایران در دوران پهلوی دوم است. چهارچوب نظری این پژوهش مبتنی بر سه اصل (شرایط محیطی، بافت ها یا زمینه های نهادی و زنجیره های کنش) روبرت وسنو در ایجاد گفتمان هنری جدید و تطبیق آن با دوره موردنظر پژوهش است. در گام بعدی، سه عامل تولید، گزینش و نهادینه شدن به عنوان عوامل تثبیت یک گفتمان جدید، مورد آزمون قرار می گیرد. شیوه تحقیق در این نگارش براساس روش تفسیری تاریخی بوده و ابزار تحقیق اسناد و مجلات تخصصی دوران پهلوی دوم بوده است. نتایج نشان می دهد تغییر گفتمان هنری در دوران متأخر پهلوی دوم قابل تطبیق با سه اصل تغییرات اجتماعی وسنو در بطن جامعه است
۲.

سبک زندگی و اثربخشی نقوش انسانی خانه ابریشمی بر ماندگاری جایگاه اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جلوه هنر سال ۱۵ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۳۹) 33 - 44

کلید واژه ها: سبک زندگی نقاشی دوران قاجار خانه های اعیانی خانه ابریشمی جایگاه اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 266 تعداد دانلود : 233
  سبک زندگی مفهومی است که با انتخابی شدن روش زندگی معنا پیدا می کند و به شخصیت و ترجیحات افراد برمی گردد. با روی کارآمدن سلسله قاجار درتاریخ پررمز و راز ایران به واسطه پیشرفت هایی که در جنبه های اجتماعی -اقتصادی، فرهنگی و توسعه روابط خارجی با کشورهای اروپایی و غربی و رواج تجددگرایی در کشور رخ داد، تصویرگری و تزیینات دچار تغییرات اساسی گردید. در این شرایط، گروه های مختلف اجتماعی شکل گرفت که به تدریج، و در اثر مجاورت و هم نشینی گروه های مختلف سبک های زندگی خاصی ایجاد گردید. این پژوهش، نه تنها جنبه های تاریخی را بررسی می کند، بلکه به تحلیل خصایص اجتماعی- فرهنگی نیز می پردازد و به دنبال یافتن اثربخشی نقوش انسانی بر کیفیت سبک زندگی و ماندگاری جایگاه اجتماعی در خانه های تجار و بازرگانان است. از این رو پرسش این است که، چگونه نقوش انسانی بر کیفیت زندگی و ماندگاری جایگاه اجتماعی طبقات اجتماعی در خانه های اشرافی گیلان دردوران قاجار اثرگذار بوده است. خانه ابریشمی به جا مانده از دوران قاجار در رشت به عنوان نمونه، مورد بررسی و بازنگری قرار گرفته است. از آن جایی که، در این دوران اقتصاد و تجارت رونق گرفت و رشت به عنوان شهری تجاری شناخته شد، عوامل اقتصادی اثرات شگرفی بر جای گذاشته است. از این رو، بازرگانان بسیاری در رشت زندگی می کردند. آن ها خانه های مسکونی خویش را باشکوه و بزرگ می ساختند. با در نظر گرفتن ماهیت موضوع، پژوهش حاضر مبتنی بر استدلال استنتاجی است و با رویکردی به تحلیل محتوا، روش شناسی تفسیری-تاریخی را اتخاذ می نماید. لذا، اطلاعات این پژوهش از طریق تحقیقات کتابخانه ای و تحقیقات میدانی جمع آوری شده است. در رشت خانه های اعیانی و مجلل بسیاری باقی مانده است. چرا که به دلیل توسعه ابریشم، این شهر در دوران قاجار از رشد اقتصادی قابل توجهی برخودار بود. بر طبق تفسیر و تحلیل یافته ها ارتباط مستقیمی میان متغیرات سبک زندگی و عواملی مانند عادت واره، مصرف گرایی، تمایزات اجتماعی، سرمایه اقتصادی، شغل و سبک کاری افراد وجود داشته است. 
۳.

تبیین رابطه پیکره بندی فضاهای بینابین و کیفیت انعطاف پذیری با تأکید بر تطبیق پذیری در مساجد جامع سلجوقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: باغ نظر سال بیستم آذر ۱۴۰۲ شماره ۱۲۶ 17 - 34

کلید واژه ها: یکپارچگی فضایی حیاط مرکزی ایوان ورودی نحو فضا فضاهای بینابین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 390 تعداد دانلود : 483
بیان مسئله: انعطا ف پذیری را می توان یکی از جنبه های پایداری دانست. ساختمان ها به ساختار و پیکره بندی فضایی انعطاف پذیر نیاز دارند تا بتوانند نیازهای درحال تغییر را برآورده کنند. مساجد نیز که به عنوان یکی از مهم ترین فضاهای حضور و فعالیت های جمعی انسان ها قرن ها مورد استفاده نسل های گوناگون با فرهنگ های مختلف قرار گرفته و پذیرای فعالیت های اجتماعی گسترده و متنوعی بوده اند، از این قائده مستثنی نیستند. ساختار اصلی مساجد ایرانی در دوران سلجوقی شکل گرفته و تا امروز ادامه یافته است. فضاهای بینابین مهم ترین شاخصه این استخوان بندی محسوب می شوند و نقش مهمی در سازماندهی فضایی مساجد و کیفیات فضایی آن دارند. هدف پژوهش: این پژوهش با هدف شناخت فضاهای بینابین، نحوه تعریف فضایی، بررسی ویژگی ها و تبیین جایگاه آن ها در تأمین کیفیت انعطاف پذیری در مساجد جامع دوران سلجوقی انجام شده است. روش پژوهش: این پژوهش جزو مطالعات توصیفی-تفسیری و از نوع ترکیبی (کمی و کیفی) و به روش استدلال استنتاجی است. جامعه آماری پژوهش شامل تمام مساجد جامعی می شود که براساس نظریات متخصصین و پژوهشگران این حوزه منتسب به دوران سلجوقی هستند. نتیجه گیری: انعطاف پذیری فضایی مساجد جامع سلجوقی براساس کیفیت یکپارچگی فضایی مورد بررسی قرار گرفته و به وسیله دو شاخص نحوی اتصال و هم پیوندی مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که علاوه بر عامل مساحت، ویژگی های فضایی و کیفیت چیدمان فضاهای بینابین بر میانگین هم پیوندی و اتصال پذیری مساجد جامع دوران سلجوقی مؤثر است. هرچه فضاهای بینابین اعم از حیاط مرکزی، ایوان و ورودی از ویژگی های بینابینی بیش تری برخوردار باشند، یکپارچگی فضایی بالاتری داشته و موجب ارتقای کیفیت انعطاف پذیری می شوند.
۴.

مضامین شمایل نگارانه در نقاشی دیواری خانه نصیرالملک شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنر و تمدن شرق سال یازدهم تابستان ۱۴۰۲ شماره ۴۰ 5 - 18

کلید واژه ها: دیوارنگاری شمایل نگاری خانه نصیرالملک شیراز هنر قاجار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 56 تعداد دانلود : 158
یکی از مهم ترین اعصار تحول هنر و معماری ایران، به خصوص در قالب نقاشی های دیواری، دوران قاجاریه است. از مشخصه های بارز این عصر ارتباط با غرب و الگوبرداری از فرهنگ و هنر آن است. هنر دیوارنگاری قاجار در ابنیه های مختلفی از جمله خانه ها نیز نمود داشته است. خانه نصیرالملک شیراز، از جمله بناهای تاریخی متعلق به دوره قاجار است که در تالار شاه نشین آن، سقف نگاره های شاخص و متنوعی وجود دارد. با نظر به این که نقاشی های موجود در سقف های این بنا تلفیقی از مفاهیم و مضامین ایرانی-غربی است، لذا مطالعه نقوش آن ها به جهت درک بهتری از گرایشات تصویری هنر سقف نگاری قاجار و هم چنین با توجه به فقدان اطلاعات در این زمینه، ضرورت دارد. نقاشی های سقفی بنای منتخب جهت پاسخ به سؤال زیر مورد بررسی قرار گرفته است. این نقاشی ها از نظر تحلیل شمایل شناسانه بیانگر چه مضامین و بازنمایی هایی هستند؟هدف از نوشتار پیش رو، مطالعه، شناخت و بررسی نقوش طرح شده در سقف خانه نصیرالملک به روش شمایل نگارانه است. مطالعه حاضر به روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از مطالعات میدانی نظیر تحلیل در محل و ثبت تصویر نگاره ها و هم چنین تشریح آن ها در کنار مطالعات کتابخانه ای به انجام رسیده است.نتایج این پژوهش توجه مخاطب را علاوه بر نقش های موجود در هر دیوارنگاره به مفاهیم نهفته در آن نیز جلب خواهد کرد. نگاهی معناشناسانه به هنر این عصر، این حقیقت را آشکار می کند که با وجود تکرار و الهام گیری از هنر گذشته، هنر این دوران در نهایت، به ماهیتی و مضمونی جداگانه دست یافته است که می توان آن را سبک هنری قاجاریه نام نهاد. در پایان پژوهش حاضر تلاش شده است تا به درک عمیقی از مفاهیم موجود در دیوارنگاری های این عصر در شیراز، دست پیدا کرد.
۵.

بررسی تاثیر الگوی هندسی ساختارشکل میدان نقش جهان و بناهای پیرامونی آن در تبیین گره های اجتماعی از دیدگاه هردگ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گفتمان طراحی شهری دوره ۴ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ ۱۵۲-۱۳۶

کلید واژه ها: میدان نقش جهان اصفهان ساختار شکل تعامالت اجتماعی شکل گرایی هردگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 410 تعداد دانلود : 571
بیان مسئله: ساختارشکل واژه ای است که چارچوب شکل گیری اشکال را معنا بخشیده و منجربه درک نوع ترکیب اشکال می گردد، باید توجه داشت که این ساختارشکل برمبنای نسبت تداخل در الگوی هندسی قابل بررسی می باشد، لذا این الگو می تواند با تعاملات اجتماعی برآمده از لایه بندی ساختار شکلی- حرکتی اقشار وارد موازنه شود به قسمی که هرچه تعاملات اجتماعی منسجم تر ظاهر گردد، لایه بندی ساختار شکلی- حرکتی اقشار نیز به مراتب تطبیق پذیرتر بوده که بابهره از ابزار بصری (نقطه تا حجم) برآمده از دیدگاه هردگ می تواند به نوع دسته بندی ساختار شکلی- حرکتی اقشار و سپس از فصل اشتراک آنها به پیوند گره های اجتماعی حاصله منجر گردد. هدف: گره های اجتماعی می تواند منجر به فصل اشتراک الگوی هندسی موجود در مجموعه و لایه های شکلی- حرکتی اقشار مرتبط به آن شود. به نحوی که اگر این مهم احصا نگردد، جانمایی و نقطه شروع ساختار شکلی- حرکتی هر کدام از اقشار در هم ارزی صحیح با ترکیب شکل مجموعه قرار نگرفته و این خود منجر به عدم خوانش فضایی و ساختارشکنی شکلی در مجموعه نقش جهان می شود. 137 روش تحقیق: سعی شد با بهره از ماهیت تفسیری- تاریخی جستار و تحلیل روابط هندسی تصاویر ترسیمی و به واسطه درک الگوی آن و بهره از استدلال قیاسی به روند ساختارشکلی مجموعه نائل آمد و با طرح فرضیه ؛ «محتمل است که جانمایی گره های اجتماعی در مجموعه نقش جهان اصفهان می تواند دلیلی بر همسویی الگوی هندسی با ساختار شکلی-حرکتی اقشار از منظر شکل گرایی چون هردگ باشد». نتیجه گیری: با این فرض، می توان بر همنوایی الگوی هندسی میدان با ساختار شکلی مجموعه در راستای شناسایی گره های حاصله از هم ارزی ساختار حرکتی اقشار در مجموعه نقش جهان دست یافت. این مهم می تواند در جهت توجیه پیشبرد همزمان فرم و عملکرد در نحوه پیکره بندی این میدان شهری در زمان احداث آن تا به امروز، موثر واقع گردد.
۶.

نقش تعاملات اجتماعی برایجاد امنیت محیطی در مجتمع های مسکونی (مطالعه موردی: فاز یک شهرک اکباتان تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش محیط سال پانزدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۵۹ 69 - 92
تعداد بازدید : 40 تعداد دانلود : 846
مجتمع های مسکونی در عصر حاضر به گونه ای طراحی می شوند که میزان تبادلات اجتماعی در آن ها کاهش پیدا کرده است. یکی از عواملی که نقش تعاملات اجتماعی را در مجتمع های مسکونی کم رنگ کرده است، مسئله امنیت محیطی می باشد. بدین جهت در این پژوهش به بررسی نقش تعاملات اجتماعی در ایجاد امنیت محیطی، در مجتمع های مسکونی پرداخته شده است. روش تحقیق در این پژوهش مبتنی بر روش پیمایشی- همبستگی می باشد. این پژوهش در ابتدا به بررسی مبانی نظری و دیدگاه های صاحب نظران در زمینه های تعاملات اجتماعی و امنیت محیطی پرداخته است. سپس شاخص های تأثیر گذار استخراج و با استفاده از مدل مفهومی پرسشنامه مورد ارزیابی قرار گرفته شده است. جامعه آماری در این پژوهش از میان مجتمع های مسکونی شهر تهران در نظر گرفته شده است که با توجه به مشخصه ها و مؤلفه های طرح مطالعاتی و گستردگی جامعه آماری، مجتمع مسکونی اکباتان به عنوان بخش کوچک تر جامعه آماری در نظر گرفته شد و در نهایت، با تحلیل اطلاعات به دست آمده، فرضیه ی پروژه مورد آزمون قرار گرفت. با توجه به اطلاعات به دست آمده مشخص گردید که بین تعاملات اجتماعی و امنیت محیطی در مجتمع مسکونی رابطه معناداری وجود دارد.
۷.

بررسی تأثیرات فرهنگ بر تغییرات الگوی خانه های بومی در روستای طولارود بالای شهرستان تالش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روستایی دوره سیزدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۵۰) 348 - 361

کلید واژه ها: معماری بومی خانه روستایی نحو فضا مراحل تکوین تغییر شکل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 584 تعداد دانلود : 584
به زودی شاهد از بین رفتن الگوهای خانه های بومی به واسطه قوانین و روش های ساخت جدید خواهیم بود. این مهم بر اهمیت مطالعه و مستندسازی خانه های بومی تأکید می کند. در این راستا پنج خانه با ویژگی های بومی با الگوی یکسان، به صورت هدفمند به عنوان نمونه موردی برای این پژوهش انتخاب شدند که در پای کوه روستای طولارود بالای شهر تالش قرار دارند. ترکیبی از روش های کمی و کیفی در این مقاله استفاده شده است. شرایط موجود خانه های تغییریافته برداشت و ترسیم شد. از آنجا که تغییرات در مراحل مختلفی بوده، اطلاعات دقیق آن توسط مصاحبه از ساکنین به دست آمد. پس از ترسیم، پلان ها وارد نرم افزار ای گراف شدند که بواسطه تحلیل های کمی آن، لیست های عددی مستخرج گردید. این اطلاعات برای تحلیل های قیاسی در بخش نتایج و همراه با استدلال استنباطی و منطقی اطلاعات به دست آمده از مصاحبه ساکنان قابل استفاده است. با مقایسه اطلاعات آشکار گردید که ایوان در این خانه ها با عمق کم در پیکره بندی فضایی همراه با ارزش های بالای ارتباط، کنترل و هم پیوندی، اولین و محتمل ترین فضا برای پذیرش تغییرات است. یکی از آثاری که برای روستاهای نزدیک شهر می توان قائل شد، احتمال تأمین زیرساخت هایی همچون برق، لوله کشی گاز و آب است که ایده جاگذاری فضاهایی همچون آشپزخانه، حمام و سرویس بهداشتی را برای استفاده از آن ها ترغیب می نماید. استفاده از تسهیلات مدرن زندگی از طریق تغییر دادن شکل خانه های اولیه بومی بواسطه تغییر فرهنگ ساکنین قابل پیش بینی است.
۸.

بررسی تطبیقی نقش مؤلفه های پیکره بندی فضایی بر تعاملات اجتماعی در مراکز تجاری سنتی و معاصر شهر قزوین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۲ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۴۷) 484 - 507

کلید واژه ها: پیکره بندی فضایی تعاملات اجتماعی مراکز تجاری سنتی مراکز تجاری معاصر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 40 تعداد دانلود : 288
پیکره بندی فضاهای معماری می تواند زمینه افزایش ارتباطات متقابل و مناسبات اجتماعی بین استفاده کنندگان از فضا را فراهم آورد. هم چنین، طراحی و پیکره بندی مناسب فضا در کنار پیش بینی فعالیت های زنده و جاذب منجر به تشدید استفاده از فضای شهری، تقویت ارتباطات اجتماعی و افزایش حس تعلق افراد به محیط شود.لذا در این مقاله به تبیین مؤلفه های پیکره بندی فضایی مؤثر بر تعاملات اجتماعی در مراکز تجاری سنتی و معاصر شهر قزوین پرداخته شده است. تحقیق حاضر در حوزه تحقیقات کاربردی_توسعه ای است و از نظر روش انجام تحقیق توصیفی-تحلیلی است که به صورت آمیخته انجام شده است. تحلیل کیفی با استفاده از خروجی نقشه های چیدمان فضا که شامل پیوستگی هم پیوندی، عمق و دسترسی و تحلیل کمی نیز مبتنی بر مطالعات پیمایشی پژوهش بر اساس ضریب همبستگی پیرسون انجام شده است.جامعه آماری نیز شامل کلیه کاربران استفاده کننده از فضا در بازار سنتی شهر قزوین و مجتمع تجاری البرز و مهر و ماه قزوین در نظر گرفته شده است که حجم نمونه کاربران استفاده کننده از فضا براساس حداقل حدنصاب تحقیقات توصیفی برابر 100 نفر به صورت تصادفی در نظرگرفته شده است. بر اساس نتایج پژوهش پیکره بندی فضایی بر تعاملات اجتماعی در سه فضای مطالعاتی که شامل بازار سنتی شهر قزوین، مجتمع البرز و مهروماه ، اثرگذار می باشد ولی با توجه به ضریب همبستگی محاسبه شده در بازار سنتی (322/0)، میزان اثرگذاری نسبت به مجتمع تجاری البرز و مهروماه کمتر است و در مجتمع تجاری البرز پیکره بندی فضایی بیشترین اثرگذاری را در کیفیت تعاملات اجتماعی کاربران داشته است.
۹.

تبیین رابطه فضاهای بینابین با خوانایی محیط در مساجد جامع دوران سلجوقی به روش نحو فضا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی سال ۵۵ بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ 249 - 274

کلید واژه ها: پیکره بندی فضایی اتصال هم پیوندی حیاط مرکزی ایوان ورودی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 266 تعداد دانلود : 619
مساجد جامع، همواره مهم ترین فضاهای آئینی-اجتماعی در جهان اسلام بودند. احیا و بهره برداری از این فضاها بدون شناخت این میراث فرهنگی و توجه به دوره های تاریخی و زمانی آن ها میسر نمی شود. ساختار و پیکره بندی فضایی مساجد ایرانی در زمان سلجوقیان شکل گرفته است و فضاهای بینابین، اجزای اصلی این قالب هستند. با توجه به اینکه کیفیت خوانایی در مساجد جامع بر پیوند عاطفی میان انسان و کالبد معماری أثر گذاشته و بر کیفیت حضورپذیری و تجمع پذیری این فضاها می افزاید، لزوم شناخت ارتباط این فضاها و خوانایی مساجد جامع دوران سلجوقی ضروری به نظر می رسد. پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که چه رابطه ای میان مؤلفه های پیکره بندی فضاهای بینابین و کیفیت خوانایی در مساجد جامع سلجوقی وجود دارد؟ پژوهش حاضر جزو مطالعات تاریخی-تفسیری و از نوع ترکیبی (کمی و کیفی) و به روش استدلال استنتاجی است. نتایج تحقیق نشان داد که فضاهای بینابین اعم از حیاط مرکزی، ایوان و ورودی با سامان بخشی و توزیع متوازن سایر فضاها حول مرکز ثقل مسجد بر افزایش خوانایی مساجد جامع سلجوقی أثر می گذارند.
۱۰.

ارائه یک مدل خوانش گرافیکی مبلمان شهری با تا کید بر بهبود حس مکان، نمونه مورد مطالعه: منطقه 2 شهر قزوین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات شهری دوره یازدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴۳ 55 - 64

کلید واژه ها: ادراک محیطی گرافیک محیطی حس مکان شهر قزوین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 448 تعداد دانلود : 228
در دوران کنونی در حوزه گرافیک محیطی، به گرافیک محیطی و خلق تجربه های نو به منظور القای حس مکان، اهمیت چندانی داده نشده و گرافیک محیطی در این عرصه با سکون و بی تحرکی روبه روست. این امر ناشی از عدم شناخت و پرداخت کافی به آن در پژوهش های راهبردی است. از این رو پژوهش حاضر با استفاده از روش تحقیق کیفی_کمی از نوع توصیفی_پیمایشی و ابزار کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه و مشاهده) و استفاده از آزمون فریدمن و تحلیل محتوا به دنبال رهیافت به هدف اصلی پژوهش" تدوین مدل خوانش گرافیک شهری با تأکید بر ارتقای حس مکان در منطقه 2 شهر قزوین" است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که ساختار کالبدی گرافیک شهری منطقه 2 شهر قزوین، کیفیتی متعادل از نشانه های معنادار است که بسته به نوع فرم، رنگ و مصالح خود سبب جلب توجه مخاطبان شده و حس مکان را در این منطقه رقم می زنند. درضمن از میان مؤلفه های خوانش گرافیک محیطی در منطقه 2 شهر قزوین، مؤلفه ساختار بصری و معماری بیشترین نقش را دارند که در این میان توانسته اند از طریق تناسبات با بستر خود و نوع ترکیبات رنگی به کار رفته، حس مکان را در شهروندان این منطقه ایجاد نمایند. چرا که میان مؤلفه تناسبات و ترکیبات رنگی با خوانش گرافیک محیطی ارتباطی دوسویه و قوی برقرار است. همچنین در میان عناصر گرافیک شهری در ایجاد حس مکان در این منطقه، عنصر صندلی و مکان های نشستن همراه با المان های میادین، بالاترین رتبه و  عناصری مثل سطل های زباله و نقاشی های دیواری کمترین رتبه را از نگاه شهروندان در رابطه با القای حس مکان به آنها دارند.
۱۱.

ارائه طرح های پیشنهادی مسکن روستایی با توجه به الگوهای توسعه یافته خانه های بومی در منطقه گیلان(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مطالعات محیطی سال بازدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴۴ 26 - 41

کلید واژه ها: معماری بومی خانه روستایی تغییر الگو طرح خانه پیشنهادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 387 تعداد دانلود : 950
امروزه شیوه ساخت خانه ها با سبک بومی در مناطق روستایی در حال از بین رفتن است و تنها برخی خانه های بومی موجود با تغییراتی که در معماری آنها برای رفع نیازهای ساکنان اعمال شده است امکان بقا و حضور در محیط روستا را دارند. هدف پژوهش حاضر بررسی و مستندسازی الگوهای تغییرات در معماری بومی خانه های روستایی و ارائه طرح های پیشنهادی مسکن بر اساس این تغییرات است. در راستای هدف کاربردی پژوهش که حفظ وجهه بومی خانه در روستا است از روش بررسی توصیفی-تحلیلی استفاده شده است که در آن با استفاده از مطالعات کتابخانه ای – اسنادی و میدانی، داده های اولیه پژوهش شامل پلان وضع موجود و پرسش از ساکنان در ارتباط با نحوه تغییرات گردآوری گردید. در این پژوهش پنج خانه با الگوی مشترک اولیه از بین ۲۰ خانه بومی در روستای طولارود بالا در بازه زمانی سال های 1398-1400 به صورت هدفمند و غیراحتمالی انتخاب شدند. از روش نحو فضا جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات استفاده شد. مقایسه تطبیقی مؤلفه های نحو فضا بر روی مشخصه های خانه بومی صورت پذیرفت سپس از طریق استدلال استنتاجی مطابقت مشخصه ها در الگوهای تکوینی ممکن به انتخاب طرح های پیشنهادی منجرگردید. بر اساس نتایج ویژگی هایی همچون عمق کم (میزان 1) و هم پیوندی بالای ایوان (متوسط میزان 7) و قرارگیری ایوان در لایه اولیه خانه (لایه 1- 2) از ویژگی های معماری بومی بوده که با اضافه شدن فضاهای جدید و مرتفع نمودن نیازهای ساکنان همچنان این ویژگی ها باقی مانده است. در انتها بکارگیری طرح های معماری تکوینی منطبق بر الگوی بومی در ساخت مسکن برای روستاییان، به جای الگوهای شهری در حال اجرا پیشنهاد می گردد.
۱۲.

مطالعه تطبیقی دوگانگی مفاهیم و مضامین نقاشی دیواری های خانه شهشهانی در اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اثر دوره ۴۳ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۹۹) ۶۶۱-۶۴۴
تعداد بازدید : 439 تعداد دانلود : 708
دوران قاجاریان، از شگفت انگیزترین دوره های تحول در هنر ایران است. زیرا ارتباط با غرب، ویژگی های خاصی به جامعه داد. قاجاریه به واسطه ارتباطات با دنیای خارج، دستخوش تحول شده بود که، جریان هنر از این تاثیرات بی بهره نماند؛ تقویت روابط با غرب، موجب ظهور برخی آثار هنری شد. نقاشی دیواری از هنرهایی است که در این دوران از مضامین غربی تاثیر پذیرفت، و به اوج رسید. خانه شهشهانی در اصفهان، بنایی با نقاشی دیواری های چشم گیر است. با توجه به این موضوع و با هدف بررسی دلیل شکل گیری نقوش در خانه شهشهانی، پژوهش حاضر از نوع تفسیری- تاریخی، با استفاده از مطالعات کتابخانه ای، اسنادی و بررسی میدانی به ارائه نتایج می پردازد. در این راستا، پس از مطالعه ساختارِ جامعه ایرانی قاجار، به مدد نقاشی دیواری های خانه شهشهانی، به بررسی تحولات قاجار پرداخته شده است که پرسش های پژوهش بدین شرح است: تغییر و تحولات اجتماعی دوره قاجار چگونه نمودی بر نقاشی های دیواری خانه شهشهانی دارد؟ تصاویر در خانه شهشهانی، به چه دلیلی دارای دو مفهوم متفاوت در مضامین و مفاهیم نقاشی های موجود در آن است؟ از این رو، مضامین نقاشی دیواری ها در دو طرح کلی، به چهار گروه تقسیم گردید که پس از بررسی شان، می توان نتیجه گرفت چگونه حکایت کننده تغییرات در ساختار جامعه ایرانی هستند. این تصاویر، نشان دهنده تاثیرپذیری سنت های ایرانی از شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است، که تنها در ظاهر نمود دارند و همچون تصوری از اروپا که مکانی رویایی برای ایرانیان بود، به شکل تغییر در پوشش و رفتارها حتی در نقوش اساطیری به تقلید از اروپاییان در کنار فرهنگ ایرانی، صورت پذیرفت.
۱۳.

بررسی نماهای خیابان های شهری از منظر ادراک شهروندان(نمونه موردی: پیاده راه 15 خرداد، تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال بیست و دوم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۶۶ ۳۴۱-۳۲۵

کلید واژه ها: ادراک محیطی خیابان های شهری نما محیط بصری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 618 تعداد دانلود : 473
تحلیل نماهای ساختمان های شهری به منظور شناخت مولفه های موثر در ادراک مخاطب گامی مهم می باشد و با انجام مطالعات بر ساختمان های موجود می توان به ارائه راهکارهای مناسبی برای ساماندهی نمای خیابان های شهری رسید. این مقاله سعی دارد چارچوبی برای سنجش نمای خیابان های شهری از منظر ادراک شهروندان مهیا و از سوی دیگر زمینه ارتقا کیفیت نماهای شهری و افزایش ادراک پذیری شهروندان از آن ها را فراهم آورد. بر اساس روش تحلیل محتوا در بررسی مطالعات جهانی و داخلی مدل مفهومی تدوین شده که عوامل موثر بر ادراک شهروندان از نما را ارائه می دهد. همچنین، مبتنی بر روش مورد پژوهی، محدوده پیاده راه های مرکز تهران به دلیل دارا بودن کیفیت های اولیه و تاکید بر حضور پیاده مدار شهروندان جهت مطالعه انتخاب گردیده است تا درک واقع بینانه ای از عوامل موثر بر ادراک نمای خیابان شهری فراهم آید. بر اساس بازدید میدانی، گفتگوهای اولیه و مدل مفهومی، پرسش نامه های هدفمندی تهیه گردیده و جهت یافتن روابط پنهان متغیرها، و مقایسه تطبیقی آرای شهروندان و متخصصین برای تجزیه وتحلیل اطلاعات پرسشنامه ها، از نرم افزار SPSS استفاده شده است.ابتدا مولفه های کلی مدل ادراک پذیری، از دیدگاه متخصصین معماری و طراحی شهری سنجیده شده و سپس بر مبنای مدل ویژه نمونه موردی پرسشنامه تدوین گردیده است. پرسشنامه و مصاحبه همراه با برداشت های ناظر از شناخت و ادراک پذیری شهروندان و در ارتباط مستقیم با مخاطب این محور بوده است. هدف شناخت مولفه های اصلی و اولویت بندی مولفه های ادراک پذیری از منظر ذهنی شهروندان می باشد. نتایج نشان می دهد که از مولفه های اصلی ادراک پذیری نماهای شهری،مولفه های تاثیرگذاری، وحدت، هماهنگی، دلبستگی به مکان، تنوع و جذابیت بر میزان ادراک و شناخت نمای سنتی پانزده خرداد موثر می باشد.
۱۴.

ساختار فضایی حیاط و شبستان در معماری مساجد ساحل دریای کاسپین در دوره صفویه و قاجار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ و فرهنگ بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۰۶ 55 - 86

کلید واژه ها: مساجد بومی معماری ساحل دریای کاسپین شبستان حیاط مسجد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 506 تعداد دانلود : 790
درباره معماری تاریخی ساحل جنوبی دریای کاسپین، پژوهش های چندانی صورت نگرفته است. هدف این پژوهش شناسایی ساختار فضایی معماری مساجد بومی این مناطق و پاسخ به این پرسش است که میزان شباهت و تمایز کالبدی و کارکردی در مساجد بومی این نواحی نسبت به دیگر نواحی ایران، به ویژه بخش مرکزی چیست و در چه عناصری مشهود است؟ مبانی نظری تحقیق بر این فرض استوار است که اقلیم و فرهنگ بر ویژگی های کالبدی و کارکردی مساجد تأثیر می گذارند. نوع تحقیق، کیفی و از روش توصیفی-تحلیلی استفاده شده و اطلاعات با  مطالعات میدانی و کتابخانه ای گردآوری شده است. این پژوهش نشان می دهد، منشأ اقلیمی فضاهای شبستان و حیاط، خصوصاً در مساجد با ابعاد کوچک تر بروز بیشتری دارد و نیز تأثیرات فرهنگ غالب، در اکثر مساجد جامع دیده می شود.
۱۵.

تبیین رابطه عوامل کالبدی و کیفیت مفهوم قلمرو ثانویه با میزان امنیت اجتماعی ساکنین در محیط های مسکونی در پیشگیری از جرم بر پایه رویکرد CPTED؛ مطالعه موردی: مجتمع مسکونی چهارصددستگاه شهر قزوین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسکن و محیط روستا دوره ۴۰ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۷۶ ۵۶-۴۵

کلید واژه ها: امنیت پیشگیری از جرم عوامل کالبدی مسکن رویکرد CPTED

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 459 تعداد دانلود : 336
انسان ها نیازهایی دارند. امنیت یکی از نیازهای مهم بشر است که نقش مهمی در سعادت و سلامت روحی او و جامعه دارد و مسکن جزو نیازهای اساسی انسان، بعد از خوراک و پوشاک است. چنان که در طبقه بندی نیازهای مازلو، امنیت در درجه دوم اهمیت و پس از نیازهای فیزیولوژیک قرار گرفته است؛ اما این نیاز به دلیل رشد فزاینده تقاضای مسکن در اثر افزایش جمعیت و شهرنشینی دهه های معاصر در ایران که باعث شده است حجم ساخت وساز مسکن به بیشینه خودش برسد و همچنین نگاه یک سویه به آن ها، تبدیل به مشکلی جدی گردیده است؛ زیرا با این اوصاف، الگوی تولید مسکن تغییر یافته و این امر سبب کاهش کیفیت مسکن شده است. بنابراین، از امنیت آن ها کاسته شده است و ظرفیت جرم خیزی در فضاهای مسکونی و ترس از وقوع جرم در ساکنین این مناطق افزایش یافته است. توجه نکردن برنامه ریزان و طراحان مجتمع های مسکونی به معیارهای کالبدی محیطی در جهت نیازهای انسانی می تواند مشکلات اساسی برای ساکنین به دنبال داشته باشد. در واقع، یکی از این مشکلات، وجودنداشتن امنیت اجتماعی در مجتمع های امروزی است. در طراحی محیطی، رویکرد CPTED یکی از کارآمدترین رویکردها در بحث ارتقای امنیت اجتماعی و پیشگیری از جرایم است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی هم بستگی میان چند متغیر امنیت اجتماعی و استفاده از نرم افزار spss انجام شده است. جامعه آماری ساکنین مجتمع مسکونی چهارصددستگاه قزوین است. حجم نمونه با فرمول کوکران محاسبه شده است و از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای استفاده شده است. سنجش و بررسی پایایی پرسش نامه نیز از طریق آزمون آلفای کرونباخ انجام شده است و عدد به دست آمده 8/0 است. در نهایت، بر اساس آزمون فریدمن، به رتبه بندی هریک از شاخص های مطرح شده پرداخته شد که مشخص گردید شاخص کیفیت عملکردی، اولویت اول دارد و پس از آن، به ترتیب هریک از شاخص های نظارت طبیعی، کیفیت کالبدی، تقویت حریم، خوانایی و قلمروگرایی در ارتقای امنیت اجتماعی در مجتمع های مسکونی تأثیرگذارند.
۱۶.

تبیین اولویت های مؤثر بر افزایش مشارکت اجتماعی در توسعه معماری میان افزا در بافت های تاریخی (مطالعه موردی: گذر تاریخی محمدیه شهر قزوین)

نویسنده:
منبع: معماری شناسی سال چهارم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۹

کلید واژه ها: مشارکت اجتماعی توسعه معماری میان افزا بافت تاریخی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 930 تعداد دانلود : 566
رشد روزافزون جمعیت شهرنشین ، گسترش افقی شهرها و فرسودگی بافت های شهری ، سبب اتلاف سرمایه های اجتماعی ، اقتصادی و هدررفت زمین می شوند امروزه توسعه معماری میان افزا به عنوان راهکاری جهت احیاء و پویایی بافت های شهری و صرفه جویی در سرمایه ها مورد توجه قرار می گیرد. در مسیر تحقق "توسعه معماری میان افزا"، شرکت ارادی و آگاهانه افراد تحت عنوان"مشارکت اجتماعی" در امور، بسیار تسهیل کننده است که می تواند در قالب مشارکت محلی و ساده سازی فرایند معماری بروز یابد. در این پژوهش با فرض بر همبستگی دو متغیر فوق، سعی بر آن است تا عوامل افزایش دهنده مشارکت اجتماعی در توسعه معماری میان افزا، ضمن تبیین، اولویت بندی شوند. بدان سبب که توسعه معماری میان افزا با درنظر داشتن تنوع فرم و ظاهر ابنیه، اختلاط کاربری ها و افزایش حس تعلق، به عنوان راهکارهای توسعه، به ایجاد اعتماد در مردم ، کاهش تمرکزگرایی ، مشارکت و حضور مؤثر افراد در تمامی مراحل کمک می نماید. پس از مطالعات کتابخانه ای و میدانی، برای متغیرهای فوق؛ شاخص ها، مؤلفه ها و برای هر مؤلفه، گویه هایی و سپس با توجه به گویه ها، پرسشنامه ای تدوین و با استفاده از نرم افزار spss، پایایی پرسشنامه و در ادامه ضریب فریدمن برای تمامی مؤلفه های هر دو متغیر به صورت جداگانه محاسبه شد. با توجه به ماحصل تحقیق، جهت بهره مندی از مشارکت اجتماعی مردم در امور، لازم است آنان را مورد تشویق و توانمندسازی قرار داد. بنابر مطالب منتج از نمونه ی مورد مطالعه، شاخص کارکردی – عملکردی در متغیر توسعه معماری میان افزا به عنوان مؤثرترین عامل، مؤلفه وضعیت موجود محله(تأمین نیاز کاربران) در دومین رده و پس از آن گویه توجه به هویت تاریخی محل که میان هر دو متغیر مشترک بوده در سومین رده قرار داشته و پس از آن ها سایر گویه های مشترک میان دو متغیر ، نظیر حس تعلق مؤثر بوده و عوامل دیگر در رتبه های بعدی قرار خواهند گرفت.
۱۷.

بررسی نماهای خیابان های شهری از منظر ادراک شهروندان (نمونه موردی: پیاده راه 15 خرداد، تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال بیست و یکم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۶۲ 341-325

کلید واژه ها: ادراک محیطی خیابان های شهری نما محیط بصری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 321 تعداد دانلود : 542
تحلیل نماهای ساختمان های شهری به منظور شناخت مولفه های موثر در ادراک مخاطب گامی مهم می باشد و با انجام مطالعات بر ساختمان های موجود می توان به ارائه راهکارهای مناسبی برای ساماندهی نمای خیابان های شهری رسید. این مقاله سعی دارد چارچوبی برای سنجش نمای خیابان های شهری از منظر ادراک شهروندان مهیا و از سوی دیگر زمینه ارتقا کیفیت نماهای شهری و افزایش ادراک پذیری شهروندان از آن ها را فراهم آورد. بر اساس روش تحلیل محتوا در بررسی مطالعات جهانی و داخلی مدل مفهومی تدوین شده که عوامل موثر بر ادراک شهروندان از نما را ارائه می دهد. همچنین، مبتنی بر روش مورد پژوهی، محدوده پیاده راه های مرکز تهران به دلیل دارا بودن کیفیت های اولیه و تاکید بر حضور پیاده مدار شهروندان جهت مطالعه انتخاب گردیده است تا درک واقع بینانه ای از عوامل موثر بر ادراک نمای خیابان شهری فراهم آید. بر اساس بازدید میدانی، گفتگوهای اولیه و مدل مفهومی، پرسش نامه های هدفمندی تهیه گردیده و جهت یافتن روابط پنهان متغیرها، و مقایسه تطبیقی آرای شهروندان و متخصصین برای تجزیه وتحلیل اطلاعات پرسشنامه ها، از نرم افزار SPSS استفاده شده است.ابتدا مولفه های کلی مدل ادراک پذیری، از دیدگاه متخصصین معماری و طراحی شهری سنجیده شده و سپس بر مبنای مدل ویژه نمونه موردی پرسشنامه تدوین گردیده است. پرسشنامه و مصاحبه همراه با برداشت های ناظر از شناخت و ادراک پذیری شهروندان و در ارتباط مستقیم با مخاطب این محور بوده است. هدف شناخت مولفه های اصلی و اولویت بندی مولفه های ادراک پذیری از منظر ذهنی شهروندان می باشد. نتایج نشان می دهد که از مولفه های اصلی ادراک پذیری نماهای شهری،مولفه های تاثیرگذاری، وحدت، هماهنگی، دلبستگی به مکان، تنوع و جذابیت بر میزان ادراک و شناخت نمای سنتی پانزده خرداد موثر می باشد.
۱۸.

تحلیل مسکن طبقه متوسط دوره پهلوی دوم براساس دستور زبان شکل (مطالعه موردی: محله نارمک و شهرک اکباتان تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: باغ نظر سال هجدهم دی ۱۴۰۰ شماره ۱۰۳ 49 - 64

کلید واژه ها: دوره پهلوی دوم طبقه متوسط گونه شناسی مسکن دستور زبان شکل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 767 تعداد دانلود : 912
بیان مسئله: عرصه های اجتماعی و فرهنگی ایران شاهد تحولات وسیعی در دوران پهلوی دوم بوده است. یکی از مهمترین مؤلفه های تأثیرگذار در شکل گیری این تحولات، ورود مدرنیسم در نظام فکری جامعه و شکل گیری طبقه متوسط جدید در آن دوره است؛ بالطبع گونه های مسکن ظهور یافته این طبقه اجتماعی نیز در این دوره دستخوش تغییرات اساسی شد. نوشتار حاضر بر آن است تا ضمن الگوبرداری از مسکن طبقه متوسط جدید پهلوی دوم، الگوهایی نوین جهت مسکن طبقه متوسط معاصر پیشنهاد نماید.هدف پژوهش: این پژوهش در صدد است با استفاده از دستور زبان شکل، که بر پایه به کارگیری معناشناسانه زبان شکل است، به قوانین حاکم بر کالبد گونه های مسکن طبقه متوسط جدید جامعه در دوره پهلوی دوم دست یابد و از این طریق، الگوهای طراحی متنوعی در مسکن اقشار متوسط امروز جامعه خلق نماید. در این راستا، کوی نارمک از دوره میانی و شهرک اکباتان از دوره پایانی پهلوی دوم به عنوان جامعه نمونه انتخاب و با توجه به شاخص های اجتماعی- فرهنگی مسکن مورد ارزیابی قرار گرفت.روش پژوهش: اساس روش این تحقیق کیفی، تاریخی- تفسیری است؛ در ابتدای این تحقیق، طی یک بررسی تاریخ نگارانه به تأثیر طبقات اجتماعی بر ساختار خانه ها پرداخته شده است و سپس با روش توصیفی- تحلیلی، ابعاد کالبدی- فضایی خانه ها مورد بحث قرار گرفته است. روش تحلیل داده ها در این پژوهش، دستور زبان شکل است. اطلاعات مورد نیاز در این پژوهش از طریق مشاهده و بررسی های میدانی، مطالعات کتابخانه ای و اسنادی جمع آوری گردیده است.نتیجه گیری: براساس نتایج تحقیق، اجزاء خانه های این دوره تحت تأثیر تفکرات و معماری مدرن غرب بوده اند و در مقایسه با مسکن سنتی تهران دستخوش تحولات اساسی شده اند. ریزفضاهای مسکن به حداقل کاهش یافته و از یک دستور زبان شکلی پایه پیروی می کنند: چگونگی قرارگیری فضاها در این خانه ها براساس جانمایی یک عنصر پایه است. شکل پایه، فضاهای درهم (عرصه های نشیمن و ناهارخوری) در نظر گرفته شد و سپس سایر فضاها براساس مجموعه ای از قوانین، به شکل پایه اضافه شد. در انتها براساس فرایند الگوریتمی دستور زبان شکل، با بهره گیری از درخت تصمیم گیری، به خلق الگوهای متنوعی برای طراحی مسکن امروزی انجامید.
۱۹.

بررسی پیکره بندی فضایی بازارهای سنتی شهرها بر اساس تکنیک چیدمان فضا (نمونه موردی: بازار سنتی شهر قزوین)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال یازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۴۳) 505 - 519

کلید واژه ها: پیکره بندی فضایی بازارهای سنتی تکنیک چیدمان فضا بازار سنتی قزوین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 615 تعداد دانلود : 95
بازار به عنوان کانون اصلی اقتصادی و اجتماعی شهر سنتی ایرانی با تغییرات و دگرگونی های مختلفی مواجه بوده است، اما امروزه به عنوان یک فضای اجتماع محور نیز مدنظر قرار گرفته می شود. پیکره بندی فضایی که به نحوه چیده شدن فضاها در کنار یکدیگر و ارتباط متقابل آن ها با هم می پردازد در ارتقا کیفیت و کارکرد فضاهای معماری و شهری اثرگذار است. از این رو بررسی پیکره بندی فضایی بازارهای سنتی شهرها بر اساس تکنیک چیدمان فضا به عنوان یک فضای اجتماع محور که دارای سرزندگی هستند هدف اصلی پژوهش می باشد که در بازار سنتی قزوین به مورد ارزیابی قرار گرفته شده است.تحقیق حاضر بر اساس ماهیت و قلمرو موضوعی در حوزه تحقیقات کاربردی_توسعه-ای است و از نظر روش انجام تحقیق ترکیب روش شبیه سازی و توصیفی_تبینی می باشد. پس از گردآوری داده ها و اطلاعات نیز برای تجزیه وتحلیل آن ها از نرم افزار depth map و تئوری چیدمان فضا برای شناخت تاثیر پیکره بندی فضایی_کالبدی مطالعه موردی بهره برده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که راسته ی بازار بدلیل دارا بودن سیستم محوری، خطوط دید طولانی دارای هم پیوندی بالا می باشد در نتیجه پیکره بندی تقویت و تعاملات اجتماع ارتقا می یابد. همچنین در با گذاشتن چهار سوق در محل تقاطع دو راسته بازار اصلی به نوعی فضای مقعر حاصل از تقاطع را تبدیل به فضای محدب نموده و موجب افزایش کارکرد اجتماعی بازار است.
۲۰.

ارزیابی تأثیر توسعه معماری میان افزا بر مشارکت اجتماعی شهروندان در بافت های تاریخی (مطالعه موردی: گذر تاریخی محمدیه شهر قزوین)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سیاست گذاری محیط شهری سال اول تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 83 - 102

کلید واژه ها: توسعه معماری میان افزا مشارکت اجتماعی بافت تاریخی گذر محمدیه شهر قزوین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 974 تعداد دانلود : 348
توسعه معماری میان افزا با پرداختن به توسعه در درون و بازتوسعه محدوده، بااستفاده از پتانسیل های آن (مانند تاریخی بودن) سعی در بهره برداری از زمین های بلااستفاده و فرسوده در بافت شهری، از طریق خلق و یا بازسازی فضا، جهت جلوگیری از خزش شهری و بهبود شرایط بافت داشته و در شهرهایی نظیر قزوین که دائما در حال افزایش جمعیت بوده و موانع طبیعی و مصنوعی سبب محدودیت جهات گسترش آن شده، مهم تر می نماید. چون توسعه معماری میان افزا، میان بافت و در ارتباط مستقیم با جامعه شکل می گیرد، مشارکت اجتماعی به معنای فعالیت های ارادی افراد جهت ارتقاء حیات اجتماعی خود، به عنوان پتانسیلی در تمامی مراحل توسعه مدنظر قرار می گیرد. هدف اصلی این پژوهش پرداختن به بیان چگونگی رابطه میان دو متغیر فوق بااستفاده از روش تحقیق همبستگی می باشد. پس از مطالعات کتابخانه ای و تحقیقات میدانی، شاخص ها، مؤلفه ها و گویه هایی برای متغیرها تبیین، مدلی مفهومی جهت توجیه همبستگی آن ها ارائه و مطابق آن پرسشنامه ای تدوین و توزیع شد که با استفاده ازضریب آلفای کرونباخ، میزان پایایی آن تعیین و با استفاده از روش SPSS، ضریب پیرسون معادل 0.830 (نشان از همبستگی بالا و مثبت متغیرها) و ضریب معناداری معادل 0.000 (نشان از رابطه ای معنادار میان متغیرها)، محاسبه شد. نتیجه این پژوهش بیان می دارد که مفهوم توسعه معماری میان افزا با هدف تأمین نیازهای همه جانبه کاربران و با توجه به پتانسیل های موجود در محل، سبب ایجاد اعتماد و ارتقاء حس رضایت در افراد و نتیجتا منجر به گسترش همکاری و استفاده از توانایی های بالقوه آنان شده و افزایش مشارکت اجتماعی را در تمامی مراحل سبب می شود.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان