مهدی خوبیان

محیط رقابتی امروزی علاقه زیادی را نسبت به مباحث قابلیت های پویای سازمانی و انعطاف پذیری تولید ایجاد کرده است، اما با وجود شناخت منافع بالقوه این دو مفهوم، فعالان اجرایی و محققین درک درستی از ارتباطات بین آنها ندارند. لذا هدف این مقاله درک این مفاهیم پیچیده و نحوه تاثیرگذاری مولفه های آنها بر هم می باشد. در این پژوهش در ابتدا به منظور شناخت کامل مولفه های قابلیت های پویای سازمانی و انعطاف پذیری تولید با بررسی مطالعات گذشته، از روش تحلیل محتوای متنی استفاده شد و در ادامه به منظور غنای این روش نظر خبرگان نیز لحاظ شد، که در نهایت 6 قابلیت پویای سازمانی و  14 بعد انعطاف پذیری تولید از مطالعات گذشته استخراج گردید. سپس با استفاده از روش DEMATEL فازی و بر اساس نظر خبرگان تأثیر گذاری این مؤلفه ها بر یکدیگر مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحلیل نشان می دهد تاثیرگذارترین قابلیت های پویای سازمانی به ترتیب عبارتنداز: خلق و یکپارچه سازی دانش، پیکربندی مجدد و شناخت فرصت ها و مدیریت تهدیدها و از بین ابعاد انعطاف پذیری تولید تاثیرپذیر ترین ابعاد به ترتیب، محصول جدید، عملیات و تولید می باشد. همچنین نتایج تحلیل گویای تأثیر گذاری بسیار بالای قابلیت های پویای سازمانی بر ابعاد انعطاف پذیری تولید می باشد.

کیده تولید چابک یک مدل جدید تولیدی است که نتیجه تغییرات در محیط شرکت ها است. چابکی طی دو دهه گذشته شکل گرفته است و دلیل نیاز به آن در سال های گذشته، ضرورت واکنش هم زمان به رقابت فزاینده و شدید محیطی است؛ بنابراین، سازمان های کشور ما هم برای موفقیت در تولید محصولات باکیفیت در عصر رقابت، باید به سرعت به سوی پیاده کردن این سیستم حرکت کنند. در این تحقیق، با استفاده از مهم ترین عامل های کلیدی چابکی (سرعت، انعطاف پذیری، شایستگی و پاسخگویی)، الگویی مناسب برای تمایز شرکت های چابک از غیرچابک با استفاده از تابع تشخیصی چندمتغیری ارائه می شود. بدین منظور پرسش نامه مربوط به عوامل چابکی را دربین شرکت های صنایع غذایی شهرک صنعتی توس مشهد توزیع و پس از تکمیل، جمع آوری گردید و به وسیله نرم افزار SPSS19 مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که تابع تشخیصی به دست آمده به وسیله این چهار متغیر، به خوبی توانایی تشخیص دو گروه شرکت های چابک از غیرچابک را دارد و می تواند به عنوان الگویی مناسب برای پیش بینی چابکی مورد استفاده قرار گیرد. همچنین، متغیرهای انعطاف پذیری و پاسخگویی بیشترین سهم را در تمایز بین دو گروه دارند. Abstract: Agile manufacturing is a new productive model which is a result of changes in the environment of companies and it was shaped agility in two previous decades, it can also seek necessity of response to the increasingly intense competitive environment. Thus, in competitive era, our organization should implement this system quickly in order to succeed in production of high quality goods. This research, seeks suitable pattern in order to differentiate non-agile and agile companies by the most important factors of agility (speed, flexibility, competence and accountability) throughout multivariate discriminant function. Therefore, a questionnaire related to agility factors has been distributed among food companies of Toos Industries in Mashhad and then collected and analyzed by the software SPSS19. The results indicate that discriminant function obtained by the four variables have ability for differentiating of agility and non-agility companies. Moreover, it can be used in order to forecast agility, responsiveness, and flexibility that has had the most share of differentiation between two companies. Keywords: Agility; Speed; Flexibility; Competency; Responsiveness; Diagnostic Analysis.