ابراهیم عمو

قریب به 70 سال سابقه در نظام برنامه ریزی کشور و همچنین 50 سال تجربه تلاش برای نهادینه ساختن رویکرد آمایشی- فضایی در نظام مدیریت و اقدامات توسعه ای در کشور وجود دارد، ولی هنوز نبود یک سند آمایشی مورد وفاق در سطح ملی و سازوکارهای نهادی و قانونی تحقق بخش برنامه ها و طرح های آمایشی تدوین شده سبب شده که نظام تخصیص نتواند به رغم تأکیدات خاص تمام اسناد برنامه های بخشی به نابرابری های منطقه ای پایان بخشیده و یا در تعدیل آن ها توفیقات اساسی کسب کرده باشد، لذا مطالعه و بررسی علل ناکامی 3 موج طی شده در تدوین برنامه ها و سیاست های آمایشی کشور موضوعی است که تا مورد تحلیل قرار نگیرد، نمی توان به موفقیت اندیشه ها و اقداماتی که اخیراً در بازتعریف شیوه های کاربست رویکردها و طرح های آمایشی در کشور آغاز شده امیدی داشت. هدف اصلی این مقاله آسیب شناسی مقدماتی طرح ها و برنامه های آمایشی در کشور می باشد، نوع تحقیق کاربردی و روش آن اسنادی- تحلیلی می باشد، شیوه جمع آوری اطلاعات اسنادی و میدانی بر مبنای مصاحبه بوده و تلاش شده با احصای متغیرهای اثرگذار در قالب پرسشنامه با استفاده از طیف لیکرت نسبت به اخذ نظرات کارشناسانی که به روش تحلیل شبکه ای شناسایی شده اند؛ اقدام شود. نتایج پژوهش نشان می دهد که مهم ترین عوامل در آسیب شناسی طرح ها و برنامه های آمایش سرزمین در کشور در حوزه جایگاه قانونی زیر معیار«عدم تعریف دقیق جایگاه برنامه ها و نگاه آمایشی در اسناد قانونی هدایتگر برنامه ها و تصمیمات»، در حوزه مدیریتی زیر معیار «حاکمیت اقتصاد نفتی و اقتصاد رانتی به عنوان مؤلفه اصلی در نهادینه نشدن نگاه منطقه ای-فضایی» در حوزه ساختاری زیر معیار«سنتی بودن نظام برنامه ریزی در پذیرش رویکرد آمایشی» و در حوزه معیار محتوایی زیر معیار «عمیق بودن نابرابری های منطقه ا ی به حدی که طرح های آمایشی تا توازن بخشی فضایی راه بسیار طولانی دارند» می باشند

بهبود کیفیت زندگی در یک مکان خاص یا برای اشخاص و گروه های خاص همواره کانون اصلی توجه برنامه ریزان بوده است. در واقع بهبود کیفیت زندگی در هر جامعه ای، یکی از مهم ترین اهداف سیاست های عمومی آن جامعه می باشد. در سال های اخیر مطالعات پیرامون کیفیت زندگی به طور عمده بر ماهیت شهری تمرکز کرده و بحث بر روی کیفیت زندگی شهری در میان تحقیقات و مطالعات تجربی رواج یافته است. امروزه با افزایش مهاجران به شهرهای بزرگ جهت دستیابی به شغل و وضعیت بهتر اقتصادی و به دلیل عدم توانایی اسکان در بخش های رسمی شهری به قسمت های حاشیه ای شهرها و سکونتگاه های غیررسمی متوسل می شوند. در این قسمت از شهرها زیرساخت های لازم شهری فراهم نبوده و ساکنان این مناطق از کیفیت زندگی مطلوبی برخوردار نیستند این مشکل در کلان شهر تهران هم در محلات مختلف وجود دارد؛ بنابراین، ضروری است در این سکونتگاه ها میزان رضایت از کیفیت زندگی مورد بررسی قرار گرفته و مهم ترین عوامل نارضایتی شناسایی شده و برای برطرف کردن این موارد اقدام گردد. در این تحقیق از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار SPSS و با استفاده از آزمون t  تک نمونه ای و رگرسیون چند خطی بهره برده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که بیشترین نارضایتی از عوامل اقتصادی و امنیتی در محله مورد نظر می باشد؛ همچنین، تحلیل ها نشان می دهد که عوامل کالبدی و خدمات و دسترسی بیشترین تأثیر ذهنی را بر کیفیت زندگی می گذارد.