مهدی اسلام پناه

با جهانی شدن بازارها، استانداردهای بین المللی برای توسعه فرایندهای تجاری و حصول اطمینان از رعایت قواعد صادرات و واردات محصولات در سطح کارایی و ایمنی، بسیار حیاتی هستند. مشارکت فعال در تدوین استانداردهای بین المللی و هماهنگ سازی روش های ارزیابی انطباق با آن ها می تواند باعث افزایش رقابت پذیری محصولات، کاهش هزینه و انتقال دانش و فناوری روز دنیا به کشور شود. هدف از این پژوهش، شناسایی راهبردهایی در حوزه های مختلف نظام استاندارد و مدیریت کیفیت، به منظور دستیابی به چشم انداز «توسعه، پیشرفت و رفاه اجتماعی با استاندارد» در کشور ایران است. رویکرد پژوهش، کیفی، و از روش سنتزپژوهی بهره گرفته شده است. جامعه پژوهش کلیه قوانین و اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران، اسناد بین المللی و اسناد راهبردی سایر کشورها در زمینه استاندارد و کیفیت هستند که 16 سند بر اساس ملاک های تعریف شده و به روش هدفمند تا رسیدن به اشباع داده انتخاب شدند. تحلیل داده های با روش تحلیل مضمون و استفاده از نرم افزار ماکس کیودای نسخه 10 صورت گرفت که منجر به استخراج 18 راهبرد در 3 مقوله اصلی و 57 دستور کار سیاستی قابل اجرا در «سازمان ملّی استاندارد ایران» شد. نتایج این پژوهش می تواند به صورت مستقیم مورداستفاده مدیران ارشد سازمان یادشده، اعضای شورای عالی سیاست گذاری سازمان و دستگاه های نظارتی و بازرسی قرار گیرد.

مقدمه و هدف پژوهش: پژوهش حاضر با هدف، بررسی تأثیر ابعاد فرهنگ اسلامی ایرانی بر رفتار سازمانی مدیران و میزان رضایت شغلی کارکنان، صورت گرفته است. روش پژوهش: روش پژوهش از نوع توصیفی– پیمایشی بود. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی شهر تهران به تعداد 223 نفر می باشد. حجم نمونه آماری با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند 92 نفر تعیین گردید که شامل 80 نفر از کارکنان ستادی دارای 4 سال سابقه کاری، همچنین ۱۲ نفر از مدیران عالی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی که دارای حداقل سه سال سابقه کار مدیریتی بودند نیز به این نمونه آماری اضافه شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته در زمینه ابعاد فرهنگ اسلامی ایرانی بر رفتار مدیران و همچنین، پرسشنامه رضایت شغلی (JFS [i] ) بود. روایی پرسشنامه بررسی ابعاد فرهنگ اسلامی ایرانی بر رفتار مدیران از سوی هشت تن از اساتید مدیریت اسلامی و نیز متخصصین شورای عالی انقلاب فرهنگی در امر سیاست گذاری سبک زندگی ایرانی اسلامی مورد تأیید قرار گرفت، پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 83/0 به دست آمد، روایی و پایایی پرسشنامه رضایت شغلی با توجه به استاندارد بودن مورد تأیید است. یافته ها: نتایج به دست آمده در زمینه تجزیه و تحلیل داده ها حاکی از آن است که شاخص های مورد مطالعه (روحیه محبت و احسان(001/0)، روحیه عفو و گذشت (001/0)، فرهنگ مشارکت (000/0)، گسترش دانش (000/0) و شفافیت گزارشگری (003/0)) به تفکیک اسلامی بودن و ایرانی بودن در رفتار مدیران تأثیر داشته و در رضایتمندی شغلی کارکنان معنی دار ارزیابی گردید. همچنین شاخص صبر در برابر مشکلات در رفتار مدیران تأثیرگذار ارزیابی گردید ولی در رضایت شغلی کارکنان (68/0) تفاوت معنی داری حاصل نشد. نتیجه گیری: ابعاد فرهنگ اسلامی ایرانی در رفتار مدیران تاثیر مستقیم داشته و رفتار مدیران با میزان رضایت شغلی کارکنان رابطه معناداری دارد.

هدف: تحقیق حاضر با هدف طراحی مدل بازدارندگی فساد اداری با اتکا به آموزه های نهج البلاغه انجام شد. روش: روش این تحقیق، کیفی از نوع اکتشافی بود. برای رسیدن به هدف تحقیق از تحلیل مضمون کتاب نهج البلاغه دکتر دلشاد تهرانی استفاده شد. برای انجام مصاحبه ها و همچنین تأیید یافته های کیفی نیز به صورت هدفمند از 15 نفر از خبرگان حوزوی بهره گرفته شد. یافته ها: بر اساس یافته های حاصل از تحلیل مضمون، تعداد 402 تم فرعی با رعایت اصل معناشناسی در سه طبقه تعالی بخشی، پیشگیری و درمان در خصوص بازدارندگی از فساد اداری استخراج شد. درصد فراوانی تم های فرعی در طبقه تعالی بخشی: 17.7 درصد، پیشگیری: 73.8 درصد و درمان: 8.5 درصد بود. سپس با توجه به همپوشانی ها، تم های فرعی به ۴۰ تم اصلی تلخیص و در نهایت، در هفت محور دسته بندی شدند. نتیجه گیری: مدل بازدارندگی فساد اداری با اتکا به آموزه های نهج البلاغه بر اساس تم ها طراحی شد.

تحقیق حاضر با هدف رتبه بندی معیارهای تأثیرگذار بر بازدارندگی فساد اداری با اتکا به رهنمودهای اسلامی اجرا شده است. روش تحقیق به کارگرفته شده آمیخته (کیفی کمی) از نوع اکتشافی است. جامعه آماری شامل 55 نفر از متخصصان و کارشناسان پیشگیری از تخلف های اداری وزارت صنعت، معدن و تجارت بودند. نمونه آماری شامل 30 نفر از متخصصان و خبرگان حوزوی و همچنین کارشناسان و متخصصان تخلف های اداری وزارت صنعت، معدن و تجارت بودند که به صورت تصادفی انتخاب شدند. روش تعیین معیارها و زیرمعیارهای تأثیرگذار بر فساد به صورت کیفی و با استفاده از تحلیل مضمون مصاحبه های عمیق نیمه ساختاریافته با خبرگان و کتاب نهج البلاغه ، انجام گرفت. معیارها و زیرمعیارهای تعیین شده با استفاده از ماتریس مقایسه های زوجی و به کمک تکنیک تحلیل سلسله مراتبی AHP اولویت بندی شدند. معیارهای اصلی به ترتیب اولویت سطوح تعالی بخشی، پیشگیری و مواجهه (درمان) بودند و زیرمعیارها نیز به ترتیب اولویت تعالی بخش فضایل اخلاقی و معنوی (365/0)، سازوکارهای نظارتی و ارزشیابی (270/0)، مردمداری و حسن معاشرت اجتماعی (134/0)، سازوکارهای گزینشی تخصصی (081/0)، پرهیز از ویژه خواهی (063/0)، سازوکارهای ساختاری (060/0) و سازوکارهای حل کننده ( 027/0) تشخیص داده شدند.