سینا شهیدی

آمایش دفاع شهری فرآیندی است که از طریق بازسازماندهی فضایی یک شهر سعی در کاهش آسی بپذیری و افزایش پایداری و تاب آوری پدافندی آن در برابر حملات خصمانه دشمن دارد. در این راستا، پژوهش حاضر به پهنه بندی عرصه های جغرافیایی مختلف کلانشهر تهران در قالب طبقاتی همگن از نظر آسیب پذیری دفاع غیرعامل پرداخته است. بدین منظور با مطالعه پژوهش های پیشین در زمینه مدیریت بحران های طبیعی و انسان ساخت اقدام به استخراج معیارهایی هشت گانه گردید. در ادامه برای سنجش پذیر ساختن این معیار ها ، 48شاخص با توجه به داده های قابل دسترسی تعریف شدند و در ذیل8 معیار مذکور طبقه بندی گردیدند. سپس با بهره گیری از نظرات پنل متخصصین وزن دهی به معیا رها و زیرمعیارها (شاخص ها) به روش فرآیندتحلیل شبکه ای ( ANP ) درنرم افزار Super Decision انجام گرفت. همچنین به منظورافزایش دقت و انعطاف پذیری طبقه بندی اقدام به دسته بندی هر شاخص در 5 طبقه مطلوبیت گردید. سپس با وارد کردن شاخص هابه محیط ArcGIS 10.5 و پیاده سازی آن هابرگستره شهر، نقشه های مربوط به هر شاخص تولید شد؛ از تلفیق نقشه های زیرمعیارهای مربوط به هر معیار، نقشه پهنه بندی براساس آن معیارخاص ودرنهایت ازتلفیق این نقشه های 8 گانه،پهنه بندی نهایی آمایش دفاعی کلان شهرتهران به صورت کیفی (در 5 طبقه) به دست آمد. براساس بررسی های صورت گرفته تنها 10 درصدازسطح شهر تهران در وضعیت کاملاً مناسب، 27 درصد در وضعیت مناسب و متوسط و در حدود 63 درصددر وضعیت های نامناسب و کاملا نامناسب قرار دارند. این ارقام نشانگر وضعیت بحرانی دفاع غیر عامل این کلانشهر م یباشد، به همین دلیل در پایان پژوهش پیشنهادات و راهکارهایی در راستای افزایش تاب آوری پدافندی و کاهش خسارات و تلفات در پی وقوع حمله احتمالی ارائه شده است.