احسان دهقان

در سال های اخیر پیچیدگی های محیطی، رقابت های شدید سازمان ها و فشار دولت ها بر تولیدکنندگان برای مدیریت پسماند محصولات، فشارهای زیست محیطی و از همه مهم تر سود ناشی از بازیافت محصولات، بر اهمیت طراحی شبکه زنجیره تأمین معکوس و حلقه بسته افزوده است. همچنین وجود عدم قطعیت های ذاتی در پارامترهای ورودی، یکی دیگر از موارد مهمی است که عدم توجه به آن می تواند تصمیمات استراتژیک، تاکتیکی و عملیاتی سازمان را تحت تأثیر قرار دهد. به همین جهت این پژوهش به طراحی یک مدل شبکه زنجیره تأمین حلقه بسته چند محصولی و چند دوره ای در شرایط عدم قطعیت می پردازد. در همین راستا ابتدا یک مدل برنامه ریزی خطی عدد صحیح به منظور حداقل سازی هزینه های زنجیره تأمین ارائه می گردد. سپس جهت در نظر گرفتن عدم قطعیت های ترکیبی مدل که شامل عدم قطعیت شناختی و تصادفی می باشد، پنج مدل استوار امکانی- تصادفی مختلف توسعه داده شده و نقاط ضعف، قوت و کاربرد هر یک مورد ارزیابی و تحلیل قرار می گیرد و مناسب ترین مدل جهت پاسخگویی به عدم قطعیت های موجود در مدل پیشنهاد می شود. در پایان عملکرد و کاربردی بودن مدل پیشنهادی، از طریق مطالعه موردی در یک صنعت روغن خوراکی مورد ارزیابی قرار می گیرد.

هدف از این تحقیق در درجه اول ارائه مدل بودجه ریزی بر مبنای عملکرد (PBB) در مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی می باشد به نحوی که از یک سو تخصیص بودجه به برنامه ها براساس اهمیت هر برنامه و از سوی دیگر براساس سرانه دانشجویی مصوب وزارت علوم، تحقیقات و فناوری صورت گیرد. مدل برنامه ریزی آرمانی PBB با در نظر گرفتن معیارهای گوناگون در مؤسسه طراحی می گردد. نکته مهم در طراحی مدل استفاده از ضریب کارایی محاسبه شده براساس رویکرد تحلیل پوششی داده ها (DEA) جهت تعیین ضریب اهمیت هر گروه آموزشی و به منظور تخصیص بودجه به آن می باشد.  همچنین وزن آرمان ها و میزان اهمیت هر برنامه براساس مقایسات زوجی توسط خبرگان تعیین می شود. پس از طراحی مدل PBB برای مؤسسه و با توجه به عدم اطمینان موجود در پارامترهای مسأله با بهره گیری از منطق فازی و استواری، سناریوهایی برگرفته از مدل اسمی ارائه می گردد که عبارتند از مدل فازی، مدل استوارو مدل استوار فازی .در پایان به مقایسه نتایج حاصل از حل این مدل ها پرداخته و نقاط ضعف و قوت هریک از آنها بررسی میگردد. همچنین به منظور تحلیل دقیق تر قابلیت و کارایی مدلهای پیشنهادی از شبیه سازی مونت کارلو استفاده می شود. نتایج حل مدل ها و شبیه سازی اطلاعاتی مفید را در اختیار تصمیم گیرندگان قرار می دهد تا با برقراری توازن بین سطح ریسک تصمیم (احتمال نقض محدودیت ها) و سطح محافظه کاری، تصمیمی معقولانه اتخاذ نمایند.

سازمان تولید در کلاس جهانی قادر است بهترین تولیدکننده در جهان باشد و ب اارزش ترین محصولات را تولید کند و بیشترین نرخ بازگشت را ازطریق اجرای راهبرد رقابتی سازمان به دست آورد. در آینده ای نزدیک تنها بنگاههای اقتصادی می توانند در فضای بین المللی حضور داشته باشند که در کلاس جهانی قرار گیرند تا بتوانند به سرعت مشتری مداری را توسعه دهند. در پژوهش حاضر با مطالعه منابع کتابخانه ای معیارهای بنگاه های اقتصادی کلاس جهانی شناسایی شد و 14 عامل که تناسب بیشتری با جامعه آماری داشتند و بیشتر مدنظر کارشناسان و مشتریان بودند، انتخاب شدند؛ بدین منظور رویکرد ماتریس تحلیل عملکرد برای شناسایی و دسته بندی و شاخص های اثرگذار برای دستیابی به تولید محصول در شرکت به کار » ایران خودرو « ماشین ابزار گرفته شد؛ سپس با توجه به مدل نهایی، راهبرد بهینه برای مدیریت هر یک از شاخص ها ارائه شد؛ درنهایت با استفاده از روش وو ) Wu ( با توجه به خروجی های ماتریس، رتبه بندی نهایی هر یک از عامل ها مشخص شد. نتایج نشان می دهد که 5 عامل قیمت، کیفیت محصول و پاسخگویی سریع، بهبود مستمر و اعتبار شرکت زیربنای دستیابی به تولید محصول در کلاس جهانی هستند.