سیامک صادقی

دو هدف عمده از پژوهشِ حاضر واکاوی راهبردهای آموزش اصیل و اولویت بندی این راهبردها در بافت مدارس ابتدایی است. برای شناسایی راهبردهای آموزش اصیل از روش گروه های کانونی مجازی استفاده شد. به این منظور با استفاده از رویکرد هدفمند و ازطریق روش نمونه گیری گلوله برفی سه گروه کانونی پنج نفره از متخصصان تعلیم وتربیت (به جز گرداننده جلسه) انتخاب و بررسی شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات در این بخش مصاحبه غیرساختاریافته بود و تحلیل مصاحبه ها در دو سطح مفاهیم فرعی و مفاهیم اصلی صورت گرفت. درنهایت اعتبار تحلیل ها ازطریق شناخت بازخورد گروه کانونی و مثلث سازی تحلیل گر تأیید شد. همچنین برای اولویت بندی راهبردهای آموزش اصیل از روش تحلیل سلسله مراتبی استفاده شد. به این منظور، بیست نفر از معلمان خبره به صورت هدفمند و با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب و بررسی شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه مقایسه های زوجی مشتمل بر پنج ماتریس مقایسه دوبه دو بود که از دل تحلیل مصاحبه ها در بخش قبلی بیرون آمدند. نرخ ناسازگاری هریک از ماتریس های پنج گانه کمتر از 0/1 بود و لذا از اعتبار مقایسه ها اطمینان حاصل شد. درنهایت برای تجزیه وتحلیل داده ها به شاخص هایی همچون میانگین هندسی و بردار ویژه استناد شد. نتایج این پژوهش شناسایی و اولویت بندی 35 راهبرد آموزش اصیل بود که این راهبردها در چهار مؤلفه دسته بندی شدند. براین اساس مهم ترین راهبردهای کلی آموزش اصیل به ترتیب عبارت از «فرصت های کسب تجارب آموزشی اصیل»، «سنجش یادگیری»، «شخصی سازی یادگیری»، و «اصالت معلم» بودند. 

این پژوهش با هدف ارزیابی اثربخشی طرح آیه های تمدن در استان همدان با استفاده از الگوی کرک پاتریک انجام شده است. پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ شیوه گردآوری داده ها به صورت آمیخته است. جامعه آماری شامل همه دانش آموزان مستعد شرکت کننده در طرح آیه های تمدن و مجریان و دست اندرکاران این طرح در استان همدان بوده است. اثربخشی طرح آیه های تمدن بر اساس الگوی کرک پاتریک در سه سطح واکنش، یادگیری و انتقال یادگیری انجام گرفت. متناسب با این سه سطح، روش نمونه گیری، ابزار گردآوری داده ها و روش تحلیل داده ها در سطح واکنش به ترتیب نمونه گیری تصادفی طبقه ای، پرسشنامه محقق ساخته و آزمون t تک نمونه ای بود. در سطح یادگیری به ترتیب نمونه گیری هدفمند، مصاحبه نیمه ساختاریافته و تحلیل محتوا و همین طور در سطح انتقال یادگیری به ترتیب نمونه گیری تصادفی ساده، رتبه افراد در کنکور و آزمون t برای دو گروه مستقل بود. نتایج نشان داد که در سطح واکنش، رضایت افراد نمونه از محتوای دوره، متوسط و رضایت از امکانات و راهنمایان در سطح بالاتر از متوسط بود. از لحاظ سطح یادگیری، نتایج حاکی از رضایت بخش بودن دانش کسب شده بود و در نهایت از لحاظ انتقال یادگیری، نتایج نشان داد که رتبه دانش آموزان مستعد شرکت کننده در طرح آیه های تمدن به طور معنی داری بهتر از رتبه سایر دانش آموزان مستعد بود.