زینب هاشمی خواه

یکی از بسترهای زمینه ساز شکل گیری و تقویت اعتماد متقابل بین مردم، روابط اجتماعی است. در صورتی که روابط غیررسمی، بر پایه ی نوعی تعاملات عمیق عاطفی و دور از منفعت طلبی های فردی باشد، نه تنها تلطیف گر فضای اجتماع است بلکه شرایط ارتقای اعتماد اجتماعی را تسهیل می کند. پژوهش حاضر به بررسی نوع روابط و تعاملات، نحوه ی تداوم و کیفیت آن در روابط غیررسمی در بین مصاحبه شوندگان پرداخته است. در این راستا، مصاحبه-هایی عمیق با استفاده از روش کیفی و بر اساس رویکرد تفسیری انجام گرفت. در طراحی روش شناسی نیز، نظریه زمینه ای استفاده شد که با رویکرد عینی گرایی اشتراوس و کوربین، روایت ها تحلیل شد. جامعه ی هدف پژوهش، جوانان شهر یزد بودند که 20 نفر از آنان به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و از طریق مصاحبه، اطلاعات مورد نیاز استخراج شد. «قطعه های کوچک صمیمیت در روابط» عنوان پدیده ای است که بازنمای روابط و معاشرت های صورت گرفته در بین مصاحبه شوندگان بوده است. این اصطلاح بازگو کننده ی فقدان وسعت و ژرفای روابط و عمق صمیمیت در آن می باشد. به عبارت دیگر، بازگو کننده ی رابطه هایی خرد شده و بسط نیافته با خانواده، دوستان و آشنایان بوده است که علی رغم ارتباط با هر کدام از گروه ها، روابط منفک و جدا بوده و ارتباط زنجیره ای شکل نیافته است. ضمن آن که صمیمیت در ابعاد کوچک، فاقد وسعت قلمرو و ژرفای عاطفی بوده و عمق این ارتباط با دوستان چندان تعریف نشده و معاشرت با دوستان و آشنایان در یک خلأ صمیمیت با مراوده های سطحی، به مراتب ضعیف تر و کمرنگ تر از ارتباطات خانوادگی دیده شده است.

ناباروری، یکی از مشکلاتی است که در جامعه انسانی از گذشته تا به امروز وجود داشته؛ اما همراه با پیشرفت جامعه و صنعتی شدن مخاطر های آن نیز افزون گردیده است. این معضل به وسیله فن آوری زیستی جدید، راه حل هایی به ارمغان آورده است، اما به موازات آن چالش هایی ایجاد کرده که نادیده گرفتن و گذر از آن قادر است فجایع اجتماعی و اخلاقی خوف ناکی ببار آورد. مسائلی که ژرفای آن از قلم اندیشمندی چون «فوکویاما» نهیبی بر آینده سرشت انسانی است. فوکویاما چنین چالش هایی را ورای جوامع به شکل ریشه ای، معطوف به هویت انسانی ارزیابی می کند، اما واقعیت آن است که چنین فن آوری هایی، بیش از آن که معضلات انفجارگونه آن در عرصه جهانی نمایان شود؛ در هر جامعه، حفره های فرهنگی و اجتماعی متعددی ایجاد خواهد کرد. در پژوهش حاضر، ضمن تکیه بر دیدگاه فوکویاما و بحث و بررسی نظریه او، با نگاهی بومی، مسأله بازبینی و حلاجی شده است. مباحث گویای آن است که با توجه به بسترهای فرهنگی، اجتماعی و اعتقادی و هم چنین فقدان نظارت در عرصه تبادلی و نیز عدم شفافیت در زمینه حقوقی، به کارگیری این فن آوری در ایران با چالش های نوظهوری مواجه گردیده است که ضرورت توجه ویژه محققین و صاحب نظران علوم اجتماعی و رفتاری را دو چندان می سازد.

مقاله حاضر به بررسی مؤلفه های مدیریت مصرف در تبلیغات بازرگانی شبکه استانی فارس پرداخته است. هدف از این مقاله ارزیابی تأثیرگذاری این مؤلفه ها در راستای تحقق بخشیدن به الگو ی اقتصاد مقاوتی بود. در این راستا تبلیغات بازرگانی پخش شده از شبکه استانی فارس در طول3 ماه را به عنوان جامعه آماری قرار داده ایم و نمونه مورد مطالعه، 341 مورد از پیام های بازرگانی ضبط شده با نمونه گیری در دسترس بوده است. پیام های بازرگانی با استفاده از روش تحلیل محتوا و با استفاده از تکنیک مقوله ای ارزیابی، پس از کدگذاری در دو سطح توصیفی و تقاطعی مورد پردازش قرار گرفته اند. یافته ها حاکی از آن است که مؤلفه های مدیریت مصرف در تبلیغات استانی، نه تنها بازنمای الگو و اندیشه های انضمامی در مباحث اقتصاد مقاومتی نبوده، بلکه شارح و نماینده هیچ الگوسازی هدفمند اقتصادی نمی باشد. بسیاری از تبلیغات پخش شده فارغ از ارائه سودمندی یا کیفیت کالاها و خدمات مربوطه، تأکید بر امتیاز قرعه کشی و بهره مندی از جوایز احتمالی داشتند که از ماحصل خرید، نصیب خریدار می شود و یا به لحاظ فنی این تبلیغات عمدتاً تدوین شده بخش های مستند، بدون بازیگر و فاقد قدرت جذب مخاطب بوده اند. در کل نتایج گویای آن است که تبلیغات بازرگانی استان فارس فاقد استراتژی مشخص در راستای تقویت بنیه تولیدی و اقتصادی کشور است و باید گفت در این حوزه، خلاء نظارت متخصصین مرتبط با صنعت تبلیغات و کارشناسان آشنا با اهداف اقتصاد مقاومتی جهت دستیابی به برنامه ها و چشم اندازهای توسعه به چشم می خورد.

سالمندان قشری از جامعه هستند که به عنوان جمعیت رو به رشد و همچنین به دلیل ویژگی های جسمی و سنی خود نیازهای فرهنگی ویژه دارند که نیازمند برنامه و فضای شهری خاصی است. از این رو تحقیق حاضر به دنبال بررسی نیازهای فرهنگی این اقشار می باشد. جهت دستیابی به این اطلاعات از پیمایش و پرسشنامه محقق ساخته بین سالمندان شهر تهران استفاده شد. نمونه گیری مبتنی بر مناطق 22 گانه شهر تهران به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای صورت گرفت. به این منظور ابتدا در مناطق 22گانه تهران با توجه به حجم 800 نفری (حدود 36 پرسشنامه برای هر منطقه)، تعدادی محله انتخاب و به طور تصادفی با مراجعه به درب منازل، اماکن تجمع سالمندان مثل: پارک ها، میادین تره بار، فروشگاه شهروند و مترو پرسشنامه ها پر شد. در نهایت این بررسی نشان داد که اولویت نیازهای این اقشار به ترتیب ذیل می باشد:1- نیاز به آموزش مهارت ها و ارتقاء دانش 2- نیازهای تسهیلاتی همایشی3- نیازهای گردشی فراغتی4- نیاز به آموزش های فرهنگی و هنری 5- نیازهای تفریحی ورزشی 6- نیازهای مذهبی فرهنگی7- نیاز به فضاهای عمومی. همچنین بر اساس نتایج بدست آمده مهمترین دلایل عدم استقبال سالمندان از مراکز و تسهیلات ایجاد شده فرهنگی به دست شهرداری به ترتیب زیر است:1- عدم اطلاع 2- بی انگیزگی و گرفتاری شخصی3- عدم وجود مراکز فرهنگی در محل سکونت و عدم دسترسی 4- عدم علاقه 5- پایین بودن کیفیت امکانات.

پژوهش حاضر به بررسی روابط و مناسبات اقتصادی افراد در عرصه خُرد زندگی روزمره در فضای اجتماعی شهر یزد پرداخته و در پی پاسخ به این سوال است که تعریف مصاحبه شوندگان از دلایل بی تفاوتی و عدم همبستگی در میدان تبادلات اقتصادی در این جامعه چیست؟ جامعه هدف، جوانان شهر یزد بودند که 20 نفر از آنان به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و از طریق مصاحبه عمیق، اطلاعات مورد نیاز اخذ شد. روش شناسی نیز بر اساس رویکرد تفسیری پیکربندی و روایت ها بر اساس نظریه زمینه ای با رویکرد عینی گرایی اشتراوس و کوربین، تحلیل شد. در نهایت "واگرایی مقاصد و منافع و ناکارآمدی فردی" پدیده مرکزی پژوهش شناخته شد که از طرفی حاصل فضای بی تفاوتی و عدم همبستگی افراد در مشکلات و موانع اقتصادی و از سمت دیگر فقدان ناکارامدی فردی در این عرصه بوده است؛ به عبارتی، کلیه مشارکت کنندگان فضای اقتصادی را نابسامان و نامساعد می دانستند؛ اما اکثریت آنها فاقد عملکرد و نگرش مشارکتی جهت بهبود وضعیت بودند. ضمن آنکه غالب آنها نیز خود را فاقد توان و فاعلیت در راستای بهبود شرایط ارزیابی می کردند.

در سال های اخیر، گرایش زنان ایرانی به وضع حمل از طریق سزارین به اندازه ای عمومیت یافته که این پدیده از سطح یک رفتار شخصی فراتر رفته و توجه پژوهشگران حوزه ی علوم اجتماعی را به خود جلب کرده است. در این نوشتار، برخی زمینه های مرتبط با شکل گیری گرایش زنان باردار به انجام دادن سزارین غیردرمانی و تجربه ی زیسته ی آنها در این خصوص تحلیل شده است. بدین منظور در چارچوب پارادایم تفسیری و با بهره گیری از روش کیفی با 15 نفر از زنانی که در زمان تحقیق در بیمارستان لاله شهر تهران تحت عمل سزارین قرار گرفته بودند، مصاحبه شد. نتایج، بیانگر آن است که ترس از درد و عوارض زایمان طبیعی که در طول دوران بارداری توسط اطرافیان و پزشک معالج برساخته می شود، موجب می شود زنان باردار بدون ضرورت درمانی یا پزشکی خاصی سزارین غیردرمانی را انتخاب کنند. نکته ی مهم این است که پزشک معالج هیچ یک از مشارکت کنندگان در تحقیق نسبت به آموزش هایی که زنان باردار را از نظر جسمانی و روانی برای زمان طبیعی آماده سازد یا نسبت به آن مطلع سازد، راهنمایی نکرده اند. در مجموع به نظر می رسد، افزایش آگاهی درباره ی سودمندی و عوارض منفی هر دو نوع زایمان، بهبود کیفیت زایمان طبیعی، آشنایی با روش های جدید زایمان طبیعی مانند زایمان در آب و تحت پوشش بیمه های درمانی قرار گرفتن، توسعه ی فرهنگی طب سنتی و طب مکمل، ایجاد قواعدی برای نظارت بر سزاری نهای غیر درمانی و در نهایت توانمندشدن شناختی، شخصیتی و جسمانی زنان می تواند گرایش به سزارین را تعدیل کند.