زیبا استوان

پژوهش حاضر با هدف بررسی تحلیل توصیفی طرح های پژوهشی خاتمه یافته حوزه روان شناسی ورزشی و رفتار حرکتی پژوهشگاه علوم ورزشی، از بدو تأسیس تا پایان سال 1395 انجام شد. همه طرح های پژوهشی و پایان نامه های خاتمه یافته حوزه های روان شناسی ورزشی و رفتار حرکتی جامعه آماری پژوهش حاضر را تشکیل دادند. از چک لیست کدگذاری برای جمع آوری داده ها استفاده شد که پنج نفر از اساتید خبره علوم ورزشی روایی محتوایی آن را ارزیابی و تأیید کردند. بیشترین نوع تعداد طرح های خاتمه یافته، کاربردی و کمترین آن ها ازنوع بنیادی بودند. همچنین، بیشترین تعداد طرح های خاتمه یافته به ترتیب مربوط به سال های 1393  و 1392 است. مردان بیشترین تعداد طرح ها را انجام داده اند و اغلب مجریان رتبه علمی استادیار داشتند. بیشترین میزان هزینه طرح ها مربوط به سال 1393 و کمترین هزینه مربوط به سال 1381 بود. براساس ابزار اندازه گیری، 26 عنوان از پرسش نامه و 22 عنوان از ابزار آزمایشگاهی استفاده کرده اند. درنهایت، می توان برنامه ریزی های خرد و کلان پژوهشی پژوهشگاه علوم ورزشی را براساس نتایج به دست آمده  از مطالعه حاضر تبیین و اجرایی کرد.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر مصرف مکمل ملاتونین بر عملکرد قلبی در بازگشت به حالت اولیه فعال پس از فعالیت ورزشی شدید در سالمندان بود. نمونه آماری پژوهش را هشت سالمند مرد فعال بین سنین 55 تا 75 سال (با میانگین سنی 9/5 ± 8/65؛ قد 2/7 ± 1/168؛ وزن 7/8 ± 7/74) با حداقل هفته ای دو جلسه فعالیت ورزشی مرتب تشکیل دادند. این افراد با طرح متقاطع در سه مرحله انداره گیری پایه، دارونما و مکمل ملاتونین به صورت دوسوکور موردبررسی قرار گرفتند. پس از ارائه توضیحات و تکمیل رضایت نامه، تغییرات ضربان قلب، انقباض پذیری و همودینامیک قلب و عروق در دوره استراحتی پیش از فعالیت و در دوره بازگشت به حالت اولیه فعال پس از فعالیت ورزشی شدید بر روی نوارگردان به مدت پنج دقیقه با دستگاه الکتروکاردیوگرافی و کاردیواسکرین ثبت گردید. تجزیه وتحلیل داده ها نیز با استفاده از نرم افزار اس. پی. اس. اس و آزمون آماری تحلیل واریانس دوطرفه با اندازه گیری تکراری و آزمون تعقیبی بونفرونی انجام شد. نتایج نشان می دهد که مکمل ملاتونین موجب بهبود معنادار بازیافت ضربان قلب پس از فعالیت و بهبود غیرمعنادار اکسیژن مصرفی فلات شده است؛ اما تأثیری بر ضربان قلب استراحتی و مقاومت عروق دربرابر جریان خون نداشته است. با توجه به نتایج به دست آمده به نظر می رسد که این مکمل با اثرات تعدیل کننده سمپاتیکی خود، دارای تأثیرات مطلوبی بر افراد سالمند در حین فعالیت ورزشی باشد؛ لذا، برای نتیجه گیری قطعی نیاز به مطالعات بیشتر و آزمودن دوزهای بالاتر می باشد.

این پژوهش با هدف اجرای تعیین میزان همبستگی ظرفیت حیاتی دانش آموزان دختر 11 تا 17 ساله سنجیده شده به دو روش اسپیرومتری و معادله آلومتری انجام گردید. بدین منظور، 311 دانش آموز با میانگین سنی 3± 14 سال، وزن 9± 83/48 کیلوگرم و قد 63/7±153 سانتی متر انتخاب شدند و ظرفیت حیاتی آن ها توسط دستگاه اسپیرومتر و نیز از طریق معادله آلومتری محاسبه گردید. جهت تعیین میزان همبستگی بین دو روش مذکور نیز ضریب همبستگی پیرسون مورد استفاده قرار گرفت. همچنین، تفاوت بین میانگین های ظرفیت حیاتی گروه ورزشکار و غیر ورزشکار با استفاده از آزمون تی در گروه های مستقل مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که معادله آلومتری در تعیین ظرفیت حیاتی دانش آموزان دختر 11 تا 17 ساله از روایی 0.83= r و 0.86= α برخوردار است و بین میانگین های ظرفیت حیاتی گروه ورزشکار و غیرورزشکار تفاوت معناداری وجود ندارد. علاوه براین، یافته ها حاکی از این هستند که در شرایط عدم دسترسی به آزمایشگاه و دستگاه اسپیرومتری، می توان از معادله آلومتری برای تعیین ظرفیت حیاتی دانش آموزان دختر 11 تا 17 ساله استفاده نمود.