مجتبی تجری

یکی از مهمترین رسالت های دانشگاه و آموزش عالی می تواند آماده سازی افراد برای ورود به دنیای بازارکار باشد، و علوم انسانی به صورت اعم و علوم تربیتی به صورت اخص از این قاعده مثتنی نیست، این در حالی است که به نظر می رسد علوم تربیتی در حوزه اشتغال با چالش هایی روبرو است. در این راستا پژوهش حاضر نیز با هدف طراحی الگویی به منظور بازسازی سیستم دانشگاهی در علوم تربیتی، با تاکید بر رویکرد اشتغال زایی صورت پذیرفت، همچنین پژوهش از نوع کیفی که با استفاده از راهبرد مبتنی بر نظریه داده بنیاد صورت پذیرفته است، به علاوه با توجه به استفاده از رویکرد هدفمند و بکارگیری معیار اشباع نظری، مصاحبه های نیمه ساختار یافته با 28 نفر از اعضای هیات علمی و فارغ التحصیلان این رشته انجام شد و اطلاعات جمع آوری شده در نرم افزار ATLAS . ti TM ، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و در نهایت 269 شناسه، 39 مقوله فرعی و 6 مقوله اصلی شناسایی شد، نتایج داده های در طی سه مرحله، کدگذاری باز، محوری و کدگذاری انتخابی حاکی از تاثیر عوامل متعددی بر پدیده محوری پژوهش داشت. همچنین، یافته های مطالعه در چارچوب یک الگو شامل؛ پدیده محوری، شرایط علی، راهبردها، زمینه، شرایط مداخله گر و پیامدها تحلیل شده است.

هدف پژوهش حاضر رابطه بین سواد اطلاعاتی، نگرش نسبت به فناوری اطلاعات (با تأکید بر اینترنت و رایانه) با خود تنظیمی تحصیلی است. جامعه ی آماری این پژوهش شامل 65۴ نفر از دانشجو معلمان مقطع کارشناسی رشته ی علوم تربیتی ورودی سال های 96- 94 دانشگاه فرهنگیان گرگان بود، که تعداد 242 نفر از آنان بر اساس جدول کرجسی و مورگان، با روش نمونه گیری تصادفی منظم انتخاب شدند. روش پژوهش توصیفی- همبستگی بود و برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های، خود تنظیمی تحصیلی (ASQ)، پرسشنامه سنجش سواد اطلاعاتی و پرسشنامه نگرش نسبت به فناوری اطلاعات بهره گرفته شد، همچنین، داده ها با مدل تحلیل رگرسیون خطی چندگانه به روش همزمان تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که امروز فراگیران رایانه را جزیی اساسی در فرآیند یادگیری خویش تلقی می کنند و معتقدند که وجود رایانه و فناوری های همراه آن به جزیی جدایی ناپذیر از فرآیند آموزش و یادگیری تبدیل شده است و از میان 5 مؤلفه سواد اطلاعاتی تنها مؤلفه ی تبادل اطلاعات رابطه مثبت و معناداری با خود تنظیمی تحصیلی دارد، همچنین هر دو مؤلفه نگرش نسبت به فناوری اطلاعات نیز رابطه مثبت و معناداری با خود تنظیمی تحصیلی نشان دادند.

هدف اصلی این پژوهش، بررسی رابطه بین راهبردهای یادگیری خودتنظیمی(راهبردهای شناختی، فراشناختی و مدیریت منابع) و نگرش نسبت به فناوری داده ها (نگرش نسبت به اینترنت) به عنوان پیش بینی کننده یادگیری خود تنظیمی در مدارس هوشمند بود. روش پژوهش از نوع توصیفی همبستگی می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل 1710 نفر از دانش آموزان دختر پایه چهارم تا ششم ابتدایی مدارس هوشمند (دولتی و غیر دولتی) شهر بابل در سال تحصیلی 93-92 بودند که تعداد 305 نفر از آنان با روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب گردیدند. پاسخگویان، پرسش نامه راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و پرسش نامه نگرش نسبت به اینترنت را تکمیل کردند. داده های بدست آمده با مدل تحلیل رگرسیون خطی چندگانه به روش همزمان تحلیل شدند. یافته ها ی پژوهش نشان داد که از بین مؤلفه های نگرش نسبت به اینترنت تنها دو مؤلفه لذت بردن از کار با اینترنت و اضطراب اینترنت، استفاده از راهبردهای شناختی به وسیله دانش آموزان را به گونه معنادار پیش بینی می کند که مؤلفه اضطراب اینترنت رابطه معکوس با استفاده از راهبردهای شناختی داشت. هم چنین، نگرش نسبت به اینترنت و چهار مؤلفه آن (لذت بردن از کار با اینترنت، مفید دانستن اینترنت، اضطراب اینترنت، احساس خود کارآمدی در استفاده از اینترنت)، به گونه معناداری استفاده از راهبردهای فراشناختی و مدیریت منابع را در مدارس هوشمند پیش بینی کردند. با توجه به نتایج بدست آمده، از بین این مؤلفه ها، مؤلفه مفید دانستن اینترنت، بیش ترین تأثیر بر استفاده از راهبردهای فراشناختی خود تنظیمی و مؤلفه اضطراب اینترنت رابطه معکوس با استفاده از راهبردهای فراشناختی داشتند. این پژوهش نتایج آموزشی مهمی را برای معلمان، برنامه ریزان آموزش و پرورش و مسئولان آموزشی دارد تا محیط یادگیری را ایجاد و تقویت کنند که از یادگیری خود تنظیمی حمایت کند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش کیفیت تدریس اساتید در باورهای خودکارآمدی دانشجویان صورت گرفت. پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری تمامی دانشجویان رشته های علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد در سال تحصیلی 91-90 بوده اند (مجموعاً 7553 نفر). تعداد 366 نفر از این دانشجویان طبق جدول کرجسی و مورگان و به شیوه نمونه گیری طبقه ای نسبی با توجه به حجم هر دانشکده، انتخاب و پرسشنامه های کیفیت تدریس سراج و خودکارآمدی عمومی شرر را تکمیل کردند. داده های حاصل نیز با استفاده از آمار توصیفی و تحلیل رگرسیون تحلیل شدند. کیفیت تدریس، قادر به پیش بینی باورهای خودکارامدی دانشجویان (000/0p=،12/30=(364،1)F) و 8 درصد از واریانس باورهای خودکارامدی دانشجویان از طریق کیفیت تدریس اساتید، قابل تبیین بود.از بین مؤلفه های چهارگانه کیفیت تدریس، ارزشیابی تدریس (003/0, p=008/3 t=) و روابط بین فردی (029/0, p=197/2t=) پیش بینی کننده مثبت و طرح درس (001/0, p=329/3- t=) پیش بینی کننده منفی خودکارآمدی دانشجویان بود. همچنین، مولفه اجرای تدریس (356/0, p=924/0- t=) در پیش بینی خودکارآمدی دانشجویان مورد بررسی سهمی نداشت (356/0, p=924/0- t=). بنابراین با توجه به اینکه در مطالعه حاضر، اجرای تدریس در باورهای خودکارآمدی دانشجویان نقشی نداشت، استفاده از روش های تدریس مساله محور که دانشجو را درگیر فرآیند آموزش می نماید، توصیه می گردد.