سیف الله فضل اللهى قمشى

هدف این تحقیق، شناسایى عوامل مؤثر بر توسعه معنویت و تحکیم ارزش هاى دینى دانش آموزان از دیدگاه دبیران، و روش تحقیق، توصیفى پیمایشى است. جامعه آمارى، دبیران مدارس راهنمایى ناحیه 2 آموزش و پرورش شهر قم و نمونه آمارى 60 نفر مى باشد که براساس جدول مورگان به شیوه تصادفى طبقه اى انتخاب شدند. ابزار گردآورى اطلاعات پرسش نامه محقق ساخته حاوى 20 مؤلفه از نوع آرایش رتبه اى بود که پایایى آن مطابق آلفاى کرانباخ معادل 83 درصد تعیین گردید. تجزیه و تحلیل توصیفى و استنباطى اطلاعات مطابق آزمون Zتک گروهى و تحلیل واریانس یک راهه (F) نشان داد: 1. عوامل خانوادگى، آموزشگاهى و رسانه اى در توسعه معنویت و تحکیم ارزش هاى دینى و اعتقادات دانش آموزان تأثیر دارند. 2. میزان تأثیر عوامل خانوادگى، آموزشگاهى و رسانه اى در توسعه معنویت و ارزش هاى دینى دانش آموزان متفاوت است. 3. از دیدگاه دبیران، خانواده بیشتر از آموزشگاه و رسانه ها در توسعه معنویت و ارزش هاى دینى دانش آموزان تأثیر دارد. 4. از عوامل خانوادگى، میزان پایبندى پدر و مادر به انجام امور معنوى و شکل گیرى مناسب آموزه هاى دینى در دوران کودکى؛ از عوامل آموزشگاهى، تأثیر دوستان و همسالان و شخصیت معلمان؛ و از عوامل رسانه اى، توجه به فرهنگ خودى در برنامه ها و پخش سریال هاى دینى و تاریخى از مهم ترین عوامل تأثیرگذار در توسعه و تحکیم ارزش هاى دینى شناخته شدند.

پژوهش و تولید علم، رسالت اصلى دانشگاه ها و زمینه ساز توسعه همه جانبه و پایدار جوامع در عصر حاضر است.تحلیل واقع بینانه موانع پژوهش، به ویژه براى دانشجویان مى تواند راهگشا و کلید موفقیت دانشگاه ها در این عرصه مهم باشد. ازاین رو، هدف این پژوهش، واکاوى عوامل بازدارنده مؤثر بر پژوهش هاى دانشجویى از طریق مقایسهموردى دانشگاه هاى آزاد اسلامى و دولتى قم است. روش تحقیق توصیفى پیمایشى و جامعه آمارى شامل کل دانشجویان دو دانشگاه هستند که تعداد 355 نفر از آنان به شیوه تصادفى طبقه اى، به عنوان نمونه آمارى انتخابشدند. تجزیه و تحلیل توصیفى داده ها نشان داد: 1. نقش بازدارندگى عوامل انگیزشى، نحوه ارائه خدمات پژوهشى،عوامل ادارى ساختارى، فرهنگى، فردى (فنى و تخصصى)، در پژوهش هاى دانشجویى دانشگاه آزاد اسلامى بیشتراز دانشگاه دولتى است که با اطمینان 99/0 و 01/0a= تأیید شدند. 2. بین رتبه بندى دانشجویان دو دانشگاه درمورد عوامل بازدارنده پژوهش دانشجویى تفاوت معنى دارى مشاهده نشد. 3. مهم ترین عوامل بازدارنده پژوهش دانشجویى در دانشگاه آزاد اسلامى عوامل فردى (فنى و تخصصى) و در دانشگاه دولتى نحوه ارائه خدمات پژوهشى است.

هدف تحقیق، پیش بینى نقش دین دارى در مسئولیت پذیرى دانشجویان است. روش تحقیق، توصیفى همبستگى، و جامعه آمارى، دانشجویان دانشگاه پیام نور قم مى باشد. نمونه آمارى نیز 320 نفر از دانشجویان بودند که به شیوه تصادفى طبقه اى انتخاب شدند. ابزار جمع آورى اطلاعات، دو پرسشنامه استاندارد «دین باورى» و «مسئولیت پذیرى» به ترتیب با پایایى 73.0 و 71.0 براساس آلفاى کرانباخ بود. براى تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش هاى آمار توصیفى و استنباطى در حد آزمون همبستگى پیرسون و Tبراى مقایسه میانگین دو گروه مستقل و Z فیشر استفاده شد. نتایج نشان داد: 1. بین نشانه هاى دین دارى با مسئولیت پذیرى اجتماعى به میزان 154/0 همبستگى مثبت و معنى دار وجود دارد. 2. بین انجام عبادات واجب و مسئولیت پذیرى اجتماعى دانشجویان رابطه معنى دارى وجود دارد 3. بین انجام عبادات مستحب و مسئولیت پذیرى اجتماعى دانشجویان رابطه معنى دارى برقرار است. 4. بین رعایت نشانه هاى دین دارى و مسئولیت پذیرى اجتماعى دانشجویان رابطه معنى دارى وجود دارد. 5. رابطه بین ابعاد دین دارى با مسئولیت پذیرى اجتماعى در دانشجویان دختر و پسر متفاوت نیست.

هدف از این تحقیق، ارزیابى برنامه درسى اجراشده اخلاق اسلامى دانشگاه ها از منظر دانشجویان است. روش تحقیق، توصیفى از نوع پیمایشى و جامعه آمارى نیز 273 دانشجوى کارشناسى دانشگاه آزاد اسلامى واحد قم مى باشد که درس اخلاق اسلامى را در نیمسال دوم 93 94 پاس کردند. نتایج تحقیق نشان داد: نیازهاى مبنا قرار گرفته در تدوین اهداف درس اخلاق اسلامى دانشگاه ها، پوشش دهنده نیازهاى فردى و اجتماعى در یک جامعه اسلامى در حد متوسط بوده، همپوشى کامل میان اهداف و نیازها در درس اخلاق اسلامى وجود ندارد. 2. روش هاى یاددهى یادگیرى به کار گرفته شده در تدریس درس اخلاق اسلامى، با اهداف این درس در سطوح شناختى، عاطفى و رفتارى همسویى اندکى دارد. 3. روش هاى ارزشیابى به کار گرفته شده در ارزشیابى پیشرفت تحصیلى دانشجویان در درس اخلاق اسلامى، همسو با اهداف این درس در سطوح شناختى، عاطفى و رفتارى نیست. 4. میزان دستیابى دانشجویان به اهداف درس اخلاق اسلامى در سطوح شناختى، عاطفى و رفتارى نامطلوب است؛ بنابراین، افزایش اثربخشى برنامه درسى اخلاق اسلامى دانشگاه ها، مستلزم برنامه ریزى براساس نیاز سنجى واقع بینانه مبتنى بر رویکرد ترکیبى هدف محور مسئله محور و ارتقاى مهارت هاى حرفه اى مدرسان مى باشد.

دین نه تنها برنامه زندگى همه جانبه بشر، بلکه مهم ترین عامل توسعه جامعه و حاکمیت انسان بر سرنوشت خود از طریق مسئولیت پذیرى است. هدف تحقیق، بررسى رابطه دین باورى و مسئولیت پذیرى دانشجویان، و روش تحقیق توصیفى همبستگى است. جامعه آمارى، دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامى واحد قم و نمونه آمارى 362 نفر بودند که به شیوه تصادفى طبقه اى انتخاب شدند. ابزار جمع آورى اطلاعات دو پرسش نامه استاندارد، دین باورى و مسئولیت پذیرى، به ترتیب با پایایى معادل 75.0 و 79.0 براساس آلفاى کرانباخ بود. نتایج تحقیق نشان داد: 1. بین دین باورى و مسئولیت پذیرى دانشجویان رابطه وجود دارد و شدت همبستگى نیز در سطح اطمینان 95.0 معنى دار است. 2. بین میزان دین باورى دانشجویان دختر و پسر تفاوت معنى دارى وجود دارد. 3. بین میزان مسئولیت پذیرى دانشجویان دختر و پسر تفاوت معنى دارى وجود ندارد. 4. بین میزان دین باورى دانشجویان و انجام دادن اعمال اخلاقى رابطه مثبت وجود دارد. 5. بین میزان مسئولیت پذیرى دانشجویان و انجام دادن اعمال اخلاقى رابطه مثبت وجود دارد.