نیما ولی بیگ

نیما ولی بیگ

مدرک تحصیلی: استادیار، گروه معماری، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران. استادیار، گروه مرمت بناها و بافت های تاریخی، دانشکده حفاظت و مرمت، دانشگاه هنر اصفهان.

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۴۷ مورد.
۱.

تحلیل اثر ویژگی های حسابی و هندسی بر فرایند ترسیم کاربندی ها با رویکرد دستیابی به روش های ترسیم بهینه نوین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهه باستان سنجی سال ۹ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۱۷)

کلید واژه ها: حساب و هندسه کاربندی روش ترسیم سنتی روش ترسیم بهینه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 930 تعداد دانلود : 218
شناسایی دقیق تر جزئیات ترسیم ویافتن ارتباط بین فرمول های ریاضی با اشکال هندسی خود پیش نیازارائه راهکاری نوین برای ترسیم انواع کاربندی می باشد. امروزه به دلیل تغییر شیوه و ابزار ترسیمات ارائه راهکارهایی نوین برای افزایش دقت و سرعت ترسیم اشکال پیچیده هندسی مخصوصا کاربندی بیشتر حس می شود. یافتن زاویه بین قطر دایره و طول مستطیل محاط در دایره، راهکاری نوین بر پایه فرمولی جدید، جهت فراگیری ساده تر و سریعتر روش های ترسیم انواع کاربندی با تعداد ضلع زوج و در زمینه مستطیل شکل ارائه می دهد. در خصوص کاربندی تاکنون هیچ منبع مکتوب کاملی به دست نیامده است. پژوهشگران در گستره کاربندی بیشتر به شیوه های ترسیم آن هم به شکل متفاوت با یکدیگر پرداخته اند. این پژوهش برای نخستین بار به ارائه راهکاری نوین و ساده جهت ترسیم اشکال هندسی کاربندی بر پایه فرمول ریاضی مشخص می پردازد. روش داده اندوزی به صورت مطالعه منابع کتابخانه ای ومحاسباتی می باشد. هدف کلی این مقاله، تحلیل حسابی و هندسی روش های گوناگون ترسیم کاربندی جهت دستیابی به ارائه راهکاری نوین می باشد. نتیجه حاصل از تحقیق، مبین این مطلب است که با دانستن دو پارامتر تعداد ضلع کاربندی و اندازه زاویه بین قطر دایره و طول مستطیل محاط در دایره، به راحتی می توان انواع کاربندی های با تعداد ضلع زوج در زمینه مستطیل را ترسیم نمود.
۲.

بازنمایی تصویری تحولات کالبدی سی و سه پل بر پایه تحلیل اسناد تاریخی و تصویری با تأکید بر مدل سازی نواقلی پل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: منظر دوره ۱۵ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۶۳ 38 - 51

کلید واژه ها: تحلیل اسناد مصور و تاریخی مستندسازی تحولات منظر سی وسه پل مدل سازی میراث فرهنگی ملموس دروازه ورودی پردازش تصاویر قدیمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 455 تعداد دانلود : 92
پل های تاریخی اصفهان از باارزش ترین بناهای تاریخی ایران هستند که در گذر زمان بر جا ماندند. سی وسه پل بخشی از میراث ملموس برجامانده دوران صفوی است که ارزش های تاریخی و معماری در خود نهفته دارد و با وجود شهرت بسیار، کمتر پژوهشی بدان پرداخته است. این عدم بررسی موجب شده که اطلاعات کمی از پل در دسترس باشد و بنابراین ضعف در اطلاعات منجر به ضعف در محافظت این میراث باارزش می شود. بنابراین پژوهش حاضر در تلاش است تا با اسناد تاریخی و تصویری به جامانده از آن تحولات سیما و منظر سی وسه پل را در گذر زمان مستند سازد. این مقاله بر آن است تا به مستندسازی تحولات سی وسه پل و منظر آن برپایه اسناد تاریخی و تصویری بپردازد و تحولات کالبدی منظر ورودی به ویژه با ساخته شدن نواقلی را مورد بررسی قرار دهد. در این پژوهش از ترکیب تحقیقات میدانی و آرشیوی استفاده شده است. خوانش متون کهن در کنار مطالعات مقایسه ای بنا انجام شد. مدل سازی سه بعدی برپایه مستندات گوناگون تصویری و اطلاعات تاریخی، افزون بر مقایسه بنا با ساختمان های مشابه به سه مدل پیشنهادی انجامید. لذا تحولات منظر ورودی و همچنین کالبد پل به شکل دقیق مدل سازی شد. مستندسازی تحولات سی وسه پل، نشانگر تحولاتی در کالبد و منظر آن است. تاج پل در بدنه شرقی و نواقلی درمنظر شمالی در دوره قاجار به بنا افزوده و در دوره پهلوی تخریب شده است. افزودن ساختمان نواقلی در ورودی شمالی پل، منظر ورودی به شهر را متحول کرده است. مطالعات مقایسه ای انجام شده، از یک سو و مدل سازی کالبد بنا از سوی دیگر، سه گزینه برای فرم بنا پیشنهاد می دهد. کاوش های باستان شناسانه و امکان یافته شدن اسناد کهن دیگر از بنا می تواند گزینه نهایی را با دقت بیشتری آشکار سازد.
۳.

مطالعه مقایسه ای نقاشی های دیواری مقبره های منسوب به آقا سید محمد یمنی در «کیسُم» و «لیچا» گیلان بر اساس شناخت شخصیت هنرمند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگره تابستان ۱۴۰۲ شماره ۶۶ 5 - 27

کلید واژه ها: نقاشی دیواری هنر عامیانه آرامگاه امام زاده سید محمد یمنی گیلان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 606 تعداد دانلود : 985
در شرق گیلان، دو بقعه منقوش منسوب به امام زاده سید محمد یمنی(ع) وجود دارد: یکی در روستای لیچای لشت نشاء و دیگری در روستای کیسُم آستانه اشرفیه. دیوارنگاره های این بقاع، شامل نقاشی های مذهبی عامیانه است. در بقعه لیچا، نام نقاش با امضای «مشهدی آقاجان لاهیجانی» مشخص است ولی در بقعه کیسُم، نام نقاش نامعلوم است. در هر دو بقعه، برخی خط نگاره ها و مجالس نقاشی شده از یک روایت، در نگاه اوّل شبیه هم به نظر می آیند و همین سبب شده است تا بعضی پژوهندگان، نقاش بقعه کیسُم را همان نقاش بقعه لیچا، یعنی «آقاجان لاهیجانی» معرفی کنند. هدف اصلی این پژوهش، مطالعه شناخت هویت نقاش هنرمند بقعه کیسُم است. از اهداف فرعی این مقاله، تعیین پیشینه و بازشناساندن دیوارنگاری های آسیب دیده براثر حریق در بقعه کیسُم است. سؤال های این تحقیق عبارت اند از: 1. بر اساس مطالعه مقایسه ای، چه شناختی از هویت نقاش بقعه کیسُم حاصل می شود؟ 2. کدام بقعه ازنظر پیشینه دیوارنگاره ها، متقدم بر دیگری است؟ این پژوهش با روش تحلیلی مقایسه ای انجام گرفته و شیوه جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی است و تجزیه وتحلیل داده ها نیز به روش کیفی است. نتایج این پژوهش نشان می دهد اگرچه کلیشه های استفاده شده در برخی کتیبه نگاری های دو بقعه، یکسان است، ولی برخلاف نظر پژوهندگان پیشین، نقاش گمنامِ بقعه کیسُم نمی تواند «آقاجان لاهیجانی» باشد؛ و دیوارنگاره های بقعه کیسُم را باید متأخر تر از دیوارنگاره های بقعه هم نام اش در لیچا دانست. همچنین استنتاج شد برای دیوارنگاری در بقعه کیسُم، از کلیش ه های ساخته شده از روی آثار «استاد رضا لاهیجانی» استفاده شده است.
۴.

بازیابی و مستندسازی تحولات کالبد و کارکرد بنای شیخ لطف الله بر اساس اسناد توصیفی و تصویری و مطالعات تاریخ شفاهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: باغ نظر سال بیستم فروردین ۱۴۰۲ شماره ۱۱۸ 51 - 64
تعداد بازدید : 484 تعداد دانلود : 590
بیان مسئله : شیخ لطف الله بنایی شاخص مربوط به دوران صفویه است. مداخلات گوناگون انجام شده در بنا در دوره های مختلف، کالبد گذشته آن را در برخی از بخش ها تغییر داده است. با وجود ارزش بسیار بنای شیخ لطف الله، تاکنون مستندسازی از تحولات و مداخلات انجام شده در آن، صورت نگرفته است. آشکارشدن بسیاری از وجوه پنهان و یافت نشده بنای شیخ لطف الله می تواند راهکاری جهت شناسایی مداخلات نادرست گذشته در این بنا  شود. از سوی دیگر، می تواند راه را جهت نگهداری این بنا برای آیندگان هموار سازد. هدف پژوهش : این پژوهش بر آن است تا برای نخستین بار، تحولات بسیاری از ویژگی های کالبدی و کارکردی کم نظیر و کمتر شناخته شده بنای شیخ لطف الله را آشکار سازد. روش پژوهش : این پژوهش، با بررسی اسناد توصیفی و تصویری مرتبط با بنای شیخ لطف الله به ترتیب سال، روند تحول این بنا را آشکار خواهد کرد. از سوی دیگر، با مصاحبه با افرادی که به نحوی از گذشته تاکنون در مرمت این بنا نقش داشته اند، برخی از ویژگی های نانوشته این بنا مدون خواهد شد. همچنین، بخش اصلی این پژوهش با مطالعات دقیق میدانی در تک تک بخش های این بنا انجام شد. در این گام، تمامی نکات موجود در اسناد و مصاحبه ها روی نقشه ها پیاده سازی شد. نتیجه گیری : تحلیل ها و مشاهدات آشکار ساخت، بنای شیخ لطف الله دارای بخش هایی در گذشته بوده، که در گذر زمان از آن جدا شده و به کارکرد های دیگری اختصاص داده شده است. از سوی دیگر تحولات به وجودآمده در فرایند دسترسی به بنا،  تغییراتی را در پلان آن ایجاد کرده است. این موضوع سبب تحول در پلان اولیه بنا و روابط فضایی آن شده است. قابل توجه است که  تحولات بسیاری در نما و بدنه بنا نیز به وجود آمده است.
۵.

بازیابی معماری یادمانی ازدست رفته سر در باغ زرشک اصفهان بر پایه اسناد توصیفی و تصویری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: منظر دوره ۱۵ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۶۳ 6 - 25

کلید واژه ها: باغشهر اصفهان معماری یادمانی دوره صفوی محور گردشگری چهارباغ سردر باغ زرشک اس‍ن‍اد ت‍اری‍خ‍ی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 976 تعداد دانلود : 682
سردر باغ زرشک یکی از بناهای شاخص دوره صفوی بود که در بخش جنوبی محورچهارباغ اصفهان قرار داشت و در گذر زمان تخریب گردید. بررسی سفرنامه ها، روزنامه ها، کتب تاریخی، تصاویر، نقشه ها و عکس های تاریخی به شکل مستقیم می تواند در بازیابی معماری یادمانی چهارباغ صفوی اصفهان یاری رساند. دیگر پژوهشگران محور چهارباغ اصفهان را در گستره هایی همچون بررسی اصول شهرسازی این محور با نظام طراحی باغشهر مورد بررسی قرار داده اند. لیکن، این پژوهش تلاش دارد برخی از ویژگی های بدنه شهری این محور را از طریق بازیابی معماری سردر باغ های پیرامون آن مورد واکاوی قرار دهد؛ لذا، برای نخستین بار در این نوشتار، با بهره گیری از اسناد توصیفی و تصویری و مقایسه و تحلیل آن، به بازنمایی سردر باغ زرشک پرداخته شده است. مطالعات انجام شده بخشی از ویژگی های این بنا در گستره: شکل پلان، تعداد طبقات و ارتفاع بنا، ویژگی های نما (آرایه ها و ساختمایه) و موقعیت مکانی و گونه ارتباط آن با عناصر شهری محور چهارباغ بالا را آشکار ساخت. همچنین سیر تحولات این بنا (ساخت، مرمت و تخریب) و کاربری آن (اقامتی و اداری) برپایه نظام مالکیت باغ زرشک و تأثیرپذیری آن از عملکرد محور چهارباغ بالا، از دوره صفوی تا کنون بررسی و مشخص شد این بنا پس از سه قرن، در اواخر دوره قاجار به سبب فرسودگی تخریب شده است. فرایند حاضر می تواند در بازیابی ویژگی های کالبدی دیگر بناهای محور تاریخی چهارباغ اصفهان مورد استفاده قرار گیرد
۶.

تحلیل و بازخوانی کارکرد بنای تاریخی شیخ لطف الله درگذر زمان بر پایه اسناد توصیفی تاریخی و سفرنامه ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اثر دوره ۴۳ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۹۶) 211-196

کلید واژه ها: بنای شیخ لطف الله اسناد توصیفی - تاریخی کارکرد بنا مدرسه تاریخی میدان نقش جهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 49 تعداد دانلود : 381
در دوره صفویه، میدان نقش جهان به عنوان مجموعه معماری حکومتی شاخص در اصفهان ساخته شد. میدان نقش جهان از چهار ساختمان ویژه تشکیل شده که هر کدام دارای کارکرد مجزا بوده است. بنای شیخ لطف الله، سومین اثر ویژه ساخته شده است که در شرق میدان و مقابل کاخ عالی قاپو قرار دارد. تغییرات پدید آمده در کالبد این ساختمان و بناهای هم جوار آن، شناخت کارکرد اصیل آن را دچار اشکال کرده است. این مقاله بر آن است تا تحلیل مناسبی از کارکرد اولیه بنا و تحولات آن در گذر زمان ارائه دهد. بررسی اسناد تاریخی هم زمان با ساخت بنا و همچنین اسناد تألیف شده توسط افرادی که در مدرسه به تحصیل یا تدریس می پرداختند، کارکرد آن را در گذر زمان آشکار ساخت. تحلیل اسناد مرتبط با کاربری بنا مشخص می کند کارکرد بنای شیخ لطف الله در زمان ساخت، مدرسه بوده است. این مدرسه با توجه به وسعت آن، نمازخانه بزرگی را در بر می گرفته است. بعدها با توجه به شباهت این بخش با مسجدها و تخریب قسمت های وابسته به تدریس بنا، این ساختمان را مسجد نامیده اند. از سوی دیگر، در بناهای آموزشی مشابه، عمدتا کاربری آموزشی و نیایشی تکمیل کننده یکدیگر بوده است؛ بنابراین نام گذاری این بناها براساس گستره کارکردی غالب آن بوده است . روش پژوهش در این تحقیق ترکیبی از بررسی اسناد توصیفی در کنار مطالعه مقایسه ای بناهای مشابه و تحلیل شکلی و مفهومی استوار است. در این راستا این پرسش مطرح می شود که کارکرد اولیه بنای شیخ لطف الله چه بوده و در گذر زمان چه تحولاتی داشته است؟
۷.

مستندسازی تحولات پل شهرستان، کهن ترین پل اصفهان بر پایه اسناد توصیفی و تصویری با بهره گیری از واقعیت افزوده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنر و تمدن شرق سال دهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳۶ 43 - 54

کلید واژه ها: واقعیت افزوده بازنمایی مستندسازی پل شهرستان اصفهان اسناد توصیفی و تصویری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 892 تعداد دانلود : 777
تکنولوژی واقعیت افزوده امکانات بسیاری در اختیار پژوهشگران قرارداده است. این تکنولوژی در جهت بازنمایی و مستندسازی کالبد بناهای تاریخی که از بین رفته اند و یا کالبد گذشته خود را از دست داده اند، به کار گرفته شده است. پل شهرستان؛ کهن ترین پل اصفهان، از گذشته تا کنون تغییرات قابل توجهی در کالبد و کارکرد خود داشته است. با استفاده از واقعیت افزوده می توان کالبد اصیل این بنا را برای بازدیدکنندگان آشکار کرد. این روش همچنین می تواند گردشگران را با روند تحول پل از گذشته تا کنون آشنا سازد. این پژوهش برای نخستین بار، با بازخوانی اسناد توصیفی (متنی) و تصویری که از گذشته باقی مانده است، کالبد و کارکردهای گوناگون پل شهرستان را آشکار ساخته است. از سوی دیگر، مکان یابی بناهای شاخص پیرامون پل نیز مد نظر این پژوهش بوده است. تحقیق بر پایه داده های کتابخانه ای و میدانی بنا نهاده شده است. ابتدا مطالعه اسناد توصیفی و بازخوانی اسناد تصویری و سپس بازآفرینی مدل ساختار اصیل بنا بر اساس آن انجام شده است. مدل سه بعدی خطی  پل در سایت با بهره گیری از گونه کمتراستفاده شده تکنولوژی واقعیت افزوده نیز انجام گرفته است. تحلیل اسناد گوناگون آشکار ساخت، کالبد اصلی پل در بخش دهانه ها کمتر دچار تغییر شده است. عمده تغییرها در کالبد گمرک خانه و بناهای امتداد آن و کاربری پل است.
۸.

مطالعه مقایسه ای ساختارهای ماهوی اسطوره، در جهان سنت و پس از ظهور مدرنیته (بر اساس آرای اسطوره شناسان سده بیستم)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی سال هجدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۶۷ 250-225

کلید واژه ها: اندیشه های مدرن اسطوره سنت اسطوره شناسان قرن بیستم مدرنیته

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 558 تعداد دانلود : 870
مدرنیته با تفکر علمی، خردگرایی و خاطره زدایی بر نگرش اساطیری تاثیر ویژه ای گذاشت. در این پژوهش به تحلیل اثر ورود مدرنیته بر مفاهیم ساختاری شناختی اسطوره بر اساس آرای اسطوره شناسان مطرح قرن بیستم و با بهره گیری از منابع کتابخانه ای و اسنادی و به روش مقایسه ای پرداخته می شود. در متن پیش رو جنبه دینی، تاریخی، هنری و ادبی، زمانی و مکانی، فلسفی، علمی و ... اسطوره ها قبل از ظهور مدرنیته و پس از آن، با هدف ایجاد شناخت از اثرات ورود مدرنیته، مقایسه شده است و چگونگی و چرایی تفاوت ها و همانندی ها در مفاهیم ساختاری شناختی اسطوره در قبل و بعد از ظهور مدرنیته مورد تحلیل قرار گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد تغییر در نگرش در مفاهیم ساختاری اسطوره مانند مفاهیم زمانی، مکانی، علمی و فلسفی و ... در آغاز مدرنیته، باعث کمرنگ شدن نقش اسطوره ها در شروع مدرنیته شده است. با این حال پس از افول مدرنیته نگاه علمی با گسترش خود توانست نگرش اساطیری را نیز در خود بگنجاند.
۹.

بازنمایی تحولات منظر شهری در ارگ حکومتی قاجاری بوشهر بر اساس مستند سازی اسناد تاریخی و تصویری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی سال ۵۵ بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ 174 - 161

کلید واژه ها: تغییرات منظر شهری بازنمایی میراث فرهنگی ملموس ارگ حکومتی قاجار بوشهر مستندسازی اسناد بصری و تاریخی پردازش تصاویر قدیمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 748 تعداد دانلود : 643
شهر بوشهر در دوره قاجار به یکی از مراکز تجاری و سیاسی تأثیرگذار تبدیل شد. در همین راستا ساختمان های زیادی در این شهر احداث شدند. برخی از این بناها در دوره های بعدی به دلیل تغییر رویکرد سیاسی- اجتماعی و توسعه شهری تخریب شدند. اثری از بسیاری از این بناها از جمله ارگ حکومتی قاجار بوشهر و ساختمان دولت چهاربرج باقی نمانده است. هدف این پژوهش مستندسازی بخش هایی از میراث فرهنگی ملموس است. همچنین تغییر منظر شهری بخش های قاجاری بوشهر را که به مرور زمان کاملاً ویران شده اند، نشان می دهد. ساختمان دولتی بوشهر که یکی از شناخته شده ترین بناهای قاجاریه بوشهر است، به طور کامل تخریب شده است. این مقاله برای اولین بار با بهره گیری از اسناد توصیفی و تصویری، به مستندسازی ساختمان های حکومتی قاجار بوشهر و تغییرات منظر شهری آنها می پردازد. پردازش تصاویر قدیمی و بررسی میدانی به ما کمک کرد تا تغییرات منظر شهری را مستند و مدل کنیم. مقایسه این اسناد، بخش هایی از ارگ و تغییرات منظر شهری را در طول زمان نشان داد.
۱۰.

مقایسه بازآفرینی شهری و حفاظت شهری در گستره فرایند تغییر (از دیدگاه اندیشمندان معاصر)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: باغ نظر سال نوزدهم مهر ۱۴۰۱ شماره ۱۱۲ 67 - 80

کلید واژه ها: مسائل شهری توسعه مدیریت تغییر ارزش ها تغییر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 971 تعداد دانلود : 713
بیان مسئله : بازآفرینی شهری و حفاظت شهری، زاده تغییر در دو جریان حفاظت و توسعه هستند. هر دو رویکرد در طی دهه ها در تلاش برای نزدیک شدن به یکدیگر بوده، تغییر یافته و به تعریف امروزین خود رسیده اند. این نزدیکی تا به اندازه ای بوده که امروزه برخی این دو را یک رویکرد واحد و یکپارچه به شمار می آورند. از سوی دیگر برخی بالعکس، این دو را رویکردهایی متضاد می دانند که سمت وسویی متفاوت از یکدیگر را دنبال می کنند. پژوهشی که به روشنی این دو رویکرد را از یکدیگر بازشناسد و به تشخیص رابطه میان آنها پرداخته باشد و آنها را در فرایند تغییر در شهرها از یکدیگر تمییز دهد وجود ندارد. هدف پژوهش : پژوهش حاضر در پی بازشناسی دو رویکرد بازآفرینی شهری و حفاظت شهری و مقایسه آنهاست. بنابراین پرسش اصلی این پژوهش این گونه مطرح می شود که اهداف، مؤلفه ها و تعاریف دو رویکرد بازآفرینی شهری و حفاظت شهری چیستند و در گستره فرایند تغییر چه شباهت ها و تفاوت هایی با یکدیگر دارند؟ با انجام چنین پژوهشی می توان امیدوار بود که تعادلی سازنده تر در شهرها میان رویکردها برقرار شود. روش پژوهش : در این پژوهش، روش تحقیق از نوع کیفی انتخاب شده و از روش مطالعات مقایسه ای برای تحلیل ها و به منظور استخراج کدهای بازآفرینی شهری، حفاظت شهری و فرایند تغییر از کدگذاری انتخابی استفاده شده است. بدین منظور، با استفاده از روش مقایسه ای متغیرمحور، شباهت ها و تفاوت های بازآفرینی شهری و حفاظت شهری در هر بخش از جنبه های فرایند تغییر مورد تحلیل و مقایسه قرار می گیرند. نتیجه گیری : نتایج تحقیق نشانگر آن است که بازآفرینی شهری و حفاظت شهری یک رویکرد واحد و یکپارچه نبوده و اهداف، تعاریف و مؤلفه های متفاوتی دارند. همچنین این دو رویکرد الزاماً متضاد نیستند و می توانند مکمل و همراستا باشند. علاوه براین، هردو به طور توأمان از مؤلفه های حفاظت و توسعه برخوردارند، اما تفاوت آنها در اولویت بندی توجه به این مؤلفه هاست.
۱۱.

مطالعه مقایسه ای سلسله مراتب ورودی مساجد جامع عبّاسی و سیّد اصفهان از منظر نظام تناسبات هندسه ایرانی در پلان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی سال ششم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۹) 51-39

کلید واژه ها: فضای ورودی سلسله مراتب نظام تناسبات هندسه ایرانی مسجد جامع عباسی اصفهان مسجد جامع سید اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 753 تعداد دانلود : 225
نظام تناسبات هندسی سازمان دهنده کالبد ابنیه، در بسیاری موارد در ساختار کالبدی بخش ورودی آنها نمایان میشود. بنابراین، جستار پیش روی تلاش دارد تا در جهت ارزیابی نوآوری ها و مقایسه تفاوت ها و شباهت های مراتب ورودی مساجد جامع عبّاسی و سیّد اصفهان، به بررسی نظام تناسبات هندسی مؤثر در شکل گیری اجزاء و روابط حاکم بر ساختار پلان فضای ورودی بپردازد. باور بنیادین پژوهش بر آن است که عناصر تکرار شونده هندسه ایرانی در پلان وضع موجود فضای ورودی مساجد مذکور، دلیلی بر الگو برداری بنای متأخر از بنای متقدم است. بر این مبنا، جستار حاضر بر پایه داده های کتابخانه ای، میدانی و تحلیلهای دقیق هندسی و حسابی شکل گرفت. در پس آن نیز، روش مقایسهای در گستره نظام تناسبات هندسی پلان، جهت سنجش فضای ورودی نمونهها به کار بسته شد. در این راستا، سنجش تناسبات طول به عرض عناصر کالبدی فضای ورودی نمونهها، نشانگر بهرهگیری ساختار فضایی پلان از شکل پایه شش ضلعی منتظم بود. همچنین، تحلیل نظام چینش فضایی در پلان وضع موجود ورودی در دو مسجد مذکور، بهره از سیستم سازماندهی هندسی مشابهی را در کلیّات ساختاری هر دو مسجد نمایان کرد. با این وجود، نسبت تکرار شوندهای در سازماندهی بخش مذکور نمونهها تشخیص داده نشد. بنابراین، میتوان به عنوان نتیجه تحقیق، به پیروی ساختار کلی هر دو بنا از اصول همسان برگرفته از نظام تناسبات هندسه ایرانی در عین بهره از خلاقیت معمارانه در طرح اندازی بخش ورودی مساجد مذکور تأکید کرد.
۱۲.

بازخوانی کالبد باغ هزارجریب بر پایه مطالعات مقایسه ای اسناد توصیفی-تصویری و میدانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: منظر دوره ۱۳ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۵۷ 6 - 21

کلید واژه ها: باغ سازی صفوی چهارباغ اصفهان باغ هزارجریب بازنمایی اسناد توصیفی و تصویری منظر تاریخی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 19 تعداد دانلود : 640
براساس شواهد و اسناد موجود، در دوره صفوی، باغ های زیادی در اصفهان ساخته شده که امروزه تنها نامی از آنها برجای مانده است. باغ هزارجریب از شناخته شده ترین آنهاست. این باغ در جنوب زاینده رود و در دامنه کوه صفه جای داشته است. امروزه دانشگاه اصفهان و بخش هایی از یکی از محلات شهری (مرداویج) بر روی بقایای آن ساخته شده است. بازخوانی این باغ در راستای معرفی ویژگی های کالبدی آن، به شناخت بیشتر بخشی از ارزش های باغسازی کهن ایرانی کمک می کند. در این راستا، اسناد توصیفی و تصویری می تواند راهکاری برای تحلیل ویژگی های کالبدی باغ هزارجریب در زمان آبادانی آن باشد. سیاحان بسیاری در دوره های مختلف به توصیف این باغ به لحاظ معماری و رویدادهای آن در زمان آبادانی و افول پرداخته اند. این پژوهش برای نخستین بار تلاش می کند به بازنمایی بصری کالبد باغ هزارجریب و عناصر آن به گونه ای جامع بپردازد. از سوی دیگر چگونگی آبیاری این باغ در فرایند بازنمایی تصویری آن آشکار خواهد شد. جهت انجام این مدلسازی از اطلاعات کتابخانه ای به عنوان اسناد توصیفی از یک سو، و از اسناد تصویری از سوی دیگر بهره گرفته شد. مطالعات میدانی منطقه مورد نظر تکمیل کننده بخشی از ناشناخته های این باغ در گذر زمان بود. این مقاله بر آن است تا با بازنمایی باغ هزارجریب در گذر زمان به دگرگونی های آن نیز بپردازد. یافته های این پژوهش بر پایه چهار نظام اصلی باغ ایرانی: راه، گیاه، ساختمان و آب نهاده شدند. با تحلیل های انجام گرفته ارتباط فضایی بخش های گوناگون باغ هزارجریب، نسبت فضاهای پر و خالی، تعداد سطوح و فرم شکلی عمارات به دست آمدند. از سوی دیگر تغییراتی که در گذر زمان پدید آمده بود نیز آشکار شد. 
۱۳.

تحلیل معماری و ساختاری کاربندی های ویژه تیمچه های بازارتاریخی تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهه باستان سنجی سال هفتم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۴) ۸۹-۷۳

کلید واژه ها: ساختار کاربندی ویژه بازارتاریخی تبریز تیمچه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 215 تعداد دانلود : 62
معماران ایرانی معمولا سعی می کرده اند عناصر نازیبای سازه ای را در پشت عناصر پوششی پنهان سازند. چنین پیچیدگی و ابهامی درک ساختار کاربندی ها را دشوار می سازد. کاربندی های موجود در سقف تیمچه های بازار تبریز نیز از نظر ساختاری با کاربندی های بقیه جاها متفاوت هستند. به همین جهت ویژه نامیده می شوند. به عبارتی تویزه های باربر کاربندی های مورد استفاده در تیمچه ها از هندسه معمول کاربندی که از زیر سقف دیده می شود تبعیت نمی کند. همچنین کاربندی گوناگونی هستند که دارای هندسه نظری یکسان هستند ولی در اجرا (هندسه عملی) شکلی متفاوت پیدا می کنند. با شناخت و تحلیل کاربندی های ویژه بازار تبریز از لحاظ فرم و هندسه می توان به ساختار فرمی و نحوه اجرای آنها پی برد. این فن آوری اولین فن آوری ثبت شده در یونسکو به نام ایران ( قبل از قنات) است. با توجه به کمبود نوشتار تخصصی درزمینه کاربندی ویژه ، تناقض بسیاری از این نوشته ها در مورد عملکرد سازه ای تویزه ها در این ساختار و نبود تعریف مشخص پژوهش درباره آن ها لازم می آید. در این مقاله با استناد به منابع کتابخانه ای، مطالعات میدانی و تحلیل و تفسیر یافته ها، پژوهشی در باب هندسه و فن آوری ساخت کاربندی های ویژه پوشش های بازار تاریخی تبریز انجام و مفاهیم نهفته در آن بازخوانی شده است. بدین منظور با بررسی اسناد اندک حاصل از مرمت های انجام شده و مراحل اجرایی کاربندی های ویژه ، هندسه تویزه های دز این نوع کاربندی ها از پشت بام و تصویر آن از داخل فضا مقایسه گردید. نتیجه پژوهش مبین این مطلب است که برای تحلیل کاربندی های ویژه بازار تبریز باید خصوصیات شکلی، خصوصیات ساختاری، نقش ساختمانی وکاربرد، جنس مصالح لنگه ها و نقش سازه ای لحاظ گردد. فرم هندسی کاربندی ها به شکل مستقیم از اندازه، ابعاد، پلان و شکل آن تاثیر می گیرد.
۱۴.

تقسیمات هندسی کاربندی های خاص در زمینه های غیرمتداول (با نگاهی ویژه به تومار میرزا اکبر)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه معماری و شهرسازی سال سیزدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲۹ 113 - 127

کلید واژه ها: هندسه نظری کاربندی زمینه های غیرمتداول تومار میرزا اکبر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 900 تعداد دانلود : 433
در برخی موارد شکل زمینه کاربندی به گونه ای است که از ترکیب مربع و مستطیل به  دست نمی آید. این زمینه ها غیرمتداول بوده و به ندرت دیده می شوند. در شرایط خاص، هندسه کاربندی را می توان بر زمینه های غیرمنتظم هندسی پیاده سازی کرد. کتاب ها و مقاله های نوشته شده در مورد هندسه انواع کاربندی ها همگی بیشتر به شیوه ترسیم کاربندی در زمینه های منتظم و متداول پرداخته اند. کمبود چنین نگاهی در میان بسیاری از مطالعات انجام شده منجر به بررسی چگونگی ترسیم کاربندی در زمینه های غیر متداول و نامنتظم شده است. بدین منظور، در این مقاله پس از تقسیم بندی زمینه های کاربندی، اطلاعات مربوط به نمونه های واقعی در زمینه های غیرمنتظم از طریق مشاهده و برداشت مستقیم میدانی به دست می آید. سپس نمونه های موجود در تومار میرزا اکبر با مطالعات کتابخانه ای ترسیم می شوند. پس از آن، نظام هندسی نمونه ها با نرم افزار اتوکد مدل سازی می شوند. هدف تحقیق مشخص کردن هندسه کاربندی ها در زمینه های غیرمعمول از منظر شکل پلان زمینه است. یافته های این پژوهش نشان می دهند تعداد اضلاع اصلی ترین وجه تمایز این کاربندی ها از بقیه کاربندی ها می باشد. عواملی همچون تعداد اضلاع کاربندی، فواصل اتصال، شکل زمینه و غیره در شیوه ترسیم انواع کاربندی ها موثر هستند.
۱۵.

جایگاه گونه شناسی کاربندی ها بر پایه آموزه های استادکاران سنتی از دیدگاه هندسه نظری و عملی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اثر دوره ۴۱ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۹۱) 414-394

کلید واژه ها: گونه شناسی کاربندی هندسه آموزه های استادکاران سنتی کاربری فضاها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 778 تعداد دانلود : 867
با توجه به قابلیت های هندسی و سازه ای که در کاربندی مشهود است، این ساختار در ادوار مختلف تاریخ ایران توسعه فراوانی نموده و گونه های فراوانی از آن منشعب شده است. فقدان ادبیات مشترک میان معدود منابع موجود در زمینه های ترسیم کاربندی و نیز اصطلاحات خاص هرکدام، مانعی در درک درست این شیوه ها است. در این پژوهش ابتدا داده های مربوط به هندسه نظری (پلان و طرح سه بعدی) کاربندی ها بر اساس آموزه های استادکاران سنتی، جمع آوری شد؛ سپس تلاش شد تا برای کسب شناخت بیشتر این عنصر معماری اسلامی، با ایجاد نظمی منطقی در مطالب پراکنده قبلی، دسته بندی مشخص ایجاد شود. ابتدا نمونه های مختلف از نظر شکل هندسی و کاربری فضایی آن ها بر اساس آموزه های استادکاران سنتی و پژوهشگران مختلف در این گستره، دسته بندی شده سپس به مقایسه آن ها پرداخته می شود؛ بنابراین شیوه پژوهش حاضر علی- مقایسه ای است. گردآوری اطلاعات به روش مشاهده مستقیم و گرفتن عکس از نمونه ها بوده و در تحلیل آن ها از منابع کتابخانه ای و اسناد مرتبط استفاده شده است. بنابر یافته های پژوهش، هریک از استادکاران شیوه خاص خود را برای گونه شناسی کاربندی ها ارائه داده اند. در روش های سنتی ترسیم کاربندی، گام ابتدایی تعیین بستر یا زمینه کاربندی بر اساس شکل و تناسبات بستر ادامه می یابد. در بررسی پوشش هایی که دارای کاربندی هستند، ساختار شکلی پلان بر روی فرم کاربندی، تأثیرگذار است. این بدان معناست که در یک زمینه مشخص با نسبت طول به عرض مشخص می توان کاربندی های خاصی را پیاده کرد که عوامل گوناگونی روی آن ها تأثیرگذارند. عوامل گوناگون در اختیار معمار مجری بر تصمیم گیری های او درباره جزئیات این ویژگی ها تاثیر می گذارد. مطالعه کاربندی نیازمند نگاهی همه جانبه است؛ نگرشی که ملاحظات ساختاری و شکلی را به طور توأمان در نظر گیرد. کاربندی ها بر اساس تناسبات چندضلعی زمینه، موقعیت قرارگیری شمسه نسبت به اضلاع زمینه، تعداد، زوج یا فرد بودن اضلاعشان، نحوه قرارگیری و تداخل چهارگوش های زمینه، نحوه اتصال نقاط تقسیم روی دایره محیطی چندضلعی زمینه و... نام گذاری و دسته بندی می شوند.
۱۶.

بازیابی مکان مناره های تخریب شده اصفهان بر اساس تحلیل اسناد توصیفی و تصویری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال دهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲-۳ (پیاپی ۳۹) 589 - 604

کلید واژه ها: مکان یابی مناره مناره های تخریب شده اسناد توصیفی و تصویری عناصر شاخص شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 910 تعداد دانلود : 827
مناره ها به عنوان عناصر شاخص درون شهری و برون شهری تعدادی از آن ها ازدست رفته اند و مکان یابی می تواند ویژگی های مناره ها را اشکار سازد. مکان یابی مناره ها بخشی از تاریخ شهر و عناصر شاخص شهری را آشکار می سازد. پژوهشگران عمدتا در حوزه های تاریخی، استاتیکی و تزییناتی مناره تحقیقاتی را ارائه نموده اند. این پژوهش برای نخستین بار مکان مناره های تاریخی تخریب شده اصفهان می پردازد. این مقاله در صدد پاسخگویی به این پرسش است که روش های هندسی در بررسی اسناد توصیفی وتصویری چگونه می تواند آشکار کننده مکان مناره های تاریخی شهر اصفهان باشد؟ داده های این پژوهش ترکیبی از داده های کتابخانه ای و میدانی است. اسناد توصیفی و تصویری دوره های مختلف تاریخی بررسی شد. با بررسی میدانی وضع موجود، مکان مناره های تخریب شده اصفهان بر روی نقشه سید رضاخان مشخص گردید. همچنین مکان فعلی آن ها بر روی نقشه جدید اصفهان آشکار گردید. این پژوهش بر آن است تا با در نظر گرفتن تعدد مناره های اصفهان به جایابی مکان مناره های موجود و مناره های فراموش شده اصفهان بپردازد. اسناد توصیفی و تصویری در مقایسه با یکدیگر آشکار کننده مکان مناره های ازدست رفته بوده است. یافته های این پژوهش آشکار کرد که بیشتر مناره های ازدست رفته شهر اصفهان در کنار بناهای شاخص بوده اند.
۱۷.

مطالعه مقایسه ای میدان های حکومتی و غیرحکومتی تهران در گستره نمای شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: باغ نظر سال هفدهم فروردین ۱۳۹۹ شماره ۸۲ 43 - 54

کلید واژه ها: میدان حکومتی غیر حکومتی نما جداره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 971 تعداد دانلود : 999
بیان مسئله: گستره حوزه نمای شهری عرصه ای است برای دسته بندی میدان های حکومتی و غیرحکومتی تهران که شباهت ها و تفاوت های گوناگونی را در این زمینه پدید می آورد. تحلیل شباهت ها و تفاوت ها می تواند ویژگی های خاص و عام میدان های حکومتی و غیرحکومتی تهران را در حوزه های نمای شهری آشکار سازد. مطالعه مقایسه ای، راهکاری برای تحلیل چگونگی و چرایی تفاوت میدان های حکومتی و غیرحکومتی تهران در گستره نمای شهری با وجود شباهت های ارائه می دهد. دیگر پژوهشگران حوزه های نمای شهری، با رویکرد منظر تاکنون برای یک مطالعه مقایسه ای در میدان های تهران به کار نبسته اند. هدف: این مقاله بر آن است تا چگونگی و چرایی تفاوت ها و شباهت های پدیدآمده در حوزه نمای شهری را مورد تحلیل قرار دهد. روش تحقیق: این پژوهش از نوع کیفی و براساس هدف کاربردی است. مقاله پیش روی برای نخستین بار روش مطالعه مقایسه ای میدان های حکومتی و غیرحکومتی تهران را در حوزه نمای شهری مورد تحلیل قرارمی دهد. پژوهش بر پایه داده های کتابخانه ای از یک سو و داده های میدانی از سوی دیگر استوار است. از این روی پس از به دست آوردن داده ها، فرم های گوناگون و اشکال به کاررفته در ساختار معماری و نما از لحاظ چگونگی چینش در کنار یکدیگر نسبت های طولی و عرضی، شکل مورد استفاده، مورد مقایسه قرارخواهد گرفت و تأثیرات این شکل ها در نماهای میدان به دست خواهد آمد. نتیجه گیری: تحلیل های انجام شده آشکار ساخت که نظام های شکل دهنده میدان منتج از تناسبات ابعاد و سطوح بازشوها، جانمایی آن ها و هندسه نما بوده که متأثر از کارکرد و جانمایی آن میدان هاست. این نظام ها هرچند ممکن است درصورت خود در طول تاریخ میادین ایرانی دچار تغییراتی شده باشد، لیکن از لحاظ محتوا تا چند دهه اخیر تداوم داشته است و می تواند به عنوان مجموعه شاخص هایی جهت طراحی مورد استفاده معماران منظر و شهرسازان قرارگیرد.
۱۸.

تحلیل مهارت و خلاقیت استادکاران سنتی در فن آوری ساخت و شکل نهایی تاق های آهنگ لی لی پوش ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسکن و محیط روستا دوره ۳۹ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۱۷۱ ۸۶-۷۳

کلید واژه ها: شیوه ساخت تاق آهنگ تاق لی لی پوش استادکاران معماری سنتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 471 تعداد دانلود : 872
تاق یکی از ساختارهای تشکیل دهنده پوشش های خمیده در ایران محسوب می شود به گونه ای که در شکل گیری فرم هندسی و کیفیتِ کالبدی فضا، نقشی چشم گیر داشته است. دراین بین تاق آهنگ یکی از انواع تاق های پرکاربرد بوده که به روش های گوناگون قابلیت اجرا دارد. شیوه چیدمان تاق لی لی پوش نیز یکی از انواع چینش تاق آهنگ قلمداد می شود که ساختار آن با روش های دیگر اجرایی تاق آهنگ متفاوت است؛ همچنین استفاده از این تاق بیشتر در مناطق روستایی انجام می شده است، چراکه با امکانات محدود در این مناطق امکان چینش این تاق وجود دارد. باور بنیادین این پژوهش آن است که اندازه جرز، میزان بلندی تاق و نوع مصالح در دسترس و مهارت و خلاقیت استادکاران سنتی به شکل مستقیم در فن آوری ساخت و روش چیدمان تاق لی لی پوش تأثیرگذار است. این مقاله در پی شناخت هندسه تاق آهنگ و شیوه چیدمان تاق لی لی پوش خواهد بود. پرسش بنیادین این مقاله آن است که چگونه مهارت و خلاقیت استادکاران معماری سنتی در ساخت طاق آهنگ لی لی پوش و شکل نهایی آن تأثیر می گذارد؟ روش این تحقیق از نوع هدف کاربردی و به صورت استنتاجی انجام شده و جمع آوری داده ها با استفاده از مطالعات کتابخانه ای، میدانی، مشاهده و گفتگو و مصاحبه نیمه ساختاریافته با استادکاران معماری سنتی ایرانی است؛ با تحلیل های به عمل آمده آشکار شد که روش چیدمان تاق لی لی پوش تحولی در ساخت تاق آهنگ ایجاد کرده به گونه ای که نوع مصالح در دسترس و توانمندی استادکاران در شناخت، ایجاد و اجرای این تاق نقشی تأثیرگذار داشته و نیاز استفاده از چوب و دیوار پشتواره در این روش برطرف شده است، چراکه این نوع تاق عموماً در مناطق روستایی مورداستفاده و ساخت قرار می گرفته و ازآنجاکه کشور ایران در منطقه خشکی قرار گرفته و وجود درختان و به تبعیت از آن، چوب در آن کمیاب است، معماران سنتی در روستاها از این تاق برای مسقف کردن فضاها با توجه به امکانات محدود بهره گرفته اند.
۱۹.

نقش ساختار هندسی در هم پیوندی نظام حرکتی از ورودی به محراب در مساجد تاریخی بازار بزرگ اصفهان (الگویی راهبردی در برنامه ریزی و توسعه صنعت گردشگری)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال دوازدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۴۶) 400 - 455

کلید واژه ها: هم پیوندی مسجد هندسه گردشگری بازار بزرگ اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 519 تعداد دانلود : 965
گردشگری و سفر، پدیده ای اجتماعی است که در شکل دهی به واقعیّت ها و شناساندن ارزش های نهان فرهنگی سهم به سزایی دارد. در نگرش سنتی، گردشگری عمدتاً دارای ماهیّتی مکان محور بوده که بر اساس تجربه انسانی از مکان، شکل می گیرد. بررسی هم پوشانی جاذبه های تاریخی-فرهنگی، طبیعی، تفریحی و مراکز اقامتی در شهر اصفهان، تمرکز آن ها را در هسته تاریخی شهر نشان می دهد؛ که با توجّه به گسترش جغرافیایی، سازمان شهر نیازمند بازنگری در راستای ایجاد مکان های جدید و مطلوب است. بدین منظور، این مطالعه با هدف تشخیص نظام حاکم بر لایه های پنهان کالبد مساجد ارزشمند تاریخی محدوده بازار بزرگ اصفهان، از دیدگاه سازمان شکلی مترتب بر فضاها و مراتب رابط، در پی خوانش ویژگی های هندسی نهفته در ساختار پلانی مسیر حرکتی نمازگزاران در مساجد بوده است. در ادامه این روند و بر مبنای داده های کتابخانه ای و میدانی، سنجش هندسی و شکلی اجزاء مسیر از درگاه به محراب صورت گرفته است. یافته های تحقیق، بر استفاده مکرّر از نسبت عددی مشخص و فرم تکرارشونده مربع در مراتب شکلی مسیر حرکتی، تأکید نموده و از آن به عنوان عاملی اثربخش در ایجاد هم پیوندی در مراتب حرکتی، یاد کرده است. همچنین، با پیشنهاد بهره از این ساختار در کالبد مساجد نوین، افزون بر آن که بر پیوند میان هندسه و مفهوم «قَدر» به مثابه عاملی در راستای پیوستگی در مراتب تأکید می کند؛ به سبب پیوند تصور ذهنی گردشگران میان میراث کهن و جاذبه های جدید شهری، موجب رونق صنعت گردشگری در این شهر خواهد شود
۲۰.

مطالعه مقایسه ای نسبت های عناصر کاربندی چهارده در گستره شیوه های ترسیم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگارینه هنر اسلامی سال ششم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱۷ 34 - 46

کلید واژه ها: فرم کاربندی ویژگی هندسی پوشش عناصر کاربندی زمینه چهارده شاغولی و غیر شاغولی بودن کار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 123 تعداد دانلود : 636
برای ترسیم تمامی اشکال هندسی )گره، کاربندی( احتیاج به زمینه کار است تا با تقسیمات داخلی آن، هندسه موردنظر رسم شود. در یک زمینه مشخص می توان چند مدل کاربندی متفاوت را اجرا نموده و راهکارهای گوناگونی جهت پوشاندن فضا ارائه داد. شیوه های گوناگون ترسیم، تفاو تها و تشاب ههایی را در عناصر کاربندی و ویژگی های آن ها پدید م یآورند. لذا در این مقاله بررسی نمونه ای که بتواند ویژگی ها را به طور کامل تری مشخص سازد، مد نظر قرار گرفت. از بین کاربندی های گوناگون، کاربندی زمینه چهارده بیشترین و کامل ترین تعداد شیوه های ترسیم را دارد. لذا کاربندی زمینه چهارده به عنوان نمونه مطالعاتی مورد بررسی قرار گرفت. پژوهش های مختصری در سال های اخیر در رابطه با نحوه ترسیم، گونه شناسی و نحوه اجرای کاربندی ها ارائه شده است؛ اما بررسی عناصر کاربندی با دید محاسباتی و مقایسه آ نها در یک زمینه مشخص جهت ارائه تعریفی خاص، برای نخستین بار توسط نگارندگان انجام پذیرفته است. این پژوهش بر پایه شیوه های ترسیم، بنیان گذاری شده است. پس از ترسیم پلان و مقاطع انواع کاربندی ها در زمینه چهارده، مساحت تک تک عناصر تشکی لدهنده آ نها با نرم افزارهای ترسیمی به دست آمد؛ سپس بر اساس ویژگی منحصربه فردشان دسته بندی شدند. این مقاله در راستای تکمیل و مقایسه روابط و ساختارهای ریاضی فراموش شده نهفته در کاربندی های دارای زمینه مشترک، به نگارش درآمده است. ماهیت این بررس یها در ذیل روش های تحقیق کیفی- کمی با شیوه غیرتجربی از نوع علی- مقایسه ای است. نتیجه پژوهش مبین این مطلب است که شیوه های گوناگون ترسیم کاربندی زمینه چهارده به هفت دسته کلی تقسیم می شوند. بررسی ها از دیدگاه هندسی و نسبت عناصر تشکی لدهنده آن انجام شده است. در شیوه های گوناگون ترسیم کاربندی زمینه چهارده ویژگی های متفاوتی از لحاظ نسبت های حسابی، مساحت هر عنصر و تعداد عناصر مشاهده شد.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان