ثریا جباری

هدف پژوهش حاضر شناسایی ابعاد اقتدار معلم در کلاس درس دانشگاهی و ترسیم مدلی توسعه یافته از مفهوم اقتدار معلم در کلاس درس بود. روش پژوهش ترکیبی از نوع راهبرد اکتشافی متوالی است. در مرحله کیفی از روش تحلیل محتوا و در مرحله کمّی از پژوهش «پیمایشی- توصیفی» استفاده شده است. مشارکت کنندگان پژوهش حاضر در مرحله کیفی 12 نفر از استادان باتجربه که بیش از 10 سال سابقه کار و از نظر دانشجومعلمان سرآمد تشخیص داده شدند، به صورت هدفمند برای مصاحبه عمیق انتخاب شدند. برای تحلیل داده ها از کدگذاری استفاده شد. در نتیجه، 72 مفهوم، 18 مقوله محوری و 6 مقوله اصلی را احصا شد که عبارت اند از قدرت نهادی، قدرت عاطفی، قدرت شناختی، پویایی محیط، شوق یادگیری و تأثیر مولد. بر اساس داده های به دست آمده از بخش کیفی، پرسشنامه ای ساخته شد و بین 285 نفر دانشجومعلم (215 مرد و 70 زن) که به روش تصادفی طبقه ای نسبتی انتخاب شده بودند، توزیع و جمع آوری شد، سپس، داده ها با نرم افزارهای SPSS22 و Lisrel8.54 تحلیل شدند. نتایج مرحله کمّی نیز نشان داد اقتدار معلمان (نهادی، شناختی و عاطفی) در کلاس درس تأثیر مولد بر دانشجومعلمان دارد. همچنین، اقتدار معلمان در کلاس درس از طریق پویایی در موقعیت یادگیری و شوق و ذوق یادگیری تأثیر مولد بر دانشجومعلمان داشته است. در نتیجه، مدل ترسیم شده بر اساس شاخص های معادلات ساختاری از برازش نسبتاً خوبی برخوردار بوده است.

هدف از پژوهش مقایسه دانش آموزان منضبط ودانش آموزان دارای مشکل انضباطی از لحاظ سه مؤلفه عاطفه به مدرسه، صفات شخصیتی و عملکرد تحصیلی آنان می باشد. نمونه این پژوهش تعداد 420 نفر از دانش آموزان پایه های دوم و سوم دوره متوسطه سال تحصیلی 92-91 شهر تبریز بودند که با استفاده از دو روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای و روش هدفمند انتخاب شدند. برای انتخاب دانش آموزان منضبط و غیرمنضبط از دو نقطه برش برای نمرات انضباط دانش آموزان و نیز نظر معاونان و مشاوران مدرسه ها استفاده شد. در این پژوهش از دو پرسش نامه سنجش نگرش نسبت به مدرسه و پرسش نامه پنج عامل بزرگ شخصیتی نئو استفاده شد. همچنین از نمرات معدل نیم سال اول سال تحصیلی 92-91 به عنوان شاخص عملکرد تحصیلی استفاده شد. داده های حاصل با آزمون تحلیل واریانس چندمتغیره (مانوا) تحلیل شد. نتایج مانوا نشان داد که تفاوت معناداری بین دو گروه دانش آموزان منضبط و دانش آموزان دارای مشکل انضباطی در ترکیب مؤلفه های عاطفه به مدرسه، صفات شخصیتی و عملکرد تحصیلی وجود دارد. آزمون تک متغیری واریانس جهت بررسی تفاوت های دو گروه در تک تک مؤلفه های عاطفه به مدرسه، صفات شخصیتی و عملکرد تحصیلی نشان داد که بین دو گروه در معدل و همه مؤلفه های عاطفه به مدرسه و صفات شخصیتی تفاوت معنادار وجود دارد. در این مقاله تلویحات کاربردی این یافته ها مورد بحث واقع شده است.

هدف از پژوهش حاضر تعیین نقش مؤلفه های عاطفه به مدرسه، صفات شخصیتی و عملکرد تحصیلی در تمایزگذاری بین دانش آموزان منضبط و دارای مشکل انضباطی می باشد. نمونه این پژوهش 420 نفر از دانش آموزان پایه دوم و سوم دوره متوسطه ی سال تحصیلی 92-91 شهر تبریز بودند که با استفاده از دو روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای و روش هدفمند انتخاب شدند. برای انتخاب دانش آموزان منضبط و غیرمنضبط از دو نقطه برش برای نمرات انضباط دانش آموزان و نیز نظر مسئولین مدرسه استفاده شد. در این پژوهش از پرسشنامه سنجش نگرش نسبت به مدرسه به منظور سنجش ویژگی های عاطفه تحصیلی و از پرسشنامه پنج عامل بزرگ شخصیتی نئو به منظور ارزیابی ویژگی های شخصیتی آزمودنی ها استفاده شد. همچنین از نمرات معدل نیمسال اول سال تحصیلی 92/91 به عنوان شاخص عملکرد تحصیلی استفاده شد. داده های حاصل با روش های آماری رگرسیون لوجستیک و تجزیه تابع تشخیص تحلیل شدند. نتایج یافته های تحلیل رگرسیون لوجستیگ نشان می دهد که مؤلفه های معدل، خودنظم دهی، نگرش به مدرسه و متغیر پذیرا بودن به ترتیب و به صورت مثبت به پیش بینی عضویت گروهی دانش آموزان غیرمنضبط می پردازند. همچنین نتایج تابع تشخیص نشان داد که متغیرهای خودنظم دهی، نگرش به مدرسه، عملکرد تحصیلی، نگرش به معلم و کلاس و در آخر دلپذیر بودن دارای توان معنی داری در تمایزگذاری بین دو گروه از دانش آموزان منضبط و غیرمنضبط هستند. همچنین نتایج تجزیه تابع تشخیص نشان داد که 3/75 درصد از افراد دو گروه بر اساس این متغیرها به طور صحیح مجدداً طبقه بندی شدند. تلویحات کاربردی این یافته ها در مقاله مورد بحث واقع شده است.

زمینه: مقیاس باورهای کارآمدی در تدریس ریاضیات توسط هوینکر و اینوچ (1995) توسعه داده شده است. با این حال، نتایج تحقیقات در باب ویژگی های روانسنجی این مقیاس متناقض است. هدف: پژوهش حاضر به منظور بررسی ویژگی های روانسنجی مقیاس باورهای کارآمدی در تدریس ریاضی با استفاده از مدل اعتبار پاره ای تعمیم یافته، یکی از مدل های نظریه سوال -پاسخ برای داده های چند ارزشی، بر روی نمونه ای از معلمان اجرا شد. روش: تعداد 332 نفر از معلمان دوره ابتدایی شهر تبریز به طور تصادفی انتخاب و به مقیاس باورهای کارآمدی معلم در تدریس ریاضیات (هوینکر، اینوچ، 1995) پاسخ گفتند. یافته ها: ضریب آلفای کرونباخ برای دو خرده مقیاس انتظار پیامد، و باورهای کارآمد به ترتیب برابر با 82/0 و 85/0 بود. نتایج تحلیل مولفه های اصلی و تحلیل عاملی تاییدی دال بر تک بعدی بودن هر دو خرده مقیاس بود. علی رغم شاخصه های آماری قابل قبول برای مقیاس، نتایج مدل اندازه گیری اعتبار پاره ای تعمیم یافته دال بر مشکلات عمده در سوالات هر دو خرده مقیاس بود. نتایج تحقیق نشان داد که ضرایب دشواری سوالات همگی منفی، یعنی سوالات آسان بودند؛ همچنین تابع آگاهی سوالات دال بر این بود که برای طیف توانایی بالاتر از متوسط سوالات آگاهی بسیار پایینی دارند و تنها در طیف توانایی پایین سوالات آگاهی بخش بودند. بحث: نظر به اهمیت سنجش خود کارآمدی تدریس ریاضی ساخت ابزاری جدید وکارآمد با ویژگی های روانسنجی خوب توصیه می شود.

هدف: مطالعه حاضر با هدف تعیین ویژگی های روان سنجی نسخه جدید سیاهه کمال گرایی در نوجوانان دختر انجام شد. روش: روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری کلیه دختران پیش دانشگاهی دبیرستانهای دولتی شهر تبریز در سال تحصیلی93-1392 بود. از میان آن ها 832 دانش آموز به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و به سیاهه کمال گرایی هیل، هالسمن، فار، کیبلر، ویسنتی و کندی (2004) پاسخ دادند. برای تعیین روایی عاملی سیاهه کمال گرایی از روش تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی و برای بررسی همسانی درونی آن از ضرایب آلفای کرونباخ استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل مؤلفه های اصلی با استفاده از چرخش وریمکس نشان داد که سیاهه کمال گرایی از هشت زیرمقیاس نگرانی درباره اشتباه ها، فشار والدینی ادراک شده، نشخوار ذهنی، نیاز به تأیید دیگران و معیارهای بالا برای دیگران، تلاش برای ممتاز بودن، نظم و سازماندهی و هدف مندی تشکیل شده است. هم چنین، نتایج الگو های تحلیل اکتشافی و تأییدی ساختار مرتبه بالاتر سیاهه کمال گرایی از الگوی هشت مقیاسی سیاهه کمال گرایی و هم چنین از دو عامل ترکیبی سیاهه کمال گرایی شامل کمال گرایی وظیفهمحور و کمال گرایی خود ارزیابانه به طورتجربی حمایت کرد. مقادیر ضرایب همسانی درونی هشت مقیاس بین 58/0 تا 86/0 بود. نتیجه گیری: سیاهه کمال گرایی برای اندازه گیری مفهوم کمال گرایی در نوجوانان ایرانی ابزاری سودمند و کارآمد است و می توان از آن برای مقاصد بالینی و پژوهشی استفاده کرد.