نوشین قاسمی

ورزش هایی که به منابع و جاذبه های جغرافیایی وابسته اند، مهمترین بخش قابل توجه در گردشگری ورزشی به شمار می روند. یکی از بخش های گردشگری طبیعی، اسکی است که علاقه مندان آن طیف وسیعی از مردم      می باشند و از نظر اقتصادی نیز بخش پر درآمدی از صنعت گردشگری محسوب می شود. ارتفاعات استان اصفهان با وجود شرایط متفاوت اقلیمی و طبیعی و همچنین وجود شهرهای بزرگ و جاذبه های اطراف آن، از مناطق مستعد احداث پیست اسکی در کشور می باشد. بنابراین مکان یابی بهنیه احداث پیست به ویژه در جهت جذب گردشگر در این منطقه ضروری می باشد. در این پژوهش به مکان یابی سایت های تفریحی - ورزشی اسکی در استان اصفهان پرداخته شده است. ابتدا با استفاده از منطق بولین به بررسی زیر معیارهای اقلیمی و زمین شناختی پرداخته شده و جهت بررسی ارتباطات متقابل معیارهای اصلی(زمین شناختی، اقلیمی و دسترسی) با استفاده از مدل دیمتل میزان تأثیرگذاری معیارها بررسی شده است. نتایج حاصل از هم پوشانی وزنی نهایی معیارهای اصلی نشان می دهد که بیشترین مساحت و تراکم پهنه های مناسب در نیمه غربی استان می باشد. در این پهنه ها به ویژه در شهرهای فریدن و فریدونشهر و مناطقی از شهرستان سمیرم شکل زمین مناسب و مطلوب می باشد و امکان بارش و ماندگاری برف بیش از مناطق دیگراستان است.

به منظور مکان یابی سایت پروازهای تفریحی برای پاراگلایدر عوامل متعددی باید مورد بررسی قرار گیرد. باد، حجم وسیعی از مطالب را در مورد طبیعت آسمان به ما می گوید؛ همچنین مشخص نمودن جهت شیب در بسیاری از برنامه ریزی ها به خصوص پروژه های مکان یابی اهمیت بسزایی دارد. تشخیص بادهای رو به شیب بالا برای خلبان های پاراگلایدر و وسایل پرنده نظیر آن دارای اهمیت است. هدف این پژوهش بررسی وزش باد غالب در خلاف جهت شیب زمین برای مکان یابی سایت های پرواز تفریحی در محدوده مطالعاتی استان اصفهان است. بدین منظور لایه توپوگرافی استان اصفهان و داده اولیه ی جهت باد غالب از 20 ایستگاه سینوپتیک در دوره ی آماری بیست ساله (1995-2005) درنظر گرفته شد. با استفاده از ابزارهای محیط نرم افزارهای GIS وSurfer با ایجاد دو لایه جهت باد غالب و جهت شیب زمین پهنه های دارای شرایط مناسب وزش باد بر خلاف شیب، برای احداث سایت پروازهای تفریحی به صورت نقشه در محدوده مطالعات موردی- استان اصفهان شناسایی شدند. در سطح استان اصفهان با توجه به جهت باد غالب (غرب و شمال شرق) چهار جهت شیب زمین (شمال، شمال شرق، شمال غرب و غرب) مناسب درنظر گرفته شده است. بدین ترتیب مساحت پهنه های مناسب برای سایت پروازی80459.48702کیلومترمربع، در حدود 51.99% از مساحت کل استان اصفهان محاسبه شد. نتایج این پژوهش می تواند طی پروژه های دیگر در سطح محلی و منطقه ای مورد ارزیابی دقیق تر قرار گیرند.

خوانش فضا همچون متن، وابسته به جریانی دوسویه است که در یک سوی آن شناخت فضاهای تفریحی و تقاضا های موجود در آن و در سوی دیگر درک و سنجشی ژرفانگر پیرامون فضای مربوطه، قرار دارد. از آنجا که انتخاب محل تأثیرات عمیقی در موفقیت و بقای یک طرح دارد، لذا کلیه ضوابط می بایست دقیقاً شناسایی و در رابطه با یکدیگر مورد ارزیابی قرار گیرند. در بررسی های مکان یابی ضوابط کالبدی به عنوان عوامل به هم پیوسته تأثیرات مستقیم در این گونه فضاها دارند. در این پژوهش به منظور مکان یابی سایت پرواز تفریحی در استان اصفهان نقش عناصر کالبدی مورد ارزیابی قرار گرفته شده است. با استفاده از نرم افزار GIS پارامترهای کاربری اراضی، حریم هوایی، مناطق تحت حفاظت محیط زیست و مراکز مسکونی هرکدام به صورت لایه ای جداگانه در محدوده ی استان به عنوان نمونه بررسی شدند، سپس با روی هم گذاری لایه های ایجاد شده، نقشه نهایی پهنه های دارای شرایط مناسب کالبدی برای احداث سایت پرواز تفریحی با مساحتی در حدود 1900 کیلومترمربع برای استان اصفهان تشخیص داده شد. خروجی نهایی پژوهش نقشه ی مکان های مناسب و مشروط حدود 2 درصد از وسعت سطح استان اصفهان برای برنامه ریزی سایت پروازهای تفریحی می باشد.