مهدی خوشنود

با در نظر گرفتن پژوهش های پیشین، پروژه های صنعت نفت و گاز ایران دارای عدم قطعیت های فراوانی بوده است. لذا تصمیم گیری در این پروژه ها همواره با ریسک هایی از جمله ریسک های سیاسی و اجتماعی مواجه می باشد. با ظهور تکنیک های مدیریت ریسک ، ارائه دید کاملی از ریسک های سرمایه گذاری در پروژه های نفت و گاز در ایران ضروری است. بنابراین شرکت ها نفتی ایران در کنار ارزیابی های اقتصادی، ناگزیر به شناسایی عوامل عدم اطمینان و تحلیل ریسک ها در پروژها جهت سرمایه گذاری می باشد. لذا این پژوهش به دنبال ارائه چارچوبی جهت ارزیابی ریسک های سرمایه گذاری در پروژه های نفت و گاز می باشد. به این منظور نخست، با مطالعه پیشینه پژوهش و مشورت با خبرگان، 21 ریسک دسته بندی گردید. با بکارگیری رویکرد دلفی فازی ریسک های شناسایی شده، پالایش و نهایی گردید. در این تحقیق، روش بهترین- بدترین، به منظور وزن دهی ریسک ها، به کار گرفته شد. از میان ریسک های تعیین شده، با استفاده از روش مالتی مورا بحرانی ترین ریسک ها مشخص گردید.

ساختار مالکیت شرکت ها می تواند بسیار متنوع باشد و طیف وسیعی از سهامداران حقیقی و حقوقی می توانند در این ساختار ایفای نقش کنند. حضور سهامداران حقیقی از یک خانواده یا فامیل با در اختیار داشتن درصد بالای سهام و یا حضور آن ها در هیئت مدیره به نوعی خانوادگی بودن مالکیت شرکت را نشان می دهد. خانوادگی بودن شرکت ها می تواند انگیزه مضاعفی را در آن ها ایجاد کند تا وضعیت عالی و عملکرد مطلوب تری را ارائه دهند. اهمیت شرکت های خانوادگی در دنیای اقتصاد بسیار زیاد است و به همین منظور با توجه به این مهم هدف این پژوهش بررسی ساختار مالکیت شرکت های خانوادگی و نحوه عملکرد آن ها است. این مقاله در قالب یک مقاله مروری و با تمرکز بر شرکت های خانوادگی انجام گرفته است.

رشد و توسعه اقتصادی پایدار از مهم ترین آرمان های اقتصادی هر کشوری است که می بایست در چارچوب نظام اقتصادی محقق شود. براساس آموزه های اسلامی عدالت، امنیت و رشد اقتصادی اهداف مکتب اقتصاد اسلامی هستند که تحقق و پیگیری آنها جهت رسیدن به رفاه عمومی ضروری است. مقاله حاضر امکان تأمین مالی کسب و کار ها و پروژه های اجتماعی را در چارچوب نظام اقتصادی اسلام در بازار سرمایه ایران بررسی می کند. در این مقاله چارچوب های نظری که در یک دهه اخیر در خصوص کسب و کار اجتماعی و همچنین ابزار های مالی جهت انجام پروژه های کلان با تأثیرات اجتماعی ارائه شده مورد بررسی قرار گرفته و مدل عملیاتی جهت تأمین مالی کسب و کارهای اجتماعی و پروژه های زیربنایی در ایران ارائه شده است. براساس یافته های پژوهش امکان ایجاد بازاری به نام «بازار کسب وکار اجتماعی» و انتشار نوعی اوراق مبتنی بر قرض الحسنه به نام اوراق قرضه الحسنه اجتماعی وجود دارد که با استفاده از آنها می توان به تأمین مالی و توسعه کسب وکار های اجتماعی و پروژه های زیربنایی اقدام کرد.

یکی از معیارهای انتخاب فرصت های سرمایه گذاری، عملکرد مالی شرکت ها است که تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار می گیرد. یکی از این عوامل نقدشوندگی سهام است. هدف از این پژوهش، بررسی رابطه بین نقدشوندگی سهام و جریان نقدی آزاد در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار است. این پژوهش از نوع مطالعه کتابخانه ای و تحلیل علّی بوده و مبتنی بر تحلیل داده های تابلویی (پانل دیتا) است. در این پژوهش اطلاعات مالی 75 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی 1387 تا 1392 بررسی شده است (450 شرکت-سال). برای تجزیه وتحلیل نتایج پژوهش از نرم افزار آماری EVIEWS7 استفاده شد. در این پژوهش، برای نقدشوندگی سهام از چهار معیار نقدشوندگی شامل: معیار اختلاف قیمت پیشنهادی خریدوفروش، معیار حجم معاملات، معیار گردش معاملات، درصد روزهای انجام معامله به کار گرفته شد. با استفاده از روش حداقل مربعات معمولی تأثیرگذاری هر یک از متغیرهای مستقل و کنترلی بر جریان نقدی آزاد بررسی شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که بین نقدشوندگی سهام و جریان نقدی آزاد رابطه معناداری وجود دارد.

رفتار سرمایه گذاران در بازارهای مالی یکی از موضوعات مهم در علم مالی است که در این خصوص مالی استاندارد بر رفتار منطقی عاملین اقتصادی و وجود آربیتراژ و مالی رفتاری بر خطاهای رفتاری و محدودیت در آربیتراژ در بازارهای مالی تاکید دارد هدف این مقاله ارزیابی و رتبه بندی رفتارهای سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران به روش فرایند تحلیل شبکه ای (ANP) است . جهت ارزیابی و رتبه بندی رفتار سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران از روش فرایند تحلیل شبکه ای و نرم افزار سوپر دسیژن استفاده شده است همچنین جهت محاسبه نمره مقایسات زوجی معیارها و خوشه ها و روابط بین آنها از استاندارد امتیاز دهی ساعتی استفاده شده و بر این مبنا پرشسنامه ای تهیه و برای خبرگان و فعالین بازار سهام ارسال شد و نمره هر مقایسه زوجی با محاسبه میانگین هندسی نمره های پرسشنامه ها بدست آمد . نتایج این پژوهش نشان می دهد که سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران در 40 درصد رفتارها و تصمیمات خرید و فروش سهام ، رفتار توده وار دارند و در 33 درصد مواقع فرایند دقیق و تحلیلی را برای تصمیم خرید و فروش سهام انتخاب کرده و منطقی رفتار می کنند همچنین حدود 22 درصد رفتارهای سرمایه گراران واکنشی و حدود 5 درصد تصمیمات خرید و فروش سهام آنها شهودی می باشد بر اساس نتایج دیگر این پژوهش عوامل مربوط به بازار سهام و آموزش و فرهنگ بیش از سایر عوامل بر رفتارهای سرمایه گذاران موثر است .

ارتباط بین علم مالی و سایر رشته های علوم اجتماعی که به عنوان روانشناسی مالی معروف شده است باعث شده که محققان بررسی های زیادی در خصوص رفتارهای سرمایه گذاران در بازارهای مالی و عکس العمل آنها در شرایط مختلف به عمل آورند. در تحقیق حاضر به بررسی،شناسایی و رتبه بندی گروههای تاثیرگذار بر تصمیم خرید و فروش سهام سرمایه گذاران فردی در بورس اوراق بهادار تهران پرداخت شده است . نتایج حاصل از این بررسی نشان میدهد که افراد سرمایه گذار در بورس اوراق بهادار تهران به شدت تحت تاثیر شایعات و اخبار تایید نشده و همچنین جوبازار قرار دارند و برای تصمیم گیری خود به ندرت از مشاوره مختصصان مالی و نیز کارگزاران بهره می گیرند به علاوه سرمایه گذاران فردی معتقدند که پیروی از جو بازار و تصمیم های سرمایه گذاران بزرگ و نهادی بیشترین سود را برای آنها دارد .