مریم خادمی

برقراری تعادل بین نقش های خانوادگی و اجتماعی، برای مادران تحصیل کرده دیندار، مسئله ای جدی است که فراتر از چالش های نظری، پیچیدگی ها و دشواری های عملی را در پی دارد، هدف پژوهش حاضر کشف پاسخ هایی کاربردی پیرامون چگونگی ایجاد توازن بین نقش های خانوادگی و کنشگری های اجتماعی است. تأکیدات اخیر بر خطر پیری جمعیت و الزام به فرزندآوری بیشتر در میان قشر مذکور، بر ضرورت این تحقیق می افزاید. بدین ترتیب با اتخاذ رویکرد کیفی، با بیست وشش نفر از بانوان متولد دهه شصت که علاوه بر نقش های مادری و همسری، کنشگری اجتماعی قابل توجهی داشتند، مصاحبه عمیق صورت گرفت و از روش تحلیل مضمون، برای تحلیل داده ها استفاده شد. در بخش یافته ها، عوامل تنظیم کننده نقش ها در 4 شبکه مضمون کشف شده شامل عوامل فردی تنظیم کننده نقش ها، راهبرد های زمینه ای، راهبرد های موقعیتی و راهبرد های حمایتی سازمان یافته است، در نهایت، الگوی مفهومی تنظیم نقش ها ترسیم شد که مهم ترین مزیت آن، انطباق پذیری با مختصات زندگی افراد و سیالیت آن است. 

هدف پژوهش حاضر بررسی مفهوم ترس از موفقیت و علل و عوامل تاثیرگذار بر این پدیده به ویژه در زنان است. از آنجا که زنان نیمی از جمعیت جهان را تشکیل می دهند، پرداختن به نقش آنها در فرآیند توسعه جامعه اهمیت عمده ای دارد. نگاهی به تاریخچه مساله جایگاه زنان نشان می دهد که زن و مرد نقش های متفاوتی در جامعه و گروه های اجتماعی ایفا کرده و جایگاه های متفاوتی به لحاظ قدرت و منزلت اشغال می کنند، ولی نه صرفا به خاطر تفاوت های زیست شناختی، بلکه تحت تأثیر عوامل تاریخی، اقتصادی و فرهنگی، که آن چنان قوی و هماهنگ عمل می کنند که به راحتی می توانند موقعیت ترس از موفقیت زنان را تولید کنند. از میان عللی که سبب ساز عدم پیشرفت فرد می باشد، ترس از موفقیت آمار چشم گیری به خود اختصاص داده است که توجه به آن خالی از لطف نیست. این مفهوم برای اولین بار توسط Matina Horner (1972) معرفی شد. به باور وی ترس از موفقیت بیشتر مختص زنان و ناشی از برداشت آن ها از پیامدهای منفی موفقیت آنها در حوزه های سنتی مردانه بوده و زنان زمانی دچار تضاد می شوند که دارای صلاحیت هایی باشند که می تواند بر خلاف نقش جنسیتی درونی شده کلیشه ای آنها باشد. لذا پژوهش حاضر ابتدا به مفهوم ترس از موفقیت و علل شکل گیری آن و سپس به عوامل فرهنگی، اجتماعی و نقش های جنسیتی به منزله عوامل موثر بر این پدیده می پردازد.

نوسان بازدهی سهام در بازار سرمایه در دوره های متفاوت، قابل ملاحظه بوده و انتخاب دوره مطالعه اهمیت بسزایی در حل مسأله بهینه سازی سبد سهام دارد. ازاین رو، این پژوهش به مسأله بهینه سازی سبد سهام بر اساس مدل میانگین- واریانس و مدل میانگین- درصد دارایی در معرض ریسک که معیار ارزش در معرض ریسک را از منظر دیگری موردبررسی قرار داده، پرداخته و اقدام به حل آن با استفاده از الگوریتم های چندهدفه MOABC و NSGA II، در سه دوره مطالعه متفاوت 98-1396، 98-1393 و 98-1391 در بورس اوراق بهادار تهران، نموده است. همچنین ضمن تجزیه وتحلیل نتایج، دوره های مختلف ازلحاظ مطلوبیت سبدهای سهام پیشنهادی و کیفیت داده ها، موردبررسی قرارگرفته و کارآمدترین دوره انتخاب شده است. در ادامه به منظور اطمینان از نتایج به دست آمده، راه حل های ارائه شده حاصل از حل مدل های موردمطالعه با استفاده از الگوریتم های مورداستفاده در هریک از دوره های موردبررسی، به صورت مستقل و بر اساس یک دوره ثابت مورد تجزیه وتحلیل و مقایسه قرار گرفت. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که انتخاب دوره مطالعه بر کیفیت راه حل های ارائه شده حاصل از حل مسأله بهینه سازی سبد سهام تأثیر بسزایی داشته و هرچقدر طول دوره مطالعه بیشتر بوده و میانگین و واریانس بازدهی سهام شرکت های موردبررسی در دوره مذکور از نوسان کمتری برخوردار باشد، دوره انتخابی اطمینان بخش تر بوده و حل مسأله بهینه سازی سبد سهام از مطلوبیت بالاتری برخوردار است.

مسئله انتخاب و بهینه سازی سبد سهام از مباحث مهم در حوزه سرمایه گذاری محسوب شده که موجب ارائه مدل های مختلفی جهت حل آن ها گردیده است. این قبیل مسائل غیر خطی و NP-Hard بوده و حل آن ها به روش دقیق بسیار مشکل و زمان بر است. با عنایت به اینکه روش های فرا ابتکاری قابلیت بالایی در حل مسئله بهینه سازی سبد سهام داشته، ازاین رو در این پژوهش با ارائه مدل میانگین – واریانس و نوعی از مدل میانگین - ارزش در معرض ریسک که در آن موضوع ارزش در معرض ریسک از منظری دیگر بررسی می گردد، و لحاظ محدودیت های دنیای واقعی، به حل مسئله بهینه سازی سبد سهام در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از الگوریتم های ژنتیک رتبه بندی نامغلوب II،کلونی مورچگان چندهدفه و کلونی زنبور مصنوعی چندهدفه پرداخته و در همین راستا عملکرد الگوریتم ها و مدل های موردمطالعه، مقایسه و بررسی شده است. نتایج این مطالعه نشان می دهد، در تکرار پایین در اجرای الگوریتم های موردبررسی، عملکرد الگوریتم ژنتیک رتبه بندی نامغلوب II بهتر از الگوریتم های کلونی زنبور مصنوعی چندهدفه و کلونی مورچگان چندهدفه است. با افزایش تکرار، عملکرد الگوریتم ها بهبودیافته، لیکن نرخ بهبود عملکرد آن ها یکسان نیست ، به نوعی که عملکرد الگوریتم کلونی زنبور مصنوعی چندهدفه از دو الگوریتم دیگر موردمطالعه بهتر بوده است. برای مقایسه عملکرد مدل های موردمطالعه، هر دو مدل در الگوی استاندارد میانگین- واریانس مورد مقایسه قرار گرفت که نتایج آن حاکی از کارآمدی بالاتر معیار ارزش در معرض ریسک به نسبت معیار واریانس در بهینه سازی سبد سهام است.

صنعت هوایی کشور، متشکل از شرکتهای تولید کننده و پشتیبان در حوزه هوایی، به عنوان اصلی ترین قطب نگهداشت و ساخت مجموعه های هوایی شناخته می شود. شرکت هایی که در داخل کشور در امر نگهداری و تعمیر هواپیما فعالیت می کنند، می توانستند پیش از اعمال تحریم های ظالمانه آمریکا و کشورهای غربی، با امکاناتی که در دسترس خود بود مشکلات فنی این هواپیماها را حل نموده و پشتیبانی لازم را از ناوگان هوایی کشور داشته باشند، اما پس از اعمال تحریم ها، این شرکت های، با مشکلات مربوط به تامین قطعات و تجهیزات مورد نیاز برای تعمیر هواپیماها و بالگردها روبه رو شدند که باید اذعان داشت که مشکل مهمی است. همچنین محدودیت در دسترسی به کتابچه ها و اسناد پشتیبان فنی نیز در این امر مهم، تشدید کننده بود. با توجه به اینگه ناوگان هوایی کشور می تواند به عنوان یکی از استراتژیک ترین ارکان اصلی کشور در حوزه های حمل و نقل، دفاعی و ... باشد، پس می بایست برای حل این مشکل راه کار ارائه شود. در این پژوهش، سعی بر آن شده است تا با بررسی مسئله و مدل سازی آن از طریق رویکرد سیستم های نرم، نقشه راهی جهت نیل به این هدف با استفاده از روش ساختاردهی تفسیری ارائه گردد تا بتواند صنعت هوایی کشور را در این برهه از زمان که می بایست به خودکفایی برسد، هدایت و راهبری نماید.

امروزه با گسترش خدمات وب معنایی نیاز موتورهای جست وجو به شبکه های مفهومی و هستی نگاری های دامنه جهت استنتاج و استدلال منطقی از پرسش های کاربران و همچنین، بازیابی بهینه (دقیق و مرتبط) رو به فزونی است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی است و با هدف تح لی ل ساختار شبکه م فاهی م ح وزه امنیت اطلاعات انج ام، و ساختار دامنه آن از طریق روش های ترک ی ب ی هم رخ دادی واژگ ان و تحلیل شبکه های اجتماعی کشف شد. جامعه آماری این پژوهش متشکل از ۱۰۲۲۷ مدرک علمی در حوزه امنیت اطلاعات اعم از کتاب ها، مقالات مجلات و م قالات هم ایش ها در س ط ح بی ن ال ملل و بر گرفته از پایگاه استنادی «اسکوپوس» و «وبگاه علوم» طی سال های ۲۰۱۳- ۲۰۱۷ است. برای پیش پردازش کلید واژه ها و ابر برچسب ها از نرم افزار «زوترو»، جهت تطبیق آن ها با واژه نامه های امنیت اطلاعات و علوم کامپیوتر از نرم افزار «اکسل» و جهت مصورسازی و تحلیل شبکه های موضوعی از «وی اُاِس ویوِر» و «گفی» استفاده شده است. با بررسی ۱۹۶۴۸ کلید واژه و ابر برچس ب، ۲۰۷ کلی دواژه با توجه به آخرین نس خه واژه نامه امنیت اطلاعات استخراج شد. یافته های پژوهش نشان داد که این شبکه ۱۴ خوشه دارد: ۵ خوشه آن بالغ، ۷ خوشه نیمه بالغ و ۲ خوشه نابالغ هستند و به طور کلی، شبکه مفهومی حوزه امنیت اطلاعات از انسجام و تراکم خوبی برخوردار است. مفاهیم «امنیت» و «امنیت اط لاع ات»، «سی ست م های اطلاعاتی»، «حری م خص وصی»، «اط لاع ات»، «ارتباطات از راه دور»، «رم ز ن گاری» و«رم ز گذاری»، «احراز هویت»، «امنیت سایبری»، «شبکه»، «پردازش ابری»، «حملات ضد امنیتی»، «کنترل دسترسی ها»، «سیستم های تشخیص نفوذ»، «پروتکل های امنیت»، «ریسک»، «مدیریت ریسک و چارچوب های آن»، و «قرارداد ها و توافقات سطح دسترسی»، از مهم ترین مفاهیم این شبکه و دارای بالاترین میزان مرکزیت بینابینی در شبکه هستند. نحوه ارتباطات و پیوندهای درونی آن ها با همدیگر از نوع مستقیم است.

هدف : هدف پژوهش ارائه مدلی کاربردی از سامانه توصیه گر (پیشنهاددهنده) در حوزه خدمات شخصی سازی کتابخانه دیجیتال آستان قدس رضوی است، این سامانه، با تحلیل الگوهای رفتاری کاربران و ارائه پیشنهادهای دقیق و مورد نیاز، آنان را از مرور داده های غیر مرتبط بی نیاز می سازد. از مزایای این سامانه می توان شناسایی دقیق نیازهای اطلاعاتی، افزایش کیفیت جستجو، کمک به انتخاب صحیح منابع اطلاعاتی و پیش بینی نیازهای آتی کاربران را برشمرد. روش : پژوهش کاربردی است و با استفاده از کاوش قوانین انجمنی و الگوریتم FP-Growth انجام شده است. جامعه تعداد 960 نفر کاربر نرم افزار کتابخانه دیجیتال آستان قدس رضوی در فاصله دو سال بوده، که بر مبنای الگوی مجموعه داده های مکرر، 170 درخواست پرتکرار از میان کل دیتاست های موجود استخراج شد. نتایج از طریق پیاده سازی این داده های پرتکرار در نرم افزار رپید ماینر، به دست آمد. یافته ها : بهترین حالت دسترسی به مجموعه داده های تولید شده، با تنظیم درجه حداقل پشتیبانی 02/0 و حداقل اطمینان 095/0 است که منجر به کشف الگوریتم های شرطی (اگر – آنگاه) گردید. این یافته نشان می دهد: اگر کاربری در زمان جستجوی نرم افزار کتابخانه دیجیتال موضوعاتی همچون (علم اصول، اجتهاد، سنت و...) را انتخاب نماید، به دلیل سابقه جستجو های پر تکرار کاربران پیشین با همین موضوعات، از سوی سامانه توصیه گر، آنگاه عناوین مرتبطی با موضوع اصول فقه پیشنهاد خواهد شد. نتایج: طراحی مدل سامانه توصیه گر و اجرای آن، منجر به افزایش آگاهی و عدم سردرگمی کاربران و ارتقاء سطح کیفیت خدمات و رضایت آن ها و در نهایت حفظ کاربران فعلی و جذب کاربران جدید خواهد شد.

هدف: بهینه سازی بازیابی معنایی اطلاعات با استفاده از روش های برچسب گذاری و هستان شناسی. روش شناسی: این پژوهش کاربردی با رویکرد تحلیل محتوا انجام شده است. 313 مقاله فارسی در موضوع بازیابی اطلاعات در یک پایگاه اطلاعاتی با قابلیت های جستجوی موضوعی برای دو گروه پیش آزمون و پس آزمون گردآوری شد . پس از برچسب گذاری 5700 واژه به کمک نرم افزار پردازش زبان طبیعی دانشگاه فردوسی مشهد، هستان شناسی مفاهیم و روابط معنایی آنها در محیط پروتژ طراحی و پیاده سازی شد. دقت نتایج بازیابی شده در دو مرحله پیش و پس آزمون سنجیده شد. یافته ها: سطح معنا داری آزمون Z ، به لحاظ آماری و اطمینان 99/0 ، تفاوت معنا داری را میان میزان دقت نتایج مرتبط بازیابی شده در دو گروه پیش آزمون و پس آزمون نشان داد. بنابراین، این ابزارها کارایی پذیرفتنی دارند. نتیجه گیری: دو روش پردازش زبان طبیعی و هستان شناسی به ارتقای بازیابی معنایی اطلاعات منجر می شود.

سازگاری کدهای رده بندی و اصطلاحات نمایه سازی از یک اصطلاحنامه مدون با عبارات و کلماتی که به طور خودکار استخراج شده با استفاده از نمایه سازی ماشینی ایجاد می شود. در طراحی نظام نمایه سازی خودکار، کامپیوتر به طور کامل جایگزین انسان می شود. این پژوهش با هدف اس تخراج کلم ات کلی دی و شناسایی گرایش های موضوعی مقالات نمونه آماری در حوزه بازیابی اطلاعات و تخصص موضوعی نویسنده هر مقاله با روش متن کاوی و دسته بندی آنها با استفاده از هم رخدادی واژگان صورت گرفته است. روش این پژوهش از نوع کاربردی است و براساس مدل کریسپ [1] از مدل های فرآیند داده کاوی و الگوریتم های متن کاوی انجام گرفته است. جامعه پژوهش، 313 مقاله حوزه بازیابی اطلاعات نمایه شده در پایگاه نورمگز است. پس از نرمال سازی متن مقالات با نرم افزار ویراستیار، طی متن کاوی مقالات با نسخه 7.1 نرم افزار رپیدماینر، واژگان کلیدی از طریق محاسبه وزن آنها استخراج و داده ها با استفاده از دو الگوریتم کلاسیک دسته بندی یعنی ک.ان.ان. [2] و نایوبیز [3] تجزیه و تحلیل شدند. در پژوهش حاضر، کامپیوتر با کمک ابزارهای متن کاوی نرم افزار رپدماینر، متن ماشین خوان را با استفاده از بسامد واژه ها به طور خودکار نمایه سازی کرده است. بدین منظور با کمک عملگرهای ان-گرام [4] و محاسبه وزن کلمات براساس روش تی.اف ای.دی.اف . [5] ، اصطلاحات و مفاهیم کلیدی و تخصص موضوعی نویسنده هر مقاله در قالب 16 دسته بندی استخراج شده است. سرانجام برتری مدل ک.ان.ان. در دسته بندی موضوعات هسته مقالات این پژوهش با دقت 85 درصدی نسبت به مدل نایوبیز تایید شد . مشاهده نتایج محاسبه دقت های ماخوذه مدل ها، گواه کارایی قابل قبول نرم افزار رپیدماینر در نمایه سازی ماشینی متون است. نمایه سازی متون با استفاده از این روش، می تواند به بهبود نتایج بازیابی اطلاعات و جلوگیری از ریزش کاذب اطلاعات در پایگاه های اطلاعاتی کمک کند.

یعتبر الإمام الشافعی رئیس المذهب الشافعی وأحد أئمة أهل السنة الأربعة، تتلمذ ولأسباب مختلفة لدى العدید من الأساتذة، مؤسس منهجی الفقه والأصول، هذین المذهبین اللذین قام أحدهما فی العراق والآخر فی مصر، واتسعا مع مرور الزمن، لیصبحا فیما بعد المذهبین الشافعیین القدیم والجدید، ومن خلال التدقیق فی آثار الإمام الشافعی بهدف الکشف عن الاختلافات فیما بین المذهبین، یمکن العثور على نظریات مختلفة. فالبعض رأى الاختلاف لا یتجاوز حدّ بعض الأقوال لذا قام بتقسیمها إلى الأقوال القدیمة والجدیدة، وآخرون وجدوا الاختلاف جلیاً فی الفقه، والبعض أیضاً رأى الاختلاف یطال قسماً وسیعاً من المذهب الشافعی بعینه. هذه المقالة ترکّز السّعی حول التحقیق فی الأقوال، الأسباب والوثائق المختلفة للوصول إلى الاختلاف الأساسی والجذری فیما بین المذهبین الشافعیین القدیم والجدید، وفی ظل ذلک یسهل فهم التغییرات الحاصلة فی جانب الفقه الشافعی وإخضاعها للتدقیق. ووفقاً لهذا البحث المعمّق تأتی النتائج ذات قیمة عالیة، من جملتها أنه حتى وفی حال القبول بوجود المذهب الشافعی القدیم، فإنّ الأدلة مشیرة إلى إعراض الإمام الشافعی عن هذا المذهب الأخیر.

شناخت و تشخیص جنین ناقص، از جمله مسائل نو پیدایی است که در گذشته وجود نداشته است. اما پیشرفت سریع فناوری و تشخیص مشکلات قبل از تولد، سبب شد تا مسئله سقط درمانی، به عنوان راه نجات و جلوگیری از زندگی مشقت بار طفلی مطرح شود که دارای بیماری های لاعلاج و خطرناک است. ولی این مسئله، دامنگیر بعضی افراد شده و ناهنجاری های اجتماعی فراوانی در پی داشته است. اگرچه سقط جنین در نظر بسیاری از فقها حرام است، اما آیا در صورتی که جنین به بیماری مهلک و لاعلاجی دچار شده باشد، می توان به سقط جنین حکم داد؟ دیدگاه فقها در زمان قبل از نفخ روح و بعد از آن چیست؟ روش تحقیق در این مسئله، گردآوری آرای موافقان و مخالفان سقط درمانی و بیان و بررسی ادله آنهاست. با توجه به مطالعات و بررسی های فقهی انجام شده، از منظر فقهای اهل سنت، سقط جنین ناقص قبل از نفخ روح، جایز است. اکثر فقهای امامیه نیز در این زمینه همین نظر را دارند. از طرف دیگر، همه فقهای اهل سنت و امامیه بعد از نفخ روح، سقط جنین را هرچند که دارای بیماری درمان ناپذیر باشد، حرام می دانند.

با مطالعه تطبیقی حقوق اسلام و اسناد حقوق بشر چنین بر می آید که «حق ازدواج زنان» در هر دو منبع گرچه در پاره ای از موارد در تعارض دارد در بسیاری از موارد نیز منطبق می باشد به طوری که طبق منابع حقوق بشر، ازدواج زنان و مردان، بدون قید و شرط مطرح شده در اسلام از قبیل رضایت ولیّ، و هم دین بودن طرفین عقد معرفی شده است. با این وجود در هر دو منبع، رضایت زوجین شرط اساسی صحت ازدواج بوده و ازدواج کودک غیر بالغ، در صورت عدم توجه به رعایت مصلحت او، ممنوع می باشد. از سویی دیگر مسؤولیت های برابر ذکر شده در کنوانسیون با قانون مدنی برگرفته از مبانی فقهی اسلام که ریاست را به مردان داده و او را موظف به پرداخت نفقه می نماید، در تعارض است. همچنین در خصوص چند همسری و ازدواج موقت که اسلام آن را جایز می داند کنوانسیون ساکت است. در این تحقیق به نقاط اشتراک و افتراق منابع فقهی اسلام با اسناد حقوق بشر پرداخته شده است که در این عرصه ضمن تأکید بر نقاط اشتراک، به حقوق انسانی و متقابل زوجین توجه شده است.

سقط جنین یکی از معضلات مهم اجتماعی در عصر حاضر است. آیا با توجه به خطرهایی که برای جان مادر یا سلامتی جنین وی وجود دارد، می توان حکم به سقط جنین داد؟ فقهای اهل سنت، درباره سقط جنین پیش از نفخ روح دیدگاه های گوناگونی دارند، لیکن همه آنها سقط جنین پس از نفخ روح را در حالت عادی حرام می دانند. فقهای امامیه، سقط جنین قبل و بعد از نفخ روح بدون هیچ سببی را حرام می دانند. بیشتر فقها، در صورت وجود خطر برای سلامتی مادر، سقط جنین را پیش از نفخ روح مجاز می دانند و اگر برای جان مادر خطر داشته باشد، سقط جنین را پس از نفخ روح نیز جایز می دانند زمانی که جنین ناقص الخلقه و نگهداری آن باعث عسر و حرج باشد، برخی فقهای اهل تسنن و امامیه سقط آن را پیش از نفخ روح را جایز می دانند.

انسان و نیازهای او همواره در حال تغییر است. پدیده های اجتماعی نیز پیوسته در حال دگرگونی است. بر این اساس، چگونه ممکن است این پدیدارهای دمادم در حال تغییر، با احکام شرعی ثابتی سازگار باشد که حلال و حرام آن تا قیامت پابرجاست؟ بخشی از این اشکال، با قسمتی از اصول ثابت و قواعد کلی شریعت قابل حل است. بخشی نیز ذیل عنوان های ثانوی می­گنجد و گره آن­ها به کمک این عناوین گشوده می­شود. از این رو، نقش و اهمیت عناوین ثانویه در استنباط احکام شرعی، از عناوین اولیه کم­تر نیست و چنانچه شارع مقدس احکام ثانویه را جعل نمی­نمود، فقه اسلامی ناقص و بسیاری از افعال مکلّفان بدون حکم باقی می­ماند. احکام و عناوین ثانویه، در سراسر فقه کاربرد دارند و در ابواب مختلف فقه، از طهارت گرفته تا حدود و دیات، به چشم می خورند. پژوهش حاضر، درصدد است تا با اثبات کارآمدی و پویایی فقه اسلامی از طریق واکاوی احکام و عناوین ثانویه در فقه و نسبت آن­ها با احکام و عناوین اولیه؛ جایگاه آن­ها را در فقه به دست آورد.