نرگس شکربیگی

نرگس شکربیگی

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۲ مورد از کل ۱۲ مورد.
۱.

عوامل مؤثر بر تقویت آینده نگری و هویت دینی با تأکید بر قرآن و حدیث

کلید واژه ها: آینده نگری هویت هویت دینی حزم تدبیر قرآن حدیث

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 123 تعداد دانلود : 529
یکی از ابعاد مهم و متفاوت مطالعات امروزی در حیطه انسان شناسی، توجه به مقوله تربیت، هویت و بخش وجودی انسان است. چراکه زندگی شخصی و اجتماعی هرکسی تحت تأثیر هویتش قرار می گیرد. از سوی دیگر جستجوی آگاهانه و اکتشافی هویت و ابعاد گوناگون آن پدیده ای جدید است. یافته ها نشان می دهد که با شناخت جایگاه و نقش هویت دینی می توان به یکی از مؤلفه های اساسی تمدن که نقش بسزایی در تکوین هویت انسانی دارد، دست یافت. بررسی تغییرات اجتماعی و توسعه یافتن جوامع کنونی؛ ضرورت شناخت ابعاد و مؤلفه های مهم و مؤثر بر هویت یابی و شناخت عنصر تربیت را بیش ازپیش به اثبات می رساند. آینده برای انسان چهره ای گنگ دارد؛ اما برنامه ریزی و آینده نگری، توجه و شناخت نسبت به آن ضروری است. اکثر انسان هایی که به سعادت و خوشبختی خویش می اندیشند؛ در زندگی شان با برنامه پیش می روند، آنان اغلب بر روی عواملی که بر بینش آن ها نسبت به آینده تأثیر می گذارد؛ دقیق می شوند تا بتوانند با بینشی صحیح نسبت به آینده، به نتایج مطلوب برسند. پژوهش حاضر درصدد است تا با روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از روش تحلیل متون و اسناد کتابخانه ای به بررسی آیات قرآن کریم پرداخته است. نتایج این اثر نشان می دهد که مبانی خداشناسی، انسان شناسی و جهان شناسی در شکل گیری و تثبیت هویت دینی مؤثر بوده و از سوی دیگر عوامل مهمی مانند ایمان به خدا، باور به آخرت، تفکر، داشتن هدف، مشورت طلبی، تاریخ نگری و... سبب تقویت آینده نگری می گردد.
۲.

تصحیح نام راویان کتاب طب الائمه بر اساس کتاب وسائل-الشیعه و مستدرک الوسائل(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: تصحیح سندی راویان مشترک طب-الائمه مستدرک الوسائل وسائل-الشیعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 677 تعداد دانلود : 824
سابقه و هدف: کتاب طب الائمه منسوب به حسین و عبدالله مشهور به ابنابسطام از راویان قرن چهارم یکی از کتبی است که به گردآوری احادیث طبّی پرداخته است. ازآنجایی که نام کتاب بیانگر این است که صدور روایات آن از ائمه اطهار (ع) است؛ بررسی راویان این کتاب، اهمیت دارد. حرّ عاملی در کتاب تفصیل وسائل الشیعه إلی تحصیل مسائل الشریعه از جوامع حدیثی شیعه و میرزا حسین نوری در کتاب مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل که تکمیل کننده کتاب وسائل الشیعه است، احادیثی از کتاب طب الأئمه را در کتب خود نقل کرده اند. هدف از انجام این پژوهش، تصحیح نام راویان در احادیث مشترک بین کتاب های طب الائمه، وسائل الشیعه و مستدرک الوسائل است.
۳.

نقد و بررسی دیدگاه های سیدابوالفضل برقعی در ذیل آیه «وَ نُریدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّهً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثینَ»

کلید واژه ها: برقعی قصص 5 امام مهدی (ع) آیه استضعاف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 478 تعداد دانلود : 156
برقعی یکی از قرآنیون افراطی است که به انکار عقاید شیعی پرداخته است. او امامت شیعه را قبول ندارد و مطالبی در رد امامت نگاشته است وی کتابی در رد امام مهدی(ع) با عنوان «بررسی علمی در احادیث مهدی» نوشته است. او در این کتاب وجود امام مهدی(ع) و مسائل پیرامون او از جمله آیات مرتبط با حضرت مهدی(ع) را انکار می کند.این اثر در صدد بررسی صحت و سقم آرای سیدابوالفضل برقعی پیرامون آیه(قصص/5) بوده است. روش جمع آوری مطالب در این پژوهش کتابخانه ای بوده و پردازش به آن ها به روش توصیفی تحلیلی انجام پذیرفته است. پس از بررسی ها مشخص شد که برقعی با مغالطه در سخنان ابوالفتوح رازی درصدد بی ارتباط دانستن آیه با امام مهدی(ع) است او تنها بنی اسرائیل را مصداق آیه می داند درحالیکه امام مهدی(ع) نیز می تواند به عنوان مصداق آیه باشد. برقعی مدعی است که شهید مطهری آیه را مرتبط با امام مهدی(ع) نمی داند درحالیکه با جست و جو در آثار شهید مطهری می توان مطالبی خلاف آنچه برقعی گفته یافت.در نهایت می توان گفت که آیه موردنظر بر اساس دیدگاه مفسران شیعه مرتبط با حضرت مهدی(ع) است.
۴.

بررسی و نقد «باب الآیات المؤوّله بقیام القائم» سید ابوالفضل برقعی با تأکید بر نقد موردی (توبه/33)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برقعی غلبه بر ادیان انکار حضرت مهدی (عج) جری و تطبیق آیه 33 توبه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 391 تعداد دانلود : 199
برقعی یکی از اشخاص منتقد در مطالعات اسلامی است که به انکار عقاید شیعی می پردازد. او نه تنها امامت شیعه را قبول نداشته بلکه مطالبی در رد امامت نوشته است. همچنین کتابی در رد امام مهدی(عج) با عنو ان «بررسی علمی در احادیث مهدی» نگاشته که در آن کتاب وجود امام مهدی(عج) و مسائل پیرامون او از جمله آیات مرتبط با حضرت مهدی(عج) را انکار می کند. لذا پژوهش حاضر به بررسی بخش «باب الآیات المؤوّله بقیام القائم» کتاب «بررسی علمی در احادیث مهدی» پرداخته است. در این اثر، رویکرد اصلی بررسی صحت و سقم آرای سیدابوالفضل برقعی با محوریت آیه «هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَی وَدِینِ الْحَقِّ لِیُظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ کُلِّهِ وَلَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ» (التوبه/33) است. روش جمع آوری مطالب در این مقاله کتابخانه ای بوده و پردازش به آن ها به روش توصیفی تحلیلی انجام پذیرفته است. نتایج به دست آمده این است که برخی از اشکالات برقعی در کتاب مذکور عبارتند از: توهین و شتم راویان، تضعیف راویان بدون مراجعه به کتب رجالی و بی اعتنایی به بحث جری و تطبیق همچنین برقعی با طرح اشکالاتی سعی بر بی ارتباط دانستن آیه 33 توبه با حضرت مهدی(عج) دارد که اشکالات او به با تفسیر صحیح آیه همخوانی ندارد.
۵.

خوانشی نو از تأثیر جنسیت بر تفسیر قرآن کریم با بررسی مصداقی دیدگاه آمنه ودود و آیت الله جوادی آملی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن زن جنسیت پیش فرض های تفسیری آمنه ودود آیت الله جوادی آملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 920 تعداد دانلود : 81
تأثیر جنسیت و پیش فرض های مرتبط با آن یکی از مباحثی مطرح در فهم متون دینی است. از این رو در دهه های اخیر و با ورود جریان فمینیستی و خوانش زنانه از متون دینی و به دنبال آن؛ بازیابی حقوق زنان روند روبه رشدی پیدا نمود. از جمله محققان معاصری که به بازخوانی آیات قرآن در حوزه زنان پرداخته است، آمنه ودود پژوهشگر امریکایی-افریقایی تبار و تازه مسلمان شده می باشد که متاثر از آراء فضل الرحمن به تفسیر آیات پرداخته است. این پژوهش درصدد است تا با روش توصیفی-تحلیلی و به وسیله ابزار اسنادی؛ ضمن تبیین اندیشه و روش آمنه ودود در تفسیر، به تطبیق آراء وی با اندیشه های آیت الله جوادی آملی بپردازد. نتایج حاصل از بررسی تحلیلی این دو شخصیت نشان می دهد که جنسیت مفسر، در تفسیر قرآن، درصورتی که تهی از هرگونه پیش فرض و تپیش فرض های مرتبط با آن یکی از مباحثی مطرح در فهم متون دینی است. از این رو در دهه های اخیر و با ورود جریان فمینیستی و خوانش زنانه از متون دینی و به دنبال آن؛ بازیابی حقوق زنان روند روبه رشدی پیدا نمود. از جمله محققان معصبات جنسیتی باشد و اگرتفسیر او با روش و شیوه ای علمی و منصفانه صورت پذیرد؛ تأثیر بسزایی نخواهد داشت.
۶.

ثمرات فردی-اجتماعی هویت دینی با تاکید بر معارف قرآن کریم و روایات(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: هویت هویت دینی ثمرات هویت دینی قرآن کریم روایات معصومین (ع)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 656 تعداد دانلود : 434
یکی از مسائل مهم در مطالعات میان رشته ای با موضوعات اسلامی؛ توجه به حیطه وسیع علوم اجتماعی است. چرا که بی شک مفاهیم اسلامی و راهکارهای ارائه شده در این متون می تواند راهگشای بسیاری از مسائل مهم مرتبط با زندگی انسان ها باشد. یکی از ابعاد مهم و متفاوت مطالعات امروزی در حیطه انسان شناسی، توجه به هویت و بخش وجودی انسان است. چرا که زندگی شخصی و اجتماعی هر کسی تحت تاثیر هویتش قرار می گیرد. هویت دینی به عنوان یکی از انواع مهم هویت، نقش بسزائی در شکل گی انسان دارد. از سوی دیگر بررسی تغیرات اجتماعی و توسعه یافتن جوامع کنونی، از به وجود آمدن انواع بحران های هویتی به ویژه در میان جوانان خبر می دهد. لذا پژوهش حاضر با روش توصیفی و رویکرد تحلیلی به بررسی آیات و روایات معصومین(علیه السلام)پرداخته تا مهم ترین کارکردها و ثمرات فردی و اجتماعی هویت دینی تبیین کند. نتایج این پژوهش نشان می دهد؛ شخصیت سازی، تقویت روحیه حمایت گری، تاب آوری و....از مهم ترین ثمرات در بعُد فردی و اجتماعی هویت دینی است. چرا که شناخت روش های نهادینه ساختن هویت دینی و تبیین ثمرات هویت دینی می تواند گامی موثر در جهت رفع این بحران ها داشته باشد.
۷.

خوانش قرآنی از سرمایه اجتماعی با تأکید بر سوره حجرات(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سوره حجرات سرمایه اجتماعی اعتماد اجتماعی مؤلفه های سرمایه اجتماعی قرآن کریم

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...)
تعداد بازدید : 274 تعداد دانلود : 858
سرمایه اجتماعی از مهم ترین نظریات جامعه شناسی، مدیریت، علوم سیاسی و... در عصر کنونی است. این مفهوم با تسهیل روابط اجتماعی و کاهش هزینه های مبادلاتی کارآیی جامعه را بهبود می بخشد؛ از سوی دیگر وجوه گوناگونی مانند: اعتماد، هنجارها و شبکه را شامل می شود. پژوهش حاضر درصدد است تا با رویکرد تحلیلی توصیفی و با استفاده از روش، اسنادی و کتابخانه ای به تبیین و معرفی مهم ترین مؤلفه های ساختاری، شناختی و رابطه ای سوره حجرات بپردازد. این سوره، در برگیرنده آداب و اصول ارتباطی است که زمینه های ارتباط سالم را ترسیم می نماید. این مفاهیم، در برگیرنده مهارت های ارتباطی و موانع مخرب آن است. مؤلفه هایی که در این سوره بدان پرداخته شده، در سطح ساختاری، شناختی و رابطه ای؛ تقویت کننده سرمایه اجتماعی خواهد بود. مؤلفه هایی مانند؛ رعایت ادب و احترام، انجام تمام امور بر اساس معیارهای دینی، پیشی نگرفتن بر دستورات و تعالیم خدا و رسول اکرم(6) در حقیقت همان کنترل و نظارت دائمی افراد توسط خداوند متعال؛ انضباط اجتماعی، اخوت و برادری، وحدت و یکپارچه نگری، تحلیل و ریشه یابی صحت اخبار، موانع مختل کننده و سلبی مانند: سوظن، عیب جویی، غیبت، تمسخر، لقب گذاشتن بر دیگران ....
۸.

بررسی جایگاه سرمایه اجتماعی در دانشگاه اسلامی از منظر قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سرمایه اجتماعی همبستگی اجتماعی مشارکت اجتماعی اعتماد اجتماعی مدارای اجتماعی دانشگاه اسلامی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت گروههای ویژه مدیریت اسلامی
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت تئوری های مدیریت کلیات
تعداد بازدید : 753 تعداد دانلود : 976
هدف:این پژوهش با هدف شناخت جایگاه سرمایه اجتماعی در دانشگاه اسلامی از منظر قرآن کریم انجام شد. روش:در تدوین مقاله از روش ترکیبی بهره گرفته شده است؛ بدین معنی که با استفاده از روش تحلیل ثانویه، داده های موجود در خصوص مؤلفه های سرمایه اجتماعی در میان دانشجویان بررسی شد. همچنین با استفاده از شیوه اسنادی به شناسایی مؤلفه های سرمایه اجتماعی در قرآن مبادرت شده است. در نهایت با استفاده از مدل مقایسه ای، به تبیین جایگاه و چگونگی ارتباط مؤلفه های موجود سرمایه اجتماعی در دانشگاه با تعالیم گرانقدر قرآن کریم پرداخته شده است. یافته ها:بنابر بررسی های صورت گرفته، چهار حیطه: اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی، همبستگی اجتماعی و مدارای اجتماعی، مهم ترین مؤلفه های سرمایه اجتماعی در میان دانشجویان است. نتیجه گیری:با تحلیل نتایج مقالات نگارش یافته در این خصوص و مقابله آنان با مؤلفه های قرآنی سرمایه اجتماعی، این گونه می نماید که دانشگاهها چنان که باید، نتوانسته اند به تقویت و گسترش سرمایه اجتماعی مبادرت کنند.
۹.

چشم اندازی به فلسفه پیشگویی های تاریخی قرآن کریم

کلید واژه ها: پیش بینی پیشگویی غیب گویی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن موارد دیگر
تعداد بازدید : 563 تعداد دانلود : 474
از جمله موضوعات مهم مطرح شده در قرآن کریم، اخبار غیبی است که در آن به پیشگویی وقایع و حوادث آینده پرداخته شده است. با توجّه به اینکه افعال الهی هدفمند است و بیان این اخبار در قرآن کریم از جمله افعال الهی به شمار می رود، این پیشگویی ها نیز دارای اهداف خاص و بلند مرتبه ای است. در این مقاله با بیان ویژگی های بارز پیشگویی های تاریخی قرآن کریم، ذکر نمونه ها و مصادیق آن و سپس با بررسی مهم ترین اهداف این پیشگویی ها، به تبیین و تحلیل آن پرداخته شده است. دستاورد این مقاله گویای این مهم است که اخبار و پیشگویی های قرآن کریم همچون دیگر موضوعات مطرح شده در این معجزه جاوید، دارای اهداف گوناگون است که از جمله آن می توان به اهدافی همچون: اثبات نبوّت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله، توجّه دادن به علل و اسباب غیر مادّی، تقویّت روحی مومنان و مسلمانان، توجّه دادن به علم و قدرت الهی، برقراری رابطه بین عملکرد انسان ها و آینده اشاره کرد.
۱۰.

نوع شناسی مؤلفه های ارتباط غیرکلامی در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارتباطات غیرکلامی قرآن کریم روابط بین فردی نقش ارتباطات

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات ارتباطات و فرهنگ ارتباطات بین فردی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات دین و ارتباطات
تعداد بازدید : 763 تعداد دانلود : 10
امروزه انسان ها در جامعه و عصری زندگی می کنند که رسیدن به اهداف و مقاصدشان در گرو تغییرات شگفت انگیزی است و در این مسیر ارتباطات نقش بسزایی در تحقق این اهداف ایفا می نماید. ارتباطات فرآیندی است آگاهانه یا ناآگاهانه از طریق پیام های کلامی یا غیرکلامی بیان می شود. البته، در هر حوزه، ظرایفی وجود دارد که تعیین جهت ارتباطات را مدیریت می کند. قرآن کریم در حوزة تبیین ارتباط غیرکلامی، به اهمیت خصائص ظاهری در روابط اجتماعی و بین فردی اشاره دارد. هم چنین، مواردی نظیر راه رفتن متواضعانه، لبخند و گشاده رویی، رعایت تن صدا و لحن کلام و... ذکر کرده است. زبان تَن و توجه به علائم آن مانند حالات چهره و وضعیت جسمانی و... بیش از پیش ما را به دقت در اعمال و رفتارهایمان تشویق می کند. این پژوهش درصدد است با روشی تحلیلی-توصیفی، به واکاوی نقش و جایگاه ارتباطات غیرکلامی در پرتو آموزه های دینی بپردازد.
۱۱.

واکاوی موسیقی و نظم آهنگ الفاظ قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نظم آهنگ قرآن سمانتیک قرآن موسیقی الفاظ قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 782 تعداد دانلود : 576
سخن وقتی می تواند مفهوم خویش را به بهترین وجه منتقل نماید و در روح شنونده موثر باشد که به زیور فصاحت و بلاغت و سایر محسنات لفظی و معنوی، آراسته باشد؛ زیباترین سخن، یعنی قرآن کریم از این لحاظ در اوج فصاحت و ستیغ بلاغت می باشد. قرآن کریم، سرشار از صنایع ادبی است و این ویژگی های بی بدیل قرآن، به همراه سبک و اسلوب ویژه ای که نه نثر است و نه نظم؛ مخاطبین را به حیرت و شگفتی واداشته است. در حقیقت موسیقی و نظم آهنگ قرآن کریم، جدای از معنای آن نیست بلکه، هماهنگ با مقصود و غرض آیه و هم جهت با معنای آن است. نظم و آهنگی که بر مجموعه حاکم است، خود به چند دسته تقسیم می شود؛ که هر کدام جنبه ای از اعجاز قرآن را برای همگان روشن می کند. این پژوهش در صدد آن است که به بررسی و شناسایی جنبه موسیقیایی و نظم آهنگ الفاظ و عبارات قرآن کریم با روشی تحلیلی – توصیفی و با استناد به منابع کتاب خانه ای بپردازد.
۱۲.

آیه ی «و ان یکاد» در تفاسیر المیزان فی تفسیر القرآن و فی ظلال القرآن (بررسی تطبیقی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: علامه طباطبایی شأن نزول سید قطب چشم زخم وإن یکاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 337 تعداد دانلود : 877
قرآن کریم آخرین پیام آسمانی برای بشریت، تنها به جنبه اقتصادی، اخروی، فقهی و تعبدی و... زندگی فرد توجه ننموده است، بلکه تصحیح باورها و اعتقادات مردم نیز همواره مورد توجه قرآن کریم و پیامبراکرم (ص) بوده است. توجه به خرافات و عقاید باطل در هر عصری می تواند آسیب های جبران ناپذیری به جامعه و افراد آن وارد نماید. مسئله چشم زخم و اعتقاد به نیروی ماورائی برخی از نگاه ها یکی از این مسائل است، که دامن گیر عده ی فراوانی از افراد جامعه شده است. معرفی آیه «وإن یکاد» (51 سوره قلم) به عنوان دفع چشم زخم در روایات و بیان تفسیری برخی از کتب تفسیری مطرح گردیده است. این پژوهش درصدد است تا با بررسی آرا تفسیری مفسران بزرگ شیعه و سنی در گستره زمانی صدر اسلام تا دوران معاصر و با رویکردی بر نظرات دو مفسرگران قدر علامه طباطبایی و سیدقطب به بررسی این مسئله بپردازد؛ تا حقیقت و نوع دلالت این آیه کریمه درباره این موضوع را مورد کندوکاو قرار دهد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان