نادر جهانگیری

نادر جهانگیری

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۶ مورد از کل ۱۶ مورد.
۱.

بازنمایی معنای ذهنی زمان آینده در پاره گفتارهای زبان فارسی بر پایه ی نظریه ی معناشناسی پیش فرض(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پاره گفتار زمان آینده بازنمایی گفتمان معناشناسی پیش فرض

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 916 تعداد دانلود : 663
سخنگویان زبان غالباً وقوع رویدادها و وقایع را به لحاظ ذهنی به زمان خاصی مربوط می نمایند و بر همین مبنا گزاره های ذهنی خود را در قالب زمانی خاصی که چارچوب آن عمدتاً توسط واژگان و دستور زبانشان تعیین می شود قرار می دهند. هدف این مقاله ارائه بازنمایی معنای ذهنی زمان آینده در زبان فارسی است. نظریه ی بازنمایی گفتمان [1] از جمله نظریات معنایی است که با دیدی پویا معنای پاره گفتارهای زبانی را بررسی کرده و بازنمایی صوری از این معنای ذهنی ارائه نموده است. نظریه ی معناشناسی پیش فرض نیز با در نظر گرفتن عوامل بافتی- موقعیتی گفتار، باز نمایی صوری از معنای ذهنی پاره گفتار ارائه نموده است. در این پژوهش کفایت این دو چارچوب برای ارائه بازنمایی مفهوم زمان آینده در زبان فارسی مورد بررسی قرار گرفته است. از آنجایی که در زبان فارسی ساختارهای مختلفی برای بیان مفهوم زمان آینده بکار می روند و غالباً درک مفهوم زمان آینده از آنها تنها با تکیه بر عوامل واژگانی و دستوری امکان پذیر نمی باشد، در این مقاله نشان داده خواهد شد که نظریه ی معنا شناسی پیش فرض که عوامل متعددی از جمله استنتاج بافتی-موقعیتی را در درک معنا دخیل دانسته و آنها را در بازنمایی معنا ارائه می نماید؛ چارچوب مناسب تری برای ارائه بازنمایی مفهوم زمان آینده در زبان فارسی خواهد بود. واژگان کلیدی: بازنمایی گفتمان، زمان آینده، پاره گفتار، معناشناسی پیش فرض [1] Discourse Representation Theory
۲.

خوانش معنایی پاره ای از نشانه های غیرکلامی در ارتباطِ رو در روی دانشجویان کرمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جنسیت موقعیت اجتماعی خوانش معنایی نشانه های غیرکلامی ارتباط رودررو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 892 تعداد دانلود : 349
مقاله حاضر به بررسی خوانش معناییِ پاره ای از نشانه های غیی در ارتباط رودرروی دانشجویی و ارائه طرحیی از این خوانش با درنظرگرفتنِ دو متغیر جنسیت و موقعیت اجتماعیِ مخاطب می پردازد.داده های پژوهش به روشِ مشاهده، مصاحبه و پرسش نامه تصویری جمع آوری شده است. بررسی داده های جمع آوری شده نشان می دهد که متغیر جنسیت در کاربرد رفتارِ چشمی، حالات چهره، فاصله میان سخنگویان در هنگام ارتباط، نشانه های زمانی، نشانه های صوتی فرازبانی، نحوه لمس کردن، و حرکات بدنی و متغیر موقعیت اجتماعیِ مخاطب در کاربرد حالاتِ چهره، فاصله میان سخنگویان در هنگام ارتباط، نشانه های زمانی، نحوه لمس کردن و نشانه های صوتیِ فرازبانی تأثیر دارد. علاوه بر این، نتایج به دست آمده از این بررسی بیان های غیرکلامی بیش از تأثیر متغیر موقعیتِ اجتماعیِ مخاطب است
۴.

تفسیر روان شناختی «بوف کور» بر مبنای سبک شناسی تگا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تفسیر گفتمان توصیف بوف کور سبک تبیین متغیر نقشی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات انواع ادبی ادبیات روایی و داستانی گونه های معاصر داستان و داستان کوتاه
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی رویکردهای نقد ادبی نقد روانشناختی
تعداد بازدید : 518 تعداد دانلود : 241
سبک شناسی تگا رویکردی در سبک شناسی است که از مرز توصیف زبان شناختی و تعبیر معنی شناختی یک اثر می گذرد و به تفسیر روان شناختی و تبیین جامعه شناختی آن می پردازد. این مقاله در صدد است با رویکرد فوق و با استفاده از متغیّرهای نقشی اندیشگانی، بینافردی(زمان و وجه)و متنی(تمهیدات پیوندی) تفسیری روان شناختی از بوف کور ارائه و به این سوال پاسخ دهد که از طریق این متغیّرهای نقشی به چه مشخّصههای سوررئالیستی می توان دست یافت. فرضیّه آن این است که با استفاده از متغیّرهای نقشی فوق می توان برخی مشخّصه های سوررئالیستی مانند ذهنیّت گرایی، درون گرایی، واقعیّت گریزی، سولی لوکی، نگارش خودکار و سیّالیّت ذهن را در این رمان نشان داد. مبنای نظری آن سبک شناسی تگا است که تلفیقی از روش سبک شناسی و دیدگاه تحلیل انتقادی گفتمان است. روش تحقیق، آماری - تحلیلی بوده و تحلیل داده های آن نیز با روش نمونه گیری خوشهای یک مرحله ای متناسب با حجم نمونه انجام شده است. نتیجه این که بوف کور با توجّه به شواهد زبانی، اثری انتزاعی، ذهنی، واقعیّتگریز و سوررئال است.
۵.

تحول سازوکار صورت منطقی از نظریه اصل ها و پارامتر ها تا برنامه کمینه گرا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دامنه صورت منطقی سازه فرمانی نحو پنهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 945 تعداد دانلود : 696
صورت منطقی در دو نظریه متاخر چامسکی نظریه اصل ها و پارامترها وبرنامه کمینه گرا -، سطحی از دستور است که به آن نحو پنهان گفته می شود. این سطح با الگوگیری از منطق محمولات عهده دار تعبیر ساخت هایی نحوی در سطح معنای منطقی است. صورت منطقی برخلاف منطق محمولات مبتنی بر اصل ها و قاعده های نحوی است و به همین دلیل به آن صورت منطقی گفته می شود. صورت منطقی هر چند به تعبیر سازه برحسب دامنه ، می پردازد؛ اما بخش کامل معنایی نیست و معنای نهایی جمله با توجه به عوامل چندگانه معنایی تعیین می شود که صورت منطقی تنها یکی از آن هاست. صورت منطقی دارای دو روش متفاوت تعبیری در نظریه اصل ها و پارامتر ها و برنامه کمینه گراست. این مقاله با بررسی این موضوع در دو زیر بخش جداگانه، چنین نتیجه گیری کرده است که قاعده اصلی در نظریه اصل ها و پارامترها قاعده ارتقاء توانایی تعبیر همه ساخت های دارای سور را ندارد. اما برنامه کمینه گرا علاوه بر اینکه چنین سازه هایی را می تواند تعبیر کند از روش های کمتری هم استفاده می کند؛ بنابراین نسبت به نظریه نخست، کارآمدتر است
۶.

سبب شناسی تأخیر زبان و نارسایی های گفتار در عقب ماندگی ذهنی سندرم داون(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سندرم داون عصب شناسی زبان تأخیر زبان و نارسایی های گفتار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 349 تعداد دانلود : 171
سندرم داون، شایع ترین عامل ژنتیکی عقب ماندگی ذهنی، زمینه ساز بروز نقایص و ناهنجاری های فیزیکی و عصب روانشناختی بارز به ویژه در حوزه توانایی های شناختی زبانی است. این مقاله با هدف شناخت و بررسی برخی از مهم ترین عوامل تأثیرگذار در بروز تأخیر زبان و نارسایی های گفتار در افراد مبتلا به سندرم داون نگاشته شده است. این عوامل در پنج گروه عمده زیر مورد تحلیل قرار می گیرند: 1- نقایص ساختارى و کارکردی در اندام هاى تولید گفتار؛ 2- مشکلات شنیدارى؛ 3- آسیب در حافظه کوتاه مدت شنیدارى – کلامى؛ 4- الگوى خاص برترى جانبى کارکرد هاى درک و تولید زبانى؛ 5- آسیب هاى ساختارى و کارکردى سیستم عصبى.غالب پژوهشگران از میان این علل، بیشترین سهم را متعلق به عامل آسیب هاى ساختارى سیستم عصبى وبروز ناهنجاری هاى رشد مغزى بویژه در ساختار هاى مرتبط به کارکرد هاى شناختى زبانى، می دانند که البته میزان این آسیب پذیری در سندرم داون از تغییرات فردی و درون گروهی بسیار گسترده ای برخوردار است.
۷.

مسأله سادگی در نحو صوری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: روش علمی منطق محمولات سادگی نظریه ایکس تیره نظریه انواع

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 79 تعداد دانلود : 467
میل به سادگی در توصیف نظام، یکی از مفاهیم پایه در فلسفه علم و روش های علمی است. زبان شناسی زایا نیز، برای رسیدن به کار آمدی مؤثرتر می کوشد تا اسباب نظری خود را به حداکثر سادگی برساند. در این مقاله، برای تحلیل سادگی دو نگرش چیره راجع به زبان با یکدیگر مقایسه شده اند که در هر دو آن ها میل به سادگی الزامی روش شناختی است. اولی نظریه ایکس تیره است که چامسکی آن را با اصلاحاتی در نظریه حاکمیت و مرجع گزینی برگزیده و دومی نظریه انواع در منطق است که مونتاگیو آن را برای تحلیل نحوی منطقی زبان به کار برده است. علت انتخاب این دو نظریه، این بوده است که هر دو به نتیجه مشابهی می رسند و از روش های صوری برای توصیف نظام سود می جویند. صوری سازی علاوه بر دقت درتحلیل، قابلیت تعمیم را به دنبال دارد. تعمیم خود مفهومی مأخوذ از سادگی است . یعنی هر چه رابطه ها کمّی تر باشد نظام ساده تر است. تحلیل زیر بر پایه مقایسه این دو نظریه نشان می دهد که این پیش بینی همیشه قابل تحقق نیست و توصیف سادگی همیشه ساده نیست. افزون براین، بررسی های دقیق دال بر این است که از این گونه روش های صوری، به علت رابطه های درونی در میان عناصر و اصل های هرنظریه، می توان نتیجه های دیگری هم گرفت. در نهایت، در این مقاله چنین نتیجه گرفته شده است که برای تحلیل نظام هایی که با دقت و به طور یکسان صوری سازی شده اند، اصل مازاد تبیینی که از سوی گیلیس طرح شده است، می تواند معیار خوبی برای سنجش آن ها باشد.
۸.

مقایسه الگوی برتری جانبی فرآیند درک شنیداری زبان در کودکان با سندرم داون و کودکان طبیعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سندرم داون برتری جانبی فرآیند درک شنیداری زبانی الکتروانسفالوگرام ( ای ای جی )

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 499 تعداد دانلود : 180
هدف پژوهش حاضر، مقایسه الگوی برتری جانبی فرآیند درک شنیداری زبانی دردو گروه کودکان با سندرم داون و کودکان طبیعی بوده است. بدین منظور 9 آزمودنی با سندرم داون مشغول به آموزش در 5 مرکز آموزش و پرورش کودکان استثنایی شهرستان مشهد با سن تقویمی16-9 سال و سن عقلی 5/6-6 سال و پنج آزمودنی طبیعی با سن تقویمی و عقلی 5/6-6 سال به روش نمونه گیری غیر تصادفی در دسترس، پس از کنترل متغیرهای مربوطه انتخاب شدند. پس از انتخاب کودکان راست دست از طریق استفاده از گزینه های پرسش نامه دست برتری آنت، از تکنیک الکتروانسفالوگرام (ای.ای.جی) جهت بررسی نوع برتری جانبی فرآیند درک شنیداری زبانی ازطریق ثبت ولتاژ امواج مغزی در قشر مغز(مناطق گیجگاهی)، در دو حالت استراحت و فعالیت (گوش دادن به داستان) استفاده شد. مقایسه داده های به دست آمده، نشان داد که میانگین ولتاژ امواج مغزی در مناطق گیجگاهی چپ و راست در حالت فعالیت و نیز درحالت استراحت، میان دو گروه آزمودنی متفاوت است.
۹.

گسترش‌ واژگانی‌ و ساختاری‌ زبان‌ نوشتاری‌ دانش‌آموزان‌ مقطع‌ ابتدایی‌(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کنترل طبقه اجتماعی توالی های پایانی توالی های جامعه محور و خودمحور گونه زبانی گسترده و محدود

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری ساخت واژه (صرف)/ واژگان شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری نحو
تعداد بازدید : 54 تعداد دانلود : 119
مقاله حاضر درباره بررسی تأثیر متغیر طبقه اجتماعی در گسترش واژگانی و ساختاری زبان نوشتاری دانش آموزان دختر مقطع ابتدایی شهر مشهد است. در این مقاله، در چارچوب نظریه بازیل برنشتاین که به بررسی تأثیر متغیر طبقه اجتماعی بر روی گونه زبانی دانش آموزان مقطع ابتدایی و کاربرد تعدادی از مقوله های دستوری شامل : تعداد واژه ، اسم ،... می پردازد، پرداخته شد تا به سؤالات تحقیق پاسخ داده شود. برنشتاین (1975) در نظریه خود دوگونه زبانی محدود و گسترده را که متأثر از ساختارهای اجتماعی متفاوتند مطرح می کند و به مفهوم کنترل اجتماعی ، نقش انواع خانواده ، توزیع طبقاتی متغیر توالی های پایانی ، توالی های خود محور و جامعه محور در کاربرد دو گونه زبانی محدود و گسترده اشاره می کند. نتیجه به دست آمده از مقاله حاضر نشان می دهد که تفاوت های طبقاتی و ساختارهای اجتماعی می توانند به عنوان عاملی مهم برای تمایز نوع گونه زبانی و در نهایت میزان مهارت دانش آموزان مقطع ابتدایی در به کارگیری زبان باشد.
۱۰.

الگویی ساختاری - نقشی برای سبک شناسی گفتمان انتقادی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سبک شناسی سبک تحلیل گفتمان تحلیل گفتمان انتقادی مشخصه سبکی ساختارگرایی، صورت گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 371
در این مقاله ابتدا تعریف سبک، مشخصه سبکی و شیوه تشخیص آن بیان می گردد. همچنین رویکرد زبانشناسی ساختارگرایی، صورت گرایی، تحلیل گفتمان و تحلیل گفتمان انتقادی به سبک شناسی معرفی می شود. نظریه انتقادی در نظریه و کارکرد با دیگر مکاتب زبانشناسی نیز مقایسه می گردد. سپس انواع فرآیندهای مادی، ذهنی، رابطه ای، وجودی، رفتاری و بیانی که در نقش اندیشگانی دستور نظام مند هلیدی آمده است با نمونه هایی از زبان فارسی ارایه می شود.
۱۱.

Split-Ergative Morphology in Hindi/Urdu, Pashto & Balochi Languages(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 684 تعداد دانلود : 418
This research is designed to produce detailed descriptions of the morphological ergativity in three South Asian languages. The chosen sample includes Hindi/Urdu, Pashto and Balochi, as morphologically enough to achieve the goals and generalizations of the research. The study presents the range of variation in case and agreement marking in these South Asian descendants of the common Indo-Iranian language, in which the distinct systems of ergative case marking and agreement is to be compared, both within the nominal and verbal domain. While these individual languages are common examples of morphological ergativity, the range of variation among these languages has not been examined comparatively. The goals of this research are twofold. After a comprehensive overview, we present a detailed typology of ergative marking and agreement in the predetermined languages, demonstrating their common split ergative behavior. This process is manifested in two distinct strategies of markedness: Differential Case Marking (DCM) [including Differential Subject Marking (DSM), as well as Differential Object Marking (DOM); Aissen 1999] in the nominal domain, and marked agreement in the verbal domain; which is considered within a comparative account. It will be seen that the ergative marking and agreement patterns are not uniform across these languages. The overt morphological expression of case marking occurs of varying degrees in their nominal paradigms, while in the verbal paradigm the ways in which agreement morphology cross references arguments illustrates the common default agreement with the nominative argument in all three systems. The study proceeds as follows. First the range of variation in case and subject (St) marking in the sample will be presented, together with an overview of morphological ergativity. Following this, the typological splits, indicating the strategies of markedness and the variation in case marking splits (DCM), including both differential subject marking (DSM) and differential object marking (DOM), will be examined through the study. The effect of differential object marking (DOM) on verb agreement is considered next; and finally, a summary of the typology of variation in the domain of the study will be presented. Noteworthy is that the acheived comparative patterns can be considered as representatives of languages in the Indo-Iranian family.
۱۳.

انسجام واژگانی در داستانهای کوتاه فارسی برای کودکان(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه ادبیات کودک و نوجوان
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی کاربردی زبان شناسی پیکره ای
تعداد بازدید : 254
بنا بر تعریف هالیدی و حسن (1976) مفهوم انسجام، مفهومی معنایی است و به روابط معنایی که در متن وجود دارد اشاره می کند. انسجام را در جایی می توان یافت که درک و تفسیر برخی از عناصر گفتمان وابسته و نیازمند به عناصر دیگری در درون آن باشد؛ یعنی یک عنصر، پیش انگاره عنصر دیگر باشد. به این معنا که عنصر دوم را نمی توان بدون عنصر اول کشف و درک کرد. به دیگر سخن، انسجام عبارت است از رابطه میان عنصر اول، یعنی پیش انگارنده و عنصر دوم، یعنی پیش انگاشته. در این مقاله پس از معرفی انسجام و انواع آن، نظریه انسجام واژگانی را در ده داستان کوتاه فارسی بررسی کردیم و با بررسیهای آماری به نتایج شناختی و کاربردی در این زمینه رسیدیم.
۱۴.

تبدیل عدد یک به نشانه نکره در زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دستوری شدن زبانشناسی تاریخی نشانه نکره یای وحدت یای موصولی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی دستور زبان سنتی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری ساخت واژه (صرف)/ واژگان شناسی
  3. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری نحو
تعداد بازدید : 211
مقاله حاضر به بررسی چگونگی پیدایش نشانه نکره در زبان فارسی می پردازد . این بررسی نشان می دهد چگونه عدد یک به تدریج از دوره باستان به این سو به صورت نشانه نکره به کار رفته است . به نظر می رسد پیدایش نشانه نکرده در دوره میانه ، حاصل ساختهایی باشد که در آنها عدد یک پس از معدود مفرد قابل شمارش به کار رفته است و با تعمیم به اسمهای مفرد غیر قابل شمارش و اسمهای جمع به نشانه نکره تبدیل شده است.
۱۵.

فرآیند ترجمه ماشینی و محدودیتهای آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ترجمه ترجمه ماشینی تحلیل ساختی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه ترجمه
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط ترجمه شناسی
تعداد بازدید : 195
ترجمه ماشینی به لحاظ کاربرد وسیع در توسعه دانش علمی از اهمیت خاص برخوردار است و از سویی ، رابطه آن با سایر رشته ها به عنوان یک اقدام بین رشته ای ، علم و فناوری را به یکدیگر پیوند زده است . پژوهش حاضر ، ضمن بیان تاریخچه و نقاط قوت و ضعف برخی سیستمهای ترجمه ماشینی و بررسی شیوه های این نوع ترجمه ، به تحلیل کارکرد اجزای زبانی سیستم پرداخته است . برای آشنایی با برنامه رایانه ای پذیرش تحلیل ساختی ، سیستمهایی معرفی گردیده و در پایان ، توجه ویژه به حوزه معنایی به لحاظ اهمیت آن در عمق بخشی به تحلیل زبان مبدا به عنوان عاملی موثر در کارکرد بهتر سیستم ترجمه ماشینی ، شده است .

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان