ناصر مهرشاد

زمینه و هدف : نظر به اینکه بسیاری از متخصصین حوزه تربیت بدنی عقیده به اهمیت دقت وسایل اندازه گیری در نتایج مقالات ورزشی بخصوص در اندازه گیری قوس های ستون فقرات دارند، هدف از این پژوهش ساخت دستگاه قوس سنج اولتراسوند و تعیین روایی و پایایی آن در اندازه گیری زاویه قوس کمری می باشد. روش تحقیق : پس از ساخت دستگاه، زاویه قوس کمری 31 آزمودنی توسط سه آزمونگر در سه نوبت با فاصله حداقل 2 ساعت با دستگاه ساخته شده برای تعیین پایایی آن، اندازه گیری شد. زاویه قوس کمری 15 آزمودنی با روش های رادیوگرافی و پیشنهادی برای روایی سنجی دستگاه مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمودنی ها از افراد در دسترس و داوطلب شهر بیرجند انتخاب شدند. برای تعیین میزان پایایی روش پیشنهادی از آزمون آلفای کرونباخ و برای تعیین میزان روایی دستگاه از ضریب همبستگی پیرسون استفاده گردید. یافته ها : یافته های تحقیق نشان داد که دقت سنجی فیزیکی دستگاه ساخته شده در جابجایی عمق 0/99±1/43 میلی متر، جابجایی ارتفاع 0/84±1/09  میلی متر، و اندازه گیری زاویه کمان 0/93±1/16 درجه، در حد بالایی می باشد. پایایی آزمونگر اول، دوم و سوم به ترتیب 0/97، 0/98 و 0/98 ؛ و پایایی بین نوبت های آزمونگران )عینیت( به ترتیب 0/96، 0/97 و 0/95 به دست آمد ( p <0/05). میزان همبستگی روش پیشنهادی با روش مرجع r=0/95 و معنادار به دست آمد ( p ≤0/05).   نتیجه گیری : روایی و پایایی بالای روش پیشنهادی می تواند به دلیل دخالت حداقلی آزمونگر در مراحل اندازه گیری و استفاده از روش های مهندسی و کامپیوتری با دقت بالا باشد؛ در نتیجه می توان از آن برای اندازه گیری زاویه قوس کمری در کنار سایر روش های غیر تهاجمی به عنوان یک روش پایا و قابل اعتماد استفاده کرد.

تغییرات زاویه Q، مهم ترین عامل بروز سندروم درد کشککی-رانی در تحقیقات مختلف گزارش شده است. در این پژوهش یک روش غیرتهاجمی جدید برای اندازه گیری زاویه Q ارائه شده است. هدف از پژوهش حاضر، طراحی و تعیین روایی یک سیستم اندازه گیری زاویه Q در حالت درازکش است. این روش با استفاده از پردازش تصاویر گرفته شده از پایین تنه مقدار زاویه Q را محاسبه می کند. به این منظور زاویه Q هجده زانو با میانگین و انحراف استاندارد سن 24/2 ± 55/23 (سال)، وزن47/10 ± 00/73 (کیلوگرم) و قد 28/8 ± 77/175(سانتی متر) با استفاده از روش ابداعی پردازش تصویر و روش CT scan در وضعیت درازکش محاسبه و مقدار همبستگی بین این دو روش از طریق ضریب همبستگی پیرسون محاسبه شد. نتایج نشان داد که بین زوایای Q به دست آمده از روش ابداعی پردازش تصویر با روش CT scan در حالت درازکش ارتباط معناداری وجود دارد (001/0P=). و مقدار همبستگی (92/0r =) به دست آمد. براساس نتایج به دست آمده، روش ابداعی پردازش تصویر همبستگی زیادی با روش CT scan در اندازه گیری زاویه Q دارد، بنابراین از روش ابداعی پردازش تصویر می توان به عنوان یک روش با دقت زیاد در کنار دیگر روش ها استفاده کرد.