حمید جعفری قریه علی

حمید جعفری قریه علی

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۳۴ مورد از کل ۳۴ مورد.
۲۱.

بررسی شگردهای داستانک پردازی در بحر طویل های ابوالقاسم حالت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فنون ادبی سال دوازدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۳۲) 53 - 66

کلید واژه ها: ابوالقاسم حالت بحر طویل داستانک عناصر داستانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۸ تعداد دانلود : ۱۷۴
کوتاه نویسی و کمینه گرایی در ادبیات داستانی در شکل گیری نوع ادبی «داستانک» مؤثّر بوده است. ایجاز و اختصار، به کارگیری بن مایه جذّاب و دوری از زبان پیچیده از مؤلّفه های این گونه ادبی است. در بسیاری از مواقع سرایندگان بحر طویل تلاش می کنند به شیوه داستان پردازی، اندیشه های خود را به خواننده القا کنند. هدف از پژوهش حاضر، سنجش، ارزیابی و نشان دادن قابلیّت این نوع ادبی در پرداخت داستان است. این پژوهش به شیوه توصیفی- تحلیلی «بحر طویل» های ابوالقاسم حالت را بررسی کرده است و تلاش دارد به این پرسش ها پاسخ دهد که سراینده در داستانک های خود از چه شگرد ها و عناصری بهره گرفته است و چه ویژگی هایی از حکایات ابوالقاسم حالت با شاخصه های داستانک ها مطابقت دارد؟ براساس نتایج این پژوهش، ابوالقاسم حالت با تلفیق شیوه های کهن و نو داستان نویسی، نمونه هایی از داستانک های طنز خلق کرده است که به لطیفه ای بلند می ماند. تناسب الفاظ و مفاهیم که روشنگر پیام داستانک هاست، شگرد ویژه او در آفرینش این نوع ادبی است. جمله های پایانی داستانک ها را می توان نتیجه، هدف و عامل اصلی طنز دانست و این یکی از تفاوت های داستانک های بحر طویل با داستان های کوتاه است. حضور شخصیت های حقیر، گزینش برشی کوتاه از زمان، و محدویّت مکان از وجوه مشترک «بحر طویل» ها با داستانک است و طنزگونگی، بهره گیری از تمثیل و توصیف از عمده ترین تفاوت های حکایات بحر طویل با داستانک شمرده می شود.
۲۲.

بررسی روابط متقابل عناصر زبانی، ادبی و ایدئولوژی نویسنده در آثار سعید عاکف(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فنون ادبی سال سیزدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۳۵) 1 - 18

کلید واژه ها: ادبیات دفاع مقدس ایدئولوژی سعید عاکف عناصر زبانی شگردهای بلاغی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۷ تعداد دانلود : ۹۶
انقلاب اسلامی و هشت سال دفاع مقدّس از عمده ترین عواملی بودند که سبب شدند در چهار دهه اخیر بسیاری از آثار ایدئولوژیک و اعتقادی ظهور یابند. آثاری که به صراحت اعتقادات مردم را بازتاب می دهند. در این گونه آثار، توجه نویسنده به اصول و اندیشه های دینی، سبب می شود برای القای افکار و اعتقادات خود از قابلیت های عناصر زبانی و ادبی بهره ببرد. مطالعه و بررسی آثار یادشده، روابط متقابل عناصر زبانی و شگرد های ادبی را با مبانی ایدئولوژیک نشان می دهد. باتوجه به جایگاه سعید عاکف در حوزه ادبیات دفاع مقدّس و موفقیت آثار او، این پژوهش تلاش دارد به تحلیل سبکی آثار نویسنده با تکیه بر مبانی اعتقادی او بپردازد. بررسی نشانه های زبانی و نقش آن در القای معانی و قدرت شگرد های بلاغی در بازتاب مفاهیم ایدئولوژیک و روابط متقابل صورت و معنا در آثار سعید عاکف از اهداف اصلی پژوهش است. براساس نتایج این پژوهش که به شیوه توصیفی- تحلیلی انجام شده است، سادگی و صمیمیت بیان سعید عاکف، غلبه عناصر زبانی، بسامد واژه های قرآنی، گزینش عنوان های هدفمند و نشاندار، تلمیح به داستان های قرآنی و حوادث عاشورا، بهره گیری از کنایاتی با بن مایه های بینش مذهبی، پیوند تنگاتنگ متن را با اندیشه های ارزشی و اهداف عقیدتی نویسنده نشان می دهد.
۲۳.

کارکرد تلمیح در طنزسروده هاى معاصر پس از انقلاب اسلامى(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بلاغت کاربردی و نقد بلاغی سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۶) 64 - 77

کلید واژه ها: تلمیح طنز شعر معاصر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۸ تعداد دانلود : ۷۵
تلمیح که اشاره به داستان، مثل، آیه، حدیث و شعر است، نوعی پیوند میان مطالب اصلی و داستان و واقعه ای را بیان می کند. این شگرد ادبی جنبه تشبیه یا استشهاد دارد و زیبایی کلام را می افزاید. با توجّه به این که تلمیح دربردارنده فرهنگ عامه و عقاید و رسوم گذشته است از دیرباز  مورد توجّه شعرای ادب فارسی یوده است.  تلمیح در بازآفرینی صحنه ها ضمن برانگیختن مخاطب، در ارتقاء سطح اندیشگی او مؤثّر است و میدان دیدش را وسعت می بخشد. همین موضوع، اهمیّت و ضرورت بازخوانی این شگرد ادبی را نشان می دهد. با این توضیح، هدف پژوهش حاضر، بیان کارکرد تلمیح در بلاغت افزایی شعر معاصر، تشریح جنبه های معنا آفرینی و تآثیر آن در ایجاد موقعیّت های طنزگونه است. حاصل پژوهش نشان می دهد که این آرایه ادبی با نقشی که در آفرینش طنز دارد، در تبیین انتقادهای اجتماعی و سیاسی که از مهم ترین و پربسامدترین رویکردهای شعر طنز است، تأثیری بسزا گذاشته است. همچنین تصرّف شعرای طنزپرداز در تلمیحات به نوآوری و خلق تصاویر جدید در شعر منجر شده است و این تصویرها نیز در ایجاد فضای طنزآمیز بسیار مؤثّر بوده اند.
۲۴.

عناصر روایی در هفت کشور فخری هروی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ و ادبیات عامه سال هشتم بهمن و اسفند ۱۳۹۹ شماره ۳۶ 191-218

کلید واژه ها: هفت کشور فخری هروی حکایت عناصر روایی شخصیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۵ تعداد دانلود : ۲۶۰
هفت کشور نوشته فخری بن امیر هروی، اثری روایی است که یک «مقدمه»، هفت «منزل»، هفت «کشور» (اقلیم) و شش «مسافت» (= شش فاصله میان هفت اقلیم) را دربر دارد. نویسنده در قسمت مقدمه، از صفات انسان کامل و برخی از صفات پسندیده سخن گفته و در کشورها و مسافت ها به سیاست و کشورداری، بحث درباره پادشاهان و وزیران، مراتب آنان، بایست های هر یک از این مراتب و همچنین مطالب تاریخی پرداخته است. این کتاب نمونه بارزی در زمینه اخلاق و سیاست به روش نقل حکایت با نثری ادیبانه و منشی گرایانه است که در قرن دهم هجری نوشته شده است. در این پژوهش اسلوب و الگوهای ساختاری هفت کشور تبیین شده و عناصر روایی چون طرح، شخصیت ها و ویژگی های داستانی و همچنین، میزان اقتباسش از دیگر آثار مورد تحلیل قرار گرفته است. شناخت اجزای سازنده حکایات هفت کشور و هم بستگی این عناصر با هم و با کل حکایات در جهت شکل شناسی حکایات مهم ترین هدف این پژوهش است. بررسی شیوه حکایات نشان می دهد که بیشترین بازدهی کشمکش در نوع ذهنی حکایات است که این موضوع نشان دهنده اهمیت عنصر خرد در هفت کشور است. گره گشایی در پایان تمام حکایات با راهنمایی های یاریگرانی نظیر حکیم مشاور و کنش شخصیت ها انجام می شود. براساس نتایج این پژوهش با وجود تفاوت در نتیجه گیری از حیث اهداف کاربردی و اندیشه ای که زیربنای همه حکایت هاست، به طور کلی تمامی آن ها وحدت دارند و تفکری غالب، همه را به یکدیگر پیوند می دهد. پایان حکایت ها نیز بسته است.
۲۵.

تحلیل عناصر زبانی جانشین شونده در آثار دفاع مقدس با تکیه برکتاب «لشکر خوبان»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های دستوری و بلاغی (علوم ادبی سابق) سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۰ 37 - 62

کلید واژه ها: عناصر دستوری لشکر خوبان ادبیات دفاع مقدس عناصر زبانی جانشین شونده ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۱ تعداد دانلود : ۶۲
خاطره نوشته ها از ماندگارترین نمونه های روایی آثار دفاع مقدس هستند که گزارش های صادقانه ای از رخدادهای هشت سال نبرد را به تصویر می کشند. کتاب «لشکر خوبان» تألیف معصومه سپهری از جمله این آثار است. این خاطره نوشته، روایتی از رزمنده ای است که سال ها در واحد اطلاعات لشکر 31 عاشورا رشادت می کند. «لشکر خوبان» گزارش هایی از عملیات های والفجر مقدّماتی، بدر، والفجر 8، کربلای 4 و 5، بیت المقدس 2 و 3 و مرصاد را روایت می کند. با توجّه به این که خاطرات از زبان یکی از نیروهای اطلاعاتی بازگو می شود، حقایقی روشن را از چگونگی این عملیات ها در اختیار مخاطب قرار می دهد. این اثر در کنار چنین گزارش هایی، از نثری شیوا همراه با چاشنی طنز بهره می برد که عامل دیگری در موفّقیت آن به حساب می آید. این پژوهش به شیوه توصیفی -تحلیلی، عناصر و گزاره های دستوری جانشین شونده ای را بررسی می کند که با هدف گسترش معنا در متن به خدمت گرفته شده اند. جانشین شونده ها عناصر و ساخت هایی از زبان هستند که در جای عناصر و ساخت های دیگر می نشینند و در فرایند انتقال معنا و پیام، مفاهیم جدیدی را با چاشنی طنز، تأکید و گاه تصویرآفرینی القا می کنند. این نو آفرینی ها به برجسته سازی منجر می شود. در کتاب لشکر خوبان جانشین شونده ها دو وظیفه عمده را بر عهده دارند: 1. بار عاطفی و گفتمان حاکم بر متن را تقویت می کنند و در القای جهان بینی مذهبی، یاریگر خاطره نویس هستند؛ 2. موجب گسترش حوزه زبان می شوند و همین موضوع عامل تنوّع واژگانی و سازه های دستوری می شود و به شیوایی متن کمک می کند.
۲۶.

کارکردهای فراهنری آرایه های ادبی در غزل شعرای افغان با تکیه بر کتاب «درختان تبعیدی»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بلاغت کاربردی و نقد بلاغی سال ششم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۲) 33-46

کلید واژه ها: شعر افغانستان کارکردهای فراهنری غزل آرایه های ادبی درختان تبعیدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۵ تعداد دانلود : ۱۰۵
ارتباطات فرهنگی، مناسبات اجتماعی و اشتراکات قومی و مذهبی از عوامل عمده نزدیکی کشورهای ایران و افغانستان است. در سال های اخیر به دلیل رخ دادهای سیاسی و اجتماعی و پیامدهای ناشی از جنگ این ارتباطات پر رنگ تر شده است. شعر فارسی افغانستان از نشانه های روشن این نوع ارتباطات شمرده می شود. شعر مهاجرت افغانستان به یاری عناصر زبانی و شگردهای ادبی به بازگویی بحران های اجتماعی و سیاسی سرزمین افغانستان می پردازد. تردیدی نیست که بخش قابل توجّهی از زیبایی کلام و قدرت اثرگذاری آن مدیون شگردهای ادبی است. امّا مهم است که این شگردها چگونه و با چه اهدافی در متن به کار گرفته شوند. در بررسی شعر افغانستان می توان گفت که عناصر زیبایی شناختی در خدمت گفتمان حاکم بر شعر قرار گرفته است و شگفتی آفرینی و جنبه های صوری زیبایی شناختی آن اولویت اصلی شاعر نیست. تصاویر شاعرانه، وظیفه انتقال مفاهیم اخلاقی، اجتماعی و عقیدتی شاعر را به عهده گرفته اند. این پژوهش با رویکرد محتوایی به عناصر زیبایی شناسی، به بررسی ویژگی های تصویر در شعر مهاجرت افغان با تکیه بر قالب شعری غزل می پردازد. براساس نتایج این پژوهش، رابطه شعر فارسی شعرای افغانی با مخاطبان خود بر اصل آگاهی بخشی مبتنی است. این اصل به-همراهی و هم صدایی مخاطب با گوینده یاری می رساند. آبشخور تصویرها و حوزه های شگردهای ادبی در شعر مهاجرت افغان، خصلت ها، عواطف، نیازها و مصائب انسان است. با این توضیح، بحران هایی اجتماعی کشور افغانستان و اندیشه های مذهبی از مهم ترین مقوله های تصویر آفرین در غزل امروز شعرای فارسی زبان افغان شمرده می شود.
۲۷.

کارکرد «مسند» در معناپروری و بلاغت افزایی کلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بلاغت کاربردی و نقد بلاغی سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۰) 61 - 73

کلید واژه ها: دستور زبان فارسی مسند صفت معناپروری بلاغت افزایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶ تعداد دانلود : ۹۳
امروزه پرداختن به فرم در پژوهش های ادبی اگرچه به نتایجی درخور توجّه منجر شده، در مواردی ارزش درون متنی آثار را تحت تأثیر قرار داده است. دستور ساختاری که تکیه روی جنبه عینی و ملموس زبان دارد و در نهایت به شناخت اجزای واژه ها، گروه ها و جمله ها می انجامد، به تاثیرگذاری نقش دستور در القای معانی جدید و بلاغت افزایی کلام بی توجّه است. یکی از مهم ترین حالاتی که واژه در جمله می پذیرد، مسند است. در زبان فارسی مسند از عناصر اصلی جمله های اسنادی محسوب می شود که در اصل به لحاظ هویّت دستوری، صفت است. در این پژوهش جایگاه «مسند» و نقش آن در بیان پیوند اندیشه و سبک بررسی می شود. به همین دلیل، این پژوهش که به گونه ای معناشناسی نقش مکمّلی مسند است، به دریافت های جدیدی از متن کمک می کند. حاصل این پژوهش که به شیوه توصیفی تحلیلی انجام می شود، نشان می دهد تمام واژه ها و گروه هایی که در جایگاه مسند قرار می گیرند، در واقع مفهوم صفتی دارند و به گونه ای باید آن ها را صفت به شمار آورد و از طرف دیگر همین قابلیّت، عاملی مهم در بلاغت افزایی و معناپروری کلام است. دریافت ظرفیّت های جمله های اسنادی، زمینه های ورود مخاطب را به قلمرو معانی نو فراهم می سازد
۲۸.

تحلیل نمادپردازی در کتاب «هفت کشور» اثر فخری هروی با توجّه به دیدگاه نجومی و اساطیری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ایرانی سال بیستم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۹ 31 - 55

کلید واژه ها: فخری هروی هفت کشور اساطیر نماد نجوم سیارات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۳ تعداد دانلود : ۱۵۲
در میان فنون هنرمندانه ای که در فرهنگ و تمدّن انسان جلوه های گسترده و متنوّعی داشته، شگرد نمادپردازی، همواره در آثار ادیبان بزرگ مورد توجّه بوده است. نماد با هنر بیان اندیشه ها و عواطف به صورت غیرمستقیم می تواند مفاهیم و موضوعات عمیق و ریشه ای را به شیوه ای جامع و گسترده بیان کند و با ارائه معانی گوناگون از صورتی واحد، بازتاب دهنده امور درونی، ذهنی و عاطفی نویسنده باشد. فخری هروی از جمله نویسندگانی است که با آفرینش هفت کشور، میراثی ارزشمند در عرصه ادبیات داستانی به جای گذاشته است. او در این اثر از اسطوره و نماد به عنوان مهم ترین شاخصه های ادبی بهره برده است. نویسنده اجرام آسمانی را که شامل نقوش دوازده گانه صور فلکی و هفت سیاره است، مطابق با باورهای عصر خود در چهره ای نمادین که زیرساخت های اساطیری دارد به تصویر کشیده است. مقاله حاضر با روش توصیفی-تحلیلی، به رمزگشایی و تحلیل تعابیر و گزاره های نمادین هفت کشور براساس قرائن و شواهد درون متنی می پردازد و با چشم اندازی به باورها و ریشه های اساطیری در جهت نمایان سازی هر چه بهتر مفاهیم گام برمی دارد، تا بدین گونه، حقیقت، درک اثر، دریافت روش و اندیشه نویسنده حاصل آید. براساس نتایج پژوهش، توصیف نمادین افلاک هفتگانه و اشاره تلویحی به ویژگی های هر یک از آن ها از قبیل وارستگی، سخاوتمندی، پاس داشت دیگران، تواضع، عدالت گستری و قدرت نمایی با هدف رونمایی از ارزش های اخلاقی و اعتباربخشی به آن ها  انجام شده است.
۲۹.

کج روی های اخلاقی و رفتارهای نابهنجار درسرگذشت حاجی بابای اصفهانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه ادبیات تعلیمی سال سیزدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۵۲ 1 - 26

کلید واژه ها: رمان حاجی بابای اصفهانی رفتارهای ناهنجار انحطاط اخلاقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۶ تعداد دانلود : ۹۵
رمان حاجی بابای اصفهانی نخسیتن رمان فارسی است که در آن از آداب و رسوم مردم ایران بحث می شود. نویسنده سرگذشت حاجی بابا را شرح می دهد که ازسویی به اصول اخلاقی باور دارد و ازسوی دیگر، این اصول را مانعی برای پیشرفت خود می بیند. درواقع این رمان رفتارهای اجتماعی و اخلاقی و فرهنگی مردم و مفاسد اداری دوره قاجار را به تصویر می کشد. این پژوهش ضمن بازخوانی رمان حاجی بابای اصفهانی ، کج روی های اخلاقی و رفتارها و گفتارهای دوگانه مردم را تشریح می کند که در موقعیّت های مختلف به علت تعارض درونی رخ می دهد. پژوهش به شیوه توصیفی تحلیلی انجام شده است. مهم ترین هدف این مقاله نشان دادن نقش بسیار مهم و تأثیرگذار مفاسد اخلاقی و دوگانه های رفتاری در شخصیّت پردازی قهرمان اصلی داستان است. براساس نتایج پژوهش، ناهنجاری های اخلاقی با مقاصد منفعت جویی، نجات جان، رهایی از بند و دفع شرّ انجام می شود. در سرگذشت حاجی بابای اصفهانی اخلاق گرایی، رویکردی دنیاطلبانه دارد و ارزش فضیلت ها نسبی است. بیشتر این رفتارها دراصل نشانه انحطاط اخلاقی و فرورفتن در مفاسد است؛ اما این رفتارها در این رمان توجیه دیگری نیز دارد. داستان حاجی بابا به داستان های پیکارسک شبیه است و ازآنجاکه هجو اجتماع و مردم زمانه از ویژگی های مهم این نوع داستان هاست، توصیف جنبه های منفی و رفتارهای غیراخلاقی شخصیّت ها در این سرگذشت برجسته شده است. درواقع تمرکز نویسنده بر جنبه های داستانی، تلاش او برای جذابیّت بیشتر داستان و اغراق عامدانه در توصیف صفات منفی شخصیّت ها می تواند از عوامل عمده در بیان رفتارهای ناهنجار باشد.     رمان حاجی بابای اصفهانی ، رفتارهای ناهنجار، انحطاط اخلاقی
۳۰.

نقش واژه ها و تعابیر عامیانه در بازتاب انتقادات اجتماعی؛ مطالعه موردی: «پنج نمایشنامه از میرزا آقا تبریزی»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و ادب فارسی سال ۷۴ پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۴۴ 217 - 245

کلید واژه ها: نمایشنامه میرزاآقا تبریزی واژه های عامیانه انتقادات اجتماعی سبک شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲ تعداد دانلود : ۶۵
«پنج نمایشنامه» نوشته میرزا آقا تبریزی از نخستین نمایشنامه های ادب فارسی است که اوضاع نابسامان و ناگوار دوره ناصری را با انشایی آمیخته به طنز نشان می دهد. این نمایشنامه ها با وجود نداشتن وحدت زمان، مکان و موضوع به دلیل دربرداشتن برخی از حقایق تاریخی اهمیّت دارند. جایگاه و اعتبار عنصر گفت وگو در نمایشنامه ها از عوامل تأثیرگذار بر بسامد حضور تعابیر عامیانه در این نوع ادبی است. در متون ادبی مردم پسند، سازه های دستوری و واژگانی زبان عامّه که به دلیل برجستگی، کانونی می شوند، با توجّه به قابلیّت های خود، تصاویری از واقعیّت های اجتماعی را که مورد انتقاد نویسنده است، گاه با صراحت و زمانی با کنایه ترسیم می کنند. در این پژوهش که به شیوه توصیفی-تحلیلی انجام شده است، واژه ها و تعابیر فرهنگ عامه که ظرفیّت نمایشی روایت ها را بالا می برند و در انعکاس اوضاع اجتماعی کارایی دارند، بررسی می شود. براساس یافته های این پژوهش در نمایشنامه های میرزاآقا تبریزی، عناصردستوری شدّت بخش، کنایات، صفات، قیدها و برخی از افعالی که خاستگاه اجتماعی آن ها فرهنگ عامّه است یا بسامد آن ها در تداول عامّه بیش تر است، حضوری چشمگیر دارند و به دلیل شفّافیت و قدرت القایی در بسترسازی برای اجرای نمایشنامه ها، یاریگر نویسنده اند . این واحدهای زبانی در بازگویی موضوعات فرهنگی و اجتماعی نیز نقشی تعیین کننده دارند. به همین روی می توان گفت گزینش واژه های نشاندار زبان عامّه در «پنج نمایشنامه از میرزاآقاتبریزی» عامدانه بوده و حضور هدفمند آن ها به گزارش روایات، بازتاب انتقادات اجتماعی و بیان شیوای نویسنده جهت داده است.
۳۱.

«زبان محوری» و نقش آن در نوآوری های شعر سپید و شعر حجم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کاوش نامه زبان و ادبیات فارسی سال ۱۷ پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۳۳ 275 - 304

کلید واژه ها: شعر معاصر زبان محوری بازی های زبانی ویتگنشتاین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰ تعداد دانلود : ۵۷
بعد از ظهور نیما و پیدایش شعر نو فارسی و تثبیت این نوع ادبی جدید، جریان های مختلفی در شعر نو فارسی شروع شد. یکی از این جریان ها، «شعر زبان محور» است. این جریان شعری با تأکید بر اهمیّت زبان در شعر، بازی های زبانی و رفتارهای زبانی، توانایی های زبان را کانون توجّه خود قرار می دهد. این پژوهش به شیوه توصیفی-تحلیلی با بهره گیری از نظریه های ادبی به ویژه نظریات وینگنشتاین به بیان نقش و اهمیّت زبان در شعر معاصر می پردازد. هدف پژوهش پیش رو، معرّفی این جریان شعری و بررسی مؤلّفه های آن، بر پایه نظریات نقد ادبی جدید است. بر اساس نتایج به دست آمده، شعر زبان محور از قابلیت های زبان برای ایجاد نوآوری بهره می برد و با قدرت زایش مستمر خود، فضاها و فرم های جدیدی را می آفریند. در این نوع شعر با یک بازی زبانی روبه رو هستیم که در آن هدف، انتقال معنای مشخّص نیست، بلکه فراهم کردن امکان ارتباط های معنایی متکثّر با خواننده است.
۳۲.

بررسی تأثیر و تأثُّر رمان کولی ها و لولی خنده فروش بر اساس نظریه زیبایی شناسی تأثیر کلادیو گیین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ایرانی سال ۲۱ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴۲ 317 - 348
تعداد بازدید : ۴۸ تعداد دانلود : ۸۶
واکاوی آثار ادبی ملل مختلف و کشف رابطه تأثیر و تأثُّر، در پرتو مطالعات تطبیقی ادبیات، لذت حاصل از خوانش و نقد آن را مضاعف می کند. رمان لولی خنده فروش، نوشته علی اکبرکرمانی نژاد و رمان کولی ها (1968) نوشته زاهاریا استانکو (Zaharia Stancu)، ضمن الهام و سرچشمه گرفتن از فرهنگ کولی ها، با اتکا به سبک واقع گرایی اجتماعی، روایتی جذاب و دل نشین از زندگی آن ها را نشان می دهد. هدف پژوهش حاضر، کشف تأثیر و تأثُّر دو متن روایی-داستانی، بر بنیاد نظریه «زیبایی شناسی تأثیر» (The Aesthetic of Influence) کلادیو گیین (Claudio Guillen) است. روش پژوهش حاضر، اسنادی-کتابخانه ای با رویکرد تطبیق نشانه های تأثیر است. نتایج پژوهش نشان می دهد که استانکو و کرمانی نژاد، با تکیه بر مبانی رئالیسم اجتماعی، در بازتاب جلوه های فرهنگی و اجتماعیِ زندگی کولی ها، تصویری واقعی از فقر و فرودستی، تبعیض قومیتّی و نژادی، آوارگی و سرگشتگی، دیگربودگی و بی عدالتی حاکم بر زندگی آنان را ترسیم کرده اند. گزینش متناظر شخصیت های داستانی، تناظر در پیرنگ روایت، درونمایه متناظر تحقیرشدگی و تبعیض قومیّتی، مقدمه چینی و توصیف های آغازین همسان، فضاسازی های متناظر داستانی و همانندی عنوان رمان ها، فرضیه تأثیر و تأثُّر دو اثر را تقویت می کند. از وجوه خلاقیت کرمانی نژاد در روایت پردازی، می توان به بن مایه پُررنگ رمانتیک داستان، فضاسازی های بومی و ملموس، بهره گیری از سبک جریان سیّال ذهن در بخش هایی از رمان، تعدد راوی، ساختار دو بخشی رمان و بهره گیری از شیوه گذشته نگر درونی، اشاره کرد.
۳۳.

بت عیّار در فصّ ابراهیمی از نقدالنّصوص جامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عرفان اسلامی سال ۹ تابستان ۱۳۹۲ شماره ۳۶

کلید واژه ها: اسما و صفات انسان کامل قرب فرایض وحدت وجود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳ تعداد دانلود : ۲۱
مولانا عبدالرّحمان جامی که در تصوّف نظری از شارحان و مروّجان مسلک محی الدّین بن عربی است، در اثر ارزشمند خود «نقدالنّصوص» خلاصه ای از افکار و عقاید ابن عربی را آورده است و این کتاب در واقع مختصری از «فصوص الحکم» شمرده می شود. ابن عربی حقیقت وجود را به وحدت مطلقه ای تفسیر می کند که شؤون و مظاهر مختلفی دارد و اطوار و تعیّنات گوناگون، صورت ها و مظاهر ربوبیه او می باشند. بر اساس این تفسیر، انبیا مجلای اسماء الهیه اند و از منبع فیض که ذات حق است، صاحب ولایت شده اند و هر چه قابلیت آن ها بیشتر بوده، ظهور تجلیات اسمائی هم در آن ها کامل تر بوده است. جامی در فصّ ابراهیمی رمزهایی از وجود انسان کامل را بیان می کند و با ذوق عارفانه خود سریان واحد را در کثرت ها نشان می دهد و نتیجه می گیرد که حق و خلق چهره یک حقیقت مطلق اند.
۳۴.

وجوه تشابه و تمایز عرفان پژوهی در آثار مستشرقان معاصر (آنه ماری شیمل، فریتس مایر، هلموت ریتر)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عرفان اسلامی سال ۱۰ تابستان ۱۳۹۳ شماره ۴۰

کلید واژه ها: توحید عرفان شیعی ابن عربی وحدت شهود فنا احدیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸ تعداد دانلود : ۳۰
آنه ماری شیمل به عنوان واسطه اسلام و غرب، پژوهش های بسیاری در خصوص عرفان و تصوّف داشته است. او از دیدگاه انسانی مؤمن و دانشگاهی به آثار عرفانی می نگریست.  «هلموت ریتر» با مطالعه و تدبّر در نسخ قدیمی و هم چنین پدید آوردن کتاب کم نظیر «دریای جان»، عشق و ارادت خود را به وادی سیر و سلوک عارفانه ایرانی- اسلامی بیان کرده است. فریتس مایر نیز با کشف زوایای نهفته و دور از چشم دیگر پژوهشگران، آن چنان از زندگی بهاء ولد پرده بر داشته که او را برای همیشه از سایه پسرش مولانا جلال الدین جدا ساخته و در پژوهشی که مدّت ده سال طول کشیده، زندگی و خطّ سیر فکری و عرفانی ابوسعید ابوالخیر را به جامعه عرفان پژوه تقدیم کرده است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان