عبدالغنی رستگار

کسب وکار های تعاونی، بخش مهمی از اقتصاد کشورها را تشکیل می دهند و از عوامل مهم ایجاد ثروت، کارآفرینی و اشتغال زایی می باشند. به دلیل اهمیت این کسب وکارها در توسعه کارآفرینی، سیاست گذاران نهادهایی را با هدف تسهیل راه اندازی و رشد آنها تعیین کرده اند. از جمله مهم ترین نهادها، صندوق کارآفرینی امید است که تأمین بخشی از سرمایه مورد نیاز این نوع کسب وکارها را بر عهده دارد. هدف از انجام این پژوهش، ارزیابی کیفیت خدمات بانکی ارائه شده به کسب وکارهای بخش تعاونی است. برای دستیابی به هدف، از پرسشنامه ارزیابی کیفیت خدمات سروکوال استفاده شد که شامل 22 گویه است. جامعه آماری پژوهش نیز شامل کارآفرینان کسب وکارهای تعاونی در استان خراسان رضوی در سال 1396 می باشند که تعداد آنها بر اساس آخرین سرشماری منتشر شده، 6920 واحد است. نمونه گیری به روش چند مرحله ای انجام شده و پرسشنامه بین 370 نفر از کارآفرینان متقاضی یا دریافت کننده تسهیلات از این صندوق در شش شهرستان استان خراسان رضوی توزیع شد. برای سنجش کیفیت خدمات، شکاف بین خدمات مورد انتظار و خدمات دریافت شده، اندازه گیری و فرضیات آزمون شدند. نتایج حاکی از وجود شکاف بین خدمات ادراک شده و مورد انتظار در تمام ابعاد کیفیت خدمات است. در انتهای پژوهش، متناسب با نتایج پیشنهادهایی برای بهبود ارائه خدمات در این بخش ارائه شد.

هدف از انجام این پژوهش، طراحی الگوی انتقال فناوری های کارآفرینانه در کسب وکارهای حوزه ساخت وساز در صنعت نفت است. این پژوهش از نوع پژوهش های آمیخته اکتشافی است که در گام اول با استفاده از روش داده بنیاد و با تمرکز بر مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته با 18 نفر از خبرگان، الگوی مفهومی تحقیق ارائه شد. در گام دوم برای آزمون مدل از روش مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. اطلاعات از طریق پرسشنامه ساختاریافته از بین 380 نفر نمونه تصادفی از بین مدیران و کارشناسان معاونت مهندسی وزارت نفت گردآوری شد و با استفاده از نرم افزار AMOS تحلیل و آزمون شد. نتایج نشان می دهد، عوامل توجه و حمایت ذی نفعان، تجربه پیشین در انتقال فناوری و شناسایی و کشف فرصت های کارآفرینانه به ترتیب دارای بیشترین میانگین و بیشترین اثر در مدل پارادایم انتقال فناوری های کارآفرینانه از سمت راهبردها به سمت پیامدهای انتقال فناوری های کارآفرینانه بوده است.

لقد بات اقتصاد الدول یعتمد بشکل أساسی علی رواد الأعمال وأصحاب المشاغل والمهن. ترتکز تنمیه الریاده والإبداع علی مدی الاهتمام بالمجالات المتعدده التی یطلق علیها مسمی النظام البیئی الریادی. یهدف البحث الراهن إلی الوصول إلی شکل من ترتیب الأولویات فی مکونات النظام البیئی الریادی فی محافظه "جولستان". إنّ النظام البیئی لکل منطقه یتمیز بخصوصیه معینه قد لا تکون موجوده فی البیئات الأخری، وانطلاقاً من هذا الأمر، ونظراً إلی أن محافظه جولستان تتمتع بخصائص فریده من نوعها ومزایا خاصه بها فی مجال تنمیه الریاده قامت الدراسه الحالیه لمناقشه أبعاد وخصائص النظام البیئی لمحافظه جولستان شمال إیران. وتحقیقا لهذا الغرض اخترنا أبعاد نموذج أیزنبرغ (2011) للنظام البیئی الریادی. وللحصول علی البیانات والمعلومات اللازمه استندنا علی الطریقه المکتبیه والمسح المیدانی فی إطار الاستبیانات والاستمارات. لقد تم اختیار مجتمع البحث بشکل مقصود وواعی وقد شمل عینه مکونه 16 خبیراً فی مجال النظام البیئی الریادی. ولترتیب الأولویات وتقییمها اعتمدنا طریقه دیمتل باستخدام برامج Excel ، فیما استخدما برامج Super Decision لعملیه التحلیل الشبکی. أظهرت النتائج بأنّ أهم عوامل النظام البیئی الریادی فی المحافظه هی عباره عن، أنواع الدعم (المؤسسات غیر الحکومیه، التخصصات الداعمه، والبنی التحتیه)، والسوق ( الزبائن الرئیسیین والشبکات)، والموارد البشریه (القوه العامله، والمؤسسات التعلیمیه)، والسیاسه (الحکومه والقیاده)، ورأس المال (رأس المال المالی)، والثقافه (النماذج الناجحه والأعراف الاجتماعیه). وفی نهایه البحث قدمت عدد من المقترحات والتوصیات فی ضوء النتائج المتحصله لتحسین وضع النظام البیئی الریادی فی محافظه جولستان.

این پژوهش با هدف طراحی مدل برنامه ریزی توسعه کارآفرینی با رویکرد تاب آوری استراتژیک در کسب وکارهای نوپای گردشگری انجام شده است. یکی از جنبه های بروز و ظهور فعالیت های کارآفرینانه، ایجاد کسب وکار در حوزه گردشگری است. بر اساس آمارهای جهانی، گردشگری یکی از بزرگ ترین و سریع ترین صنایع در حال رشد در جهان است. کسب وکارهای گردشگری همانند انواع دیگر کسب وکارها، با چالش هایی مواجهند که نیازمند برنامه-ریزی برای آن است..یکی از این چالش ها، آماده سازی برای مقابله با بحران است و ضروریست کسب وکارها برای شناسایی مخاطرات آماده شده و تاب آوری خود را ارتقا دهند. این پژوهش به روش داده بنیاد انجام شده و جامعه آماری متشکل از 18 نفر از خبرگان تجربی و دانشگاهی بود که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. فرآیند جمع آوری داده ها با استفاده از مصاحبه های عمیق انجام شده و مفاهیم در سه گام کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل و در نهایت با تلفیق و ترکیب مفاهیم و دسته بندی آنها، الگوی پارادایمی پژوهش ارائه گردید. در انتها نیز پیشنهادهایی با هدف ارتقاء توسعه کارآفرینی با رویکرد تاب آوری استراتژیک در کسب وکارهای نوپای گردشگری ارائه شد.

مواجهه با چالش های محیط کسب وکار، نیازمند قابلیت هایی است که از جمله مهمترین آنها، قابلیت تاب آوری است. تاب آوری قابلیت هایی به شرکت ها می دهد که می توانند با وجود شرایط نامطلوب به حیات خود ادامه دهد و رشد کند. از جمله کسب وکارهایی که در سالیان اخیر مورد توجه کارآفرینان و برنامه ریزان توسعه قرار گرفته، بوم گردی است. از آنجا که کسب وکارهای بوم گردی همواره با چالش های متعددی مواجهند، لذا ایجاد و توسعه ظرفیت تاب آوری در آنها اهمیت پیدا می کند. بر این اساس، این پژوهش با هدف طراحی الگوی تاب آوری استراتژیک مبتنی بر فناوری در کسب وکارهای نوپای بوم گردی انجام شده است. پژوهش حاضر از نوع پژوهش های کیفی می باشد که در آن با استفاده از روش نظریه داده بنیاد با تمرکز بر مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته با 18 نفر از خبرگان موضوع انجام شد. خبرگان و مطلعین کلیدی مشارکت کننده در این پژوهش شامل کارآفرینان، مدیران و اساتید و صاحبنظران حوزه بوم گردی بودند. در انتهای این فرآیند، اعتمادپذیری و اعتبارسنجی الگوی طراحی شده توسط 8 نفر از اساتید ارزیابی شده و در نهایت مدل پیشنهادی با انجام اصلاحات لازم مورد تأیید این افراد قرار گرفت. در انتهای پژوهش نیز پیشنهادهایی معطوف به بهبود عملکرد و وضعیت تاب آوری استراتژیک مبتنی بر فناوری در کسب وکارهای نوپای بوم-گردی ارائه شد.

خلق ارزش، شاخص اصلی در فرآیند کارآفرینی است اما در آموزه های مکتب ایرانی– اسلامی بر خلاف مکاتب مادی گرایانه، منظور از خلق ارزش، صرفاً ارزش اقتصادی نبوده بلکه معطوف به ارزش های دینی و اجتماعی می باشد. در این شرایط، کارآفرینی ارزشی با ویژگی جهادی و با هدف رفع فقر و آبادانی مناطق کمتر توسعه یافته شکل می گیرد. هدف از انجام پژوهش حاضر، طراحی چارچوب مفهومی کارآفرینی جهادی است که با استفاده از روش توصیفی– کیفی و به روش آمیخته اکتشافی انجام شده است. برای دست یابی به این هدف، در مرحله اول با بهره گیری از مبانی نظری، پیشینه تحقیق و مصاحبه با خبرگان منتخب، ابعاد و مولفه های کارآفرینی جهادی استخراج شده و سپس برای غربالگری ابعاد و مولفه ها، از روش دلفی فازی در سه مرحله غربالگری، استفاده شد و نهایتاً 39 شاخص براساس دیدگاه خبرگان به عنوان ابعاد نهایی کارآفرینی جهادی تعیین شدند. خبرگان این پژوهش شامل 20 نفر از صاحب نظران در حوزه ی کارآفرینی جهادی-ارزشی و هم چنین افرادی بودند که تجربه کارآفرینی جهادی را داشته اند. سپس برای اولویت بندی ابعاد و طراحی چارچوب مفهومی کارآفرینی جهادی، از روش مدل سازی ساختاری- تفسیری استفاده شد. نتایج نشان می دهد اخلاص و روحیه کارآفرینی جهادی، زیربنایی ترین بُعد مدل است و بیشترین تأثیر را در ظرفیت سازی در این زمینه دارد. هم چنین مولفه های مخاطره جویی و توفیق طلبی، نگرش کارآفرینی جهادی، آرمان گرایی، فرهنگ کارجهادی، توانایی کارآفرینی جهادی، کنش گری آگاهانه، انگیزه های کارآفرینی جهادی و کارآفرینی اجتماعی، از دیگر ابعاد این مدل بوده و نتیجه نهایی این فرآیند، خلق ارزش کارآفرینی جهادی می باشد.

بوم گردی از زیربخش های صنعت گردشگری است که جذابیت های فراونی در استفاده از فضا و ویژگی-های محیط روستا برای گردشگران ایجاد کرده و با کارکردهای متعدد در ارتقاء شاخص های اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی و زیست محیطی منطقه میزبان، همواره مورد توجه بوده است. کارآفرینان بوم گردی به منظور رشد کسب وکارهای خود در شرایط پیچیده، نیازمند شناسایی مخاطرات صنعت و ارتقاء ظرفیت تاب آوری می باشند. هدف از انجام این پژوهش طراحی الگوی تاب آوری استراتژیک کسب وکارهای بوم گردی در مناطق مرزی است که با روش داده بنیاد انجام شد. جامعه آماری 18 نفر از خبرگان و مطلعین کلیدی بودند که به صورت هدفمند انتخاب شدند. جمع آوری داده ها با استفاده از مصاحبه های عمیق انجام شد و مفاهیم استخراج شده در سه گام کدگذاری باز، محوری و انتخابی، تحلیل شده و نهایتاً با تلفیق و دسته بندی مفاهیم، الگوی پارادایمی پژوهش ارائه شد. از نتایج این تحقیق می توان به هوشیاری کارآفرینانه، کشف و خلق فرصت های بوم گردی، ذهنیت کارآفرینانه، چشم انداز استراتژیک، جَو خلاق و نوآور و تبادلات اجتماعی جامعه محلی اشاره کرد که با راهبردهایی نظیر ایجاد شبکه های مجازی جهت معرفی کسب وکارهای بوم گردی، بهسازی مهارت ها، برندسازی، بازسازی مدل کسب وکار و خلق مزیت رقابتی می توان به پایداری، مقاوم سازی و انعطاف پذیری کسب وکارهای بوم گردی، توسعه فعالیت های اجتماعی، امنیت پایدار در مناطق مرزی، رفاه اجتماعی و شکوفایی اقتصاد محلی دست یافت.

یکی از مهمترین انواع بخش های صنعت گردشگری، گردشگری در حوزه بوم گردی است. این بخش همواره مورد توجه سیاست گذاران و برنامه ریزان توسعه روستایی بوده است چراکه در استفاده از فضا و ویژگی های محیط روستایی برای گردشگران جذابیت ایجاد کرده و همچنین به بهبود و ارتقاء شاخص های اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی و زیست محیطی مناطق روستایی منجر می شود. فعالیت کسب وکارهای این حوزه همواره دستخوش تغییر و تحولات عمده ای بوده است و در شرایط پیچیده و پویای اقتصادی، صاحبان کسب وکارهای بوم گردی بایستی برای شناسایی مخاطرات این صنعت آماده شده و ظرفیت تاب آوری خود را ارتقا دهند. بر این اساس، هدف از انجام این پژوهش، مدل سازی الگوی تاب آوری کسب وکارهای بوم گردی در مناطق روستایی استان گیلان می باشد که با روش داده بنیاد انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش متشکل از خبرگان تجربی و دانشگاهی می باشند که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده و فرآیند جمع آوری داده ها با استفاده از مصاحبه های عمیق انجام شد. سپس مفاهیم استخراج شده در سه گام کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل شده و در نهایت با استخراج، تلفیق و ترکیب مفاهیم و دسته بندی آنها، مدل سازی الگوی تاب آوری کسب وکارهای بوم گردی در مناطق روستایی استان گیلان در قالب عوامل علّی، پدیده محوری، عوامل زمینه ای، عوامل مداخله گر، راهبردها و پیامدها انجام شد. در انتها نیز پیشنهادهایی متناظر با نتایج پژوهش ارائه شد.

پیشگیری، به منزله یک استراتژی عملیاتی، باعث می شود سازمان در مقابل پدیده های مخرب، همچون قلدری محیط کار، واکنش های پویا و انعطاف پذیر داشته باشد و در نتیجه از نهادینه شدن رفتارهای مخرب جلوگیری شود. هدف از این پژوهش ارائه الگوی اولویت های پیشگیری از قلدری سازمانی بر اساس رویکرد فراگیر تفسیری ساختاری بود. پژوهش ْ ترکیبی و مبتنی بر روش شناسی کیفی و کمّی است. جامعه آماری بخش کیفی شامل پانزده نفر از متخصصان دانشگاهی بود که در زمینه مدیریت رفتار و منابع انسانی تخصص داشتند. جامعه آماری بخش کمّی شامل سی مدیر منابع انسانی سازمان بنیاد شهید و امور ایثارگری سه استان سمنان و کرج و تهران بود که در بخش تحلیل ماتریسی مشارکت کردند. در این پژوهش ابتدا گزاره های مربوط به شیوه های پیشگیری از قلدری سازمانی از طریق مطالعه وسیع مطالب مرتبط با آن آغاز شد و پس از دسته بندی شصت و چهار مقاله محققان مقاله های دسته بندی شده را پایش و در نهایت سیزده پژوهش را وارد تحلیل فراترکیب کردند. پس از طی مراحل مربوط به تحلیل فراترکیب، هجده گزاره در قالب دو مؤلفه شناسایی شد که پس از تحلیل دلفی به یازده گزاره تقلیل یافت. در بخش تحلیل ساختاری تفسیری فراگیر (TISM)، که به دلیل پیچیدگی ریاضی و عملیاتی سرآمد بر تحلیل ساختاری تفسیری (ISM) است، در قالب مدل ارائه شده مشخص شد یازده گزاره شناسایی شده در پنج سطح، از تأثیرگذارترین تا کم اثرترین شیوه های پیشگیری از قلدری سازمانی، تفکیک شدند و مشخص شد تأثیرگذارترین گزاره جلوگیری از تبعیض و تعارض به منزله یک گزاره مؤلفه تقویت سازه مدیریتی است و کم اثرترین گزاره توزیع برابر اختیارات و مسئولیت ها به منزله گزاره مؤلفه تقویت سازه ساختاری است.

با توجه به هدف مقاله که طراحی الگوی پیاده سازی کارآمد نظام مدیریت عملکرد در سازمانهای خدماتی می باشد، ابتدا ابعاد مفهوم پیاده سازی نظام مدیریت عملکرد(با رویکرد سیستمی که در نوع خود اولین و جامع ترین تحقیق در موضوع مورد اشاره می باشد) از طریق مطالعات کتابخانه ای، مصاحبه و تحلیل تم استخراج گردید. سپس با استفاده از روش دلفی و بهره گیری از نظرات خبرگان، اعتبارسنجی چارچوب اولیه انجام و نهایتا در قالب پرسشنامه تنظیم گردید. در مرحله بعد با استفاده از روش سرشماری پرسشنامه ای برای400 نفر از مدیران، متولیان و رابطین نظام مدیریت عملکرد در حوزه ستادی بانک ها و شرکت های خدمات پرداخت که از تجربه پیاده سازی نظام مدیریت عملکرد برخوردار بودند، توزیع و بمنظور آزمون فرضیات و تجزیه و تحلیل داده ها با روش مدل سازی معادلات ساختاری(نرم افزار آموس) بصورت کمی آزمون شد. بر اساس نتایج؛ الگوی پیاده سازی نظام مدیریت عملکرد در سازمان های خدماتی در قالب 5 بعد، 22 مولفه و 89 شاخص شناسایی و طراحی گردید، که در میان ابعاد پژوهش، عوامل بسترساز درون سازمانی بیشترین نقش را در تعریف و تبیین پیاده سازی کارآمد نظام مدیریت داشتند.

تحقیق حاضر به بررسی رابطه فرهنگ سازمانی با مدیریت دانش در شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران (ستاد مرکزی) می پردازد. شکل گیری این تحقیق بر اساس این سوال بود که با توجه به اهمیت مدیریت دانش، وضعیت موجود شرکت در این خصوص به چه صورت است؟ به این منظور، برای بررسی این سوال به بررسی مولفه های فرهنگی مرتبط با این سیستم بر اساس مدل فرهنگی دانیل دنیسون پرداخته شد. همچنین برای بررسی وضعیت موجود مدیریت دانش از مدل پایه های ساختمان مدیریت دانش پروست و همکاران استفاده شده است. پرسشنامه استاندارد این دو متغیر، مدیریت دانش به عنوان متغیر وابسته شامل 21 سوال و فرهنگ سازمانی و ابعاد آن شامل 29 سوال می باشد. ضریب پایایی پرسشنامه فرهنگ سازمانی 0.92 و ضریب پایایی پرسشنامه مدیریت دانش 0.86 به دست آمد و چون آلفای کرونباخ هر دو پرسشنامه بیش از 0.7 می باشند، بنابراین هر دو پرسشنامه ها از پایایی لازم برخوردار بودند. حجم جامعه آماری مورد نظر 150 نفر می باشد. لذا بر اساس روش نمونه گیری تصادفی از بین آنها نمونه آماری انتخاب گردید و در نهایت 80 پرسشنامه جمع آوری گردید. جهت تعیین نرمال بودن داده های به دست آمده از آزمون کولموگروف – اسمیرنوف استفاده شد و نتایج آزمون نرمال بودن داده ها را تایید کرد. فرضیات تحقیق با انجام آزمون همبستگی اسپیرمن، مورد تایید قرار گرفتند و تاثیر معنی دار و مثبت آنها به اثبات رسید

هدف اصلی این پژوهش بررسی تناسب شغلی و رابطه آن با تعهد سازمانی میباشد. ابزار جمع آوری اطلاعات به منظور سنجش تعهد سازمانی، پرسش نامه 15 سؤالی آلن و مییر، و برای سنجش تناسب شغلی پرسش نامه بانک اطلاعات شغلی بین المللی (O*NET) است، که هریک از پرسش نامه ها به طور میانگین شامل 21 سؤال میباشد. پایایی پرسشنامه تعهد سازمانی 89/0 و پایایی پرسش نامه سنجش تناسب شغلی 87/0 به دست آمد و آلفای کرونباخ هر دو پرسش نامه بیش از 7/0 میباشد. حجم جامعه آماری مورد نظر 150 نفر میباشد. براساس روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای از بین آنها 80 نمونه آماری انتخاب گردید و در نهایت 78 پرسش نامه جمع آوری گردید. جهت تعیین نرمال بودن داده های به دست آمده از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف استفاده شد و نتایج آزمون نرمال بودن داده ها را تأیید کرد. فرضیات تحقیق با انجام آزمون T مستقل به بوته آزمون قرارداده شدند و تأثیر معنادار و مثبت آنها به اثبات رسید، به این معنا که کارکنانی که از لحاظ شغلی متناسب بوده اند، تعهد سازمانی بیشتری داشته اند. نتیجه دیگری که از این پژوهش به دست آمد گویای این واقعیت بود که فقط حدود 40 درصد از کارکنان این شرکت از لحاظ شغلی کاملاً متناسب بودند.