محمدتقی مصباح

محمدتقی مصباح

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۴۱ مورد.
۲۱.

اولویت های تحقق سبک زندگی اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و دوم خرداد ۱۳۹۲ شماره ۱۸۶ «ویژه سبک زندگی اسلامی»

کلید واژه ها: سبک زندگی نظام ارزشی اسلام سبک زندگی اسلامی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی اخلاق خانواده
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت نظری تعلیم و تربیت و خانواده
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تربیت تربیت دینی
تعداد بازدید : 174 تعداد دانلود : 622
این گفت وگو در حاشیه همایش «سبک زندگی اسلامی» که در تاریخ 19 بهمن ماه 1391 در مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدس سره برگزار گردیده انجام شده است. سؤالاتی از این دست که به راستی مفهوم سبک زندگی چیست؟ نفش حوزه های علمیه در تدوین و طراحی نقشه راه تحقق سبک زندگی اسلامی چیست؟ وظیفه نهادهای اجتماعی و حکومتی در تحقق سبک زندگی اسلامی در جامعه چیست؟ نقش شورای عالی انقلاب فرهنگی در این زمینه چیست؟ چگونه باید سبک زندگی اسلامی را در جامعه اسلامی نهادینه ساخت؟
۲۲.

نگاهی به مقامات دوستان خدا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و دوم تیر ۱۳۹۲ شماره ۱۸۷ «ویژه علوم قرآنی»

کلید واژه ها: دوستی محبت به خدا اولیای الهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 218 تعداد دانلود : 361
این مقاله شرحی است بر مناجات محبین امام سجاد علیه السلام. کسانی که به درک دوستی با خدا دست نیافته اند، ارزش مناجات و مقامات معنوی را درک نمی کنند. اما ره یافتگان معرفت ناب توحیدی، نه تنها درک درستی از محبت با خدا دارند، بلکه بر این باورند که اصالتا چیزی غیر از خدا دوست داشتنی نیست. اگر هم چیزی را دوست می دارند ازاین روست که منتسب به خداست. خدای متعال با دوستان و بندگانش رابطه ویژه ای دارد و در خلوت و جمع با آنان سخن گفته، روحشان را با خنکای کلامش می نوازد. دوستی خدا همواره موجب دوستی با دوستان و اولیای خدا می شود. محال است کسی خدا را دوست بدارد، اما دوستان و اولیای او را دوست نداشته باشد. زمانی انسان می تواند محبت خدا را در دل مستقر سازد که محبت غیرخدا را از دل بیرون نماید.
۲۳.

نجوای نیازمندان به معبود (1): شرح مناجات مفتقرین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و دوم مهر ۱۳۹۲ شماره ۱۹۰ «ویژه فلسفه»

کلید واژه ها: فقر ذاتی عبودیت و بندگی مناجات مفتقرین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 842 تعداد دانلود : 57
این مقاله شرحی بر مناجات مفتقرین امام سجاد علیه السلام است. کمال مطلوب انسان از طریق عبودیت و بندگی اش حاصل می شود. حقیقت بندگی، در بنده و عبد بودن و فقر ذاتی اوست؛ اینکه خدای متعال مالک همه چیز است. فلسفه تشریع برخی عبادات همچون نماز، حج، روزه و... مهر تأییدی بر فقر ذاتی انسان و مالکیت مطلق خدای سبحان است. علاوه براین، عزت و احترام و همه ثروت و دارایی هم از آنِ خداست. طغیان و سرکشی انسان در دنیا، نتیجه دوری انسان از خدا و احساس بی نیازی از اوست. مناجات مفتقرین امام سجاد علیه السلام، گواهی بر فقر و نیاز ذاتی انسان به خداست و یادآور این باور است.
۲۴.

مناجات عارفان: جستاری در چیستی و گستره معرفت خدا (4)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و دوم اسفند ۱۳۹۲ شماره ۱۹۵ «ویژه کلام»

کلید واژه ها: علم حضوری علم حصولی معرفت چیستی معرفت کنه ذات خدا

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تصوف و عرفان اسلامی کلیات فلسفه‌ تصوف و عرفان
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تصوف و عرفان اسلامی کلیات معرفت شناسی عرفان
تعداد بازدید : 185 تعداد دانلود : 963
این مقال به بررسی امکان معرفت خدا می پردازد. در آموزه های دینی، سفارش هایی درباره لزوم شناخت خدا از طریق راه های انفسی و آفاقی مطرح شده است. با این حال، همواره افراط و تفریط هایی در این زمینه صورت گرفته است. واقعیت امر این است که شناخت خدای متعال با دو علم حضوری و حصولی امکان دارد. به تصریح برخی متکلمان و فلاسفه، کنه ذات خدا را نمی توان با علم حصولی شناخت، اما در اینکه علم حضوری انسان به کنه ذات و صفات الهی تعلق می گیرد باید گفت: هرچند با استفاده از آیات و روایات ثابت می شود که انسان ها می توانند علم حضوری به خدا داشته باشند، با این حال هیچ کس حتی اشرف مخلوقات یعنی پیامبر گرامی صلی الله علیه و آله نیز نمی توانند عالم به کنه ذات و صفات خدا باشند؛ زیرا لازمه علم به کنه ذات، احاطه وجودی بر خداوند است و احاطه موجود محدود بر موجود نامحدود و نامتناهی محال است.
۲۵.

نجوای توسل جویندگان به معبود (2): توسل از منظر پیشوایان معصوم علیهم السلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و دوم شهریور ۱۳۹۲ شماره ۱۸۹ «ویژه تغییرات جمعیتی»

کلید واژه ها: توسل شفاعت رحمت الهی معصومان علیهم السلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 59 تعداد دانلود : 483
این مقاله شرح و تفسیری است بر کلام امام سجاد علیه السلام، که به بحث از توسل و تقرب به خدای سبحان می پردازد. انسان از آن جهت که دارای فقر ذاتی است، هیچ چیز از آن خود برای عرضه و تقرب به خدای سبحان ندارد. ایمان هم چیزی است که خدای سبحان به او بخشیده است. انسان به دلیل این فقر ذاتی، نمی تواند وسیله ای به سوی خدا عرضه کند و به آن وسیله تقرب جوید؛ چون واسطه باید عرضه شدنی باد و خدای سبحان غنی مطلق است. امام سجاد علیه السلام می فرمایند: «ما دو وسیله برای توسل و تقرب به خدای سبحان داریم: عواطف و رحمت و شجاعت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله» تنها ابزار نیل به قرب الهی، شفاعت معصومان علیهم السلام است.
۲۶.

مناجات عارفان: جستاری در چیستی و گستره معرفت خدا (2)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و دوم دی ۱۳۹۲ شماره ۱۹۳ «ویژه عرفان»

کلید واژه ها: معرفت معرفت شهودی ربوبیت الهی معرفت ناب توحیدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 676 تعداد دانلود : 561
اینکه به راستی انسان می تواند به طور شایسته حمد و ثنای خدای متعال را به جا آورد، عالمان شیعه و سنی بر آن اختلاف نظر دارند. با این حال، دوستان خدا و اهل بیت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله سه دسته اند: گروهی که آشکارا ایشان را دوست می دارند، ولی در نهان انکار می کنند. گروهی که در نهان دوست دارند و آشکارا منکرند و گروهی نیز که در نهان و عیان دوستدار ایشان اند. می توان از نشانه های دوستان واقعی خدا، پیامبر و اهل بیت علیهم السلام که در نهان و آشکار ایشان را دوست می دارند، موارد زیر را برشمرد: شناخت راستین و حقیقی و استحکام بخشیدن به این معرفت و معرفت به خدا و صفات الهی، ایمان به آنها، شناخت حدود و حقایق ایمان، و بسنده نکردن به ایمان سطحی و بی محتوا. البته شناخت واقعی خدا با شهود و درک حضوری به دست می آید. این امر در گرو ارتباط واقعی و آگاهانه انسان با خداست. غایت این معرفت ناب، اطاعت از خدا، پیامبر و تسلیم در برابر خواست داست.
۲۷.

نجوای نیازمندان به معبود (2)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و دوم آبان ۱۳۹۲ شماره ۱۹۱ «ویژه علوم تربیتی»

کلید واژه ها: دعا مناجات امام سجاد علیه السلام نیاز به فقر ذاتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 41 تعداد دانلود : 179
این مقاله شرحی است بر نجوای نیازمندان به معبود؛ دعای مفتقرین امام سجاد علیه السلام، که توسط استاد صورت گرفته است. انسان به هنگام مناجات باید اولاً، نیازهای خود را شناخته و آنها را مجسم سازد. ثانیا، باور کند که خدای متعال دارای قدرت نامتناهی است و می تواند نیازهای او را برطرف سازد. ثالثا، معتقد باشد که تنها خداست که می تواند نیازهایش را برطرف سازد. خدای متعال نعمت های گرانبهای فراوانی در اختیار ما قرار داده است که با اندک تأمل می توانیم قدر نعمت های الهی را بدانیم و شاکر خدای متعال باشیم. در دعاهای خود، صرفا نباید از خدا درخواست حاجات مادی و گذرا بکنیم، نعمت های معنوی بس ارزشمندترند. در ادعیه مأثور از معصومان علیهم السلام ما را به این مهم توجه داده اند که در مناجات خود توجه به ارزش های معنوی و متعال داشته باشیم.
۲۸.

نجوای توسل جویندگان به معبود (1): شرح مناجات متوسلان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و دوم مرداد ۱۳۹۲ شماره ۱۸۸ «ویژه فلسفه»

کلید واژه ها: توسل شفاعت رحمت الهی فقر ذاتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 735 تعداد دانلود : 897
در آموزه های دینی سفارش فراوان شده است که در توسل باید از «وسیله» بهره برد و مهم ترین وسیله، تقرب به خدای سبحان، اولیای الهی و انبیا هستند که بالاترین آنها، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می باشند. مؤمنان خطاکار با توسل به انبیا و اولیای الهی و درخواست شفاعت از ایشان، مورد عفو و گذشت خدای متعال قرار می گیرند. ازآنجایی که انسان موجودی به تمامه فقر ذاتی است و همه نعمت های مادی و معنوی که در اختیار دارد، نعمت های خدادادی است، دائما نیازمند اوست و ازاین رو، برای رفع مشکلات زندگی خویش، همواره نیازمند توسل به اولیای الهی است. این نوشتار به تفصیل به این موضوع می پردازد.
۲۹.

مناجات عارفان؛ جستاری در چیستی و گستره معرفت خدا (1)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و دوم آذر ۱۳۹۲ شماره ۱۹۲ «ویژه روانشناسی»

کلید واژه ها: علم حضوری علم حصولی معرفت معرفت فطری مراتب شناخت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 321 تعداد دانلود : 655
این درس شرحی بر مناجات عارفان امام سجاد علیه السلام است. علم حصولی، شناختی است که به واسطه مفاهیم حسی و عقلی و به وسیله مفهوم و صورت ذهنی به دست می آید، اما علم حصولی، معرفتی است که بدون واسطه مفهوم در ذهن مدرِک حاضر می شود. علم حضوری دارای اقسامی است، همان گونه که شناخت حصولی و حضوری به آگاهانه و نیمه آگاهانه و ناآگاه تقسیم می شود. علم حضوری خطاناپذیر است. انسان به خدا و میثاق و بندگی او در بدو خلقت علم حضوری دارد. جلوه هایی از این گونه معرفت فطری انسان به خدای متعال در آیات قرآن و آموزه های دینی به چشم می خورد. این کلام شیوه های تحصیل ادراک آگاهانه به خدای متعال را بررسی می کند.
۳۰.

مناجات عارفان: جستاری در چیستی و گستره معرفت خدا (3)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و دوم بهمن ۱۳۹۲ شماره ۱۹۴ «ویژه علوم تربیتی»

کلید واژه ها: علم حضوری علم حصولی ذات خدا چیستی معرفت معنای علم حضوری به خدا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 481 تعداد دانلود : 649
شناخت به دو شکل حصولی و حضوری صورت می گیرد. اولیای خدا، خدای متعال را نه از طریق مفاهیم ذهنی و صفات غایبانه او، که از طریق خودش و علم حضوری یافته و می شناسند. بدین سان، می توان با توسعه مصادیق حضوری، فهم درستی از مفاهیم و آموزه های ناب اهل بیت علیهم السلام به دست آورد. علم حضوری دارای شدت و ضعف می باشد. گاه آگاهانه و یا نیمه آگاهانه است، گاهی هم علم حضوری به دلیل عظمت وجودی و کمال شخص مدرک، به حدی است که همه حقایق علم هستی، مشهود انسان راه یافته می شود.
۳۱.

سبک زندگی اسلامی؛ ضرورت ها و کاستی ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و دوم اردیبهشت ۱۳۹۲ شماره ۱۸۵ «ویژه سبک زندگی»

کلید واژه ها: اسلام سبک زندگی ناسیونالیسم زندگی اسلامی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی اخلاق خانواده
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت نظری تعلیم و تربیت و خانواده
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تربیت تربیت دینی
تعداد بازدید : 185 تعداد دانلود : 872
سبک زندگی اسلامی، به مجموعه موضوعات و مسائل مورد قبول اسلام در عرصه زندگی اشاره دارد. برای فهم اینکه سبک زندگی ما، اسلامی است یا خیر، باید معیار سنجش داشته باشیم. اما پیش از این باید سبک زندگی اسلامی را به درستی بشناسیم. معیار رفتار ما در جامعه اسلامی باید مبتنی بر اسلام و آموزه های اسلامی باشد. خدامحوری، حاکمیت ارزش های اسلامی در زندگی از مهم ترین معیار اسلامی بودن سبک زندگی اسلامی است. باید زندگی فردی و اجتماعی ما مبتنی بر اسلام و رهنمودهای قرآنی باشد. در این صورت، می توان امیدوار بود که زندگی ما به سبک و شیوه اسلامی است.
۳۲.

تفسیر قرآن کریم (8) سورة بقره، آیة 48 (شفاعت در قرآن)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: تهیه، تدوین و تنظیم کننده:
منبع: قرآن شناخت سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۱ شماره ۱ (پیاپی ۹)

کلید واژه ها: آیات شفاعت حقیقت شفاعت شفاعت در دنیا شفیعان شفاعت شوندگان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 945 تعداد دانلود : 405
آیات قرآن در باب شفاعت متفاوت است. برخی منکر شفاعت و برخی مثبت آن اند. در این مقاله دیدگاه قرآن دربارة شفاعت استخراج، حقیقت شفاعت بررسی و دیدگاه منکران دلالت قرآن بر شفاعت نقد شده است. قرآن شفاعتی را که به اذن الهی و غیر استقلالی است اثبات می کند و آیات نافی شفاعت، ناظر به شفاعت غیر استقلالی است. شفاعت تجسمِ ایمان و هدایت یافتگی مؤمنان در قیامت است و جریان رحمت الهی است که شفاعت شوندگان از مسیر کسانی که مورد رضایت خداوند هستند از آن برخوردار می شوند. برخی از فرشتگان الهی، پیغمبر اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) از جملة شفیعان در روز قیامت اند. کسانی که قرآن را به نحو مطلق نافی شفاعت می دانند، یا برداشتشان از آیات نادرست است یا تصورشان از شفاعت. شفاعت در طلب مغفرت از زمرة مصادیق شفاعت در دنیاست.
۳۳.

جایگاه محبت و انس با معبود(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و یکم مهر ۱۳۹۱ شماره ۱۷۸ «ویژه کلام»

کلید واژه ها: خدا محبت محبوب محب انس با خدا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 758 تعداد دانلود : 999
این درس شرحی است بر مناجات محبین امام سجاد علیه السلام. «محبت» به مفهوم خواستنی و دوست داشتنی به کار می رود و از آثار آن دلدادگی، شیفتگی، دلبستگی و شیدایی است. محبت همواره با لذت در محبوب و تقریب و نزدیکی به او همراه است. یعنی دوستی و محبت زمانی محقق می شود که لذتی از جانب محبوب به محب برسد. بالاترین لذت ها در محبت به خداست. اگر کسی شیرینی محبت خداوند را چشید و از لذت محبت او سرشار گردید، هرگز سراغ جایگزینی برای وی نمی رود؛ یعنی اگر کسی به قرب الهی بار یافت، لحظه ای از قرب الهی خارج نمی شود. راه رسیدن به محبت خدا، یاد او و یاد نعمت های بی منت اوست. همچنین با افزایش معرفت انسان به خدا، محبتش نیز به او زیاد می شود.
۳۴.

اهمیت و جایگاه محبت (1)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و یکم خرداد ۱۳۹۱ شماره ۱۷۶ «ویژهعلوم تربیتی»

کلید واژه ها: خدا محبت مراتب محبت محبت به خدا محبت بالذات محبت بالعرض

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 467 تعداد دانلود : 136
این مقال شرحی بر مناجات المریدین امام سجاد علیه السلام می باشد. در این فراز از مناجات حضرت به مرتبه ای از محبت که عالی ترین مرتبه و عشق آتشینی است اشاره دارد. سؤالی که مطرح است اینکه آیا محبت به خدا امری واجب است؛ امری مستحب و فضیلت محسوب می شود؟ در پاسخ باید گفت محبت دارای مراتبی است: مرتبه ای از محبت لازمه ایمان به خداست؛ اگر کسی مدعی ایمان بود و از دستورات خدا سرپیچی کرد و واجبات را ترک نمود، ایمانش دروغین خواهد بود. مرتبه ای دیگر از محبت، محبتی است که مقدمه واجب و مطلوبیت آن جنبه ابزاری و تعدی دارد؛ آن مقدار از محبت به خدا که موجب می شود انسان واجبات را انجام و گناهان را ترک کند، از باب مقدمه واجب، وجوب عقلی دارد. در عین حال، محبت به خدا مراتب مستحبی هم دارد، اما عالی ترین مرتبه محبت این است که انسان همه کمالات را از آنِ خدا بداند و ورای کمالات الهی، کمال مستقلی را برای غیرخدا نشناسد.
۳۵.

نگاهی دوباره به قرب الهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و یکم آبان ۱۳۹۱ شماره ۱۷۹ «ویژه تعلیم و تربیت ارزش ها»

کلید واژه ها: قرب الهی قرب شهود خداوند قرب تکوینی چیستی قرب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 934 تعداد دانلود : 119
این مقال شرحی است بر کلام سیدالساجدین در مناجات... . این بحث بازتفسیری بر مفهوم قرب الهی است. قرب گاهی بر مصادیق جسمانی و گاهی بر ادراکات غیرطبیعی و مجرد حمل می شود. این مفهوم از شایع ترین اصطلاحات در معارف اسلامی و ادیان توحیدی است. در یک برداشت، قرب به قرب خداوند، قرب جسمانی و مکانی و یا زمانی نیست، بلکه مراد قرب و نزدیکی معنوی به خداست. در برداشت دوم، قرب الهی امری معنوی، واقعی، به معنای در نزد خدا بودن است؛ نه به معنای اعتباری. در برداشت سوم، قرب، به معنای تکوینی است که هم بندگان خدا از آن برخوردارند. اینکه خداوند لحظه به لحظه افاضه وجود می کند به متوقف بر قرب الهی است. مراد از تقرب به خدا در پرتو عبارات دینی است که انسان به مرتبه ای می رسد که خداوند را بهتر شهود و درک می کند. هرچند مشاهده خداوند با چشم دل، دارای مراتبی است.
۳۶.

اهمیت و جایگاه محبت (2)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و یکم شهریور ۱۳۹۱ شماره ۱۷۷ «ویژه عرفان»

کلید واژه ها: محبت به خدا محبوب خدا نشانه های محبت نشانه های محبوب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 887 تعداد دانلود : 842
این مقاله که شرحی بر مناجات المریدین امام سجاد علیه السلام توسط استاد علّامه مصباح می باشد، به بحث از محبت و اهتمام به آن می پردازد. برخی مراتب محبت که لازمه ایمان به خداست، واجب و برخی مراتب مستحب است. مریدین، خداجویانی هستند که اراده قرب به خدای متعال را دارند. از جمله نشانه های محبت به خدا این است که محب دوست دارد نام محبوب خود را زیاد بشنود و علاقه مند به چیزهایی است که منسوب به اوست. اما نشانه های محبوب خداوند عبارتند از: توبه، پاکیزگی، جانفشانی در راه خدا.
۳۷.

مراتب قرب الهی و الگوهای خداجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و یکم تیر ۱۳۹۱ شماره ۱۷۵ «ویژه فلسفه»

کلید واژه ها: قرب الهی مناجات رضوان مراتب تقرب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 434 تعداد دانلود : 223
این مقاله حاصل قلمی شده درس اخلاق استاد علّامه مصباح و شرحی بر دعای مناجات المریدین امام سجاد علیه السلام است. در فراز پایانی این دعا، هدف برتر و نهایی انسان، که فراتر از سعادت دنیوی و خوشی و لذت های اخروی است، قرب و رضوان الهی معرفی شده است. تقرب به خدا، به عنوان هدف برتر، دارای دو مرتبه است: مرتبه پایین تقرب به خداوند و بهره مندی از مقاماتی که از لوازم تقرب به خدا به شمار می آیند. در این مرحله، انسان از نعمت های بهشتی بهره مند می شود. در مرتبه عالی تر، هدف و غایت، تقرب و رضوان الهی است. این مرحله، اوج شیدایی بنده واصل به معبود خویش است. در این مرتبه، هیچ چیزی جز همنشینی و رضوان الهی برای بنده واصل مهم نیست.
۳۸.

قلب بیمار و راه کارهای درمان آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال نوزدهم تیر ۱۳۸۹ شماره ۱۵۱

کلید واژه ها: قلب گناه قلب سلیم قلب بیمار زنگار قلب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 910 تعداد دانلود : 399
امام سجاد علیه السلام در مناجات شاکین، از قلب معیوبِ دچار قساوت به درگاه الهی شکایت میکند. مراد از قلب، روح و نفس انسانی است. قلب زمانی که بر محور فطرت الهی باشد، «قلب سلیم» و آن گاه که دچار زنگار گردد، «قلب بیمار» میگردد. آلودگی به گناه، هوای نفس و پیروی از وسوسه های شیطانی، زنگارزدگی و مهرزدگی از جمله عوامل مهم قساوت قلب انسان است. رقت و نرمی دل، حالت ترس و خوف، تسلیم در برابر خدا، اطمینان و محبت قلبی، از جمله نشانه های سلامت قلب است. برای توبه و بازگشت به سوی معبود و پالایش روح و نفس و زنگارزدایی از قلب، دوری از گناه به همراه استمداد از خدا و تلاش به صورت هم زمان امری ضروری است.
۳۹.

ترس از خدا و نقش سازنده آن در زندگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال نوزدهم شهریور ۱۳۸۹ شماره ۱۵۳

کلید واژه ها: ترس از خدا خوف و رجا ترس و امید

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت عملی تعلیم و تربیت تلفیقی [عقلی، نقلی و عرفانی]
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تربیت تربیت روانی
تعداد بازدید : 795 تعداد دانلود : 283
آدمی برخوردار از احساسات و عواطفی است که ریشه در فطرت او دارد. فلسفه وجودی برخی ادعیه ماثور، تنوع حالات عارضی بر بندگان خداست. کسانی که خوف و ترس بر آنان غالب شده است، برای اینکه دچار افراط نشوند، توصیه شده است که دعای خائفین را بخوانند؛ زیرا همواره حالت اعتدال ترس و امید نسبت به خدای متعال در انسان ضروری است. از یکسو، اگر انسان از هیچ چیز نترسد، نمیتواند جلوی هیچ ضرر و خسارتی را بگیرد و اگر هم در امید به خدا افراط ورزد، از هیچ گناهی اجتناب نخواهد کرد. از سوی دیگر، اگر انسان از رحمت خدا ناامید شود، هرگز امیدی به نجات نخواهد داشت و از تلاش برای رهایی اجتناب خواهد کرد. از این رو، همواره خوف و رجا، ترس و امید در حد اعتدال در انسان ضروری است. بر همین اساس، قرآن یکی از وظایف انبیا را انذار مردم میداند. پیش شرط تاثیر انذار انبیا، آمادگی حالت روحی و روانی و فطری خوف و ترس از خداست تا انسان آمادگی لازم را به دست نیاورد، امکان نجات و هدایت را نخواهد داشت.
۴۰.

حجیت خبر واحد در تفسیر قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال نوزدهم مرداد ۱۳۸۹ شماره ۱۵۲

کلید واژه ها: تفسیر ایمان یقین حجیت تعبد استناد خبر واحد اثر عملی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول اصول فقه
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه کلیات منابع فقه قرآن
تعداد بازدید : 690 تعداد دانلود : 36
در بحث از نقش خبر واحد در تفسیر، ابتدا باید الفاظ مختلفی که در تحریر مسئله و تعیینمحل نزاع مهم اند، شفاف سازی شوند. وقتی گفته میشود: «آیا خبر واحد در تفسیر حجتاست یا اینکه خبر واحد در جایی حجت است که اثر عملی بر آن بار شود، وگرنه حجیتندارد و چون در غیر احکام، اثر عملی ندارد، پس در تفسیر، خبر واحد حجت نیست»، بایدپیش از هر چیز معنای حجیت و اثر عملی را روشن کنیم. یا وقتی گفته میشود: «در غیراحکام، ظن معتبر نیست، یقین لازم است و خبر واحد حداکثر ظن آور است، پس در غیر فقهظن حجت نیست. برای لغو نبودن حجیت خبر واحد در غیر احکام، ترتب استناد به خدا وایمان به مفاد آن، به عنوان اثر عملی کافی است و ما متعبد به عمل به مفاد خبر واحدهستیم»، باید واژه های «یقین»، «تعبد» و «ایمان» را شفاف سازی کرد. پس ما در این گفتار،واژه های حجیت، اثر عملی، یقین، ایمان، استناد و تعبد را روشن میکنیم. با مشخص شدنمعنی و کاربرد این الفاظ، بسیاری از اختلاف نظرها که در واقع نزاع لفظی است، برطرفخواهد شد.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان