فؤاد صیدی

نقص حرکتی داینامیک ولگوس یکی از اصلی ترین لایل بروز تغییرات منفی در اندام تحتانی است. از این رو هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی یک دوره پروتکل اصلاحی جامع بر روی حس عمقی و کیفیت حرکت اسکات تک پا در افراد دارای این ناهنجاری بود. بدین منظوربراساس آزمون غربال گری 24 نفر دارای ایننقص ، در دو گروه کنترل(12نفر) و تمرین (12 نفر) در این پژوهش شرکت کردند. بعد ازانجام اندازه گیری های مربوط به پیش آزمون،گروه تمرین به مدت هشت هفته (سه جلسه در هفته) به اجرای تمرینات اصلاحی جامع پرداخت. نتایج نشان داد حس عمقی و کیفیت اجرای حرکات اسکات تک پا در گروه تمرینی به طور معناداری نسبت به گروه کنترل بهبود یافت. به نظر می رسد استفاده از تمرینات اصلاحی جامع بتواند اثرات مثبتی روی اصلاح الگوهای حرکتی و بهبود عوارض این ناهنجاری داشته باشد.

کف پای صاف اثر خود را به شکل زنجیره ای به مفاصل و سگمان های فوقانی انتقال می دهد و منجر به اختلال در زنجیره حرکتی می شود. هدف از تحقیق حاضر، بررسی اثر کفی طبی بر فعالیت الکترومیوگرافی عضلات اطراف مفصل مچ پای ورزشکاران دارای کف پای صاف حین انجام حرکت پرش فرود تک پا بود. در تحقیق حاضر تعداد ۱۵ ورزشکار دارای ناهنجاری کف پای صاف ۱۸ تا ۲۳ سال به صورت هدفمند به عنوان نمونه آماری این تحقیق انتخاب شدند. فعالیت الکترومیوگرافی از چهار عضله (تیبیالیس قدامی، پرونئوس لانگوس، گاستروکنمیوس داخلی و سولئوس) حین حرکت پرش- فرود تک پا در دو وضعیت با و بدون کفی به ثبت رسید. نتایج آزمون های آماری نشان داد بین فعالیت عضلات تیبیالیس قدامی (۰/۰۰۲=p) و پرونئوس لانگوس (۰/۰۴۵=p) در مرحله فیدفورواردی و بین فعالیت عضلات تیبیالیس قدامی (۰/۰۴۹=p)، پرونئوس لانگوس (۰/۰۴۲=p)، گاستروکنمیوس داخلی (۰/۰۱۵=p ) و سولئوس (۰/۰۰۵=p) در مرحله فیدبکی، در دو وضعیت با و بدون کفی طبی تفاوت معنا داری وجود دارد. کفی طبی با تغییر در عملکرد عصبی- عضلانی عضلات تیبیالیس قدامی، پرونئوس لانگوس، گاستروکنمیوس داخلی و سولئوس می تواند خطر بروز آسیب و اختلالات زنجیره حرکتی را کاهش دهد.

خستگی سبب اختلال در بازخورد آوران ها، زمان بندی فعالیت عضلات و بروز آسیب در اندام ها می شود. در تحقیق حاضر اثر یک دوره پروتکل خستگی عملکردی بر الگو و شروع فعالیت الکترومایوگرافی منتخبی از عضلات کمری- لگنی و پرونئال بررسی شد. سیزده تکواندوکار زن سالم با میانگین سنی 25/1±92/20 سال، وزن 17/4±69/53 کیلوگرم، قد 00/5±92/166 سانتی متر و سابقه فعالیت 75/1±92/7 سال داوطلبانه در این مطالعه شرکت داشتند. ابتدا حین پرش– فرود تک پا زمان شروع فعالیت الکتریکی عضلات ارکتوراسپاین، کوادراتوس لومباروم، گلوتوس مدیوس و پرونئوس لانگوس ثبت شد. سپس افراد در پروتکل خستگی شرکت کردند و بار دیگر فعالیت الکتریکی عضلات ثبت شد. آزمون آنالیز واریانس نشان داد اختلاف معناداری در زمان شروع فعالیت عضلات در پیش آزمون و پس آزمون وجود دارد (0005/0≥ P)، اما این الگو در پیش آزمون و پس آزمون تفاوت معناداری را نشان نمی دهد. آزمونt  زوجی نشان داد زمان فعال شدن هر چهار عضله پس از خستگی سریع تر شد، که در سه عضله کوادراتوس لومباروم، گلوتوس مدیوس و پرونئوس لانگوس معنادار بود؛ ولی برای عضله ارکتوراسپاین معنادار نبود. در نتیجه سیستم عصبی مرکزی در زمان خستگی که پیش بینی می کند ریسک آسیب بیشتر است، حساس تر می شود و عضلات را زودتر به خدمت می گیرد تا از مفاصل در شرایط پرخطر محافظت کند. ازاین رو سعی دارد تا راهبرد های حرکتی را برای پیشگیری از آسیب احتمالی زودتر فراخوانی کند.

با توجه به اینکه ناهنجاری های اسکلتی- عضلانی ممکن است عملکرد حس عمقی را دچار اختلال کنند، هدف تحقیق حاضر، مقایسه حس وضعیت مفصل مچ پا در دانشجویان دختر با و بدون پرونیشن و سوپینیشن افزایش یافته بود. بدین منظور 87 آزمودنی در قالب سه گروه 29 نفری شامل گروه های پرونیشن افزایش یافته، سوپینیشن افزایش یافته و گروه پای طبیعی قرار گرفتند. دقت حس وضعیت مفصل مچ پا از طریق اندازه گیری خطای مطلق بازسازی زوایای 10 درجه دورسی فلکشن و 20 درجه پلانتار فلکشن با استفاده از الکتروگونیامتر ارزیابی شد. نتایج آزمون کروسکال والیس نشان داد که از نظر آماری تفاوت معناداری در میانگین خطای مطلق بازسازی زوایای 10 درجه دورسی فلکشن و 20 درجه پلانتار فلکشن مچ پا بین سه گروه تحقیق وجود نداشت (58/0P=، 38/0P=). براساس نتایج تحقیق، از یک طرف، به نظر می رسد ناهنجاری های پرونیشن و سوپینیشن افزایش یافته نقش تعیین کننده ای در دقت عملکرد حس عمقی مفصل مچ پا نداشته باشند و تغییرات حاصله تنها از لحاظ ساختاری و بیومکانیکی باشد. از طرف دیگر، ممکن است درصورتی که تحقیق حاضر در افرادی با شدت بیشتر ناهنجاری صورت گیرد و برای بازسازی زاویه ای مفصل مچ پا از روشی در زنجیره حرکتی بسته (اما بدون درگیر شدن مفاصل مجاور) استفاده شود، نتایج متفاوتی حاصل شود.

هدف از تحقیق حاضر بررسی میزان کارایی هریک از سیستم های حسی بینایی، دهلیزی و حس پیکری در کنترل پاسچر ناشنوایان ورزشکار و غیرورزشکار بود. به این منظور، 30 نفر از نوجوانان 15 تا 20 ساله ناشنوای مادرزادی عمیق و شدید در دو گروه ورزشکار و غیرورزشکار ( 17/1 ± 08/18 سال، 82/6 ± 04/173 سانتی متر، 47/7 ± 41/59 کیلوگرم) به صورت نمونه گیری هدفمند بررسی شدند. برای تفکیک سهم هریک از سیستم های حسی بینایی، دهلیزی و حس پیکری، وضعیت کنترل پاسچر نمونه ها با دستگاه تعادل سنج بایودکس در چهار حالت حسی مختلف اندازه گیری و کارایی هریک از سیستم های حسی به وسیله فرمول ناشنر محاسبه شد. اطلاعات خام به دست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS18 و بهره گیری از آمار توصیفی و آزمون تی مستقل (05/0α≤) تجزیه وتحلیل شد. نتایج نشان داد میزان کارایی همه سیستم های حسی درگیر در کنترل پاسچر گروه ناشنوای ورزشکار به طور معناداری بهتر از ناشنوایان غیرورزشکار است و کاراترین سیستم حسی درگیر در کنترل پاسچر هر دو گروه سیستم حس پیکری است و بعد از آن به ترتیب سیستم های بینایی و دهلیزی قرار داشتند. احتمالاً بهتر بودن وضعیت قدرت اندام تحتانی و نیز کنترل عصبی عضلانی بهتر در ورزشکاران دلیل وضعیت تعادلی بهتر آنان است. اثر منفی ضعف داده های دهلیزی در فرایند خیره شدن نیز می تواند در کاهش کارایی سیستم بینایی در کنترل پاسچر ناشنوایان اثرگذار باشد. از نتایج این تحقیق می توان در طراحی برنامه های توانبخشی ناشنوایان استفاده کرد و نشان می دهد تمرینات عصبی عضلانی که حس پیکری را بهبود بخشند، احتمالاً اثر بیشتری در بهبود وضعیت تعادلی ناشنوایان خواهند داشت، ازاین رو پیشنهاد می شود این گونه تمرینات در برنامه های ورزشی و توانبخشی ناشنوایان بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

تغییر در راستای مناسب سر بر روی بدن و متعاقباً مفاصل گردنی و بازو یکی از عوامل خطرزای گزارش شده در تحقیقات پیشین است. هدف از این تحقیق، بررسی اثر یک برنامه ی 12 هفته ای تمرینات اصلاحی در افراد مبتلا به ناهنجاری سر و شانه به جلو بود. به این منظور، 40 فرد (20 مرد و 20 زن) دارای ناهنجاری های سر به جلوی بزرگ تر از 46 درجه و شانه به جلوی بزرگ تر از 52 درجه با میانگین سنی 67/1±08/21 سال، وزن 70/12±23/63 کیلوگرم و قد 44/10±21/170 سانتی متر به صورت هدفمند انتخاب شدند. این افراد به طور تصادفی به دو گروه 20 نفره ی تجربی و کنترل تقسیم شدند. از روش عکس برداری از نمای نیمرخ برای اندازه گیری هم زمان زوایای سر و شانه به جلو استفاده شد. یافته های تحقیق با استفاده از روش های آمار توصیفی و مقایسه ای (آزمون آماری تی زوجی) تجزیه و تحلیل شد و نتایج حاکی از کاهش معنادار زوایای سر و شانه به جلو در افراد گروه تجربی و اندازه ی اثر بزرگ برنامه ی تمرینات اصلاحی مورد استفاده در تحقیق حاضر بود. در نتیجه، استفاده از این برنامه در افراد مبتلا به ناهنجاری های مذکور توصیه می شود.