علیرضا پویا

مقاله حاضر با اشاره به گسترش فناوری های ارتباطی و افزایش نفوذ رسانه های جمعی در ابعاد گوناگون زندگی، بویژه نقش آنها در شکل گیری و هدایت پدیده های مهم فرهنگی و اجتماعی مانند سبک های جدید زندگی و الگوهای مصرفی، به سازوکارهای تاثیرگذاری رسانه ها بر نگرش ها و رفتارهای مخاطبان پرداخته و با تاکید بر اثرات متقابل فرهنگ و اقتصاد و معرفی الگوی مصرف به عنوان موضوعی دارای وجوه فرهنگی و اقتصادی و همچنین بیان اهمیت و ضرورت اصلاح الگوی مصرف به منزله وظیفه ای دینی و ملی، رویکردهای رسانه را در الگوسازی اقتصادی و فرهنگی و تعدیل رفتارهای اقتصادی بررسی می کند.

نحوه تعامل اسلام با علوم و پدیده‌های جدید، هم برای کشور ما که قانون اساسی خود را مبتنی بر دیانت اسلام نوشته شده است و هم برای تمامی مسلمانان جهان اهمیت زیادی دارد. این مقاله، با اشاره به جامعیت دین مبین اسلام، ضرورت توجه به ارزش‌های تعالی با استفاده از رویکرد دینی، بعد آسمانی تمدن و رهایی از مادیت صرف را مورد تاکید قرار می‌دهد. نگارنده با بررسی دیدگاه قرآن درخصوص کارکردهای رسانه‌و به ویژه بخش خبر، به توضیح و تبیین مفاهیم به کار گرفته شده در قرآن برای بیان خبر و گزارش می‌پردازد. دراین بررسی، ارزش‌های موردنظر قرآن در خبررسانی ذیل عناوین واقع‌گویی، حق‌گویی، سودمندی، آرامش‌بخشی، امیدزایی و بیان مودبانه و نرم‌گویی مورد طرح و بحث قرار می‌گیرند. توجه به مصالح عمومی که موجب محافظت از اعتبار و وجاهت رساله نیز می‌شود، به موازات فرهنگ خبررسانی در قرآن، مورد تاکید نویسنده مقاله است. مذهب از دیرباز در تحولات جوامع انسانی نقشی برجسته داشته‌است. این نقش برخلاف تصور گروهی از اندیشمندان، نه‌تنها در عصر ما تضعیف نشده بلکه حتی آشکارتر و تعیین کننده‌تر نیز شده است؛ چنانکه درسال‌های آخر قرن بیستم، هم منازعات مذهبی بخش عمده‌ای از منازعات بین‌المللی را تشکیل داده است و هم در حوزه نظری، گرایش‌های بسیار قوی و پویایی در نظریه پردازی در باب تاثیرات فرهنگ، تمدن و مذهب بر تحولات جهانی پدید آمده است. در چنین شرایطی، مذهب به طور مستقیم یا غیرمستقیم محتوای بسیاری از رویدادهایی را که از ارزش خبری برخوردارند تشکیل می‌دهد و در نتیجه نحوه تنظیم خبر نیز نه تنها بر برداشت مخاطبان از رویدادی که مخابره می‌شود تاثیر می‌گذارد بلکه درک و فهم آنان را نسبت به«مذهب» کنترل می‌کند. نگارنده در این مقاله کوشیده است ضمن نشان دادن ضعف رسانه‌ها در پوشش موضوعات مذهبی، علل این ناکارآمدی را در دو عنوان علل ساختاری و علل نهادی جمع‌بندی کرده و به بحث بگذارد.

وسایل ارتباط جمعی با کارکردهای متنوعی که در جامعه دارند، همواره در تعامل طبیعی با جامعه و محیط اطراف خود هستند . امروزه رقابت شدیدی برای جذب مخاطب در بین رسانه ها پندیدار شده است . استفاده از روش های تامین رضایت و اقناع مخاطبان و توجه به نیازها و نگرش های آنان ، بسیار ضروری و از جمله لوازم موفقیتی است که هرگاه مورد کم توجهی قرار گیرد فرصت را به رسانه رقیب می سپارد.باید توجه داشت که مخاطب ، انسان با اراده ودارای قدرت تصمیم گیری و انتخابی است که هر آن چه را با نیازها و مصالح جمعی به ویژه رادیو و تلویزیون باید فعالیت ها و اهداف اساسی خود را با توجه به شرایط نیازها و ضرورت های محیط تنظیم کنند و همواره برای رسیدن به هدف و بهره مندی مطلوب مطالعاتی از قبیل نیازسنجی مخاطبان و بررسی واکنش آنان در قبال برنامه های پخش شده را مورد توجه قرار دهند . هم چنین هر چه رسانه هدفمند تر باشد یعنی محتوا و پیامی را در برنامه خود دنبال کند ، بهره گیری از روش های جلب رضایت و اقناع ضرورت بیشتری خواهد داشت.

زنجیره های تامین ، تامین کنندگان را به یک شرکت تولید و شرکت را به مشتریانش ارتباط می دهد . برای اداره صحیح زنجیره تامین لازم است تا نسبت به خدمات عالی به مشتریان هزینه های پایین زمان چرخه کوتاه اطمینان حاصل کنیم . زنجیره های تامین دارای انواع مختلفی هستند که می توان از مهمترین آنها به «ساخت یکپارچه برای ذخیره کردن» ، «پس از تخلیه پر کردن به طور مستمر» ، «ساخت بر مبنای سفارش» و «مونتاژ کانالی» اشاره کرد .

این مطالعه تاًثیر رهبری تبادلی و رهبری تحول آفرین را بر خروجی تولیدی نوآوری در زنجیره عرضه بررسی می کند. بدلیل اینکه سبک رهبری بعنوان یکی از مهمترین عوامل موثر روی نوآوری شرکت شناسائی شده است. به منظور این بررسی ما از شاخصهای رهبری تبادلی استاگدیل(1969) و استاگدیل و کنز(1957) ، شاخصهای پنج بعد رهبری تحول آفرین هاوس(1998) و پودساکف(1990) و شاخصهای خروجی تولیدی نوآوری میلتنبرگ(1995)استفاده کردیم. یک مدل رگرسیون خطی چند متغیره توسعه داده شد و از تحلیل رگرسیون و آزمون همبستگی برای آزمون فرضیه ها استفاده شد. و بررسی در نمونه ای از قطعه سازان اتومبیل در ایران صورت گرفت. نتایج نشان می دهد که ابعاد ارتباط الهامی ، رهبری پشتیبان و تصدیق شخصی از رهبری تحول آفرین تاثیر مثبت معنی داری روی نوآوری بعنوان یکی از خروجی های تولیدی شرکت و زنجیره عرضه دارد، ولی بعد بصیرت و رهبری تبادلی تاثیر معنی داری ندارد و بعد تحریک هوشی تاثیر معنی دار منفی ضعیفی روی خروجی تولیدی نوآوری دارد. این مطالعه اولین کار تجربی صورت گرفته در رابطه با تاثیر سبک رهبری بعنوان یکی از تصمیمات زیر ساختاری بر نوآوری بعنوان یکی از خروجی های سازمانهای تولیدی بالاخص در طول زنجیره عرضه می باشد.

مسأله انتخاب تأمین کنندگان، یکی از موضوعات بسیار مهم در مدیریت زنجیره تأمین است و از آن به عنوان عاملی مؤثر برای بقا در محیط رقابت یاد می شود. این موضوع به نوعی مسئله تصمیم گیری چند معیاره تبدیل شده است که می تواند در عملکرد کل زنجیره تأمین تأثیرگذار باشد. هدف این مقاله، ارائه یک مدل مناسب تصمیم گیری چندمعیاره برای انتخاب بهینه تأمین کننده می باشد. در این تحقیق که در شرکت آب معدنی برف دانه انجام شده است، نخست مهم ترین معیارهای انتخاب تأمین کننده درب های بطری آب معدنی های این شرکت بر اساس مطالعات گذشته و مصاحبه با مدیران شرکت شناسایی شدند. سپس برای جمع آوری نظرهای مدیران از دو پرسشنامه بهره گرفته شده است. در پرسشنامه اول، میزان اهمیت معیارهای شناسایی شده از مدیران شرکت نظرسنجی شد. با توجه به نظرهای مدیران شرکت، بر اساس تحلیل سلسله مراتبی دلفی فازی، وزن های نسبی هر یک از معیارها مورد محاسبه قرار گرفت. در پرسشنامه دوم، سه تأمین کننده شرکت بر اساس معیارهای تعیین شده امتیازدهی شدند. در نهایت با تشکیل جدول تصمیم حاصل از نتایج دو پرسشنامه، تأمین کنندگان با استفاده از روش ویکور رتبه بندی شدند.

"اطلاع‌رسانی و انتشار سریع اخبار و نیز کاهش یا حذف فاصلة زمانی و مکانی خبر یا رویداد یکی از مهم‌ترین ابعاد و کارکردهای وسایل ارتباطی جدید است. در این نوشتار ابتدا دیدگاه‌های نظری در خصوص اهداف و کارکردهای خبر به ویژه ارزش‌های خبری و دروازه‌بانی خبر (چونان دو مقولة مهم در گسترة خبر و خبررسانی) مورد بررسی قرار گرفته و سپس سعی شده است تا با توجه به اهمیت دستیابی به دیدگاه‌های روشن و با ثبات در حوزة خبر، بر مبنای تعالیم و ارزش‌های اسلامی، منبع بی‌نظیر قرآن کریم، برای کشف زیرساخت‌های راهبردی و کاربردی حوزة خبر مورد مطالعه قرار گیرد. یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهد که می‌توان شاخص‌ها و معیارهایی برای «محتوای خبر» و «نحوة ارائه خبر» از دیدگاه قرآن ارائه کرد. از این منظر مفید بودن، اهمیت دادن به مخاطب، رعایت عفت و حیا و اجتناب از پخش اخبار فسادآور، مقابله با تحریف و عملیات روانی و افشای اخبار دروغ موارد مهمی هستند که در بخش «محتوا و ارزش‌های خبری» مورد تأکید قرار گرفته‌اند.بر مبنای تعالیم قرآن، مستند بودن، استفاده از الفاظ محترمانه و رعایت اخلاق و ادب، واقع‌نمایی و حفظ امانت در پخش، حق‌گویی، تصویری بودن، فصاحت و شفافیت، ضرورت طبقه‌بندی، منع تجسس و پخش اخبار خصوصی، حذف زوائد، برجسته‌سازی و صداقت و امانت از جمله شاخص‌هایی هستند که باید در «نحوة ارائه» اخبار مورد توجه قرار گیرند. "

اکثر کسب و کارهای کوچک، شرکت های کوچک خانوادگی هستند که معمولاً از مهارت های بازاریابی بی بهره بوده و فاقد قابلیت های زیرساختی برای عملیاتی کردن فعالیت های به روز سیستم های توزیعی بازاریابی می باشند. آنها بیشتر درگیر فعالیت های روزانه، خرید و فروش اعتباری و وصول مطالبات هستند و زمان اندکی را صرف توسعه ی مهارت های بازاریابی و شبکه های حمل و نقل می کنند. از این رو، این پژوهش به دنبال شناسایی عوامل مهارت های بازاریابی و حمل و نقلی است که با عملکرد شرکت های کوچک و بزرگ مرتبط می باشد. بر این اساس، پرسشنامه ای در میان 173 شرکت که در شهرک های صنعتی شهر مشهد مشغول به فعالیت بودند، توزیع گردید. گفتنی است، روایی صوری و محتوایی پرسش نامه از طریق بررسی نظرات متخصصان مربوطه تأیید گردید و روایی سازه نیز از طریق تحلیل عاملی تأییدی بررسی گردید و همچنین، پایایی آن توسط آلفای کرونباخ محاسبه شد. تحلیل رگرسیون چندگانه در این مطالعه نشان داد که عوامل خدمات تأمین کننده و خدمات خریدار به شرکت، عملکرد شرکت های کوچک و عوامل خدمات تأمین کننده و خریدار و خدمات شرکت به خریدار، عملکرد شرکت های بزرگ را توضیح می دهند. تحلیل تشخیصی نیز نشان داد که خدمات شرکت به خریدار بیشترین نقش را تمییز عملکرد شرکت های کوچک و بزرگ ایفا می کند.

مطالعات استراتژی تولید بر روی محتوا وفرایند استراتژی تولید متمرکز است و کمتر توجهی به بررسی تاکسنومیکی در این حوزه شده است. مطالعه تاکسنومی استراتژی تولید نه تنها توصیف مناسبی از گروههای استراتژیک سازمان در اختیار قرار می­دهد بلکه زمینه لازم را برای مطالعات تخصصی­تری چون بررسی عملکرد، شکل مناسب تصمیمات تولیدی در هر گروه و نظریه­پردازی در آن را فراهم می­آورد. تحقیقات تاکسنومیک به تعداد محدود در نقاط مختلف جهان انجام شده است و از طرفی تغییر منطقه و زمان بعنوان عوامل موثر بر خوشه­های استراتژیک شناخته شده­اند. در این تحقیق، مطالعه تاکسنومیک استراتژیهای تولید در ایران انجام شده است. از تحلیل خوشه­ای K-mean برای تحلیل داده­ها استفاده گردید و چهار خوشه استراتژیک شناسائی گردید. یافته­ها نشاندهنده تفاوت این خوشه­ها نسبت به مطالعات دیگر می باشد. دلالت­ها برای هر خوشه آورده شد و در نهایت محدودیت­ها و پیشنهادات جهت تحقیقات آتی ارائه گردید.

مقوله آرامش‎بخشی به عنوان یکی از کارکردهای فرعی اما بسیار مهم رسانه از چندی پیش به عنوان یک سیاست کلی در دستور کار بخش‎های گوناگون سازمان صدا و سیما قرار گرفت و از همان زمان نیز انجام پژوهشی جامع در باب مفهوم، شاخص‎ها، ساز و کارها و روش‎های آرامش‎بخشی در برنامه‎های این رسانه ملی ضروری تلقی گردید. مقالة پیش رو، گزارش پژوهشی است که به منظور شناخت مؤلفه‎های آرامش‎بخشی در برنامه‎های صدا و سیما انجام گرفته است. در مرحله اول این پژوهش مؤلفه‎های آرامش‎بخشی با مطالعه مبانی نظری و ادبیات تحقیق و با تأکید بر سه رویکرد دینی، ارتباطی و روان‎شناسی اجتماعی، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. در مرحله دوم، به منظور بررسی نقش صدا و سیما در ایجاد آرامش در بینندگان، 842 نفر از زنان و مردان 18 سال به بالای شهر تهران با روش نمونه‎گیری تصادفی خوشه‎ای چند مرحله‎ای انتخاب شدند. پرسشنامه محقق ساختة «نقش صدا و سیما در آرامش‎بخشی مخاطبان» در شهریور ماه 1379 به صورت انفرادی توسط پرسشگران آموزش دیده روی پاسخگویان اجرا شد که پس از جمع‎آوری داده‎ها و تجزیه و تحلیل آنها با نرم‎افزار رایانه‎ای SPSS به نتایج بسیار جالبی دست یافت. در مرحله سوم و پایانی پژوهش نیز با توجه به دستاوردهای مطالعات و تحقیقات مراحل اول و دوم، راهکارها و پیشنهادهایی برای افزایش آرامش‎بخشی در برنامه‎های صدا و سیما ارائه گردید.

موفقیت محصولات جدید به عنوان برترین عامل برای موفقیت شرکت ها و حتی بقای آنها محسوب می شود. با این حال بررسی های متعدد نشان می دهد که نرخ شکست توسعه محصول جدید به عنوان یک معضل اساسی در بسیاری از شرکت ها مطرح بوده است. شرکت های بسیاری سعی دارند تا قبل از توسعه محصول جدید، اقدام به پیش بینی موفقیت توسعه محصول جدید نمایند. بر همین اساس نیز هدف این تحقیق پیش بینی موفقیت توسعه محصول جدید با استفاده از ترکیب روش های تحلیل عاملی و شبکه عصبی مصنوعی در صنایع غذایی و آشامیدنی می باشد. این تحقیق براساس هدف کاربردی و براساس روش انجام کار توصیفی بوده است. جامعه آماری این تحقیق، شرکت های تولید کننده مواد غذایی و آشامیدنی استان آذربایجان شرقی در سال 1394 بوده است. به منظور جمع آوری داده ها در این تحقیق از دو پرسشنامه استفاده شده است که بعد از اطمینان از روایی و پایایی آن در بین جامعه آماری توزیع گردیده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها در این تحقیق از روش های تحلیل عاملی و شبکه عصبی مصنوعی استفاده شده است. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها نشان دهنده وجود شش سازه اصلی مفهوم سازی محصول جدید، گرایش به بازار، گرایش به طراحی، گرایش به عوامل فنی و تکنولوژی، استفاده از منابع و مدیریت توسعه محصول جدید به عنوان عوامل موثر در موفقیت توسعه محصول جدید بوده است. همچنین پیش بینی موفقیت توسعه محصول جدید با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی نشان می دهد که شبکه طراحی شده در 81 درصد موارد قادر به پیش بینی صحیح موفقیت توسعه محصول جدید بوده است.

هر چند آثار و تبعات مثبت احتمالی مترتب بر پخش مستقیم برنامه‎های تلویزیونی از طریق ماهواره در ادبیات رسانه‎ای فراوان به چشم می‎خورد، اما بدون تردید، این امر در همه جوامع به ویژه در میان ملت‎هایی که به دلیل برخورداری از اصالت فرهنگی، دغدغه دور شدن از فرهنگ بومی و تن سپردن به فرهنگ‎های بیگانه را دارند، موجب نگرانی‎های عمیقی شده است. بخشی از این نگرانی‎ها و دغدغه‎ها در قالب آثار نویسندگانی نمود یافته است که آنها را اعضای مدرسه فرانکفورت یا «مکتب انتقادی» می‎شناسیم. عمدة مطالعات این نویسندگان در این زمینه، حول محور رابطه میان صنایع فرهنگی از جمله خوراک فرهنگی تهیه شده توسط رسانه‎ها و اهداف و سیاست‎های صاحبان سرمایه و قدرت در عصر حاضر است. نگارنده در این مقاله ضمن ارائه تعریفی از صنایع فرهنگی به بررسی اثرات تولید انبوه محصولات فرهنگی تحت تأثیر عوامل سودجویانه صاحبان سرمایه بر فرهنگ ملت‎ها پرداخته و پس از مرور آرا و اندیشه‎های نظریه‎پردازان مکتب انتقادی، برخی از مبانی اسلامی را که راهبردهای عملی و کارآمدی جهت مقابله با این پدیده نوظهور در اختیار می‎گذارد مورد بحث قرار داده است. وی در پایان با اشاره به نقش تعیین‎کننده اهداف و نیازهای انسان بر چگونگی استفاده از این رسانه جدید، بر لزوم تقویت نیازهای برتر و متعالی مخاطبان از یک سو و ارتقای کیفیت و جاذبه تولیدات رسانه‎ای در عین توجه به ارزش‎های فرهنگی از سوی دیگر، تأکید ورزیده است.

بررسی رفتار مصرف کننده در هنگام خرید از فروشگاه های زنجیره ای نشان داده است که بخش قابل توجهی از حجم خرید مشتریان بصورت آنی و برنامه ریزی نشده می باشد از این جهت این پژوهش به دنبال آن است که ویژگی ها و رفتار مصرف کننده و تاثیر آن بر خرید آنی در فروشگاه های زنجیره ای شهر مشهد از منظر بازاریابی اخلاقی را مورد بر ر سی قر ا ر دهد. تحقیق حا ضر ا ز لحا ظ ر و ش ، تحقیقی پیما یشی و ا ز لحا ظ هد ف ، تحقیقی کا ر بر د ی -تو سعه ا ی ا ست . جامعه آماری این تحقیق مشتریان فروشگاه های زنجیره ای شهر مشهد می باشند. روش نمونه گیری بر اساس نمونه گیری خوشه ای بوده است. برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از پرسشنامه استاندارد و برای تحلیل داده ها از روش حداقل مربعات جزئی و نرم افزار Smart PLS استفاده شده است. بر اساس این تجزیه و تحلیل عوامل موثر شامل ویژگی های فردی، ویژگی های موقعیتی، ویژگی های انگیزشی و ویژگی های محصول شناسایی شده و نتایج حاصله نشان دهنده تاثیر همه عوامل فوق بر رفتار خرید آنی مشتریان از فروشگاه های زنجیره ای شهر مشهد مبتنی بر ویژگی ها و رفتار مصرف کننده می باشند که در این میان ویژگی ها و عوامل فردی و موقعیتی بیشترین تاثیر را بر رفتار خرید آنی مشتریان از فروشگاه های زنجیره ای دارند.

محیط رقابتی امروزی علاقه زیادی را نسبت به مباحث قابلیت های پویای سازمانی و انعطاف پذیری تولید ایجاد کرده است، اما با وجود شناخت منافع بالقوه این دو مفهوم، فعالان اجرایی و محققین درک درستی از ارتباطات بین آنها ندارند. لذا هدف این مقاله درک این مفاهیم پیچیده و نحوه تاثیرگذاری مولفه های آنها بر هم می باشد. در این پژوهش در ابتدا به منظور شناخت کامل مولفه های قابلیت های پویای سازمانی و انعطاف پذیری تولید با بررسی مطالعات گذشته، از روش تحلیل محتوای متنی استفاده شد و در ادامه به منظور غنای این روش نظر خبرگان نیز لحاظ شد، که در نهایت 6 قابلیت پویای سازمانی و  14 بعد انعطاف پذیری تولید از مطالعات گذشته استخراج گردید. سپس با استفاده از روش DEMATEL فازی و بر اساس نظر خبرگان تأثیر گذاری این مؤلفه ها بر یکدیگر مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحلیل نشان می دهد تاثیرگذارترین قابلیت های پویای سازمانی به ترتیب عبارتنداز: خلق و یکپارچه سازی دانش، پیکربندی مجدد و شناخت فرصت ها و مدیریت تهدیدها و از بین ابعاد انعطاف پذیری تولید تاثیرپذیر ترین ابعاد به ترتیب، محصول جدید، عملیات و تولید می باشد. همچنین نتایج تحلیل گویای تأثیر گذاری بسیار بالای قابلیت های پویای سازمانی بر ابعاد انعطاف پذیری تولید می باشد.