زاهد بیگدلی

این پژوهش به بررسی میزان سواد اطلاعاتی کتابداران کتابخانه های عمومی استان خوزستان به منظور شناسایی نقاط قوت و ضعف احتمالی آنان می پردازد. جامعه ی آماری این پژوهش تمامی کتابداران کتابخانه های عمومی استان خوزستان می باشند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه ای محقق ساخته، مشتمل بر 44 سؤال استفاده شده است. روش پژوهش پیمایشی و برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و آمار توصیفی استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان داد که اکثریت افراد جامعه ی آماری را زنان، در گروه سنی زیر 35 سال و با مدرک تحصیلی کاردانی تشکیل می دهند. بررسی کلی یافته های پژوهش نشان می دهد که مهارت کتابداران کتابخانه های عمومی استان خوزستان در درک صحیح نیاز اطلاعاتی شان در سطحی مطلوب، راهبردهای جستجوی اطلاعات به صورت چاپی در سطحی متوسط، راهبردهای جستجوی اطلاعات به صورت الکترونیکی در سطحی نامطلوب، استفاده از پایگاه های اطلاعاتی پیوسته و ناپیوسته در سطحی نامطلوب، استفاده از امکانات و ویژگی های موتورهای کاوش، گروه های بحث و خبری در اینترنت در سطحی نامطلوب، استناددهی به منابع اطلاعاتی چاپی و الکترونیکی در سطحی نامطلوب، طراحی و انتخاب مناسب ترین و مؤثرین روش دستیابی به اطلاعات در سطحی نامطلوب، توانایی ترکیب اطلاعات جدید با دانسته های قبلی و تولید دانش جدید در سطحی مطلوب، ارزیابی نتیجه ی فرایند جستجو در رابطه با رفع نیاز اطلاعاتی شان در سطحی مطلوب، استفاده ی خلاق و مناسب از فناوری در جهت تولید محصولات و عمل کردهای نوین در سطحی متوسط، میزان پایبندی به مسئله ی حق مؤلف ومحدودیت های قانونی واجتماعی استفاده از اطلاعات در سطحی مطلوب، سازماندهی، خلاصه برداری و چکیده نویسی از منابع و مدارک اطلاعاتی در سطحی متوسط، تعیین و تشخیص نکات اصلی موجود در اطلاعات در سطحی متوسط و تعیین میزان مشورت با دیگر کتابداران و متخصصان موضوعی در بازیابی اطلاعات در سطحی نامطلوب قرار دارد. هم چنین یافته های پژوهش نشان می دهند که سواد اطلاعاتی کتابداران کتابخانه های عمومی استان خوزستان در وضعیت مناسب و مطلوبی نمی باشد. در پایان به منظور بهبود وضعیت موجود پیش نهاد هایی ارائه شده است.

مفهوم مکان از دیر باز مورد توجه حوزه­های علمی گوناگونی از جمله جامعه­شناسی، مردم­شناسی و جغرافیای انسانی قرار گرفته است. بررسیهای مربوط به مکان با تمایز قایل شدن میان مکان و فضا، آغاز می­گردد. صاحب نظران حوزه­های جامعه شناسی و جغرافیای انسانی بر این باورند که فضا از جهان مادی و ساختة بشر و نیز جهان طبیعی تشکیل یافته است و زمانی که از طریق افراد، گروه­ها یا فرایندهای فرهنگی به آن معنا بخشیده شود، به مکان تبدیل می­گردد. با وجود این، این صاحب نظران الگوهای متعددی برای مکان ارائه داده­اند. از سوی دیگر، مفهوم مکان در حوزة کتابداری و اطلاع­رسانی نیز مورد توجه قرار گرفته است. در این بررسیها علاوه بر رضایت کاربران از کتابخانه، بر کتابخانه به عنوان مکانی با ابعاد فیزیکی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی تأکید شده است. در این نوشته الگوهای ارائه شده برای مکان از حوزه­های گوناگون مرور گردیده و خلاصه و جمع بندی از تمامی پژوهشهای صورت گرفته در ارتباط با مفهوم مکان در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی ارائه شده است

بحث پیرامون گردش اطلاعات در جوامع مختلف و قدرتهای پنهان و آشکار کنترل کننده آن، یکی از مباحث ژئوپلیتیک اطلاعات یا سیاست جغرافیایی اطلاعات است. پژوهش حاضر که توصیفی - مقطعی است، تلاش کرده با استفاده از دو روش تحلیل محتوا و تحلیل استنادی به بررسی کمی و مقایسه تطبیقی مولفه های اصلی مورد بحث در اطلاعات سیاسی دو روزنامه کشوری «آفتاب یزد» و «کیهان» در تیر ماه 1385 بپردازد و به سوالاتی از قبیل: موضوعات محوری مورد بحث در این دو روزنامه کدامند؟ اطلاعات سیاسی بیشتر حول چه افراد و چه کشورهایی دور می زند؟ وضعیت استناد به منابع خبری در این دو روزنامه چگونه است؟ به کدام منابع خبری داخلی و خارجی بیشتر استناد شده است؟ آیا اطلاعات سیاسی مندرج در روزهای مختلف از نظر کمیت تفاوتی با هم دارند؟ آیا اطلاعات سیاسی مندرج در دو روزنامه مورد بررسی با یکدیگر تفاوت دارند؟ پاسخ دهد. یافته ها نشان داد که دو روزنامه کیهان و آفتاب یزد از نظر نوع پوشش خبری، دامنه و موضوع، منابع مورد استناد، توجه به اشخاص خبرساز، کمیت اطلاعات سیاسی و توزیع آن در روزهای هفته با یکدیگر متفاوت هستند. آفتاب یزد بیشتر به طرح مسایل و مشکلات داخلی کشور و نقد عملکرد دولت توجه دارد، در حالی که کیهان بیشتر به طرح سیاست خارجی ایران و دیگر کشورها پرداخته است. از نظر اطلاعات ارایه شده در مورد کشورها هر دو روزنامه به کشورهایی یکسان البته با ترتیبهای متفاوت پرداخته اند. به نظر می آید دلیل تفاوتهای مشاهده شده در اخبار و اطلاعات سیاسی دو روزنامه کیهان و آفتاب یزد ناشی از وابستگی جناحی متضاد این دو روزنامه و به تبع آن نگرشها و گرایشهای سیاسی مختلف آنها و تاثیر آن بر گزینش و نشر اخبار سیاسی باشد. کلید واژه: ژئوپلیتیک اطلاعات، روزنامه کیهان، روزنامه آفتاب یزد، اطلاعات سیاسی، تحلیل محتوا، تحلیل استنادی

انتشار فزایندة مجلات علمی تخصصی، شناسایی و بازیابی سریع و یکجای مقالات را برای محققین با مشکل مواجه ساخته و از طرف دیگر با افزایش هزینة اشتراک نشریات، امکان اشتراک فردی را از بسیاری از محققین یا حتی کتابخانه‌‌های کوچک گرفته است. پژوهش حاضر به منظور بررسی میزان اهمیت ایجاد پایگاه متن کامل مقالات فارسی در کتابخانة دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز از دیدگاه دانشجویان مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشکدة مذکور صورت گرفته است. یافته‌‌های تحقیق نشان داد که میانگین سودمندی پایگاه‌های متن کامل مقالات از دیدگاه دانشجویان با توجه به تجربة آن‌‌ها در مورد پایگاه‌های اطلاعاتی، «زیاد» اعلام شده است و در حدود 61 درصد از پاسخ‌دهندگان موافقت خود را با دیجیتالی شدن مقالات، «زیاد» و «خیلی زیاد» اعلام نموده‌اند. در نهایت با توجه به مزایای پایگاه‌های متن کامل مقالات، میزان موافقت پاسخ‌دهندگان با ایجاد چنین پایگاهی «زیاد» اعلام شده است.

"هدف از این پژوهش، بررسی میزان تاثیر آموزش کتابداری بر شناخت و توانایی دانشجویان تحصیلات تکمیلی شاغل به تحصیل در دانشگاه شهید چمران اهواز در سال تحصیلی 1384-1383 در به کارگیری منابع کتابخانه است. آزمودنی های این پژوهش از میان دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشته های غیر کتابداری دانشگاه و به روش تصادفی گزیده شدند. یک گروه از آزمودنی ها با کمک دفترچه راهنما و گروه دیگر در دوره آموزشی آموزش داده شدند. سپس هر دو گروه با گروه گواه مقایسه شدند تا میزان اثربخشی آموزش بر آنها با یکدیگر سنجیده شود. نتایج نشان دهنده موثر بودن آموزش ها بود و از میان دو روش آموزش، در 12 مورد، روش آموزش در دوره آموزشی برتری معناداری به روش آموزش با دفترچه راهنما داشته است. در موارد دیگر، با تفاوت آماری معنادار نبود یا تفاوتی دیده نشد. از میان 34 نکته آموزش داده شده، تفاوت پس آزمون ها با پیش آزمون ها در روش دوره آموزشی در 18 مفهوم و در روش دفترچه راهنما در 15 مفهوم معنادار بود "

تحقیق حاضر بر آن است که مشخص کند اعضای هیات علمی و دانشجویان کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی در دانشگاه های دولتی ایران ، از چه مجراها و منابعی برای رفع نیازهای اطلاعاتی خود استفاده می کنند . با استفاده از آزمون Anova و رتبه بندی Duncan روش « مطالعه انفرادی » با میانگین 74/2 در رتبه اول بوده و به عنوان متداول ترین روش کسب اطلاعات میان گروه های مورد مطالعه مشخص گردید . ...

هدف تحقیق حاضر آن است که مشخص کند اعضای هیئت علمی و دانشجویان کارشناسی ارشد رشته مدیریت بازرگانی در دانشگاه های دولتی ایران، از چه مجاری و منابعی برای رفع نیازهای اطلاعاتی خود استفاده می‌کنند. با استفاده از آزمون تحلیل واریانس و رتبه‌بندی دانکن، روش «مطالعه انفرادی» (با میانگین 74/2) در رتبه اول بود و به عنوان متداول‌ترین روش کسب اطلاعات در میان گروه‌های مورد مطالعه مشخص شد و منابع کتابی (با میانگین 71/2) و اینترنتی (با میانگین 37/2) به ترتیب به عنوان بیشترین منابع اطلاعاتی چاپی و الکترونیکی مورد استفاده گروه‌های مورد مطالعه معرفی شدند. نبود شرایط کافی برای شرکت اساتید و دانشجویان در سمینارهای داخلی و خارجی، متمرکز بودن اکثر سازمان‌ها و نهادهای بازرگانی در شهر تهران، مجهز نبودن اکثر دانشگاه‌های مورد مطالعه به آخرین دستاوردها و فناوری‌های الکترونیکی و نبود مرکزی در نقش آموزشگر بازیابی اطلاعات برای جامعه مورد پژوهش، عمده‌ترین مشکلات جامعه مورد مطالعه در دستیابی به منابع اطلاعاتی عنوان شده‌اند.

در این تحقیق عوامل دخیل در انتخاب رشتة تحصیلی توسط دانشجویان رشته های کتابداری و روانشناسی بالینی ورودی 77 دانشگاه شهید چمران اهواز و نیز عوامل مؤثر در تغییر نگرش دانشجویان در طول دورة تحصیل نسبت به رشتة خویش شناسایی شده است.نتایج نشان میدهد که اکثریت دانشجویان کتابداری، رشتة تحصیلی خود را بدون شناخت درست و علاقة واقعی انتخاب کرده اند و در مقایسه با دانشجویان روانشناسی، از انگیزه و رضایت کمتری برخوردارند. با اینکه دانشجویان کتابداری نسبت به استخدام و آینده شغلی خویش امیدوارتر هستند، درصد قابل توجهی از آنان بیتفاوت به تحصیل خود ادامه میدهند. همچنین دانشجویان کتابداری از محتوا و سرفصل بسیاری از دروس خود ناراضی هستند و آن ها را غیر روزآمد و نامناسب میدانند، درحالی که این موضوع دربارة دانشجویان روانشناسی صدق نمیکند.یافته ها نشان میدهد که نگرش دانشجویان کتابداری در طول دورة تحصیل نسبت به رشتة خود در 8 موضوع از 10 موضوع مورد مطالعه، مثبت تر شده است. در مقایسة نگرش دانشجویان دو گروه معلوم شد که نگرش دانشجویان کتابداری نسبت به رشتة تحصیلی خود با نگرش دانشجویان روانشناسی نسبت به رشتة تحصیلی خود، هم در ابتدا و هم در انتهای دوره تفاوت معنا داری دارد و دانشجویان روانشناسی از نگرش مثبت تری برخوردارند.