ویدا رضوی نعمت اللهی

زمینه و هدف: ا ضطراب اجتماعی یکی از ناتوان کننده ترین اختلالات اضطرابی است که در زندگی شخصی، تعاملات اجتماعی، زندگی حرفه ای، و سایر ابعاد زندگی فرد، سازش نایافتگی ایجاد می کند. در این ارتباط پژوهش حاضر با هد ف بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افزایش شفقت به خود، تحمل پریشانی، و تنظیم هیجان در دانش آموزان با اختلال اضطراب اجتماعی انجام شده است. روش: در این پژوهش از روش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه استفاده شد. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان دختر متوسطه مبتلابه اختلال اضطراب اجتماعی شهر تهران در زمستان 1395 بودند که از بین آنها تعداد 60 نفر انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه 30 نفرِ آزمایش و گواه جایدهی شدند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل چهار پرسشنامه استاندارد اضطراب اجتماعی (کانور و همکاران، 2000)، شفقت به خود (نوربالا، 1392)، تحمل پریشانی (سیمون و همکاران، 2005)، و تنظیم هیجان (گارنفکس و همکاران، 2001) بوده است . برنامه درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش در 8 جلسه برای گروه آزمایش انجام شد. در پایان داده های به دست آمده با آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیره و چندمتغیره تحلیل شدند. یافته ها: نتایج تحلیل داده ها نشان داد که درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش در کاهش اضطراب اجتماعی و افزایش شفقت به خود، افزایش تحمل پریشانی، و تنظیم هیجان دانش آموزان تأثیر داشته است. همچنین نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که میزان تأثیر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش اضطراب اجتماعی (288/817 F= ، 0/535= η ، 0/05 p< )، افزایش شفقت به خود کلی (149/196 F= ، 0/62= η ، 0/05>p ) ، تحمل پریشانی کلی (352/88 = F ، 0/56= η ، 0/05>p ) ، و تنظیم هیجان (185/842 F= ، 0/57= η ، 0/05>p ) معنادار بوده است. نتیجه گیری: بر اساس یافته های حاصل از این پژوهش می توان گفت در درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد به دانش آموزان آموخته می شود که به جای اجتناب فکری و عملی از افکار و موقعیت هایی که در در جمع با آنها روبرو می شوند با افزایش پذیرش روانی و ذهنی نسبت به تجارب درونی، با اضطراب اجتماعی مقابله کنند. همچنین رویارویی فعال و مؤثر با افکار و احساسات، تغییر نگاه نسبت به خود، و بازنگری در ارزش ها و اهداف زندگی را می توان از عوامل اصلی مؤثر در روش درمان پذیرش و تعهد دانست.

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش پایگاه هویت تحصیلی و جهت گیری هدف در پیش بینی راهبردهای فراشناختی یادگیری خودتنظیمی بود. بدین منظور 155 نفر از دانشجویان سال اول مقطع کارشناسی دانشگاه های دولتی شهر بیرجند در سال تحصیلی 95-1394 به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی چندمرحله ای؛ انتخاب شدند. مشارکت کنندگان پرسش نامه هویت تحصیلی واس و ایساکسون (2008)؛ مقیاس جهت گیری هدف میدگلی (1998) و پرسش نامه راهبردهای انگیزشی برای یادگیری پنتریچ و دی گروت (1990) را تکمیل نمودند. روایی صوری پرسش نامه ها با استفاده از نظر متخصصان تائید گردید و ضریب آلفای کرونباخ برای هویت تحصیلی (0/80)، جهت گیری هدف (0/93) و راهبردهای انگیزشی برای یادگیری (0/86) به دست آمد. تحلیل نتایج با استفاده از آزمونهای آماری همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی و با استفاده از نرم افزار spss صورت گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که رابطه مثبت معناداری بین متغیرهای پایگاه هویت تحصیلی و جهت گیری هدف (32%) با متغیر ملاک راهبردهای فراشناختی یادگیری خودتنظیمی وجود دارد و مقدار بتا (0/526) برای متغیر پیش بین جهت گیری هدف نشان داد که ضمن تأثیر متغیر هویت تحصیلی بر یادگیری خودتنظیمی، متغیر جهت گیری هدف می تواند پیش بینی کننده ی قوی تری برای راهبردهای فراشناختی یادگیری خودتنظیمی باشد. در بررسی خرده متغیرها نیز نتایج نشان داد که در کنار مؤلفه هویت تحصیلی موفق (38%) به عنوان پیش بین قوی راهبردهای فراشناختی یادگیری خودتنظیمی؛ جهت گیری هدف تسلط یاب (8%) نیز می تواند گرایش به استفاده از این راهبردها را تبیین نماید.

در تحقیق حاضر به بررسی اثر توجه تقسیم شده و هیجان ترس بر احتمال پدیدآیی جافظه کاذب در میان افراد مبتلا به اختلالات خلقی (افسردگی) مراجعهکننده به مراکز مشاوره شهر کرمان پرداخته شد. مشارکت کنندگان بر اساس آزمون بک و خط برش 25 انتخاب گردیده و تحت دو آزمایش توجه تقسیم شده و هیجان قرار گرفتند. در آزمایش اول 240 مشارکت کننده تحت شرایط توجه تقسیم شده (توجه مترکز) و هیجان ترس و (عدم هیجان ترس) فهرست هایی از کلمات متداعی (از نظر معنایی) را دریافت کرده و پس از گذشت یک ساعت از آنان خواسته شد تا آن کلمات را بازخوانی و بازشناسی کنند. در آزمایش دوم نیز 240 مشارکت کننده تحت شرایط توجه تقسیم شده (توجه متمرکز) و هیجان ترس گذشت یک ساعت تصاویر را بازخوانی و بازشناسی نمودند. نتایج حاکی از آن بود که در هر دو آزمایش، شرایط توجه تقسیم شده و هیجان ترس به افزایش میزان بازخوانی و بازشناسی کاذب کلمات و تصاویر منجر میگردند. همچنین یافته ها نشان داد که مشارکتکنندگان به میزان قابل ملاحظه ای کلمات و تصاویر کاذب را به یاد میآورند نتایج بر حسب نظریات مطروحه در حافظه کاذب مورد بحث قرار گرفت.