صفورا برومند

صفورا برومند

مدرک تحصیلی: دکتری رشته تاریخ (گرایش ایران اسلامی ،دانشگاه الزهرا (س)
رتبه علمی: استادیار،گروه پژوهشی تاریخ اجتماعی و اقتصادی ایران، پژوهشکده تاریخ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
پست الکترونیکی: s.borumand@ihcs.ac.ir
لینک رزومه

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۴ مورد.
۱.

گفتمان امور خیریه در اصفهان (۱۳۲۶-۱۳۲۴ق.): انجمن تبلیغی کلیسا (CMS) و واکنش کنشگران اجتماعی

نویسنده:
تعداد بازدید : 166 تعداد دانلود : 130
فعالیت «انجمن تبلیغی کلیسا» ابتدا در جلفا (۱۲۹۲ق./۱۸۷۵م.) و سپس در اصفهان (۱۳۲۲ق./۱۹۰۴م.) آغاز شد. فعالیت این انجمن که در قالب امور خیریه و با ایجاد مراکز آموزشی و پزشکی روزآمد و مجهز همراه بود، در سپهر زمانی مشروطیت، زمینه واکنش کنشگران اجتماعی در اصفهان را فراهم کرد. این امر به شکل گیری کنش اجتماعی گروهی از روحانیون و کنشگران اصفهان در قالب سازماندهی امور خیریه و تأسیس نهادهای مرتبط منجر شد. مسئله اصلی این مقاله، چیستی و چرایی گفتمان امور خیریه انجمن تبلیغی کلیسا در اصفهان و چگونگی و نتیجه گفتمان کنشگران این شهر درخصوص فعالیت این انجمن است. این پژوهش تاریخی بر تحلیل مستندات منابع دست اول استوار است. برای واکاوی مسئله پژوهش، نشانه های گفتمان «امور خیریه» انجمن تبلیغی کلیسا، منطبق بر چارچوب «نظام های گفتمان» نورمن فرکلاف، شناسایی و بررسی شده اند. فرآیند واکنش کنشگران اجتماعی درخصوص فعالیت این انجمن، نیز مبتنی بر رویکرد روانشناختی هانس هربرت تاخ تحلیل شده است. مستندات پژوهش، براساس منابع دست اول شامل گزارش ها، نشریات و اسناد، اطلاعات منسجمی از کنش اجتماعی انجمن تبلیغی کلیسا در قالب امور خیریه و واکنش سازمان یافته کنشگران اصفهان نسبت به فعالیت های تبلیغی این انجمن را به دست می دهد. تحلیل یافته ها، از تأثیر رفتار و کنش ارتباطی در «نظام های گفتمان» امور خیریه انجمن تبلیغی کلیسا حکایت می کند. روند واکنش کنشگران اجتماعی اصفهان نیز با مؤلفه های «نظام های گفتمان» فرکلاوف و نظریه تاخ درخصوص فرآیند شکل گیری «جنبش اجتماعی» همسو است.
۲.

The Issue of Self and Other: The Identity Challenge of Victorian Women (Case Study: CMS Women’s Interaction with Women of Qajar Era)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
تعداد بازدید : 83 تعداد دانلود : 685
At the beginning of the Victorian Era (1837-1901), although British women’s activities were limited to housekeeping, their restriction in social activities and job choices, the increase in their population, were among the issues that led to the formation of new perspectives on women and their possibility of working outside the home. Meanwhile with the expansion of missionary activity in British colonies, Victorian women gained the opportunity to participate in missionary works beyond their homes. A significant number of them were attached with the Church Missionary Society (CMS) and came to Iran. They faced two challenges for proving their ability in creating a “new self and identity” versus “others”: 1) in Victorian society as a social identity equal to men, 2) in Qajar society for introducing “themselves” as a preacher of “new social identity” to Iranian women. Focusing on the conceptual framework related to the issue of “self, other and identity”, reviewing the surviving reports and documents, this article examines the causes and manner of the process that led to the formation of the “new identity” of these missionary women and their demarcation between “themselves” and the “other”, i.e. , patriarchal structure of the Victorian society and the CMS. It also reviews the feedback from their interactions with Iranian women as “other” in shaping their “new self and identity”. The achievements of this article show that the liberal and feminist actions of missionary women in creating a “new self and identity” in their homeland led to an open competition with missionary men in patriarchal structure of the CMS. Furthermore, following the interaction of the CMS women with different strata of Qajar women, their “missionary identity” faded and “their humanitarian self and identity” aspects replaced.
۳.

حاکمیت وُلات عباسی در تبرستان براساس گاهنگاری سکه ها و منابع مکتوب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سکه های عرب- ساسانی سکه های عرب- تبرستانی ولات عباسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 341 تعداد دانلود : 78
تبرستان پس از حدود یک و نیم سده مقاومت در برابر عرب های مسلمان سرانجام در زمان منصور عباسی (158-137 ه.ق) گشوده شد و از آن پس توسط ولات عباسی اداره گردید. آگاهی ما از والیان این ولایت برگرفته از منابع تاریخی و شواهد سکه شناختی است. اما علیرغم وجود منابع مذکور تعیین زمان دقیق زمامداری هر یک از والیان به دلیل عدم همخوانی متون با شواهد سکه شناختی دشواری هایی را فرا روی پژوهشگران قرار داده است. هدف از پژوهش حاضر پاسخ به این پرسش است که چه عواملی سبب تفاوت اطلاعات مندرج در منابع تاریخی و سکه های ضرب شده توسط ولات عباسی در تبرستان گردیده اند؟ برای پاسخ به این سوال از رویکرد و روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. نتیجه مطالعات حاکی از آن است که اوضاع آشفته سیاسی و اجتماعی در این دوران به دلیل نارضایتی مردم و خاندان های محلی در منطقه و همچنین سلسله مراتب اداری حکومت عباسیان منجر به عزل و نصب های دائمی ولات از طرف خلفای عباسی می شده که می تواند دلیلی بر گزارش ناقص یا بعضاً اشتباه در متون تاریخی باشد. از همین رو سکه ها را می توان به عنوان منابع دست اول و ملاکی دقیق و متقن برای گاهنگاری حکومت ولات عباسی مورد بررسی قرار داد. با بررسیِ تحلیلی در پژوهش حاضر علاوه بر یافتن پاسخی بر دلایل آشفتگی در گاهنگاری حکومت ولات، فهرست جدید و دقیقی از والیان و زمان حکومت هر یک از آنها در تبرستان نیز ارائه شده است.
۴.

بررسی عملکرد دولت در مورد قاچاق گندم در مرز ایران و عراق (1304 تا 1321 ش)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قاچاق جنگ جهانی دوم گندم کالای استراتژیک مرز ایران و عراق

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی پهلوی اول اقتصادی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی پهلوی اول اجتماعی
تعداد بازدید : 249 تعداد دانلود : 139
مرز غربی ایران به علت ساختار جغرافیایی، قرار داشتن در مسیر راه های تجارت بین الملل، یکی از مراکز قاچاق کالا بود. تأسیس کشور عراق با برخورداری از طولانی ترین مرز با ایران، مناسبات این دو کشور به ویژه درخصوص قاچاق گندم را تحت تأثیر قرارداد. اهمیت گندم به عنوان اصلی ترین آذوقه مردم، شرایط جغرافیایی، وقوع جنگ جهانی دوم و ورود ناخواسته ایران به این جریان، زمینه ساز تشدید قاچاق کالا در مرز ایران و عراق شد. این امر پیامدهایی را به دنبال داشت که به وضع قوانین جدید برای نظارت بر مناسبات تجاری با عراق منجر شد. پژوهش ح اضر با مطالعه اسنادی و کتابخانه ای، به شیوه توصیفی- تحلیلی به بررسی عملکرد دولت در جل وگیری از قاچاق گندم در مرز ایران و عراق در دوره پهلوی تا ماه های آغازین اشغال ایران توسط متفقین (1321-1304 ه .ش) می پردازد. دستاورد پژوهش مبین این امر است که به رغم اقدام دولت برای جلوگیری از قاچاق گندم، مسائلی چون فقر، نبود امکانات برای فعالیت اقتصادی قانونی، تنوع مراجع تصمیم گیری چون امنیه و گمرک، ناامنی در مرزها، مناقشات داخلی در عراق و عدم همکاری با ایران، اشغال ایران توسط متفقین و مانعی در برابر تلاش های دولت ایران برای جلوگیری از قاچاق گندم به عراق بود.
۵.

صنعت چاپ در شبه قاره هند: رسانه تقابل و تعامل فرهنگی متقابل بریتانیا و جامعه هند(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 549 تعداد دانلود : 709
با ورود پرتغالی ها به شبه قاره هند در قرن دهم هجری/قرن شانزدهم میلادی، صنعت چاپ به این سرزمین وارد شد. از دلایل انتقال این صنعت به شبه قاره هند، انجام امور تبلیغی مبلغان مسیحی بود. بدین ترتیب، تولید و انتشار کتاب های تبلیغی مسیحی به زبان های محلی شبه قاره هند آغاز شد. با ورود و سپس تثبیت قدرت کمپانی هند شرقی بریتانیا در هند، صنعت چاپ به رسانه و ابزاری برای نفوذ و گسترش فعالیت های اجتماعی و فرهنگی بریتانیا در منطقه تبدیل شد. از سوی دیگر، آشنایی جامعه هند با صنعت چاپ و کاربردهای این رسانه اجتماعی ​فرهنگی نیز زمینه را برای استفاده از این صنعت در بین بومیان شبه قاره فراهم کرد. این مقاله بارویکردی توصیفی ​تحلیلی به بررسی نقش صنعت چاپ در مناسبات فرهنگی بین بریتانیا و جامعه هند می پردازد. یافته های این پژوهش حاکی از کاربرد صنعت چاپ برای نفوذ فرهنگی و اجتماعی بریتانیا در شبه قاره هند و در مقابل توجه و استفاده بومیان و نهضت های اصلاحی هند از این صنعت برای تقابل با نفوذ فرهنگی بریتانیا، حفظ میراث بومی، قومی و مکتوب خود است.
۶.

نقش دیپلماسی شاهرخ تیموری در شبه قاره هند(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شاهرخ تیموریان شبه قاره هند مناسبات اقتصادی - سیاسی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی تیموری روابط خارجی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ تاریخ جهان شبه قاره هند
تعداد بازدید : 976 تعداد دانلود : 85
فتوحات تیمور در شبه قاره هند که از سال 800 ق. آغاز شد، مقدمه ی دوره ای جدید در مناسبات تاریخی ایران و هند بود. به دنبال لشکرکشی تیمور، بخش هایی از شبه قاره هند از جمله مولتان و پنجاب به بهانه ی غزا و جنگ با کفار و گسترش اسلام، به قلمروی او افزوده شد. به موازات این پیروزی ها، برخی امرا و حکام ایالات هند برای اظهار انقیاد به تیمور، پیشقدم شدند و برخی نیز اداره ی متصرفات او در این سرزمین را بر عهده گرفتند. اگرچه مرگ تیمور و رقابت و نزاع شدید مدعیان سلطنت از نفوذ تیموریان در شبه قاره هند کاست، اما به دلایلی چون بروز مناقشات داخلی حکمرانان شبه قاره و سیاست شاهرخ تیموری در بسط مناسبات سیاسی و اقتصادی، بار دیگر زمینه تجدید مناسبات تیموریان با برخی حکام این سرزمین فراهم شد. در این پژوهش، به روش تحقیق تاریخی و شیوه توصیفی- تحلیلی متکی بر مستندات منابع دست اول و تحقیقات معتبر، زمینه ها، فرآیند، بازخورد و نتایج دیپلماسی شاهرخ در شبه قاره هند بررسی شده است. نتایج حاصل از این پژوهش، از مقاصد سیاسی و اقتصادی شاهرخ تیموری در اقدام برای برقراری مناسبات با شبه قاره هند و نیز اهداف سیاسی بعضی حکومت های شبه قاره برای ارتباط با شاهرخ حکایت می کند.
۸.

کورنوکوپیا در سپهر نشانه ای عصر اشکانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: نشانه شناسی فرهنگی اشکانیان دلالت ضمنی سکه های اشکانی کورنوکوپیا شاخ نعمت سپهرنشانه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 138 تعداد دانلود : 71
کورنوکوپیا یا شاخ نعمت، از جمله نمادهای فرهنگی و اجتماعی است، که در اروپا و ایالات متحده امریکا، مظهر فراوانی و برکت به شمار می رود. منشاء کورنوکوپیا به اساطیر یونانی باز می گردد و به بخشی از افسانه ی زندگی زئوس، بزرگ ایزد یونانی، و نیز به داستان های اسطوره هایی چون هرکول، هِیدِس، دیمیتر و تیشه مرتبط می شود، اما نقش کورنوکوپیا را بر روی برخی نقش برجسته ها و سکه های دوره ی اشکانی نیز می توان شناسایی کرد و برخی از معدود اشیاء بازمانده از آن عصر، به صورت کورنوکوپیا یعنی به شکل شاخی میان تهی طراحی و ساخته شده اند. در این مقاله، به شیوه توصیفی تحلیلی، ضمن معرفی این آثار، معنا و دلالت ضمنی کورنوکوپیا با رویکرد نشانه شناختی فرهنگی، در عرصه ی سپهر نشانه ای دوره ی اشکانی بررسی شده است. حاصل این پژوهش، از توجه اشکانیان به استفاده خویشکاری نماد کرونوکوپیا در تبیین اقتدار و مشروعیت حکومت آنان، به ویژه در محل سکنای مهاجرنشین های یونانی در میان رودان حکایت می کند.
۹.

سجاده ی ابریشمین اصفهان، میرزا مخدوم شریفی و مقام قاضی القضاتی مکه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: پناهندگی امپراتوری عثمانی سجاده های صفوی میرزا مخدوم شریفی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی صفوی فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه باستان شناسی
  3. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه شخصیت ها
تعداد بازدید : 110 تعداد دانلود : 252
در 7 اکتبر سال 2009 میلادی / 15 مهر 1388 ش. سجاده ای ابریشمین متعلق به دوره صفوی در حراج ساتبیز لندن معرفی و فروخته شد. این سجاده تا به امروز دومین قالیچه ی گرانقیمت جهان شناخته شده است که در این حراج بین المللی به فروش رسیده است. در کاتالوگ حراج با فرض برخی احتمالات، تاریخ این سجاده مقارن دوران حکمرانی شاه عباس اول ذکر شده است. اما بازخوانی متن سجاده و انطباق آن با مستندات تاریخی حقایق دیگری را در بر دارد. در این مقاله ضمن بررسی ویژگی های این سجاده و بازخوانی نشانه های نوشتاری و هنری آن، تاریخ، علت و پس زمینه سیاسی - اجتماعی بافتن آن معرفی می شود. حاصل این پژوهش، از بافتن این سجاده به سفارش میرزا مخدوم شریفی، وزیر شاه اسماعیل دوم برای پناهندگی او به عثمانی و منصوب شدن او به مقام قاضی القضاتی مکه حکایت می کند.
۱۰.

ضرابخانه فرح آباد: شناسایی شواهد تاریخی و سکه شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: سکه دوره صفوی سکه شناسی ضرابخانه فرح آباد

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی صفوی فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه تاریخ فرهنگی-اجتماعی-اداری ایران
تعداد بازدید : 351 تعداد دانلود : 891
بخش درخورتوجهی از مجموعه سکه های دوره صفوی به سبب کیفیت و اطلاعاتی که دربردارند، از مناب ع دست اول و شاخص در پژوهش های تاریخ اقتصادی، سیاسی و فرهنگی ایران در دوران مورد بحث به شمار می روند. نقش این سکه ها را در بازخوانی تاریخ محلی نیز نمی توان نادیده گرفت. درخصوص معرفی و بازشناسی سکه های دوره صفوی و محل ضرب آنها کمابیش آثاری به صورت کاتالوگ، کتاب و مقاله منتشر شده است. اما مطالعات سکه شناختی سکه های دوره صفوی، هنوز با نواقصی همراه است که از آن جمله به نقص در شناسایی محل ضرابخانه های دوره صفوی می توان اشاره کرد. بر این اساس، در این پژوهش، برای نخستین بار نمونه سکه های کمیابی بررسی می شو د ک ه مبتنی ب ر متن سکه ، د ر فرح آباد ضرب شده اند. اگرچه دو منطقه با عنوان فرح آباد – ساری و اصفهان - به دوره صفوی تعلق دارد؛ در منابع مرتبط با سکه شناسی دوره صفوی از این ضرابخانه نامی برده نشده است و برخی مجموعه داران و سکه شناسان در انتساب این سکه ها به دو فرح آباد مذکور اختلاف نظر دارند. در این پژوهش ضمن اینکه تنها نمونه های این سکه های کمیاب نخستین بار معرفی می شوند، فرح آباد محل ضرب آنها نیز شناسایی می شود.
۱۱.

اتهام به الحاد و مصادیق آن در دوران سلجوقیان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ایران سلجوقیان عباسیان قرن پنجم هجری الحاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 698 تعداد دانلود : 506
الحاد در علم کلام و فقه اسلامی به معنای انکار وجود خدای یگانه، نپذیرفتن دین حق، بازگشت از دین اسلام یا ارتکاب گناه در مسجد الحرام است. لیکن در طول تاریخ، طبقه حاکم و رهبران فرقه های مذهبی مکرراً از اتهام به الحاد به عنوان دستاویزی برای حذف رقیبان و مخالفان استفاده نمودند. در دوره سلجوقیان، مناسبات حکومت با دستگاه خلافت عباسی که بر دعوی قیمومیت سیاسی و مذهبی بر سرزمین های اسلامی مبتنی بود، وارد مرحله متفاوتی شد که به تبع، بر نوع نگرش و مصادیق اتهام بر الحاد تأثیرگذار بود. پژوهش حاضر ضمن بررسی مصادیق اتهام به الحاد در دوره سلجوقی و ویژگی های شخصیتی و فکری متهمان به الحاد، درصدد پاسخ به این پرسش است که اتهام به الحاد در دوران سلجوقیان بیشتر متأثر از شرایط سیاسی و اجتماعی بوده یا از گرایشات و تعصبات دینی نشأت گرفته است. در این پژوهش، داده ها به روش کتابخانه ای گردآوری و به شیوه توصیفی–تحلیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته. حاصل پژوهش مبین این امر است که جهت گیری سیاسی حاکمیت، میزان وابستگی سلجوقیان به نهاد خلافت، تعصب دینی و مذهبی نظام حاکم و علما، فضای اجتماعی– مذهبی و به سخن دیگر عوامل سیاسی و مذهبی توأمان در ایراد اتهام الحاد به افراد، گروه ها یا مکاتب فکری نقش مهّمی داشته است.
۱۲.

کماندار، اومفالوس و اورنگ: بازشناسی دلالت ضمنی سه نماد بر سکه های اشکانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: نشانه شناسی مشروعیت سکه شناسی دلالت ضمنی سکه های اشکانی اشک اول مهرداد دوم

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران باستان اشکانی فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه برنامه ریزی و فنون آموزش تاریخ
تعداد بازدید : 722 تعداد دانلود : 495
به رغم کمبود منابع دست اول در دوره اشکانی(224م. 50/247 پ. م.)، مجموعه های متنوعی از سکه های اشکانی در دست است که به علت ویژگی های خاص؛ اطلاعات منحصر به فرد و ارزشمندی از این دوران را در اختیار پژوهشگر تاریخ اشکانیان، قرار می دهد. از این رو، در پژوهش حاضر، با استفاده از دو دانش سکه شناسی و نشانه شناسی، ضمن معرفی و بررسی نمونه هایی از نخستین سکه های اشکانی تا پایان دوران حکمرانی مهرداد دوم (حک. 88 پ. م 123 پ. م)، روند کاربرد سه نماد کماندار، اومفالوس و اورنگ؛ شناسایی، بازخوانی و تفسیر می شود. حاصل این پژوهش، حاکی از استفاده آگاهانه اشکانیان از خویشکاری نمادهای یونانی، تغییر دادن این نمادها در جهت تثبیت سنن بومی و استفاده از دلالت ضمنی این سه نماد در تبیین مشروعیت حکومت اشکانیان است.
۱۳.

آسیب شناسی آموزش تاریخ اجتماعی در نظام آموزش عالی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: آموزش آسیب شناسی آموزش عالی تاریخ اجتماعی تاریخ ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 568 تعداد دانلود : 422
تاریخ اجتماعی شاخه ای از پژوهش های تاریخی مبتنی بر مطالعه تاریخی جنبه های گوناگون زندگی اجتماعی عامه مردم است که مطالعات مستمر آن، از حدود نود سال پیش با شکل گیری مکتب آنال آغاز شد. به رغم مطالعات گسترده در اروپا و ایالات متحده، در ایران کمتر به مباحث نظری و علمی تاریخ اجتماعی پرداخته شده است. این امر در حالی است که تاریخ اجتماعی از مباحث واحدهای درسی رشته های تاریخ، علوم اجتماعی، کتابداری و ایران شناسی به شمارمی رود. از این رو، در پژوهش حاضر، با اتخاذ روش تحقیق اکتشافی بر مبنای گردآوری داده های مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، میدانی و تجزیه و تحلیل داده ها مبتنی بر شاخص های کمّی و کیفی، ضمن بازشناسی آموزش تاریخ اجتماعی در نظام آموزش عالی ایران، با استفاده از روش SWOT نقاط ضعف، قوت، فرصت ها، تهدیدها معرفی و در نهایت روند آتی، راهکارها و تحلیل راهبردی برای نیل به وضعیت مطلوب آموزش تاریخ اجتماعی در نظام آموزش عالی ایران ارائه شده است. نتایج این پژوهش، مبیّن ضعف موجود در مطالعات نظری و علمی تاریخ اجتماعی در سطح آموزش عالی است. اما، توجه روزافزون مجامع علمی رشته تاریخ به اهمیت این حوزه، ایجاد نخستین گروه تاریخ اجتماعی ایران در نظام آموزش عالی و پرداختن به مباحث نظری بومی از نقاط قوت و فرصت های پیش رو است که باید برای تقویت آن برنامه ریزی شود.
۱۵.

آسیب شناسی پژوهش های سکه شناختی در ایران:مطالعه موردی سکه های ایران باستان

نویسنده:

کلید واژه ها: مطالعات تاریخی آسیب شناسی ایران باستان سکه شناسی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه منابع و کلیات
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه سکه شناسی
تعداد بازدید : 934 تعداد دانلود : 49
سکه شناسی از دانش های مکمل مطالعات تاریخی به شمار می رود که کاربرد آن حداقل از حدود صد سال گذشته مورد تأیید پژوهشگران باستان شناس، تاریخ دانان، مورخان تاریخ هنر و دانش های مرتبط دیگر بوده است.سکه ها به دلیل مقاومت فلز به کار رفته در آن ها، در برابر تغییرات دما و رطوبت، با تغییرات کم و در بسیاری موارد با کیفیت عالی باقی می مانند.اطلاعات موجود در سکه ها، از جمله نقوش، خطوط، عبارات، شعارها، نمادها و روند تغییر در علائم آن ها در مطالعات باستان شناختی، تاریخی، اقتصادی و اجتماعی بسیار اهمیت دارند.با وجود پیشینه ی ایران به عنوان یکی از نخستین سرزمین های مروج سکه و مجموعه های درخور توجه از سکه های ادوار مختلف تاریخ این سرزمین که در موزه ها و مجموعه های خصوصی داخل و خارج از ایران نگهداری می شود، به مطالعات سکه شناختی در ایران به عنوان دانشی مستقل یا مکمل مطالعات تاریخی کمتر توجه شده است.در این مقاله با توجه به فقر موجود در مطالعات بین رشته ای، به ویژه دانش های مکمل مطالعات در حوزه ی تاریخ ایران باستان، ضمن مروری بر پیشینه ی دانش سکه شناسی، با تکیه بر روش SWOT نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای پیش روی مطالعات ایرانی در مورد سکه های ایران باستان را آسیب شناسی می کنیم.نتیجه ی این پژوهش نشان دهنده ی فقدان برنامه ی منسجم و علمی برای پژوهش در مورد سکه های ایران باستان است، در حالی که زمینه های مناسب برای پژوهش مستمر برای تکمیل مطالعات تاریخی پژوهشگران ایرانی و ارائه ی دیدگاه های نو در حوزه ی مطالعات بومی و بین المللی سکه های ایران باستان فراهم است
۱۶.

دربار ساسانی و مسیحیان: مدارا یا تعصب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ساسانیان مسیحیان نسطوریان در ایران اقلیت های مسیحی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران باستان ساسانی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران باستان ساسانی فرهنگی
  3. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه تاریخ ادیان
تعداد بازدید : 475 تعداد دانلود : 781
مسیحیان از بزرگ ترین اقلیت های دینی در دوره ساسانی به شمار می رفتند. با توجه به این که حکومت ساسانی بر بن مایه های آیین زردشتی استوار بود، مناسبات دربار ساسانی با مسیحیان، از جمله مباحث درخور توجه در دوران مورد نظر، به شمار می رود که در مطالعات تاریخی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. از اینرو، در پژوهش حاضر، ضمن مروری مختصر بر چگونگی ورود مسیحیت به ایران در دوره اشکانی و گسترش آن در عصر ساسانی، سیاست حکمرانان ساسانی در مناسبات با مسیحیان ایران، بررسی می شود. بخش دیگری از این پژوهش به رسمیت یافتن مسیحیت در امپراتوری روم، استقلال کلیسای ایران از ساختار کلیسای روم، چگونگی اختلافات داخلی مسیحیان تا پایان دوره ساسانی و تأثیر این رخدادها بر مناسبات دربار ساسانی با مسیحیان ایران، اختصاص دارد. در تدوین این نوشتار، علاوه بر مطالعه گزارش های وقایع نگاران سریانی و مسیحی قرون اولیه میلادی، چگونگی توصیف مناسبات دربار ساسانی با مسیحیان در آثار مورخان و نویسندگان مسلمان، مورد توجه قرار گرفته است. روش مورد استفاده در این پژوهش تاریخی، تحلیل داده های جمع آوری شده از منابع مکتوب با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی است.
۱۷.

بنو ناجیه و طبرستان،روایتی از یک تناقض تاریخی(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 805 تعداد دانلود : 66
ظهیرالدین مرعشی، (م. 892 ق.)، در کتاب «تاریخ طبرستان و رویان و مازندران»، از قوم «بنو ناحیه» یاد می کند که در طبرستان ساکن بودند؛ در دوران خلافت امیرالمومنین (ع)، به مسیحیت گرویدند و از این رو، سرکوب شدند. در تاریخ های محلی که در قرون بعد تدوین شده است، از جمله کتاب «التدوین فی احوال جبال شروین» اثر محمد حسن خان اعتماد السلطنه (م. 1313 ق.) و کتاب «مازندران و استرآباد» اثر رابینو (م. 1950 م.) نیز این داستان تکرار شده است. اگر چه در آثار مرتبط با تاریخ مسیحیت، از حضور مسیحیان در نواحی شمالی ایران یاد شده است، روایت ظهیرالدین مرعشی از «بنو ناحیه» دریافت نادرستی است از آن چه مورخان متقدم بر او نوشته اند. در این مقاله، ضمن مقایسه تطبیقی اثر مرعشی با منابع متقدم تر، دلایل موجود در نادرستی روایت ظهیرالدین مرعشی بررسی می شود.
۱۹.

انگلیس به روایت مسافران ایرانی ( سه دهه اول سده 19 / نیمه اول سده 13 ق )(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: تجدد مدرنیته ایران سفرنامه انگلیس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 430
در این نوشته سفرنامه های چهار ایرانی یعنی میرزا ابوطالب اصفهانی، میرزا ابوالحسن خان ایلچی، میرزا صالح شیرازی و رضاقلی میرزا نایب الایاله مورد بررسی قرارگرفته است.
۲۰.

کنسولگری بوشهر و تجارت اسلحه در خلیج فارس ( 1914 - 1890 م )

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 973
کنسولگری بریتانیا در بوشهر به عنوان مهم ترین مرکز و کارگزاری دولت متبوعه خویش در محدوده خلیج فارس و اقیانوس هند، در نظارت بر تجارت اسلحه نقش حائز اهمیتی را ایفا نموده است. این امر از خط مشی سیاست آسیایی و جهانی بریتانیای سده نوزدهم مبنی بر لزوم حفظ پایگاه سیاسی و تجارتی خویش در هندوستان و اقیانوس هند نشات می گرفت.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان