سید محمود قاسم پوری

تغییرات رواناب به واسطه ی تغییر کاربری بسیار زیاد می باشد و اغلب مدل سازی، تنها راه بررسی احتمال بالقوه هر منطقه نسبت به سیلاب است. در این تحقیق از مدل L-THIA برای تخمین رواناب ناشی از تغییر کاربری در چالوس و نوشهر استفاده شد. L-THIA یک ابزار مناسب برای کمک به سنجش اثرات بالقوه ی تغییر کاربری بر رواناب سطحی و آلودگی آب می باشد. نتایج مدل سازی رواناب با استفاده از L-THIA افزایش 3/17 میلی متر رواناب متوسط سالانه تنها در طی 14 سال را نشان می دهد که بیان گر افزایش 79/9 میلیون متر مکعب رواناب طی این مدّت در منطقه مورد مطالعه است. همان طور که از نتایج این تحقیق بر می آید مدل L-THIAقابلیت قابل قبولی در بیان نحوه ی اثر تغییر کاربری بر مقادیر حجم و عمق رواناب، طبق سناریوهای مختلف دارد. این مدل با ارایه ی نقشه ی توزیع مکانی رواناب، امکان شناسایی مناطق حادثه خیز، پهنه بندی سیل و همچنین مدیریت سیلاب را فراهم می سازد. اولویّت بندی زیرحوضه های آبخیز برای انجام اقدامات کنترل سیلاب از دیگر قابلیت های روش مدل سازی به کار گرفته در این پژوهش می باشد.

اگرچه محیط زیست مهمترین مولفه زیست انسان ها محسوب می شود، اما تا کنون ارزش واقعی و مساعدت های آن به درستی مشخص نشده است. پرندگان یکی از مهمترین مولفه های محیط زیست هستند که در سالهای اخیر تخریب زیستگاه، صید بی رویه، افزایش آلاینده های زیست محیطی و برخورداری از اولویت پایین مدیریتی باعث کاهش زیاد تعداد آنها شده است. هدف از این پژوهش بیان مختصری از ارزش های پرندگان با تاکید بر ارزش اقتصادی سه گونه از مهمترین پرندگان شمال ایران است. برای این منظور دو تالاب بین المللی انزلی و گمیشان در سواحل جنوبی دریای خزر به عنوان مناطق هدف انتخاب شده است. سرشماری نیمه زمستانه و ثبت تعداد پرندگان به تفکیک هر گونه به روش Total Count صورت گرفته است. جهت تعیین ارزش اقتصادی، ارزش ریالی روز بازار در نظر داشته و در نهایت ارزش ریالی کل جمعیت بدست آمده است. ارزش اقتصادی سالانه این سه گونه در این تالاب ها به ترتیب 8/4 و 2/3 میلیارد ریال محاسبه گردید که با ملاحظاتی می توان آنرا با تخمین دو برابر نیز محاسبه کرد. این اعداد، که فقط برای سه گونه محاسبه شده است؛ به خوبی بیانگر اهمیت فوق العاده این اکوسیستم هاست. این نتایج ضمن اینکه می تواند یک راهنمای خوبی برای سایر محققان در ارتباط با ارزش های حیات وحش باشد، می تواند دستاوردی مهمی برای مدیران و دوستداران محیط زیست تلقی شود تا در امر کنترل و کاهش آلاینده ها، حفاظت از زیستگاه ها و خصوصاً مناطق زادآوری پرندگان آبزی همراه با یک توجیه اقتصادی کوشاتر باشند.