کتاب شناخت : جهان کتاب
آرشیو
چکیده
متن
انتشارات دانشگاه ییل، روز 16 آوریل 2009 (27 فروردین ماه) کتاب "استبداد نرم، انحراف دموکراسی: مونتسکیو، روسو، توکویل و چشم انداز جدید" را در 400 صفحه و به عنوان جستاری در لیبرال دموکراسی و تفکرات مونتسکیو، روسو و توکویل منتشر کرده است.
در پیشگفتار کتاب آمده است: در سال 1989 جنگ سرد به ناگهان به پایان رسید و چنین به نظر آمد که جهان سرانجام آماده پذیرش دموکراسی شده است. اما به زودی روح اضطراب، ناخشنودی و دلزدگی جهان را فراگرفت و به مدت دو دهه در اروپا، آمریکا و دیگر نقاط جهان ماندگار شد.
پل آنتونی ری، نویسنده کتاب در این باره میگوید :"برای فهم معنای این عارضه باید درباره ذات لیبرال دموکراسی تحقیق کنیم." او برای دست یافتن به این مقصود، تحقیقات دقیقی را درباره اندیشه های مونتسکیو، روسو و توکویل انجام داده است.
بحث پل آنتونی ری بر سر این است که این متفکران سیاسی، گرایش جمهوری لیبرال امروزی به انحراف در جهت "استبداد نرم" را پیشبینی کرده بودند. وضعیت "استبداد نرم" زمانی در دموکراسی پیش می آید که قدرت حکومت به طرز ارباب م آبانه ای افزایش یابد و به تدریج، روح حکومت مردمی را نابود سازد. توکویل در قرن نوزدهم درباره احتمال وقوع چنین انحرافی - که به ادعای پل آنتونی هم اکنون در اتحادیه اروپا، کانادا، استرالیا، نیوزلند و آمریکا تحقق یافته است - هشدار داده بود. نویسنده در کتاب "استبداد نرم، انحراف دموکراسی" علاوه بر اثبات این انحراف، راهکارهای بازگشت از آن را نیز بررسیکرده است.
رالف لرنر، پروفسور کمیته اندیشه اجتماعی دانشگاه شیکاگو در توصیف این کتاب می نویسد :"تحلیلگران پدیده جمهوری خواهی سودآور با وجود پیش بینی انحراف این پدیده به سوی خودشیفتگی نابخردانه، هنوز به تحسین آن می پردازند. پل ری با چنین رویکرد شیفته واری به جمع افرادی می پیوندد که در مقابل تخریب روح دموکراسی مقاومت می کنند."
توماس ال. پنجل، نویسنده کتاب "فلسفه لیبرالیسم مونتسکیو: تفسیر روح قوانین" و پروفسور علوم سیاسی دانشگاه های تورنتو و تگزاس نیز کتاب "استبداد نرم، انحراف دموکراسی" را بهره گیری تحسین آمیزی از تفکرات بزرگترین متفکران قرن های گذشته در جهت تعمق بیشتر درباره نقاط قوت و ضعف فرهنگ سیاسی غرب و خطراتی که این فرهنگ با آن مواجه است می داند.
همچنین مایکل گیبونز، پروفسور درس حکومت و روابط بین الملل در دانشگاه فلوریدای جنوبی در این باره می گوید :"پل ری در این اثر پژوهشی تاثیرگذار، خوانش های دقیق آثار مونتسکیو، روسو و توکویل را گرد هم آورده و با نگاهی دقیق به قواعد دورانهایی که آنها در آن زندگی می کرده و می نوشته اند، چالشها و ملزومات چنین درکی از دموکراسی را بررسی کرده است."
به عقیده نویسنده کتاب، آنچه مونتسکیو مجبور شد حدود دویست و پنجاه سال قبل درباره قانون اساسی انگلستان بگوید، هنوز هم برای دانشجویانی که به تحقیق درباره شکل های آزادی سیاسی و جمهوری های جدید علاقمندند، آموزنده است. مونتسکیو در واقع به همان میزان که به ستایش شیوه حکومتی انگلستان در آن دوران میپرداخت، منتقد آن نیز بود چرا که نسبت به نقصهای آن نیز به اندازه فضائلش آگاهی داشت. هنگامی که مونتسکیو در زمان سیر کرد و ذهن خود را به دست هومر و ویرژیل، افلاطون و ارسطو، هرودوت و توکودیدس، پلوتارچ و دیگر مورخان و متفکران بزرگ تاریخ سپرد، تجربه اش بی شباهت به تجربه روسو در نخستین خوانشش از پلوتارچ و "روح قوانین" مونتسکیو نبود. توکویل نیز هنگامی که در تحقیقات روزانه اش به خوانش پاسکال، مونتسکیو و روسو پرداخت، تجربه اینظیر این را از سر گذراند. نویسنده کتاب "استبداد نرم، انحراف دموکراسی " در این باره می گوید :"این همان تجربه ای است که امیدوارم من نیز در این کتاب در نگاه به جهان از دید مونتسکیو، روسو و توکویل، دست کم در لحظه ای کوتاه هم که شده از سر گذرانده باشم."
پل آنتونی ری مورخ، فیلسوف سیاسی و پروفسور تاریخ و علوم سیاسی کالج هیلسدیل میشیگان آمریکاست که از مشهورترین آثارش میتوان به کتاب "جمهوری های قدیمی و جدید: جمهوری خواهی کلاسیک و انقلاب آمریکا" اشاره کرد.
دکترین القاعده
القاعده به روایت خود
نویسندگان: ژیل کپل - ژان پیر میللی
ناشر: بلک نپ دانشگاه هاروارد
زمان انتشار: 2009
زبان: انگلیسی
384 صفحه
سایه القاعده همچنان باقی است، حتی اگر مدتها نه از اسامه بن لادن خبری باشد، نه از اقدامات خرابکارانه. القاعده در حافظه جهان حک شده است؛ تصویر هولناک هواپیماهایی که به برجهای دوقلو برخورد کردند به یک نماد تبدیل شده است و تا روزی که امورات جهان بر همین مداری که هست بچرخد، هیچگاه پاک نخواهد شد. تاکنون خیلی ها خواسته اند از ماهیت القاعده پرده بردارند و صدها کتاب و هزاران مقاله نیز دراینباره نوشته شده است، اما به نظر می رسد هنوز گفتنی در اینباره بسیار است. یکی از این کتابها که به تازگی منتشر شده اثری است از پرفسور ژیل کپل و پرفسور ژان پیر میللی که هر دو در موسسه مطالعات سیاسی پاریس اشتغال دارند. ژیل کپل به خصوص برای خواننده ایرانی ناشناس نیست. چندین و چند کتاب درباره خاورمیانه، اسلام سیاسی و ایران نوشته که برخی از آنها به زبان فارسیترجمه شده است. دو سال قبل نیز سفری به ایران داشت که در جریان آن به تحریریه یکی دو روزنامه پرتیراژ آمد و حاصلش مصاحبه هایی بود که منتشر شد. اما کتاب این دو استاد علوم سیاسی "القاعده به روایت خود" نام دارد که از دیدگاه های رهبران القاعده و مغزهای متفکر این گروه بنیادگرا پرده برمی دارد. سایت آمازون این کتاب را چنین معرفی کرده است :"اغلب آمریکایی ها شاید تصور کنند همه آنچه را که باید، درباره بنیانگذاران القاعده می دانند، به جز محل اختفای آنها. دیر یا زود اسامه بن لادن و ایمن الظواهری به دلایل طبیعی یا غیرطبیعی می میرند، اما جایگاه، اندیشه و وصایای آنان به عنوان رهبران جنبش باقی میماند. کتاب "القاعده به روایت خود "راهنمایی است برای خوانندگان خود که با مغزهای متفکر القاعده، جهان فکری و شیوه استدلالات آنان آشنا شوند. ما همه به چنین سیر و سفری نیاز داریم، پس چه بهتر که زودتر دست به کار شویم و مطالعه کتاب را آغاز کنیم."
نویسنده نشریه پابلیشرز ویکلی نیز درباره این اثر چنین نوشته است :"ژیل کپل و ژان پیر میللی یک کار تحقیقاتی اساسی درباره القاعده ارائه داده اند. آنها با نگارش این کتاب زمینه آشنایی ما با چهرههایتاثیرگذار جنبش در سایه القاعده را فراهم آورده اند. متنی که کپل و میللی متنی نگاشته اند، همان دکترین القاعده است. آنها گفتمان القاعده را کالبدشکافی می کنند و تعریفی دقیق از تصورات و منطق القاعده به دست می دهند. این نوع نگرش به القاعده از درون، شواهدی واقعی از آنچه تهدید القاعده می خوانند، ارائه می دهد و از این رو مطالعه آن یک ضرورت است. علی رغم همه مراقبتهای سیاسی و عمومی در این سال های اخیر، دیدگاه های اساسی القاعده همچنان طرفدارانی در سطح گسترده دارد. به نظر می رسد، آنچه تاکنون درباره این گروه نوشته شده یا تصاویر تلویزیونی که از رهبران آن گرفته شده، اغلب بدون عمق و تصادفی است. این کتاب حاوی نگرشی ژرف به آرای متفکران القاعده است..."
کتاب "القاعده به روایت خود" اما تنها پروژه مشترک ژیل کپل و ژان پیر میللی نبوده و نیست. در سال 2005 میللی کتاب "القاعده از روی متن" را به فرانسه ترجمه کرد که با پیشگفتار ژیل کپل منتشر شد. این کتاب شامل یادداشتها و مطالبی از اسامه بن لادن، عبدالله اعظم، ایمن الظواهری و ابوموسی بن الزرقاوی است و به نوعی مانیفست القاعده محسوب می شود. از این رو به نظر می رسد که کتاب ژیل کپل و ژان پیر میللی نقد و تفسیر این مانیفست باشد.
نه رادیکال، نه اصلاحطلبانه
اصلاحات رادیکال: اخلاق اسلامی و آزادی
نویسنده: طارق رمضان
ناشر: انتشارات دانشگاه آکسفورد، آمریکا
کتاب "اصلاحات رادیکال: اخلاق اسلامی و آزادی" اثر طارق رمضان، نه کتاب رادیکالی است و نه حتی اصلاحطلبانه. اما بیتردید، مردم از کوالالامپور مالزی گرفته تا کیلی انگلستان مشتاقانه آن را خواهند خواند.
طارق رمضان به این معروف است که در میان تمام اقشار مخاطبانی دارد. از دانشجویان مسلمان (اعم از زن و مرد) گرفته تا سیاستمداران و مشاوران دولتها در شهرهایی نظیر لندن و واشنگتن و حتی برخی دولتمردان قدرتطلب خاورمیانه که آثار او را در کشورهای خود ممنوع کرده اند، به هر کلمه ای که این اصلاحگرای مسلمان سوئیسی می نویسد، علاقه نشان می دهند.
هر یک از این گروه ها مدتهاست که در انتظار انتشار کتاب "اصلاحات رادیکال: اخلاق اسلامی و آزادی" به سر برده اند؛ کتابی که نخستین اثر پژوهشی رمضان از زمان عزیمتش به دانشکده سنت آنتونی دانشگاه آکسفورد محسوب می شود. طارق رمضان در این کتاب اهدافی بلندپروازانه و گسترده را دنبال میکند. کتاب در برخی بخش های خود کاملاً قابل فهم و در برخی دیگر بسیار تخصصی به نظر می آید. البته لحنی که رمضان برای نوشتن این کتاب انتخاب کرده است، دقیقاً همانی است که در آثار قبلی اش به کار برده بود. در واقع باز هم نقش معلم و منتقد را ایفا کرده و خواننده را در جایگاه شاگرد و دانشجو قرار داده است.
کتاب به دو بخش اصلی تقسیم می شود. بخش اول خواننده را به دوران اصلاحات در نخستین قرنهای تاریخ اسلام می برد. اصلاحات همیشه به عنوان پروژه ای پسااستعماری در نظر گرفته می شود. اما رمضان در نخستین فصلهای کتابش ثابت می کند که اصلاحات در اسلام تاریخ بسیار کهنتری دارد. او در فصل های بعدی کتاب، به تشریح تفکر خودش درباره این که اخلاق اسلامی چطور می تواند در دنیای مدرن نیز پاسخگو باشد، پرداخته است.
رمضان اعتراف می کند که اغلب پژوهشگران مسلمان کمتر آشنایی با علم یا حوزه هایی نظیر اخلاق زیستی یا امور زیست محیطی دارند. او می خواهد که آنها دانش خود را در زمینه زیست شناسی مدرن تا سطوح بالایی ارتقاء دهند و در عین حال کاری کنند که مدعیان اخلاق توجهشان به آنها جلب شود و صدایشان در بحثهای عمومی پیروان ادیان دیگر درباره علم و محیط زیست نیز شنیده شود. او به خصوص از این که دولتها و شهروندان کشورهای مسلمان تا این اندازه نسبت به مسئله تغییرات آب و هوا بی اعتنا مانده اند، بسیار خشمگین است.
عجیبتر آن که رمضان درباره سرمایه گذاری اسلامی نیز نظری مشابه دارد، حال آن که سرمایه گذاری اسلامی در همه جا به عنوان مثالی موفق از تطابق جهان اسلام با زندگی مدرن شناخته شده است. اما رمضان معتقد است که این سرمایه گذاری به اندازه کافی رادیکال نبوده است؛ به عقیده او طراحان این نوع سرمایهگذاری باید جسورانه تر عمل کنند و به این مسئله نیز بیندیشند که اخلاق اسلامی میتواند نقشی اساسی را در سرمایه گذاری ایفا کند، نه این که فقط در مورد وام های بدون سود در داخل کشورهای اسلامی به کار رود، بلکه می تواند در شکل گیری طرح های جهانی سرمایه گذاری نیز ایفای نقش کند.
نوآوری در جوامع اسلامی شاید در مقیاسی که در جوامع توسعه یافته به چشم می خورد، وجود نداشته باشد و در عین حال، اغلب فرآیندی ذاتی و وابسته به میزان تقاضا بوده که سیری صعودی داشته و به ندرت نیز پیش آمده که با استانداردهای جهانی اش مطابقت پیدا کرده است. اما در کتاب "اصلاحات رادیکال" هیچ اشاره ای به این موضوع نشده است. کتاب به چند بعدی بودن بررسی اخلاق و عمل به آن در جوامع اسلامی امروزی نیز اشاره ای نداشته است.
رمضان در عین حال باید به عملکرد عالی جهان اسلام در زمینه سیاست کاهش فقر نیز اشاره ای میکرد. این موضوع که کشورهایی که جمعیت مسلمانان در آنها بسیار زیاد است، در زمره فقیرترین کشورهایجهان هستند، بر اهمیت این عملکرد می افزاید. این را نیز باید در نظر داشت که ایده های برخی متفکران مسلمان به واقع در جهان نیز تغییراتی ایجاد کرده است. پروژه های سرمایه گذاری خُرد نظیر "بانک گرامین" و "شاخص توسعه انسانی" (که به سنجش کیفیت زندگی میپرداخت)، توسط مسلمانانی چون محمد یونس و محبوب الحق انجام شده بود.
بنابراین می توان گفت که کتاب "اصلاحات رادیکال" فقط با قصد تاثیرگذاری نوشته شده است، حتی اگر ایده هایی که در آن مطرح میشود، هیچ جهش بزرگی در ذهن و هیچ تغییر بزرگی در الگوها ایجاد نکند. این کتاب به منزله دستورالعملی برای آن دسته از مخاطبان است که در زندگی خود به دنبال راهنمایی یک دانشمند هستند.
تاریخ قرنهای نخست اسلام از کمبود مصلحان رادیکال رنج نمیبرده است، اما مسئله این است که فعالیت آنها کاملاً فراموش شده است. در عین حال، دوره تاîثیرگذاری مصلحانی که دیدگاه های مترقی تری داشته اند، بر توده مردم طولانی تر بوده است. این همان فضای خالی کتابهای تاریخی است که طارق رمضان سعی دارد آن را پر کند.
از میان تازه ها
انیس المجتهدین (فی علم الاصول)، عنوان کتابی است تالیف عالم برجسته شیعی ملا محمد عبدی نراقی (وفات 1209 هجری قمری) که در دو جلد و پنج بخش مدون شده است. کتاب مذکور که مهمترین موضوعات علم اصول را با دلایل محکم و به دور از مشو مورد بررسی قرار می دهد در اول به مقدمات و ادله شرعیه می پردازد و در جلد دوم، مشترکات کتاب و سنت، اجتهاد و تقلید و تعادل و ترجیح را مورد نقد و بحث قرار می دهد. جلد اول این کتاب به زبان عربی در 588 صفحه و به قیمت 120000 ریال به همت مرکزی احیای آثار اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و توسط موسسه بوستان کتاب به چاپ رسیده است.
"زن در اندیشه امام موسی صدر" به قلم فاطمه صوان هیدوس عنوان کتاب تازه ای است که نویسنده در پنج فصل دیدگاه امام صدر را درباره زن از ابعاد متفاوت تبیین می نماید. نگاه به زندگی امام موسی صدر و ابعاد زندگی فردی، خانوادگی، علمی و اجتماعی ایشان، زن در سیاق تاریخی قبل از اسلام، فلسفه و زن، زن در شرایع آسمانی، زن در اسلام، معرفی زندگی حضرت فاطمه زهرا و حضرت زینب(سلام ا... علیها) و زن در قرن بیستم موضوعات فصل اول تا پنجم کتاب فوق است که انتشارات دارالامیر للثقافه والعلوم لبنان به زبان عربی در 256 صفحه منتشر شده است.
"تاثیرات جهانی شدن بر امنیت جمهوری اسلامی ایران" نوشته غلامرضا محمودی میمندی، پدیده جهانی شدن یا جهانی سازی را به عنوان پدیده ای مبهم، پیچیده و با ابعاد گوناگون مورد بررسی قرار داده و آثار این پدیده را بر امنیت کشورها مدنظر قرار می دهد، امنیت، جهانی شدن، جهانی شدن سیاست، چالشها و فرصتهای ناشی از جهانی شدن، جهانی شدن فرهنگ، جهانی شدن اقتصاد و اقتصاد ایران در جهانی شدن عنوان برخی از موضوعاتی است که مولف در 216 صفحه به آنها پرداخته است. نویسنده معتقد است رویکرد خوشبیانه جهانی شدن، فرایندی غیرارادی و در حال وقوع است که به سبب گسترش ارتباطات اجتماعی و ارتقای سطح همکاری های جهانی پدید می آید و تحولات گوناگونی را در عرصه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و امنیتی را موجب می شود. به عقیده مولف دستیابی به راهبرد نظری و عملی امنیت ملی نیازمند مطالعه همه جانبه درباره متغیرهای موîثر بر آن است که بررسی آن می تواند مسئولان کشور را در انتخاب راهبردهای به جا و مطمئن در زمینه امنیت ملی یاری نماید و زمینه ساز طرح برنامه ای عملیاتی در جهت ارتقای ضریب امنیت ملی کشور در عرصه جهانی شدن شود. کتاب فوق از سوی موسسه انتشارات امیرکبیر به چاپ رسیده است.
"نقش قرآن در تکامل نقد ادبی" عنوان کتابی است که در دو بخش کلی و چند فصل تکامل علوم ادبی را در پرتو قرآن مجید به تفصیل بررسی می کند. بخش اول کتاب حاوی بررسی های نخستین قرآن تا پایان قرن سوم هجری و بخش دوم با عنوان بررسی های اعجاز قرآن شامل تحول بررسی های بیان قرآن در سده چهارم هجری و پیدایش پژوهش های اعجاز قرآن و تحول تحقیقات نقد در سده چهارم و چگونگیتاîثیرپذیری آن از قرآن است.
سعد زغلول نویسنده کتاب معتقد است زمینه هایی که توجه محققان را در عصر حاضر به خور جلب کرده است، زمینه نقد ادبی نزد عرب هاست و نخستین گامی که تحقیقات دانشگاهی مصری در این زمینه برداشته اند، توجه به آثار مولفان نقد ادبی مانند ابن سلام، جاخطه، قاضی جرجانی، ابوهلال عسگری، عبدالقاهر جرجانی و کسان دیگری است که در ماهیت شعر و بیان عربی و مقایسه میان شاعران آثاری را به رشته تحریر درآورده اند. کتاب فوق با ترجمه دکتر علی اوسط ابراهیمی توسط موسسه بوستان کتاب منتشر شده است.
"اسناد سید جمال الدین اسدآبادی در وزارت امور خارجه" به قلم سیدهادی خسروشاهی با هدف بررسی نقش سیدجمال الدین اسدآبادی در روابط خارجی ایران از سال 1254 تا 1314 به رشته تحریر درآمد. نویسنده در ده فصل با 464 صفحه این موضوعات را مدنظر قرار داده است. اصالت و ماهیت سیدجمال و افکار و اندیشه های وی، دستگیری و تبعید سیدجمال، سیدجمال در مصر، مکاتبات سیدجمال با سفارت انگلیس در تهران و اسلامبول و سفارت ایران در لندن و اسلامبول، اسناد مربوط به نوشته ها و یاران سیدجمال، نامه های شخصی افراد، مکاتبات علماء عراق و پیشنهادات اسلامی به دولت و شاه ایران از سوی یاران سیدجمال، قتل ناصرالدین شاه، بابی ها و سیدجمال، اوضاع ایران بعد از قتل ناصرالدین شاه و اسناد مربوط به روزنامه ها. این کتاب از سوی مرکز چاپ و نشر وزارت امور خارجه به چاپ رسیده است".
"فرزندان راهی دیگر" کتابی است با موضوع سرگذشت زنان مسلمان شده آمریکایی نوشته کارول آل نومی که در ده فصل به مسایل اعتقادی و اجتماعی آمریکایی هایی که به دین اسلام گردیده اند میپردازد. تجربیات و داستان زنان و دختران آمریکایی تازه مسلمان شده آرزوها، هدفها و سختی های آنها در سازگاری با جامعه ای که در آن زندگی می کنند در کنار دلایل اسلام آوردن و جذابیت اصولی که آنها را به سوی دین اسلام سوق داده است موضوع این کتاب است که در سال 1995 با نام سرگذشت زنان مسلمان شده آمریکایی در ایالات متحده با استقبال اقشار مختلف مردم مواجه شد و به چاپ پنجم رسید و به سایر زبانها نیز ترجمه شد. کتاب فرزندان راهی دیگر در 210 صفحه با ترجمه مونا ابراهیم نظری و توسط انتشارات به چاپ رسیده است.
"بررسی حقوقی مساîله هسته ای ایران" تاîلیف محمدهادی توکلپور کوخدان ابعاد حقوقی فعالیتهای هسته ای ایران را برمبنای اسناد و معاهدات مورد بررسی قرار می دهد موîلف پس از بررسی تاریخی انرژی هسته ای با بررسی ابعاد حقوقی آن و اسناد پیمان ها و سازمان های مربوط به آن و تطبیق تاریخی فعالیتهای هسته ای ایران بر این اسناد و معاهدات نشان می دهد که در ارزیابی حقوقی پرونده هسته ای ایران ادعای کشورهای غربی از نظر حقوقی، ادعایی سست و غیرقابل دفاع است که صرفاً در ورای بازیهای سیاسی و استعماری قابل تفسیر است. بررسی ابعاد حقوقی انرژی هسته ای، فعالیتهای هسته ای ایران در ازیابی حقوقی پرونده هسته ای ایران، عناوین این کتاب سه بخشی را تشکیل می دهد که مرکز اسناد انقلاب اسلامی به تازگی منتشر کرده است.
"گزیده دانشنامه امیرالموîمنین" به قلم آیت ا... محمدی ریشهری، منتخبی است از کتاب 12 جلدی دانشنامه امیرالموîمنین که در سال 1381 منتشر شد. این گزیده در شانزده بخش با موضوع بندی مناسب و تحلیل های سودمند برپایه قرآن، حدیث و تاریخ در طول هشت سال تدوین شده است که به دلیل مفصل بودن مجموعه دوازده جلدی دانشنامه امیرالمومنین و دشواری دسترسی عموم به آن و همچنین به دلیل تخصصی بودن آن با عنوان گزیده دانشنامه امیرالموîمنین با هدف دسترسی عموم و خارج کردن از حالت تخصصی به شکلی منتخب تدوین شده است.
تبار امام علی(ع)، امام علی(ع) با پیامبر، کوشش های پیامبر برای رهبری علی(ع) پس از ایشان، امام علی سپس از پیامبر، جنگ های امام علی(ع)، روزگار سختی، شهادت امام علی(ع) دیدگاه هایی درباره حضرت، ویژگیهای امام علی(ع)، دانش امام علی(ع)، داوریهای امام علی(ع) کرامت های امام علی(ع)، مهرورزی به امام علی(ع)، دشمنی با امام علی(ع) و بالاخره یاران و کارگزاران امام علی(ع) عناوین این دانشنامه شانزده بخشی است که به تازگی به زبان فارسی از سوی موسسه دارالحدیث به چاپ رسیده است.
"مباحث اقتصادی آیت ا... طالقانی" تازهترین اثر فرهنگی مجتمع فرهنگی آیت ا... طالقانی است. این کتاب شامل مباحثی مانند اسلام و مالکیت، مالکیت از نظر اسلام، مساîله ربا در اسلام و نظام بانکداری است که براساس آثار، نوشته ها و سخنرانی های آیت ا... سیدمحمود طالقانی همزمان با سی امین سالگرد ارتحال اییشان در کتابی با عنوان فوق توسط شرکت سهامی انتشار به چاپ رسیده است.
"خاستگاه و جایگاه پیامبر" کتابی است به قلم صادق محمودی با هدف تحلیل مبحث نبودت که تبیین خاستگاه قرآنی نبوت. نویسنده طرح پرسش هایی در باب نبوت را انگیزه نگارش کتاب خود دانسته تا ابتدا دلایل هر یک از نحله های کلامی، فلسفی و عرفانی را جستجو کرده و سپس دلیل هر یک از این نحله ها را با دلیل دیگر نحله های فکری مقایسه نماید و در نهایت اینگونه نتیجه می گیرد که سه مشرب فکری، سه حقیقت و سه شخصیت متفاوت را می شناسند. این کتاب در 192 صفحه از سوی انتشارات دانشکده اصول الدین روانه بازار کتاب شده است.
"فکاهی صهیونیستها" عنوان کتابی است که موîسسه سیره قم مطالبی پیرامون موضوع هلوکاست را در قالب داستانهای ساختگی به زبان لطیفه، طنز و کاریکاتور از میان آثار نود هزار جوان قمی انتخاب و در قالب کتابی 84 صفحه ای با عنوان فکاهی صهیونیستها منتشر کرده است. این کتاب برای نخستین بار در روز جهانی قدس در میان راهپیمایان توزیع شد.
"آمریکا تمام می شود" نوشته مجتبی زارعی در سه فصل به هرمونتیک تغییر چهره قدرت در آمریکا در اندیشه دکتر محمود احمدینژاد میپردازد. فصول این کتاب با عناوین کلیات و مباحث نظری، ضرورت های تغییر در آمریکا، ظهور اوباما در چشم انداز جنگ هوشمند ایرانیان، استعدادها و امکانهای سیاست خارجی در قوه مجریه ایران تدوین شده است. تبیین های ژورنالیستی در پیروزی اوباما، پرسشهای حقیقت محور در ظهور اوباما، جریانهای عمومی میکروفیزیک و میکروپلتیک قدرت و سیاست در آمریکا، جریان شناسی دیپلماسی عمومی رئیس جهوری اسلامی ایران در مهندسی گفتمان تغییری در آمریکا، نظریه های رئیس جمهوری اسلامی ایران در مهندسی سیاست خاجی، نظریه فطرت، نظریه عدالت، نظریه حکمت از جمله مباحث فصول چهارگانه این کتاب است که با همکاری خانه کتاب در مرکز پژوهش و اسناد ریاست جمهوری به چاپ رسیده است.
"شعله های رنگارنگ" کتابی است با موضوع جنگ نرم که به انقلابهای رنگین یا مخملین در برخی از کشورهای اقمار شوروی سابق در دهه گذشته میپردازد. میکائیل جمال پور نویسنده کتاب معتقد است هدف استعمارگران و افکار صهیونیستی از انقلابهای رنگی، راه اندازی این پروژه در جمهوری اسلامی ایران بود اما ملت ایران تحت رهبریهای داهیانه مقام معظم رهبری این پروژه آمریکایی و غربی را تاکنون خنثی کرده اند اما جنگ نرم همچنان ادامه دارد. کتاب در 100 صفحه به قلم یکی از استادان دانشگاه تبریز به چاپ رسیده است.
"دائره المعارف قرآن کریم" ؛ جلد هفتم این اثر با هدف ارائه و سهولت دستیابی به اطلاعات ناب و اصیل در زمینه معارف و اعلام و علوم قرآنی به عنوان منبعی معتبر برای اهل تحقیق منتشر شد. این جلد از دائره المعارف به حرف تاء اختصاص دارد. جلد هفتم دائره المعارف قرآن کریم در 680 صفحه با قیمت 135000 ریال از سوی مرکز فرهنگ و معارف قرآن تهیه و تدوین و توسط موسسه بوستان کتاب منتشر شده است.
"وحی و نبوت" عنوان ترجمه فارسی کتابی است با همین نام (الوحی و النبوه) به قلم آیت ا... جوادی آملی کتاب الوحی و النبوه مقدمه ای است بر کتاب موسوعه کلمات الرسول الاعظم صلی ا... علیه واله که به تبیین مبانی نبوت و رسالت پرداخته و پاسخگوی شبهات مطرح شده پیرامون وحی و نبوت است. به منظور سهولت بهره گیری از کتاب ارزشمند الوحی والنبوه برای کسانی که که به زبان عربی احاطه ندارند این کتاب با تحقیق و تنظیم حجت الاسلام والمسلمین مرتضی واعظ جوادی و تحت اشراف و تصحیح کامل مولف به زبان فارسی ترجمه شده است. کتاب فوق با سی و شش فصل در 331 صفحه با نگرش فلسفی، عرفانی و قرآنی به موضوع وحی، قرآن کریم و نبوت پرداخته و به پرسشها و شبهات مخالفان پاسخ می دهد.
"ترکیه در حال و آینده"، نوشته بهزاد احمدی لغورکی به بررسی سیاست و حکومت ترکیه و تاîثیرات سیاسی و اقتصادی این کشور در روابط بین المللی میپردازد. ترکیه و آمریکا، ترکیه و رژیم صهیونیستی، ترکیه و آسیای مرکزی، ترکیه و مساîله قبرس و کرکوک، ترکیه و ترانزیت انرژی و رویکردهای حزب بزرگ ترکیه در زمینه سیاست خارجی و چشم انداز ترکیه در سال 2023 عناوین هشت فصل این کتاب را تشکیل می دهد. به عقیده مولف در دو دهه اخیر روند پرشتاب تحولات فرامنطقه ای و منطقه ای مانند حادثه 11 سپتامبر، حمله آمریکا به افغانستان و عراق، طرح خاورمیانه بزرگ آمریکا، مبارزه با تروریسم، مناقشه با یونان بر سر قبرس، جنگ گرجستان و روسیه و بسیاری دیگر از حوادث و تحولات دیگر، باعث شده نقش و جایگاه ترکیه در منطقه و جهان هم از سوی بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای مورد توجه جدی و بازبینی در چشم انداز آتی قرار گیرد. این کتاب توسط موسسه مطالعات و تحقیقات ابرار معاصر تهران در 317 صفحه به چاپ رسیده است.
"شکوفه های زیتون" اثر پژوهشی است با موضوع انتفاضه فلسطین. این کتاب جلد دوم از ایک مجموعه چهار جلدی است که شهیدان فلسطین از اشغال تا انتفاضه اختصاص دارد. چگونگی شکلگیری و اعلام دولت اسرائیل، ورود داوطلبان و سپاهیان مسلمان به فلسطین، نخستین جنگ اعراب و اسرائیل از موضوعاتی است که در جلد دوم به آن پرداخته شده است. کتاب شکوفه های زیتون در 194 صفحه از سوی نشر شاهد به چاپ رسیده است.
"نحوه عقد تنظیم و نگارش انواع عقد صلح" نوشته منصور اباذری فومشی با هدف کاربردی کردن علم حقوق برای عموم جامعه به رشته تحریر درآمده است. این کتاب در دو بخش نظری و عملی تدوین شده است. بخش اول شامل موضوعاتی مانند عقد صلح، اقسام عقد صلح، شروط ضمن عقد صلح و بخش دوم شامل رویه های قضایی و نمونه های تنظیم عقد صلح است. کتاب در 159 صفحه و از سوی انتشارات خرسندی منتشر شده است.
"فرهنگ و اصطلاحات زندان و زندانیان سیاسی قبل از انقلاب" اثری است شامل اصطلاحات محاوره ای و خردفرهنگ های مشترک که براساس حروف الفبا به همراه عکس، شناسایی و تنظیم شده است. اطلاعات کتاب به دو روش کتابخانه ای و میدانی جمع آوری شده است. همچنین بخشی از کتاب خاطرات منتشر شده انقلابیون و گفت وگو با زندانیان سیاسی آن دوران است که گردآوری و در این کتاب به چاپ رسیده است. کتاب فوق در 142 صفحه به قلم جلیل امجدی و سید عبدالعلی حسینیون توسط نشر شاهد منتشر شده است.
"قرآن و طب" به قلم جمعی از استادان حوزه و دانشگاه به بررسی سوره به سوره موضوع بهداشت و سلامت در قرآن کریم می پردازد. تغذیه، غذاهای پاک، توصیه های بهداشتی، بهداشت جنسی، بهداشت محیط، بیماری های جسمی، مسائل فقهی پزشکی و خلقت انسان از نگاه قرآن موضوعاتی است که در این کتاب 566 صفحه ای از سوی بنیاد پژوهش های قرآنی حوزه و دانشگاه به چاپ رسیده است.
14 اثر جدید در حوزه ؛ جواهر البلاغه "نسخه محققه و منقحه"، "قسمت اول نحو یک"، "شناخت نامه قرآن کریم"، "منطق در اینه معارف اسلامی یک و دو" عناوین 14 اثر جدیدی است که معاونت پژوهش و مرکز برنامه ریزی و تدوین متون درسی حوزه های علمیه اقدام به نشر آن کرده است. کتاب جواهرالبلاغه تاîلیف حجت الاسلام عبدالحمید مردانی، سید کاظم مشاهیری اصفهانی و محمد عبدالحمید آموزش مقدماتی نحو تالیف حجت الاسلام والمسلمین صفایی بوشهری و استاد عطاردی تهرانی با محتوای آموزش اولیه زنان عربی در 40 درس با ترتیبی منطقی و کاربردی به همراه جداول و تمارین برای فهم دروس و شناخت نامه قرآن کریم به قلم استاد سعیدی با موضوع مسائل مربوط به علوم قرآن، وحی پیامبری، قرآن پس از نزول، قرآن و قرائت، تحریف و معجزه جاودان الهی و ارائه موارد پژوهشی برای تحقیقات به همراه پرسش و تمارین تطبیقی توسط انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه قم منتشر شده است.
خبر و نظر
جایزه نجیب محفوظ برای وزیر فرهنگ مراکش
"بنسالم حمیش" وزیر فرهنگ مراکش جایزه نجیب محفوظ برای نویسندگان عرب را که اتحادیه نویسندگان مصر به طور سالیانه به نویسندگان عرب اختصاص می دهد، از آن خود کرد.
در بیانیه نویسندگان مصر اعلام شده است که تخصیص جایزه امسال برای این نویسنده برجسته داستان و رمان (بنسالم حمیش) به خاطر تقدیر از تلاشها، موفقیتها و ابداعات وی در زمینه شعر، داستان، تحقیق، فلسفه و تاریخ است.
ارزش این جایزه دهها هزار دلار است که تاکنون حنامینه ادیب سوری، سمیع القاسم شاعر فلسطینی و محمدالفیتوری شاعر سودانی به آن دسته یافته اند.
حمیش این جایزه خود را در هشتم سپتامبر در مراسم آغاز به کار کنفرانس سالیانه اتحادیه نویسندگان مصر که سال تحت عنوان "قدس و فرهنگ مقاومت" به مناسبت انتخاب قدس به عنوان پایتخت فرهنگی کشورهای عربی در سال جاری میلادی (2009) برگزار شد، دریافت کرد.
حمیش که چندی پیش به عنوان وزیر فرهنگ مراکش انتخاب شده، متخصص فلسفه و علوم اجتماعی است و داستانها و رمانهایی از جمله "مجنون الحکم" و "العلامه" را در کارنامه خود ثبت کرده است.
نویسنده اسرائیلی و دلائل ترس اسرائیلیها از صلح
هم زمان با مباحث فراوانی که درخصوص امکان از سرگیری گفت وگوهای مسالمت آمیز بین اسرائیل و دولت خودگردان فلسطین مطرح می شود، "عمیره هاس" نویسنده و متفکر اسرائیلی تاîکید میکند که دل بستن به این امکان نه تنها به دلیل افراط گرایی کنونی اسرائیل بلکه به دلیل مصلحت اندیشی جامعه اسرائیلی که دستیابی به یک روش مسالمت آمیز سیاسی را به نفع خود نمی بیند، ناامیدکننده به نظر می رسد. خانم "هاس" در مقاله ای که اخیراً در روزنامه "هاآرتس" به درج رسیده، دلایل هراس اسرائیلی ها از صلح را برشمرده است:
ساختارها و دست اندرکاران اسرائیلی که می بایست نماینده جامعه اسرائیل و منافع آن در جهت دستیابی به راه های مسالمت آمیز برای خاتمه دادن به درگیری ها و چالشها باشد، از زمان توافقنامه اسلو در سال 1993 رغبت چندانی به این قضیه از خود نشان نمی دهند و دولتهای اسراییلی عجله ای برای برقراری صلح با فلسطینیها نداشته اند. آنها به سادگی دریافته اند که دستیابی به این راه ها و راه ح ها به منافع ملی آنان آسیب می رساند. از منظر آنان خاتمه دادن به این چالش از طریق راه حل های مسالمت آمیز به معنی به هم خوردن تراز اقتصادی خواهد بود و مراکز صنعتی و نظامی که یکی از مهمترین منابع صادرات در اسرائیل به شمار می آِیند، به شدت دچار آسیب و زیان خواهند شد. نیروهای مسلح اسراییل هر روزه در نوار غزه و کرانه ی باختری محصولات و تولیدات صنایع امنیتی و نظامی را آزمایش میکنند و تکمیل روند صلح این تجربه را بینتیجه میگذارد.
توافق های اسلو زمینه های خوبی تمایز و برخورداری از مزایای بیشتر اسرائیلی ها در امور رفاهی و در برابر مردم تحت اشغال در سرزمین های اشغالی فلسطین و دولت خودگردان ایجاد کرده و مجوز جدیدی(پس از جنگ سال 1967) را برای به کارگیری سلاح ها و ادوات جنگی علیه شهروندان فلسطینی در اختیار اسرائیل قرار داده است.
اکنون بقای شهرکهای اسرائیلی در گرو توسعه وسایل امنیتی و بازدارندگی فلسطینی ها و جلوگیری از تحرکات آنها از طریق ایجاد دیوار حائل و ایست های بازرسی و وسایل کنترل الکترونیکی است و این همان قانون بازخرید امنیت برای شهرک نشینان اسرائیلی می باشد که بانکها و شرکتهای بسیاری را تاسیس کرده و مجتمع های مسکونی پیشرفته ای را در نزدیکی فلسطی نیانی که در فقر و تهیدستی روزگار می گذرانند و در معرض خشونت و سرکوب قرار دارند، بنا کرده اند.
پیشرفت صنایع نظامی و امنیتی مستلزم وجود نوعی درگیری مداوم میان اسراییلی ها و ساکنانی است که دشمن تصور می شوند و در صورتی که صلح برقرار باشد فرصت تلاش در زمینه های نظامی و امنیتی کمتر خواهد شد.
آرام شدن وضعیت جنگی در کرانه باختری و نوار غزه و امتداد جنگ در یک خط آتش نسبتاً آرام یک وضعیت مطلوب برای اسرائیلی ها بهشمار می آید؛ زیرا مزاجهای مختلف اسرائیلی را به هم نزدیک میکند: افرادی که هر کدام خود را یک رامبو منطقه ای و محلی می دانند و افرادی که خود را نابغه هایی در تکنولوژی های پیشرفته جنگی میپندارند. طبیعی است که هرگز در وضعیت صلح نمیتوان بین این مزاجها و طبیعت های مختلف همگرایی و وحدت ایجاد کرد.
در همین حال صلح به معنای پایان دادن به آرزوها و آمال شخصی خواهد برد. چراکه اشغال زمینه ها و فرصتهای شغلی بسیاری برای هزاران فلسطینی را بوجود آورده و بقای اشغالگری و عدم برقراری صلح، صدها هزار اسرائیلی را به خدمت گرفته و حدود 70 هزار یهودی در بخش امنیتی فعالند. در حال حاضر بسیاری در سرویس امنیت داخلی اسراییل (شینبت) اعم از مشاوران خارجی و تاجران سلاح در این زمینه فعالیت دارند و از این رو برقراری صلح این افراد را در معرض خطر قرار می دهد.
تحقق صلح، آینده شغلی شمار قابل توجهی از اسرائیلی ها را ویران کرده و از این جهت تاثیر فوق العاده ای بر روی اسرائیل خواهد گذاشت.
همچنین صلح در سطح زندگی اسرائیلی ها تاثیر خواهد گذاشت زیرا دستیابی به راه حل های مسالمت آمیز مستلزم توزیع مساوی و عادلانه منابع آب بین یهودی ها و فلسطینی ها است .
به این ترتیب شهرک نشینان از مزایای کنونی یعنی تسلط بر 80 درصد آب فلسطین در ازای منابع اندک آب در کرانه ی باختری و نوار غزه محروم خواهند شد و در این صورت اسرائیلی ها دیگر توان تحمل کم آبی ناشی از خشکسالی را نخواهند داشت. از همین منظر میتوان حدس زد که تسلیم شدن اسرائیلی ها در برابر خواست توزیع عادلانه و مساوی منابع آبی بین آنها و فلسطینی ها چقدر دشوار است.
تحقق صلح بر سطوح رفاهی شهرکنشینان نیز تاثیر خواهد گذاشت و این در خلال 30 سال گذشته ثابت شده است که شهرک نشینی امکانات بسیاری را برای اسرائیلی ها فراهم کرده که امکان دستیابی به آنها در داخل مرزهای اسرائیل وجود ندارد. از جمله: وجود زمین ارزان قیمت، ساختمانهای بزرگ، مساعدت ها و کمکهای مالی و عمرانی، منظره های طبیعی دلربا، زیرساخت ها، خیابانها و موسسات آموزشی بزرگ و بالاخره اینکه شهرک نشینی یک امتیاز اجتماعی و اقتصادی برای اسرائیلی ها به شمار می آید.
بنابراین، واقعیت جاری و موجود برای آنها مهمتر از دستیابی به صلح و راه حل های مسالمت آمیز است. چرا که صلح تمامی امتیازهای امنیتی برای اسرائیلیها در مقابل فلسطینی ها بویژه در زمینه تقسیم اراضی و تخصیص اعتبار برای توسعه موسسات آموزشی و نیز فرصتهای شغلی و حقوق بشر را کاهش داده یا به کلی از بین خواهد برد و آنهایی که به زندگی کردن در پرتو برخورداری از حقوق بیشتر با تکیه برتری نژادی عادت کرده اند، پایان دادن به این تفاوتها و تبعیض های نژادی را خطری بزرگ برای رفاه حال خود تلقی می کنند.
در پیشگفتار کتاب آمده است: در سال 1989 جنگ سرد به ناگهان به پایان رسید و چنین به نظر آمد که جهان سرانجام آماده پذیرش دموکراسی شده است. اما به زودی روح اضطراب، ناخشنودی و دلزدگی جهان را فراگرفت و به مدت دو دهه در اروپا، آمریکا و دیگر نقاط جهان ماندگار شد.
پل آنتونی ری، نویسنده کتاب در این باره میگوید :"برای فهم معنای این عارضه باید درباره ذات لیبرال دموکراسی تحقیق کنیم." او برای دست یافتن به این مقصود، تحقیقات دقیقی را درباره اندیشه های مونتسکیو، روسو و توکویل انجام داده است.
بحث پل آنتونی ری بر سر این است که این متفکران سیاسی، گرایش جمهوری لیبرال امروزی به انحراف در جهت "استبداد نرم" را پیشبینی کرده بودند. وضعیت "استبداد نرم" زمانی در دموکراسی پیش می آید که قدرت حکومت به طرز ارباب م آبانه ای افزایش یابد و به تدریج، روح حکومت مردمی را نابود سازد. توکویل در قرن نوزدهم درباره احتمال وقوع چنین انحرافی - که به ادعای پل آنتونی هم اکنون در اتحادیه اروپا، کانادا، استرالیا، نیوزلند و آمریکا تحقق یافته است - هشدار داده بود. نویسنده در کتاب "استبداد نرم، انحراف دموکراسی" علاوه بر اثبات این انحراف، راهکارهای بازگشت از آن را نیز بررسیکرده است.
رالف لرنر، پروفسور کمیته اندیشه اجتماعی دانشگاه شیکاگو در توصیف این کتاب می نویسد :"تحلیلگران پدیده جمهوری خواهی سودآور با وجود پیش بینی انحراف این پدیده به سوی خودشیفتگی نابخردانه، هنوز به تحسین آن می پردازند. پل ری با چنین رویکرد شیفته واری به جمع افرادی می پیوندد که در مقابل تخریب روح دموکراسی مقاومت می کنند."
توماس ال. پنجل، نویسنده کتاب "فلسفه لیبرالیسم مونتسکیو: تفسیر روح قوانین" و پروفسور علوم سیاسی دانشگاه های تورنتو و تگزاس نیز کتاب "استبداد نرم، انحراف دموکراسی" را بهره گیری تحسین آمیزی از تفکرات بزرگترین متفکران قرن های گذشته در جهت تعمق بیشتر درباره نقاط قوت و ضعف فرهنگ سیاسی غرب و خطراتی که این فرهنگ با آن مواجه است می داند.
همچنین مایکل گیبونز، پروفسور درس حکومت و روابط بین الملل در دانشگاه فلوریدای جنوبی در این باره می گوید :"پل ری در این اثر پژوهشی تاثیرگذار، خوانش های دقیق آثار مونتسکیو، روسو و توکویل را گرد هم آورده و با نگاهی دقیق به قواعد دورانهایی که آنها در آن زندگی می کرده و می نوشته اند، چالشها و ملزومات چنین درکی از دموکراسی را بررسی کرده است."
به عقیده نویسنده کتاب، آنچه مونتسکیو مجبور شد حدود دویست و پنجاه سال قبل درباره قانون اساسی انگلستان بگوید، هنوز هم برای دانشجویانی که به تحقیق درباره شکل های آزادی سیاسی و جمهوری های جدید علاقمندند، آموزنده است. مونتسکیو در واقع به همان میزان که به ستایش شیوه حکومتی انگلستان در آن دوران میپرداخت، منتقد آن نیز بود چرا که نسبت به نقصهای آن نیز به اندازه فضائلش آگاهی داشت. هنگامی که مونتسکیو در زمان سیر کرد و ذهن خود را به دست هومر و ویرژیل، افلاطون و ارسطو، هرودوت و توکودیدس، پلوتارچ و دیگر مورخان و متفکران بزرگ تاریخ سپرد، تجربه اش بی شباهت به تجربه روسو در نخستین خوانشش از پلوتارچ و "روح قوانین" مونتسکیو نبود. توکویل نیز هنگامی که در تحقیقات روزانه اش به خوانش پاسکال، مونتسکیو و روسو پرداخت، تجربه اینظیر این را از سر گذراند. نویسنده کتاب "استبداد نرم، انحراف دموکراسی " در این باره می گوید :"این همان تجربه ای است که امیدوارم من نیز در این کتاب در نگاه به جهان از دید مونتسکیو، روسو و توکویل، دست کم در لحظه ای کوتاه هم که شده از سر گذرانده باشم."
پل آنتونی ری مورخ، فیلسوف سیاسی و پروفسور تاریخ و علوم سیاسی کالج هیلسدیل میشیگان آمریکاست که از مشهورترین آثارش میتوان به کتاب "جمهوری های قدیمی و جدید: جمهوری خواهی کلاسیک و انقلاب آمریکا" اشاره کرد.
دکترین القاعده
القاعده به روایت خود
نویسندگان: ژیل کپل - ژان پیر میللی
ناشر: بلک نپ دانشگاه هاروارد
زمان انتشار: 2009
زبان: انگلیسی
384 صفحه
سایه القاعده همچنان باقی است، حتی اگر مدتها نه از اسامه بن لادن خبری باشد، نه از اقدامات خرابکارانه. القاعده در حافظه جهان حک شده است؛ تصویر هولناک هواپیماهایی که به برجهای دوقلو برخورد کردند به یک نماد تبدیل شده است و تا روزی که امورات جهان بر همین مداری که هست بچرخد، هیچگاه پاک نخواهد شد. تاکنون خیلی ها خواسته اند از ماهیت القاعده پرده بردارند و صدها کتاب و هزاران مقاله نیز دراینباره نوشته شده است، اما به نظر می رسد هنوز گفتنی در اینباره بسیار است. یکی از این کتابها که به تازگی منتشر شده اثری است از پرفسور ژیل کپل و پرفسور ژان پیر میللی که هر دو در موسسه مطالعات سیاسی پاریس اشتغال دارند. ژیل کپل به خصوص برای خواننده ایرانی ناشناس نیست. چندین و چند کتاب درباره خاورمیانه، اسلام سیاسی و ایران نوشته که برخی از آنها به زبان فارسیترجمه شده است. دو سال قبل نیز سفری به ایران داشت که در جریان آن به تحریریه یکی دو روزنامه پرتیراژ آمد و حاصلش مصاحبه هایی بود که منتشر شد. اما کتاب این دو استاد علوم سیاسی "القاعده به روایت خود" نام دارد که از دیدگاه های رهبران القاعده و مغزهای متفکر این گروه بنیادگرا پرده برمی دارد. سایت آمازون این کتاب را چنین معرفی کرده است :"اغلب آمریکایی ها شاید تصور کنند همه آنچه را که باید، درباره بنیانگذاران القاعده می دانند، به جز محل اختفای آنها. دیر یا زود اسامه بن لادن و ایمن الظواهری به دلایل طبیعی یا غیرطبیعی می میرند، اما جایگاه، اندیشه و وصایای آنان به عنوان رهبران جنبش باقی میماند. کتاب "القاعده به روایت خود "راهنمایی است برای خوانندگان خود که با مغزهای متفکر القاعده، جهان فکری و شیوه استدلالات آنان آشنا شوند. ما همه به چنین سیر و سفری نیاز داریم، پس چه بهتر که زودتر دست به کار شویم و مطالعه کتاب را آغاز کنیم."
نویسنده نشریه پابلیشرز ویکلی نیز درباره این اثر چنین نوشته است :"ژیل کپل و ژان پیر میللی یک کار تحقیقاتی اساسی درباره القاعده ارائه داده اند. آنها با نگارش این کتاب زمینه آشنایی ما با چهرههایتاثیرگذار جنبش در سایه القاعده را فراهم آورده اند. متنی که کپل و میللی متنی نگاشته اند، همان دکترین القاعده است. آنها گفتمان القاعده را کالبدشکافی می کنند و تعریفی دقیق از تصورات و منطق القاعده به دست می دهند. این نوع نگرش به القاعده از درون، شواهدی واقعی از آنچه تهدید القاعده می خوانند، ارائه می دهد و از این رو مطالعه آن یک ضرورت است. علی رغم همه مراقبتهای سیاسی و عمومی در این سال های اخیر، دیدگاه های اساسی القاعده همچنان طرفدارانی در سطح گسترده دارد. به نظر می رسد، آنچه تاکنون درباره این گروه نوشته شده یا تصاویر تلویزیونی که از رهبران آن گرفته شده، اغلب بدون عمق و تصادفی است. این کتاب حاوی نگرشی ژرف به آرای متفکران القاعده است..."
کتاب "القاعده به روایت خود" اما تنها پروژه مشترک ژیل کپل و ژان پیر میللی نبوده و نیست. در سال 2005 میللی کتاب "القاعده از روی متن" را به فرانسه ترجمه کرد که با پیشگفتار ژیل کپل منتشر شد. این کتاب شامل یادداشتها و مطالبی از اسامه بن لادن، عبدالله اعظم، ایمن الظواهری و ابوموسی بن الزرقاوی است و به نوعی مانیفست القاعده محسوب می شود. از این رو به نظر می رسد که کتاب ژیل کپل و ژان پیر میللی نقد و تفسیر این مانیفست باشد.
نه رادیکال، نه اصلاحطلبانه
اصلاحات رادیکال: اخلاق اسلامی و آزادی
نویسنده: طارق رمضان
ناشر: انتشارات دانشگاه آکسفورد، آمریکا
کتاب "اصلاحات رادیکال: اخلاق اسلامی و آزادی" اثر طارق رمضان، نه کتاب رادیکالی است و نه حتی اصلاحطلبانه. اما بیتردید، مردم از کوالالامپور مالزی گرفته تا کیلی انگلستان مشتاقانه آن را خواهند خواند.
طارق رمضان به این معروف است که در میان تمام اقشار مخاطبانی دارد. از دانشجویان مسلمان (اعم از زن و مرد) گرفته تا سیاستمداران و مشاوران دولتها در شهرهایی نظیر لندن و واشنگتن و حتی برخی دولتمردان قدرتطلب خاورمیانه که آثار او را در کشورهای خود ممنوع کرده اند، به هر کلمه ای که این اصلاحگرای مسلمان سوئیسی می نویسد، علاقه نشان می دهند.
هر یک از این گروه ها مدتهاست که در انتظار انتشار کتاب "اصلاحات رادیکال: اخلاق اسلامی و آزادی" به سر برده اند؛ کتابی که نخستین اثر پژوهشی رمضان از زمان عزیمتش به دانشکده سنت آنتونی دانشگاه آکسفورد محسوب می شود. طارق رمضان در این کتاب اهدافی بلندپروازانه و گسترده را دنبال میکند. کتاب در برخی بخش های خود کاملاً قابل فهم و در برخی دیگر بسیار تخصصی به نظر می آید. البته لحنی که رمضان برای نوشتن این کتاب انتخاب کرده است، دقیقاً همانی است که در آثار قبلی اش به کار برده بود. در واقع باز هم نقش معلم و منتقد را ایفا کرده و خواننده را در جایگاه شاگرد و دانشجو قرار داده است.
کتاب به دو بخش اصلی تقسیم می شود. بخش اول خواننده را به دوران اصلاحات در نخستین قرنهای تاریخ اسلام می برد. اصلاحات همیشه به عنوان پروژه ای پسااستعماری در نظر گرفته می شود. اما رمضان در نخستین فصلهای کتابش ثابت می کند که اصلاحات در اسلام تاریخ بسیار کهنتری دارد. او در فصل های بعدی کتاب، به تشریح تفکر خودش درباره این که اخلاق اسلامی چطور می تواند در دنیای مدرن نیز پاسخگو باشد، پرداخته است.
رمضان اعتراف می کند که اغلب پژوهشگران مسلمان کمتر آشنایی با علم یا حوزه هایی نظیر اخلاق زیستی یا امور زیست محیطی دارند. او می خواهد که آنها دانش خود را در زمینه زیست شناسی مدرن تا سطوح بالایی ارتقاء دهند و در عین حال کاری کنند که مدعیان اخلاق توجهشان به آنها جلب شود و صدایشان در بحثهای عمومی پیروان ادیان دیگر درباره علم و محیط زیست نیز شنیده شود. او به خصوص از این که دولتها و شهروندان کشورهای مسلمان تا این اندازه نسبت به مسئله تغییرات آب و هوا بی اعتنا مانده اند، بسیار خشمگین است.
عجیبتر آن که رمضان درباره سرمایه گذاری اسلامی نیز نظری مشابه دارد، حال آن که سرمایه گذاری اسلامی در همه جا به عنوان مثالی موفق از تطابق جهان اسلام با زندگی مدرن شناخته شده است. اما رمضان معتقد است که این سرمایه گذاری به اندازه کافی رادیکال نبوده است؛ به عقیده او طراحان این نوع سرمایهگذاری باید جسورانه تر عمل کنند و به این مسئله نیز بیندیشند که اخلاق اسلامی میتواند نقشی اساسی را در سرمایه گذاری ایفا کند، نه این که فقط در مورد وام های بدون سود در داخل کشورهای اسلامی به کار رود، بلکه می تواند در شکل گیری طرح های جهانی سرمایه گذاری نیز ایفای نقش کند.
نوآوری در جوامع اسلامی شاید در مقیاسی که در جوامع توسعه یافته به چشم می خورد، وجود نداشته باشد و در عین حال، اغلب فرآیندی ذاتی و وابسته به میزان تقاضا بوده که سیری صعودی داشته و به ندرت نیز پیش آمده که با استانداردهای جهانی اش مطابقت پیدا کرده است. اما در کتاب "اصلاحات رادیکال" هیچ اشاره ای به این موضوع نشده است. کتاب به چند بعدی بودن بررسی اخلاق و عمل به آن در جوامع اسلامی امروزی نیز اشاره ای نداشته است.
رمضان در عین حال باید به عملکرد عالی جهان اسلام در زمینه سیاست کاهش فقر نیز اشاره ای میکرد. این موضوع که کشورهایی که جمعیت مسلمانان در آنها بسیار زیاد است، در زمره فقیرترین کشورهایجهان هستند، بر اهمیت این عملکرد می افزاید. این را نیز باید در نظر داشت که ایده های برخی متفکران مسلمان به واقع در جهان نیز تغییراتی ایجاد کرده است. پروژه های سرمایه گذاری خُرد نظیر "بانک گرامین" و "شاخص توسعه انسانی" (که به سنجش کیفیت زندگی میپرداخت)، توسط مسلمانانی چون محمد یونس و محبوب الحق انجام شده بود.
بنابراین می توان گفت که کتاب "اصلاحات رادیکال" فقط با قصد تاثیرگذاری نوشته شده است، حتی اگر ایده هایی که در آن مطرح میشود، هیچ جهش بزرگی در ذهن و هیچ تغییر بزرگی در الگوها ایجاد نکند. این کتاب به منزله دستورالعملی برای آن دسته از مخاطبان است که در زندگی خود به دنبال راهنمایی یک دانشمند هستند.
تاریخ قرنهای نخست اسلام از کمبود مصلحان رادیکال رنج نمیبرده است، اما مسئله این است که فعالیت آنها کاملاً فراموش شده است. در عین حال، دوره تاîثیرگذاری مصلحانی که دیدگاه های مترقی تری داشته اند، بر توده مردم طولانی تر بوده است. این همان فضای خالی کتابهای تاریخی است که طارق رمضان سعی دارد آن را پر کند.
از میان تازه ها
انیس المجتهدین (فی علم الاصول)، عنوان کتابی است تالیف عالم برجسته شیعی ملا محمد عبدی نراقی (وفات 1209 هجری قمری) که در دو جلد و پنج بخش مدون شده است. کتاب مذکور که مهمترین موضوعات علم اصول را با دلایل محکم و به دور از مشو مورد بررسی قرار می دهد در اول به مقدمات و ادله شرعیه می پردازد و در جلد دوم، مشترکات کتاب و سنت، اجتهاد و تقلید و تعادل و ترجیح را مورد نقد و بحث قرار می دهد. جلد اول این کتاب به زبان عربی در 588 صفحه و به قیمت 120000 ریال به همت مرکزی احیای آثار اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و توسط موسسه بوستان کتاب به چاپ رسیده است.
"زن در اندیشه امام موسی صدر" به قلم فاطمه صوان هیدوس عنوان کتاب تازه ای است که نویسنده در پنج فصل دیدگاه امام صدر را درباره زن از ابعاد متفاوت تبیین می نماید. نگاه به زندگی امام موسی صدر و ابعاد زندگی فردی، خانوادگی، علمی و اجتماعی ایشان، زن در سیاق تاریخی قبل از اسلام، فلسفه و زن، زن در شرایع آسمانی، زن در اسلام، معرفی زندگی حضرت فاطمه زهرا و حضرت زینب(سلام ا... علیها) و زن در قرن بیستم موضوعات فصل اول تا پنجم کتاب فوق است که انتشارات دارالامیر للثقافه والعلوم لبنان به زبان عربی در 256 صفحه منتشر شده است.
"تاثیرات جهانی شدن بر امنیت جمهوری اسلامی ایران" نوشته غلامرضا محمودی میمندی، پدیده جهانی شدن یا جهانی سازی را به عنوان پدیده ای مبهم، پیچیده و با ابعاد گوناگون مورد بررسی قرار داده و آثار این پدیده را بر امنیت کشورها مدنظر قرار می دهد، امنیت، جهانی شدن، جهانی شدن سیاست، چالشها و فرصتهای ناشی از جهانی شدن، جهانی شدن فرهنگ، جهانی شدن اقتصاد و اقتصاد ایران در جهانی شدن عنوان برخی از موضوعاتی است که مولف در 216 صفحه به آنها پرداخته است. نویسنده معتقد است رویکرد خوشبیانه جهانی شدن، فرایندی غیرارادی و در حال وقوع است که به سبب گسترش ارتباطات اجتماعی و ارتقای سطح همکاری های جهانی پدید می آید و تحولات گوناگونی را در عرصه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و امنیتی را موجب می شود. به عقیده مولف دستیابی به راهبرد نظری و عملی امنیت ملی نیازمند مطالعه همه جانبه درباره متغیرهای موîثر بر آن است که بررسی آن می تواند مسئولان کشور را در انتخاب راهبردهای به جا و مطمئن در زمینه امنیت ملی یاری نماید و زمینه ساز طرح برنامه ای عملیاتی در جهت ارتقای ضریب امنیت ملی کشور در عرصه جهانی شدن شود. کتاب فوق از سوی موسسه انتشارات امیرکبیر به چاپ رسیده است.
"نقش قرآن در تکامل نقد ادبی" عنوان کتابی است که در دو بخش کلی و چند فصل تکامل علوم ادبی را در پرتو قرآن مجید به تفصیل بررسی می کند. بخش اول کتاب حاوی بررسی های نخستین قرآن تا پایان قرن سوم هجری و بخش دوم با عنوان بررسی های اعجاز قرآن شامل تحول بررسی های بیان قرآن در سده چهارم هجری و پیدایش پژوهش های اعجاز قرآن و تحول تحقیقات نقد در سده چهارم و چگونگیتاîثیرپذیری آن از قرآن است.
سعد زغلول نویسنده کتاب معتقد است زمینه هایی که توجه محققان را در عصر حاضر به خور جلب کرده است، زمینه نقد ادبی نزد عرب هاست و نخستین گامی که تحقیقات دانشگاهی مصری در این زمینه برداشته اند، توجه به آثار مولفان نقد ادبی مانند ابن سلام، جاخطه، قاضی جرجانی، ابوهلال عسگری، عبدالقاهر جرجانی و کسان دیگری است که در ماهیت شعر و بیان عربی و مقایسه میان شاعران آثاری را به رشته تحریر درآورده اند. کتاب فوق با ترجمه دکتر علی اوسط ابراهیمی توسط موسسه بوستان کتاب منتشر شده است.
"اسناد سید جمال الدین اسدآبادی در وزارت امور خارجه" به قلم سیدهادی خسروشاهی با هدف بررسی نقش سیدجمال الدین اسدآبادی در روابط خارجی ایران از سال 1254 تا 1314 به رشته تحریر درآمد. نویسنده در ده فصل با 464 صفحه این موضوعات را مدنظر قرار داده است. اصالت و ماهیت سیدجمال و افکار و اندیشه های وی، دستگیری و تبعید سیدجمال، سیدجمال در مصر، مکاتبات سیدجمال با سفارت انگلیس در تهران و اسلامبول و سفارت ایران در لندن و اسلامبول، اسناد مربوط به نوشته ها و یاران سیدجمال، نامه های شخصی افراد، مکاتبات علماء عراق و پیشنهادات اسلامی به دولت و شاه ایران از سوی یاران سیدجمال، قتل ناصرالدین شاه، بابی ها و سیدجمال، اوضاع ایران بعد از قتل ناصرالدین شاه و اسناد مربوط به روزنامه ها. این کتاب از سوی مرکز چاپ و نشر وزارت امور خارجه به چاپ رسیده است".
"فرزندان راهی دیگر" کتابی است با موضوع سرگذشت زنان مسلمان شده آمریکایی نوشته کارول آل نومی که در ده فصل به مسایل اعتقادی و اجتماعی آمریکایی هایی که به دین اسلام گردیده اند میپردازد. تجربیات و داستان زنان و دختران آمریکایی تازه مسلمان شده آرزوها، هدفها و سختی های آنها در سازگاری با جامعه ای که در آن زندگی می کنند در کنار دلایل اسلام آوردن و جذابیت اصولی که آنها را به سوی دین اسلام سوق داده است موضوع این کتاب است که در سال 1995 با نام سرگذشت زنان مسلمان شده آمریکایی در ایالات متحده با استقبال اقشار مختلف مردم مواجه شد و به چاپ پنجم رسید و به سایر زبانها نیز ترجمه شد. کتاب فرزندان راهی دیگر در 210 صفحه با ترجمه مونا ابراهیم نظری و توسط انتشارات به چاپ رسیده است.
"بررسی حقوقی مساîله هسته ای ایران" تاîلیف محمدهادی توکلپور کوخدان ابعاد حقوقی فعالیتهای هسته ای ایران را برمبنای اسناد و معاهدات مورد بررسی قرار می دهد موîلف پس از بررسی تاریخی انرژی هسته ای با بررسی ابعاد حقوقی آن و اسناد پیمان ها و سازمان های مربوط به آن و تطبیق تاریخی فعالیتهای هسته ای ایران بر این اسناد و معاهدات نشان می دهد که در ارزیابی حقوقی پرونده هسته ای ایران ادعای کشورهای غربی از نظر حقوقی، ادعایی سست و غیرقابل دفاع است که صرفاً در ورای بازیهای سیاسی و استعماری قابل تفسیر است. بررسی ابعاد حقوقی انرژی هسته ای، فعالیتهای هسته ای ایران در ازیابی حقوقی پرونده هسته ای ایران، عناوین این کتاب سه بخشی را تشکیل می دهد که مرکز اسناد انقلاب اسلامی به تازگی منتشر کرده است.
"گزیده دانشنامه امیرالموîمنین" به قلم آیت ا... محمدی ریشهری، منتخبی است از کتاب 12 جلدی دانشنامه امیرالموîمنین که در سال 1381 منتشر شد. این گزیده در شانزده بخش با موضوع بندی مناسب و تحلیل های سودمند برپایه قرآن، حدیث و تاریخ در طول هشت سال تدوین شده است که به دلیل مفصل بودن مجموعه دوازده جلدی دانشنامه امیرالمومنین و دشواری دسترسی عموم به آن و همچنین به دلیل تخصصی بودن آن با عنوان گزیده دانشنامه امیرالموîمنین با هدف دسترسی عموم و خارج کردن از حالت تخصصی به شکلی منتخب تدوین شده است.
تبار امام علی(ع)، امام علی(ع) با پیامبر، کوشش های پیامبر برای رهبری علی(ع) پس از ایشان، امام علی سپس از پیامبر، جنگ های امام علی(ع)، روزگار سختی، شهادت امام علی(ع) دیدگاه هایی درباره حضرت، ویژگیهای امام علی(ع)، دانش امام علی(ع)، داوریهای امام علی(ع) کرامت های امام علی(ع)، مهرورزی به امام علی(ع)، دشمنی با امام علی(ع) و بالاخره یاران و کارگزاران امام علی(ع) عناوین این دانشنامه شانزده بخشی است که به تازگی به زبان فارسی از سوی موسسه دارالحدیث به چاپ رسیده است.
"مباحث اقتصادی آیت ا... طالقانی" تازهترین اثر فرهنگی مجتمع فرهنگی آیت ا... طالقانی است. این کتاب شامل مباحثی مانند اسلام و مالکیت، مالکیت از نظر اسلام، مساîله ربا در اسلام و نظام بانکداری است که براساس آثار، نوشته ها و سخنرانی های آیت ا... سیدمحمود طالقانی همزمان با سی امین سالگرد ارتحال اییشان در کتابی با عنوان فوق توسط شرکت سهامی انتشار به چاپ رسیده است.
"خاستگاه و جایگاه پیامبر" کتابی است به قلم صادق محمودی با هدف تحلیل مبحث نبودت که تبیین خاستگاه قرآنی نبوت. نویسنده طرح پرسش هایی در باب نبوت را انگیزه نگارش کتاب خود دانسته تا ابتدا دلایل هر یک از نحله های کلامی، فلسفی و عرفانی را جستجو کرده و سپس دلیل هر یک از این نحله ها را با دلیل دیگر نحله های فکری مقایسه نماید و در نهایت اینگونه نتیجه می گیرد که سه مشرب فکری، سه حقیقت و سه شخصیت متفاوت را می شناسند. این کتاب در 192 صفحه از سوی انتشارات دانشکده اصول الدین روانه بازار کتاب شده است.
"فکاهی صهیونیستها" عنوان کتابی است که موîسسه سیره قم مطالبی پیرامون موضوع هلوکاست را در قالب داستانهای ساختگی به زبان لطیفه، طنز و کاریکاتور از میان آثار نود هزار جوان قمی انتخاب و در قالب کتابی 84 صفحه ای با عنوان فکاهی صهیونیستها منتشر کرده است. این کتاب برای نخستین بار در روز جهانی قدس در میان راهپیمایان توزیع شد.
"آمریکا تمام می شود" نوشته مجتبی زارعی در سه فصل به هرمونتیک تغییر چهره قدرت در آمریکا در اندیشه دکتر محمود احمدینژاد میپردازد. فصول این کتاب با عناوین کلیات و مباحث نظری، ضرورت های تغییر در آمریکا، ظهور اوباما در چشم انداز جنگ هوشمند ایرانیان، استعدادها و امکانهای سیاست خارجی در قوه مجریه ایران تدوین شده است. تبیین های ژورنالیستی در پیروزی اوباما، پرسشهای حقیقت محور در ظهور اوباما، جریانهای عمومی میکروفیزیک و میکروپلتیک قدرت و سیاست در آمریکا، جریان شناسی دیپلماسی عمومی رئیس جهوری اسلامی ایران در مهندسی گفتمان تغییری در آمریکا، نظریه های رئیس جمهوری اسلامی ایران در مهندسی سیاست خاجی، نظریه فطرت، نظریه عدالت، نظریه حکمت از جمله مباحث فصول چهارگانه این کتاب است که با همکاری خانه کتاب در مرکز پژوهش و اسناد ریاست جمهوری به چاپ رسیده است.
"شعله های رنگارنگ" کتابی است با موضوع جنگ نرم که به انقلابهای رنگین یا مخملین در برخی از کشورهای اقمار شوروی سابق در دهه گذشته میپردازد. میکائیل جمال پور نویسنده کتاب معتقد است هدف استعمارگران و افکار صهیونیستی از انقلابهای رنگی، راه اندازی این پروژه در جمهوری اسلامی ایران بود اما ملت ایران تحت رهبریهای داهیانه مقام معظم رهبری این پروژه آمریکایی و غربی را تاکنون خنثی کرده اند اما جنگ نرم همچنان ادامه دارد. کتاب در 100 صفحه به قلم یکی از استادان دانشگاه تبریز به چاپ رسیده است.
"دائره المعارف قرآن کریم" ؛ جلد هفتم این اثر با هدف ارائه و سهولت دستیابی به اطلاعات ناب و اصیل در زمینه معارف و اعلام و علوم قرآنی به عنوان منبعی معتبر برای اهل تحقیق منتشر شد. این جلد از دائره المعارف به حرف تاء اختصاص دارد. جلد هفتم دائره المعارف قرآن کریم در 680 صفحه با قیمت 135000 ریال از سوی مرکز فرهنگ و معارف قرآن تهیه و تدوین و توسط موسسه بوستان کتاب منتشر شده است.
"وحی و نبوت" عنوان ترجمه فارسی کتابی است با همین نام (الوحی و النبوه) به قلم آیت ا... جوادی آملی کتاب الوحی و النبوه مقدمه ای است بر کتاب موسوعه کلمات الرسول الاعظم صلی ا... علیه واله که به تبیین مبانی نبوت و رسالت پرداخته و پاسخگوی شبهات مطرح شده پیرامون وحی و نبوت است. به منظور سهولت بهره گیری از کتاب ارزشمند الوحی والنبوه برای کسانی که که به زبان عربی احاطه ندارند این کتاب با تحقیق و تنظیم حجت الاسلام والمسلمین مرتضی واعظ جوادی و تحت اشراف و تصحیح کامل مولف به زبان فارسی ترجمه شده است. کتاب فوق با سی و شش فصل در 331 صفحه با نگرش فلسفی، عرفانی و قرآنی به موضوع وحی، قرآن کریم و نبوت پرداخته و به پرسشها و شبهات مخالفان پاسخ می دهد.
"ترکیه در حال و آینده"، نوشته بهزاد احمدی لغورکی به بررسی سیاست و حکومت ترکیه و تاîثیرات سیاسی و اقتصادی این کشور در روابط بین المللی میپردازد. ترکیه و آمریکا، ترکیه و رژیم صهیونیستی، ترکیه و آسیای مرکزی، ترکیه و مساîله قبرس و کرکوک، ترکیه و ترانزیت انرژی و رویکردهای حزب بزرگ ترکیه در زمینه سیاست خارجی و چشم انداز ترکیه در سال 2023 عناوین هشت فصل این کتاب را تشکیل می دهد. به عقیده مولف در دو دهه اخیر روند پرشتاب تحولات فرامنطقه ای و منطقه ای مانند حادثه 11 سپتامبر، حمله آمریکا به افغانستان و عراق، طرح خاورمیانه بزرگ آمریکا، مبارزه با تروریسم، مناقشه با یونان بر سر قبرس، جنگ گرجستان و روسیه و بسیاری دیگر از حوادث و تحولات دیگر، باعث شده نقش و جایگاه ترکیه در منطقه و جهان هم از سوی بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای مورد توجه جدی و بازبینی در چشم انداز آتی قرار گیرد. این کتاب توسط موسسه مطالعات و تحقیقات ابرار معاصر تهران در 317 صفحه به چاپ رسیده است.
"شکوفه های زیتون" اثر پژوهشی است با موضوع انتفاضه فلسطین. این کتاب جلد دوم از ایک مجموعه چهار جلدی است که شهیدان فلسطین از اشغال تا انتفاضه اختصاص دارد. چگونگی شکلگیری و اعلام دولت اسرائیل، ورود داوطلبان و سپاهیان مسلمان به فلسطین، نخستین جنگ اعراب و اسرائیل از موضوعاتی است که در جلد دوم به آن پرداخته شده است. کتاب شکوفه های زیتون در 194 صفحه از سوی نشر شاهد به چاپ رسیده است.
"نحوه عقد تنظیم و نگارش انواع عقد صلح" نوشته منصور اباذری فومشی با هدف کاربردی کردن علم حقوق برای عموم جامعه به رشته تحریر درآمده است. این کتاب در دو بخش نظری و عملی تدوین شده است. بخش اول شامل موضوعاتی مانند عقد صلح، اقسام عقد صلح، شروط ضمن عقد صلح و بخش دوم شامل رویه های قضایی و نمونه های تنظیم عقد صلح است. کتاب در 159 صفحه و از سوی انتشارات خرسندی منتشر شده است.
"فرهنگ و اصطلاحات زندان و زندانیان سیاسی قبل از انقلاب" اثری است شامل اصطلاحات محاوره ای و خردفرهنگ های مشترک که براساس حروف الفبا به همراه عکس، شناسایی و تنظیم شده است. اطلاعات کتاب به دو روش کتابخانه ای و میدانی جمع آوری شده است. همچنین بخشی از کتاب خاطرات منتشر شده انقلابیون و گفت وگو با زندانیان سیاسی آن دوران است که گردآوری و در این کتاب به چاپ رسیده است. کتاب فوق در 142 صفحه به قلم جلیل امجدی و سید عبدالعلی حسینیون توسط نشر شاهد منتشر شده است.
"قرآن و طب" به قلم جمعی از استادان حوزه و دانشگاه به بررسی سوره به سوره موضوع بهداشت و سلامت در قرآن کریم می پردازد. تغذیه، غذاهای پاک، توصیه های بهداشتی، بهداشت جنسی، بهداشت محیط، بیماری های جسمی، مسائل فقهی پزشکی و خلقت انسان از نگاه قرآن موضوعاتی است که در این کتاب 566 صفحه ای از سوی بنیاد پژوهش های قرآنی حوزه و دانشگاه به چاپ رسیده است.
14 اثر جدید در حوزه ؛ جواهر البلاغه "نسخه محققه و منقحه"، "قسمت اول نحو یک"، "شناخت نامه قرآن کریم"، "منطق در اینه معارف اسلامی یک و دو" عناوین 14 اثر جدیدی است که معاونت پژوهش و مرکز برنامه ریزی و تدوین متون درسی حوزه های علمیه اقدام به نشر آن کرده است. کتاب جواهرالبلاغه تاîلیف حجت الاسلام عبدالحمید مردانی، سید کاظم مشاهیری اصفهانی و محمد عبدالحمید آموزش مقدماتی نحو تالیف حجت الاسلام والمسلمین صفایی بوشهری و استاد عطاردی تهرانی با محتوای آموزش اولیه زنان عربی در 40 درس با ترتیبی منطقی و کاربردی به همراه جداول و تمارین برای فهم دروس و شناخت نامه قرآن کریم به قلم استاد سعیدی با موضوع مسائل مربوط به علوم قرآن، وحی پیامبری، قرآن پس از نزول، قرآن و قرائت، تحریف و معجزه جاودان الهی و ارائه موارد پژوهشی برای تحقیقات به همراه پرسش و تمارین تطبیقی توسط انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه قم منتشر شده است.
خبر و نظر
جایزه نجیب محفوظ برای وزیر فرهنگ مراکش
"بنسالم حمیش" وزیر فرهنگ مراکش جایزه نجیب محفوظ برای نویسندگان عرب را که اتحادیه نویسندگان مصر به طور سالیانه به نویسندگان عرب اختصاص می دهد، از آن خود کرد.
در بیانیه نویسندگان مصر اعلام شده است که تخصیص جایزه امسال برای این نویسنده برجسته داستان و رمان (بنسالم حمیش) به خاطر تقدیر از تلاشها، موفقیتها و ابداعات وی در زمینه شعر، داستان، تحقیق، فلسفه و تاریخ است.
ارزش این جایزه دهها هزار دلار است که تاکنون حنامینه ادیب سوری، سمیع القاسم شاعر فلسطینی و محمدالفیتوری شاعر سودانی به آن دسته یافته اند.
حمیش این جایزه خود را در هشتم سپتامبر در مراسم آغاز به کار کنفرانس سالیانه اتحادیه نویسندگان مصر که سال تحت عنوان "قدس و فرهنگ مقاومت" به مناسبت انتخاب قدس به عنوان پایتخت فرهنگی کشورهای عربی در سال جاری میلادی (2009) برگزار شد، دریافت کرد.
حمیش که چندی پیش به عنوان وزیر فرهنگ مراکش انتخاب شده، متخصص فلسفه و علوم اجتماعی است و داستانها و رمانهایی از جمله "مجنون الحکم" و "العلامه" را در کارنامه خود ثبت کرده است.
نویسنده اسرائیلی و دلائل ترس اسرائیلیها از صلح
هم زمان با مباحث فراوانی که درخصوص امکان از سرگیری گفت وگوهای مسالمت آمیز بین اسرائیل و دولت خودگردان فلسطین مطرح می شود، "عمیره هاس" نویسنده و متفکر اسرائیلی تاîکید میکند که دل بستن به این امکان نه تنها به دلیل افراط گرایی کنونی اسرائیل بلکه به دلیل مصلحت اندیشی جامعه اسرائیلی که دستیابی به یک روش مسالمت آمیز سیاسی را به نفع خود نمی بیند، ناامیدکننده به نظر می رسد. خانم "هاس" در مقاله ای که اخیراً در روزنامه "هاآرتس" به درج رسیده، دلایل هراس اسرائیلی ها از صلح را برشمرده است:
ساختارها و دست اندرکاران اسرائیلی که می بایست نماینده جامعه اسرائیل و منافع آن در جهت دستیابی به راه های مسالمت آمیز برای خاتمه دادن به درگیری ها و چالشها باشد، از زمان توافقنامه اسلو در سال 1993 رغبت چندانی به این قضیه از خود نشان نمی دهند و دولتهای اسراییلی عجله ای برای برقراری صلح با فلسطینیها نداشته اند. آنها به سادگی دریافته اند که دستیابی به این راه ها و راه ح ها به منافع ملی آنان آسیب می رساند. از منظر آنان خاتمه دادن به این چالش از طریق راه حل های مسالمت آمیز به معنی به هم خوردن تراز اقتصادی خواهد بود و مراکز صنعتی و نظامی که یکی از مهمترین منابع صادرات در اسرائیل به شمار می آِیند، به شدت دچار آسیب و زیان خواهند شد. نیروهای مسلح اسراییل هر روزه در نوار غزه و کرانه ی باختری محصولات و تولیدات صنایع امنیتی و نظامی را آزمایش میکنند و تکمیل روند صلح این تجربه را بینتیجه میگذارد.
توافق های اسلو زمینه های خوبی تمایز و برخورداری از مزایای بیشتر اسرائیلی ها در امور رفاهی و در برابر مردم تحت اشغال در سرزمین های اشغالی فلسطین و دولت خودگردان ایجاد کرده و مجوز جدیدی(پس از جنگ سال 1967) را برای به کارگیری سلاح ها و ادوات جنگی علیه شهروندان فلسطینی در اختیار اسرائیل قرار داده است.
اکنون بقای شهرکهای اسرائیلی در گرو توسعه وسایل امنیتی و بازدارندگی فلسطینی ها و جلوگیری از تحرکات آنها از طریق ایجاد دیوار حائل و ایست های بازرسی و وسایل کنترل الکترونیکی است و این همان قانون بازخرید امنیت برای شهرک نشینان اسرائیلی می باشد که بانکها و شرکتهای بسیاری را تاسیس کرده و مجتمع های مسکونی پیشرفته ای را در نزدیکی فلسطی نیانی که در فقر و تهیدستی روزگار می گذرانند و در معرض خشونت و سرکوب قرار دارند، بنا کرده اند.
پیشرفت صنایع نظامی و امنیتی مستلزم وجود نوعی درگیری مداوم میان اسراییلی ها و ساکنانی است که دشمن تصور می شوند و در صورتی که صلح برقرار باشد فرصت تلاش در زمینه های نظامی و امنیتی کمتر خواهد شد.
آرام شدن وضعیت جنگی در کرانه باختری و نوار غزه و امتداد جنگ در یک خط آتش نسبتاً آرام یک وضعیت مطلوب برای اسرائیلی ها بهشمار می آید؛ زیرا مزاجهای مختلف اسرائیلی را به هم نزدیک میکند: افرادی که هر کدام خود را یک رامبو منطقه ای و محلی می دانند و افرادی که خود را نابغه هایی در تکنولوژی های پیشرفته جنگی میپندارند. طبیعی است که هرگز در وضعیت صلح نمیتوان بین این مزاجها و طبیعت های مختلف همگرایی و وحدت ایجاد کرد.
در همین حال صلح به معنای پایان دادن به آرزوها و آمال شخصی خواهد برد. چراکه اشغال زمینه ها و فرصتهای شغلی بسیاری برای هزاران فلسطینی را بوجود آورده و بقای اشغالگری و عدم برقراری صلح، صدها هزار اسرائیلی را به خدمت گرفته و حدود 70 هزار یهودی در بخش امنیتی فعالند. در حال حاضر بسیاری در سرویس امنیت داخلی اسراییل (شینبت) اعم از مشاوران خارجی و تاجران سلاح در این زمینه فعالیت دارند و از این رو برقراری صلح این افراد را در معرض خطر قرار می دهد.
تحقق صلح، آینده شغلی شمار قابل توجهی از اسرائیلی ها را ویران کرده و از این جهت تاثیر فوق العاده ای بر روی اسرائیل خواهد گذاشت.
همچنین صلح در سطح زندگی اسرائیلی ها تاثیر خواهد گذاشت زیرا دستیابی به راه حل های مسالمت آمیز مستلزم توزیع مساوی و عادلانه منابع آب بین یهودی ها و فلسطینی ها است .
به این ترتیب شهرک نشینان از مزایای کنونی یعنی تسلط بر 80 درصد آب فلسطین در ازای منابع اندک آب در کرانه ی باختری و نوار غزه محروم خواهند شد و در این صورت اسرائیلی ها دیگر توان تحمل کم آبی ناشی از خشکسالی را نخواهند داشت. از همین منظر میتوان حدس زد که تسلیم شدن اسرائیلی ها در برابر خواست توزیع عادلانه و مساوی منابع آبی بین آنها و فلسطینی ها چقدر دشوار است.
تحقق صلح بر سطوح رفاهی شهرکنشینان نیز تاثیر خواهد گذاشت و این در خلال 30 سال گذشته ثابت شده است که شهرک نشینی امکانات بسیاری را برای اسرائیلی ها فراهم کرده که امکان دستیابی به آنها در داخل مرزهای اسرائیل وجود ندارد. از جمله: وجود زمین ارزان قیمت، ساختمانهای بزرگ، مساعدت ها و کمکهای مالی و عمرانی، منظره های طبیعی دلربا، زیرساخت ها، خیابانها و موسسات آموزشی بزرگ و بالاخره اینکه شهرک نشینی یک امتیاز اجتماعی و اقتصادی برای اسرائیلی ها به شمار می آید.
بنابراین، واقعیت جاری و موجود برای آنها مهمتر از دستیابی به صلح و راه حل های مسالمت آمیز است. چرا که صلح تمامی امتیازهای امنیتی برای اسرائیلیها در مقابل فلسطینی ها بویژه در زمینه تقسیم اراضی و تخصیص اعتبار برای توسعه موسسات آموزشی و نیز فرصتهای شغلی و حقوق بشر را کاهش داده یا به کلی از بین خواهد برد و آنهایی که به زندگی کردن در پرتو برخورداری از حقوق بیشتر با تکیه برتری نژادی عادت کرده اند، پایان دادن به این تفاوتها و تبعیض های نژادی را خطری بزرگ برای رفاه حال خود تلقی می کنند.
تبلیغات
