سیمای آذربایجان در شعر مشروطه (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
از مهم ترین تحولات شعر فارسی بعد از انقلاب مشروطه توجه به مسائل سیاسی اجتماعی کشور است. شاعران مشروطه خواه، همگام با تحولات جامعه، شعر را در خدمت مشروطه و انعکاس حوداث اجتماعی قرار دادند. یکی از پرتکرارترین مضامین نیز توصیف قیام مردم آذربایجان به سرداری ستارخان علیه محمدعلی قاجار است که در ادبیات مشروطه جایگاه ویژه دارد. ستارخان، بر پایه عقیده مردم داری مبارزه را آغاز کرد و همراهان او نیز بر پایه منش جوانمردی و مبارزه با ظالمان و بیگانگان به پا خاستند و با سخت ترین مبارزه، مقاومت، تحمل قحطی، شکنجه، اهانت و توهین قیام را ادامه دادند. مهمترین عملکرد ستار این بود که در جریان لشکرکشی دولت قاجار به تبریز، یازده ماه شهر را نگه داشت و در مقابل هرگونه متجاوزی جنگید. بعد از ستارخان نیز محمد خیابانی علیه حکومت قاجار قیام کرد. حوادث تبریز و مقاومت ستار از دید شاعران دور نماند. شاعران برجسته از جمله محمدتقی بهار، عارف قزوینی، ادیب الممالک فراهانی، وحید دستگردی، میرزاده عشقی، نسیم شمال، فرخی یزدی از شاعران این دوره هستند که به مسائل آذربایجان توجه کرده اند. در این مقاله با مطالعه کتابخانه ای سیمای آذربایجان در اشعار آنها بررسی شده است. نتایج بررسی نشان می دهد: شعرشان بازگویی غیرمستقیم وقایع آن دوران است، محوریت اشعار پیرامون وصف قیام آذربایجان، مقابله ستارخان با حکومت قاجار و دولت روس، نکوهش استبداد محمدعلی شاه، وصف فجایع روسیه در تبریز، قحطی تبریز، نکوهش عثمانی و انگلیس، ستایش مقاومت مردمی، وصف مبارزان ملی و همدردی با مردم آذربایجان می باشد.Azerbaijan in constitutional poetry
One of the most important developments in Persian poetry after the constitutional revolution is the attention to the political and social issues of the country. Pro-constitutionalist poets, along with the changes in society, wrote poems for the constitution and paid attention to social events. One of the most frequent themes is the description of the uprising of the people of Azerbaijan led by Sattar Khan against Muhammad Ali Qajar, which has a special place in constitutional literature. Sattar Khan started the uprising and his companions also stood up and continued the uprising with the hardest struggle, resistance, enduring famine, torture, insults and insults. The most important performance of Sattar was that he resisted and fought for eleven months during the campaign of the Qajar government to Tabriz. After Sattar Khan, Mohammad Khayabani revolted against the Qajar government. The events of Tabriz and Sattar resistance were not far from the eyes of the poets. Prominent poets such as Mohammad Taqi Bahar, Aref Qazvini, Adib al-Mamalek Farahani, Vahid Dastgerdi, Mirzadeh Eshghi, Nasim Shamal, Farrokhi Yazdi are among the poets of this period who paid attention to the issues of Azerbaijan. . The results show: Describing the Despotism of Mohammad Ali Shah, Denunciation of Russia, praising the people's resistance against internal Despotism and the presence of characters in the country, praising Sattar Khan and sympathizing with the people are important components in relation to Azerbaijan in the poetry of the constitutional period.
تبلیغات
