نسبت «معنا» به مثابه مدرَک باطنی با «مفهوم»، نزد صدرالمتالهین (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
«ادراک باطنی» از مفاهیم شایع در حیطه معرفت شناسی و نفس شناسی نزد فیلسوفان مسلمان است که در مقابل ادراک ظاهری یا حسی یا مانند آن، قرار می گیرد. اما بااین وجود و با بررسی مواضع متعددی از عبارات فیلسوفان مسلمان، به نظر می رسد که این گونه ادراک، نیازمند واکاوی و وضوح مفهومی بیشتری بوده و ادراک باطنی در همه موارد، به یک معنا به کار برده نمی شود. این پژوهش درصدد است تا با تحلیل منطقی عبارات صدرالمتالهین -به مثابه فیلسوفی که نگاهی وجودی و تشکیکی به علم و ادراک داشته و تحلیل هایی عمیق تر از ادراک ارائه می دهد- به بازخوانی معانی متعدد ادراک باطنی در چارچوب فکری این فیلسوف بپردازد. ره آورد این مطالعه، نشان گر آن است که ادراک باطنی حداقل در دو معنا به کار می رود: «ادراک درونی» و «ادراک مفهومی(غیبی)» که به تریبت در مقابل ادراک حسی ظاهری و ادراک بی واسطه و شهودی قرار می گیرد. دخالت «مفهوم» و وجود ذهنی در مورد دوم، مسلتزم آن است که نسبت «مفهوم» و «معنا» نیز واکاویده شود؛ واکاوی ای که در ضمن خود، نسبت «معنا» و «صورت» و «ماده» را برجسته و تبیین کرده و در نهایت، منجر به خوانشی سوم و متفاوت از ادراک باطنی می گردد: ادراک باطنی به مثابه «مکاشفه معنوی و ادراک معنا». در این خوانش، ادراک باطنی مشاهده مستقیم معنا (به مثابه حقیقت و بنیان صورت) است که در مقابل آن، ادراک حسی و مشاهده صور مثالی قرار خواهد گرفت.The relationship of "ma'nā" as an Inner perceped with "concept",from the point of view of Sadr al-Matalahin
" Inner perception" is one of the common concepts in the field of epistemology among Muslim philosophers, which is opposed to external or sensory perception or the like. However, by examining several text and expressions of Muslim philosophers, it seems that this type of perception requires more analysis and conceptual clarity, and Inner perception is not used in the same sense in all cases. This research tries to reread the multiple meanings of inner perception by logical analysis of Sadrul Matalhin's expressions. The results of this study show that inner perception is used in at least two meanings: "internal perception" and "conceptual (hidden) perception", which is in contrast to external sensory perception and immediate and intuitive perception. Based on the involvement of "concept" and mental existence in the second case, the relationship between "concept" and "ma'nā" should also be analyzed; An analysis that highlights and explains the relationship between "ma'nā" and "form" and "matter" and ultimately leads to a third and different understanding of Inner perception: Inner perception as "spiritual revelation and perception of "ma'nā". In this view, inner perception is the immediate intuition of … (as the truth and basis of “form”), which is opposed to sensory perception and the observation of exemplary forms.
تبلیغات
