بررسی دعاهای صحیفه سجادیه از منظر روش های متن کاوی

چکیده

اهداف: مطالعات زیادی با استفاده از روش های متن کاوی به بررسی الگوهای نهفته، کلمات پرتکرار، مقایسه آثار، بررسی اصل بودن متن کتاب های معروف در علوم مذهبی مانند قرآن کریم، کتاب مقدس یا ادبیات کلاسیک مانند آثار شعرای بنام فارسی، آثار ویلیام شکسپیر، یوهان ولفگانگ فون گوته و ... انجام شده است. در این میان، صحیفه سجادیه منسوب به امام علی-بن-الحسین زین العابدین (ع) ، یکی از شناخته شده ترین منابع مطالعاتی در علوم شیعی پیرامون دعاست. اما تا کنون، مطالعه ی متن کاوی در این متن صورت نگرفته است و این تحقیق اولین گام در این راستاست. روش ها: ابتدا تمام 54 دعاهای این متن از کتاب ها و اینترنت استخراج شده است و سپس برای تحلیل آماده سازی شده اند. با استفاده از نرم افزار R لغات هر دعا تفکیک شده است و آمارهای توصیفی، شبکه متن دعاها و کلمات، ابرکلمات و خوشه بندی براساس محتویات آنها انجام شده است. یافته ها: در مجموع 15,881 واژه تشخیص داده شد که عبارت های "اللهم" ، "محمد"، "اله"، "صل"و "کل" به تفکیک دارای بیشترین تکرار برابر 285، 239، 208 و 144 مورد بود و به همراه سایر کلمات به صورت ابر کلمات نشان داده شده است. همچنین، ابر کلمات به تفکیک هر دعا ، در ضمیمه رسم شده اند. آمارهای توصیفی، خوشه بندی دعاها و شبکه متنی آنها نیز براورد شده است. نتایج: این تحقیق به بررسی ساختار دعاها با چند روش می پردازد. همچنین، به بررسی محتوایی آنها با موضوع های مرتبط با بیمه، مثال هایی ارائه می کند.