بررسی برهان های ابن سینا بر استحاله تناسخ مُلکی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
تناسخ مُلکی عبارت است از تعلق نفس انسانی یا حیوانی به انسان، حیوان، نبات یا جماد. نظریه تناسخ مُلکی، رقیبی برای مسئله معاد به شمار می آید و از این روی، تبیین استحاله آن به عنوان مقدمه اثبات معاد، ضروری به نظر می رسد. ابن سینا دو برهان برای استحاله تناسخ مُلکی دارد. برهان اول در آثار متعدد او آمده و براساس آن، تناسخ، مستلزم اجتماع دو نفس در بدن واحد است؛ اما برهان دوم تنها در الإشارات و التنبیهات به صورت مجمل ذکر شده است. بوعلی تفصیل و بسط این استدلال را به مواضع دیگری از آثارش حوالت داده است؛ بدون آنکه این مواضع را مشخص کند. خواجه نصیرالدین طوسی، فخرالدین رازی و قطب الدین رازی تقریرهای متفاوتی درخصوص این استدلال به دست داده اند. اختلاف این تقریرها در تعداد شقوق بیان شده ازسوی ابن سینا به عنوان تالی قیاس استثنایی و نیز وجه استحاله این شقوق است. ازمیان این سه تقریر، تنها تقریر قطب الدین رازی با کلام شیخ الرئیس مطابقت بیشتری دارد و در دو تقریر دیگر، کمبود یا زیادتی نسبت به متن ابن سینا دیده می شود.Avicenna’s Arguments against Metempsychosis
Metempsychosis is the concept of the transmigration of a human or animal soul into another human, animal, plant, or even an inanimate object. The theory of metempsychosis poses a challenge to the belief in resurrection (Maʿād), making it necessary to reject metempsychosis before proving Maʿād. Avicenna presents two arguments against metempsychosis. The first argument, found in numerous works, rejects metempsychosis on the grounds that it requires the union of two souls within a single body. Avicenna alludes to the second argument in his Al-Isharat wa al-Tanbihat but postpones its full explanation to another unspecified work. Nasir al-Din al-Tusi, Fakhr al-Din Razi, and Qutb al-Din Razi have proposed different interpretations of this second argument. The variations in interpretation revolve around the number of implications Avicenna expressed for this modus ponendo and his reasons for rejecting them. Among these interpretations, only Qutb al-Din Razi's aligns more closely with Avicenna's original words. In the other two interpretations, there are either deficiencies or excesses compared to Avicenna's work.
تبلیغات
