دلتنگی و خرده گیری فرهیختگان از سامانه کارگاه هستی در آینه ادبیات فارسی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
یکی از نشانه های دلتنگی و آزردگی دانشوران و خردورزان از سامانه یا نظام هستی روزگار خود، خرده گیری هایی است که در آینه ادبیات به چشم می خورد. آزردگی از نداشتن جایگاه اجتماعی فراخور دانش و هنر خود، دلتنگی از تنگدستی، نبودن آزادی گفتار و کرداربرای بیان دیدگاه های علمی و فلسفی، ناآگاهی شهروندان و ... است که واگویه آن ها پیوسته با فرافکنی هایی چونان؛ نسبت دادن دشواری ها به چرخ و فلک که ریشه در فرهنگ زروانی دارد و یا قضا و قدر که به خواست و اراده خداوند تعالی برمی گردد؛ اظهار می شود. کمتر رخ می دهد که کسی ساحت زور و زر و تزویر را که بر جامعه آنان حکم می رانند، بیالاید. بنابراین خردورزان هنرور، سامانه اجتماعی و گاه نظام هستی را دارای نظم احسن ندیده اند. پاره ای از خردمندان از دریچه حکمت و فلسفه به موضوع نگریسته اند و برخی هم از دیدگاه دین و عرفان. دریغا که کمتر رخ داده است تا به ناآگاهی های توده ها و کژتابی کشورسالاران پرداخته گردد و به گونه ای استوار پای دولتمردان و دارندگان زور و زر و تزویر به میان آید. هنرمندی سامانه هستی را با آیین دریا می شمارد و دیگری بر این کژتابی، قانون گردباد نام می دهد. نگارنده این گفتار می کوشد تا به روش (توصیفی -تحلیلی) به بررسی برخی از دلخوری های فرهیختگان هنرور بپردازد و بر خاستگاه های آنان انگشت بنهد.Nostalgia and intellectuals’ Complaints from the System of the Existence in the Mirror of Persian Literature
One of the signs of nostalgia and resentment of scholars and rationalists about the system or the order of existence of their time is their complaints reflected in the mirror of literature. Criticism of lack of an appropriate social status proper to one's knowledge and art, nostalgia for poverty, lack of freedom of speech and action to express scientific and philosophical views, ignorance of citizens, etc., whose speech is constantly accompanied by projections such as attributing difficulties to the sky, rooted in Zarwani culture and is referred to as Destiny, implying the the will of God Almighty. Almost nobody admires the corruption, hypocrisy and coercion that dominates these poets’ social milieu. Therefore, occasionally the rationalists fail to grasp order and discipline in the universe. Some wise people have examined the issue through the lens of wisdom and philosophy, and some from the perspective of religion and mysticism. It is a pity that the role of men of power and statesmen is less well-addressed regarding these shortcomings. Some have called it the religion of the sea and others have labelled it as the law of whirlwind. The author of this article tries to study (descriptive-analytical) some of the annoyances of the artists and to point out their origins.
تبلیغات
