فراهنجاری های دستوری و شگردهای بلاغی پرکاربرد در غزل های نیستانی، بهمنی و منزوی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هنجارگریزی، مؤثرترین شکل برجسته سازی زبان است و شامل همه شگردهایی می شود که قاعده های متعارف زبان را بر هم می زنند و به آشنایی زدایی می انجامند. هنجارگریزی دستوری برای زدودن غبار آشنایی از زبان شعر به کار می رود و شامل گریز از قواعد صرفی و نحوی حاکم بر زبان است. هر زبان دارای ساختار دستوری خاصی است، اما در شعر این نظم ساختاری به هم می خورد. در حوزه بلاغت هم با مجموعه شگردهایی مواجهه می شویم که به منظور برجسته سازی معنایی شعر شکل می گیرند و به نوآوری های بلاغی منجر می شوند. جستار حاضر با روش توصیفی - تحلیلی بر آن است تا با تأمل در غزل های «منوچهر نیستانی»، «محمّدعلی بهمنی» و «حسین منزوی»، به شناسایی، دسته بندی و تحلیل شگردهای پایه ای که در روند تحول غزل معاصر نقش بسزایی داشته اند، بپردازد و به پاسخ این پرسش ها برسد که فراهنجاری های پرکاربرد دستوری و شگردهای بلاغی که به برجسته سازی صورت و معنا در غزل نو منجر شده، کدام است و از بین شاعران نامبرده، کدام یک در نو شدن سیمای غزل نقش مؤثرتری داشته است. یافته های پژوهش، نشان می دهد که شگردهای بلاغی مشترک در غزل این سه شاعر، علاوه بر کاربرد دیگرگونه نماد، استعاره، تشبیه، تشخیص و متناقض نما به خاطر قدرت تخیّل و به تصویر درآوردن نادیده ها و ناشنیده هایی است که در ذهن شاعر شکل گرفته اند. فراهنجاری های دستوری مشترک در غزل شاعران نامبرده، در دو حوزه صرف و نحو، شامل فراهنجاری های واژگانی، زمانی و نحوی است. میزان بهره گیری از این شگردها توسط شاعران نامبرده متفاوت است. حسین منزوی با توجه به تکرر و تنوع فراهنجاری های دستوری و شگردهای بلاغی، از پیشتازان این عرصه محسوب می شود و در نوشدن سیمای غزل نقش بسزایی داشته است.Grammatical Metanormatives and Frequently used Rhetorical Techniques in Ghazals of Neyestani, Bahmani and Monzavi
deviation is the most effective form of foregrounding the language and includes all the methods that disrupt the conventional rules of the language and lead to defamiliarization. Grammatical deviation is used to remove familiarity from language of poetry and includes avoiding the rules of morphology and syntax governing the language. Every language has a specific grammatical structure, but in poetry, this structural order is ignored. In the field of rhetoric, we come across a set of methods formed in order to highlight the meaning of the poem and lead to rhetorical innovations. The present study , with a descriptive-analytical method, aims to identify, categorize and analyze the basic techniques that have played a significant role in the evolution of contemporary ghazal by reflecting on the ghazals of "Manochehr Neyestani", "Mohammad Ali Bahmani" and "Hossein Monzavi" and answer these questions "what are the commonly used grammar and rhetorical technics that have led to the highlighting of form and meaning in the new ghazal, and which of the mentioned poets has played a more effective role in renewing the image of the ghazal. The findings from the study show that the common rhetorical techniques in the ghazals of these three poets, in addition to the use of other symbols, metaphors, similes, personification and paradoxes, are due to the power of imagination and portraying the unseen and unheard things that have formed in the poet's mind. Grammatical metanormatives common in the ghazals of the mentioned poets in two fields of grammar and syntax include: lexical, temporal and syntactical metanormatives. The extent of using these methods by the mentioned poets is different. Hossein Monzavi is considered one of the pioneers of this field due to the frequency and variety of grammatical metanormatives and rhetorical methods, and he has played a significant role in reinventing the image of ghazal.
تبلیغات
