جلوه های جبر و اختیار در لزومیات معرّی و مثنوی مولوی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
جبر و اختیار از دیرپاترین و مناقشه انگیزترین مسائلی است که همواره مورد بحث و جدال متکلمان و اندیشمندان اسلامی بوده است. از جمله این متفکران در ادب عربی ابوالعلاء معرّی شاعر و فیلسوف بنام سده چهارم و پنجم هجری است که اندیشه های خود را پیرامون قضا و قدر و سرنوشت آدمی در دیوان «لزومیات» که حاصل نزدیک به نیم قرن عزلت شاعر است گرد آورده است. در ادب فارسی نیز مولوی شاعر و عارف نام آور سده هفتم هجری در «مثنوی» از جبر و اختیار و مسائل مربوط به آن سخن گفته است. نوشتار حاضر بر آن است که در چشم اندازی تطبیقی به بررسی هم گونی ها و ناهمگونی های دیدگاه این دو شاعر نامی به مسأله جبر و اختیار در دیوان های «لزومیات» و «مثنوی» بپردازد. روش پژوهش کتابخانه ای است و داده ها با روش تحلیل محتوا بررسی و تحلیل شده است.Determinism and Free Will in Maarri and Molana’s poety
Determinism and free will are the most ancient and conflicting issues which have always been the discussion issue amongst discourse analytics and Islamic scholars. One of these scholars is Abol Ala Maarri – fourth and fifth century – Arabic philosopher and poet who has gathered his ideas and thoughts about human destiny and fortune in his book called “Lozumiyat”. In the Persian literature also Molana – the seventh century poet and theologist – has talked about determinism and free will in his “Mathnavi” as well. The present article attempts to have a comparative look at this issue and study similarities and differentiates of determinism and free will in these two poets’ poems. The research method is librarian and the data has been done in analytical method.
تبلیغات
