تحلیل روان شناختی ایمان دینی

چکیده

پیوند ایمان و آرامش در متن برخی آیات و روایات، اهمیت بررسی روان شناختی ایمان را نشان می دهد. ایمان به عنوان یکی از مفاهیم بنیادین در علوم اسلامی و علوم انسانی، مورد توجه محققان قرار گرفته است، اما این پژوهش، ضمن نقد برخی یافته های روان شناختی از ایمان و بررسی مفهوم ایمان دینی و تفاوت آن با تحلیل های رایج از ایمان، در صدد تبیین روان شناختی ایمان دینی و برخی مفاهیم هم خانواده ی آن است. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر فهم قرآن و حدیث در مکتب اهل بیت علیهم السلام است. بر اساس نتایج به دست آمده، ایمان دینی علاوه بر شرط تمامیت یافتگی، که نقش محوری در شکل گیری این سازه دارد، واجد جنبه های شناختی، عاطفی و روانی- حرکتی است که در ضمن روابط فرد، تحقق می یابد. بنابراین تعریف ایمان دینی در نگاه روان شناختی مبتنی بر پژوهش حاضر عبارت است از «ارتباط تمامیت یافته ی شناختی، عاطفی و روانی- حرکتی انسان با خود، دیگران، هستی محسوس و نامحسوسات (معنویات)».