از قرآن چه و چگونه می توان آموخت؟ یک بررسی از منظر عقلانیت نقاد (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هدف این مقاله معرفی رویکرد عقلانیت نقاد به قرآن پژوهی است. پس از ارائه برخی ملاحظات مقدماتی درباره قرآن و قرآن پژوهی در بخش نخست، در دومین بخش توضیحاتی مختصر درباره دیدگاه عقلانیت نقاد ارائه خواهد شد. در دنبال نکاتی به اختصار و اجمال درباره دیدگاه عقل گرایان نقاد در خصوص دین بازگو می گردد و سپس در بخش چهارم یک مجموعه از مفاهیم مرتبط یعنی «قابلیت فشرده شدن به نحو آلگوریتمی»، «سیستم های پیچیده» و «عمق منطقی» معرفی خواهند شد. در بخش پنجم و با استفاده از مقدماتی که در بخش های پیشین عرضه شده اند، استدلال خواهد شد قرآن یک سیستم پیچیده با عمق منطقی زیاد است و پیام آن را به بهترین نحو می توان به مدد رویکرد عقلانیت نقاد فهم و درک کرد. بخش ششم در بردارنده بحث کوتاهی است در خصوص رابطه قرآن با بحث های معنایی. در بخش هفتم یک مقایسه نقادانه (هرچند مختصر) میان رویکردی که به امام علی (ع) برای فهم قرآن نسبت داده شده و به «روش استنطاق از قرآن» شهرت یافته است و رویکرد عقلانیت نقاد به انجام می رسد. در بخش هشتم برخی انتقادات های احتمالی به رویکرد عقل گرایی نقاد به قرآن مطرح و ارزیابی می شوند. بخش نهم به جمع بندی مطالب مطروحه اختصاص دارد.What Does the Quran Teach Us and How Should It Be Studied?
This article aims at introducing the critical rationalist approach to Quranic studies. Following some preliminaries concerning the Quran and Quranic studies in the first section, a summary account of critical rationalism will be presented in the second one. Then, the critical rationalist view of religion will be briefly presented in the third section. In section four, a set of interrelated concepts, namely, ‘algorithmic compressibility’, ‘complex systems’, and ‘logical depth’, will be introduced. Building on the results of the earlier sections, in section five, it will be argued that the Quran is a complex system with a considerable logical depth whose message can be best understood with the help of critical rationalism. Section six contains a short discussion concerning the Quran and semantical and hermeneutical approaches. Section seven is dedicated to a brief critical comparison between Imam Ali’s method of understanding the Quran, known as ‘the method of istintaq (interrogation)’ and the critical rationalist’s approach. Some possible criticisms of critical rationalism are discussed in section eight and section nine recaps and summarizes the discussions in the article.
تبلیغات
