تبیین حرکت جوهری جبلی و ارادی انسان (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
اعتقاد به حرکت جوهری اشتدادی در مورد موجودات عالم ماده از جمله انسان، مبنای مهمی است که ملاصدرا را از سایر فیلسوفان پیش از خود جدا می کند. ملاصدرا در برخی از عبارت های کتب خود نسبت به انسان دو نوع حرکت را مطرح نموده است، یک حرکت جبلی و فطری و دیگری حرکت ارادی. طبق نظر ایشان انسان با سایر موجودات در حرکت اول مشترک است و همان طور که موجودات دیگر همچون جمادات، نباتات و حیوانات با توجه به ظرفیت وجودی شان مشمول حرکت جوهری اشتدادی تکوینی هستند مراحلی از حرکت جوهری انسان نیز تکوینی و اضطراری است، اما انسان نسبت به دیگر موجودات این امت یاز را دارد که پ س از ط ی م راحلی از ح رکت ج وه ری خ ویش که عب ارت از م راحل جمادیت نباتیت و حیوانیت باشد و رسیدن به مرتبه عقل هیولانی، بر اساس انتخاب و اراده خویش مسیرش را ادامه می دهد. ایشان هرچند غایت حقیقی حرکت جوهری انسان را اتحاد با عقل فعال معرفی می کند اما با توجه به وجود حرکت ارادی نسبت به انسان، غایت حرکت جوهری در مورد انسان ها یکسان نخواهد بود و چه بسیار انسان هایی که به خاطر سوء اراده خویش از نیل به این غایت باز می مانند.Explanation of Innate Substantial Movement and Man’s Volition
The belief in the substantial movement of existents, including human beings, is an important basis upon which Mulla Sadra is distinguished from other philosophers preceding him. In some statements in his works, Mulla Sadra has put forward two types of movement, one is the innate movement and the other is the voluntary one. According to him, humans share with other creatures the first movement, and just as other creatures like plants and animals, are subject to developmental intrinsic movement according to their existential capacity. There are stages of human intrinsic movement as well as emergencies. Unlike other beings, man has the privilege of following the stages of his intrinsic movement, which are the stages of animal and plant, and attaining the level of human intellect, by his own choice and will. Although he defines the real ultimate destination of man’s substantial movement as the union with the active intellect, given that substantial movement is voluntary, the ultimate destination will not be the same for all. The implication is that some, due to their ill will, will fail to reach the ultimate destination.
تبلیغات
