ارزیابی قابلیت اکولوژیک اراضی شهرستان فیروزآباد برای استمرار و گسترش فعالیت های کشاورزی و مرتع داری (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
کشاورزی فشرده و بهره برداری بی رویه از مراتع، موجب کاهش حاصلخیزی اراضی مستعد کشاورزی، افت کیفیت مراتع و تخریب محیط زیست شهرستان فیروزآباد شده است. بروز خشکسالی های مستمر و کاهش تراز آب زیرزمینی نیز فعالیت های بخش کشاورزی این شهرستان را تحت الشعاع قرار داده است؛ بنابراین، پژوهش حاضر با هدف بررسی قابلیت اکولوژیکی منطقه برای استمرار و گسترش فعالیت های کشاورزی و مرتع داری انجام شد. با درنظرگرفتن مؤلفه های ارتفاع از سطح دریا، جهت جغرافیایی، درصد شیب، پوشش گیاهی، اقلیم، بافت خاک، میزان زهکشی خاک، حاصلخیزی خاک، فرسایش پذیری خاک و میزان آب، نسبت به ارزیابی قابلیت اکولوژیک اقدام شد. در نهایت، با استفاده از روش های ترکیب خطی وزنی (WLC) و میانگین وزنی رتبه بندی شده (OWA)، مناطق مستعد کشاورزی و مرتع داری شناسایی شدند. یافته های پژوهش نشان داد که تنها بخش محدودی از اراضی شهرستان برای انجام فعالیت های کشاورزی و مرتع داری مناسب هستند. بر اساس ارزیابی های انجام شده به روش های WLC و OWA به ترتیب 7/28 و 6/12 درصد از مناطق از ظرفیت متوسطی برای زراعت، باغداری و مرتع داری برخوردارند. این در حالی است که به ترتیب 1/71 و 6/84 درصد از اراضی شهرستان، دارای توان ضعیف یا فاقد توان لازم برای انجام فعالیت های کشاورزی و مرتع داری هستند. با توجه به یافته ها، باید از توسعه کشاورزی فشرده در منطقه اجتناب شود. همچنین در مناطق دارای توان اکولوژیکی متوسط می بایست به کاشت متناوب محصولات کشاورزی، گسترش باغات کشاورزی و توسعه منطقی فعالیت های مرتع داری بسنده شود. در مناطق دارای توان ضعیف نیز نه تنها باید از توسعه زراعت های آبی خودداری شود، بلکه می بایست نسبت به اجرای برنامه های مربوط به مدیریت مراتع نیز اقدام شود.Assessing the Ecological Potential of Firouzabad County for the Continuation and Development of Agricultural and Rangeland Management Asctivities
Intensive agriculture and overgrazing have reduced the fertility of agricultural lands, reduced the quality of pastures and degraded the environment. The occurrence of frequent droughts, declining groundwater levels, reduced soil fertility, and degraded rangeland quality have increased the vulnerability of the agricultural and livestock production sectors in this county. Therefore, this study was aimed at investigating the ecological potential of the region for the continuation and development of agricultural and rangeland management activities. Using the variables of altitude, geographical direction, slope, vegetation, climate, soil texture, soil drainage, soil fertility, soil erodibility, and water level, suitable areas for agricultural and livestock rearing activities were identified. Finally, weighted linear combination (WLC) and ordered weighted averaging (OWA) models were applied to identify the ecological potential of Firouzabad county for agricultural and rangeland management activities. Findings revealed that only a limited part of the lands were suitable for agriculture and livestock rearing. According to the WLC and OWA models, 28.7% and 12.6% of the areas had a moderate capacity for agriculture, horticulture, and rangeland management, respectively. However, 71.1 and 84.6% of the Firouzabad lands had poor or no capacity for agricultural and livestock rearing activities. Based on the findings, development of intensive agriculture should be avoided. Also, in areas with moderate ecological potential, intermittent cultivation of agricultural products, expansion of gardens and rational development of rangeland activities should be considered. Also, irrigated agriculture should be avoided in areas with weak ecological potential, and rangeland management should be practiced.
تبلیغات
