پشتِ خاکریز
حوزه های تخصصی:
دریافت مقاله
آرشیو
چکیده
متن
خاطرات جنگ، بخش مهمی از یک حافظه جمعی است که اتفاق‌ها، ماجراها و به طور کلی وجوه وجودی مختلفش برای مخاطبان ایرانی اهمیت دارد. این خاطرات بسیاری مواقع به مثابه اسنادی باارزش و ماده‌هایی پراهمیت برای خلق آثار ادبی استفاده می‌شوند و در تاریخ ادبیات جهان رمان‌ها و مجموعه داستان‌های فراوانی وجود دارند که نویسندگان آن به‌رغم این که جنگ را از نزدیک حس نکرده‌اند، اما با دستمایه قرار دادن واقعیت‌ها و خرده‌روایت‌های موجود در آثارخاطره‌نویسان، کتاب‌های خود را نوشته‌اند.
کتاب پیشنهادی این هفته شهروندامروز یکی از این خاطرات مکتوب است: «جاده‌هایِ خلوتِ جنگ» نوشته محسن مطلق. کتابی حجیم که در آن خاطرات نویسنده‌اش از روزگار انقلاب تا پایان جنگ هشت ساله نوشته شده است. هر چند تقریبا اکثر کتاب به تجربه‌ها و دیده‌های عینی «مطلق» از جنگ بازمی‌گردد او چند سالی که در هیئت نیروی داوطلب بسیجی در مناطق جنگی مختلفی مانند مهران، فاو، کردستان، کرخه و... حضور داشته است.
او که در سن شانزده سالگی به منطقه نظامی اعزام شده و تقریباً تا ماه‌های پایانی جنگ در جبهه جنگیده، نمونه‌ای از یک کهنه سرباز است که بی‌هیچ واسطه‌ای تصاویر ثبت شده در ذهنش را نوشته است. درباره کتاب باید گفت که از نثرنامنسجم، کم‌رمق و بسیار اداری‌ای رنج می‌برد، در واقع جذابیت این کتاب به هیچ‌وجه در حوزه مصادیقی مانند زبان روایی یا استفاده از نوعی زیبایی‌شناسی متفاوت نیست، بلکه به روایت‌ها، ماجراها و سرنوشت آدم‌هایی بازمی‌گردد که مطلق از آن‌ها نوشته است.
او همان طور که در جای جای خاطراتش آمده با ذهنیتی کاملا ارزشی و شهادت‌طلبانه به منطقه رفته و از همین دریچه است که وقایع و آن‌چه را که بر او و هم‌رزمانش گذشته، روایت می‌کند. در عین‌حال خاطرات اصلا با مشی و روشی سلبی یا ایجابی نوشته نشده‌اند و رگه‌های محسوس واقعیت آن‌هاست که بر جذابیت و اهمیت‌شان افزوده است.
از دل این خاطرات می‌توان چندین رمان درخشان بیرون آورد و بازخوانی‌شان لحظه‌هایی را در اختیار مخاطب می‌گذارد که استثنایی و تکان‌دهنده است. مطلق که بارها طعم ترکش را درک کرده با صداقت این خاطرات را ثبت کرده و تجربه‌ای چند سویه را برای خواننده خود به وجود آورده است. تکان‌دهنده‌ترین قسمت‌های خاطرات به سرنوشت سربازان و بسیجیانی مربوط می‌شود که گاه چند ده صفحه یا بیشتر در کتاب حضور دارند و ناگهان شهید می‌شوند.
در پایان این خاطرات تقریبا تعداد بسیار اندکی از هم‌رزمان نویسنده باقی می‌مانند که زنده مانده باشند ... اگر اشتباه نکنم این حرف گلشیری است که با تاکید در جایی گفت یا نوشت که خاطرات و فرهنگ جبهه از جمله نوشته‌هایی‌اند که داستان‌نویس و مخاطب ایرانی باید آن‌ها را بخوانند. «جاده‌های خلوت جنگ» دقیقا یکی از همین آثار است که ارزش قابل توجهی در روایت لحظه به لحظه سربازی دارد که انواع تجربه‌ها از نیروی ذخیره تا تخریب‌چی مین را از سر گذرانده است.
درک باورها و دیده‌های او درک گوشه‌ای از واقعیت‌های یک نسل است که در سال‌های نوجوانی و جوانی‌اش با طعم آتش، درد، خشم و خون آشنا شد و بخش غیرقابل انکاری از تاریخ ایران را رقم زد. «جاده‌های خلوت جنگ» خاطرات سربازی تنهاست که دوستانش رفته و از او دور شده‌اند ...
جاده‌های خلوت جنگ
نویسنده:
محسن مطلق
ناشر: سوره مهر
قیمت: 7200 تومان
به‌زودی...
... کتاب رفیق (درباره چه‌گوارا) با ترجمه بیژن اشتری از سوی نشر ثالث منتشر می‌شود.
کتاب پیشنهادی این هفته شهروندامروز یکی از این خاطرات مکتوب است: «جاده‌هایِ خلوتِ جنگ» نوشته محسن مطلق. کتابی حجیم که در آن خاطرات نویسنده‌اش از روزگار انقلاب تا پایان جنگ هشت ساله نوشته شده است. هر چند تقریبا اکثر کتاب به تجربه‌ها و دیده‌های عینی «مطلق» از جنگ بازمی‌گردد او چند سالی که در هیئت نیروی داوطلب بسیجی در مناطق جنگی مختلفی مانند مهران، فاو، کردستان، کرخه و... حضور داشته است.
او که در سن شانزده سالگی به منطقه نظامی اعزام شده و تقریباً تا ماه‌های پایانی جنگ در جبهه جنگیده، نمونه‌ای از یک کهنه سرباز است که بی‌هیچ واسطه‌ای تصاویر ثبت شده در ذهنش را نوشته است. درباره کتاب باید گفت که از نثرنامنسجم، کم‌رمق و بسیار اداری‌ای رنج می‌برد، در واقع جذابیت این کتاب به هیچ‌وجه در حوزه مصادیقی مانند زبان روایی یا استفاده از نوعی زیبایی‌شناسی متفاوت نیست، بلکه به روایت‌ها، ماجراها و سرنوشت آدم‌هایی بازمی‌گردد که مطلق از آن‌ها نوشته است.
او همان طور که در جای جای خاطراتش آمده با ذهنیتی کاملا ارزشی و شهادت‌طلبانه به منطقه رفته و از همین دریچه است که وقایع و آن‌چه را که بر او و هم‌رزمانش گذشته، روایت می‌کند. در عین‌حال خاطرات اصلا با مشی و روشی سلبی یا ایجابی نوشته نشده‌اند و رگه‌های محسوس واقعیت آن‌هاست که بر جذابیت و اهمیت‌شان افزوده است.
از دل این خاطرات می‌توان چندین رمان درخشان بیرون آورد و بازخوانی‌شان لحظه‌هایی را در اختیار مخاطب می‌گذارد که استثنایی و تکان‌دهنده است. مطلق که بارها طعم ترکش را درک کرده با صداقت این خاطرات را ثبت کرده و تجربه‌ای چند سویه را برای خواننده خود به وجود آورده است. تکان‌دهنده‌ترین قسمت‌های خاطرات به سرنوشت سربازان و بسیجیانی مربوط می‌شود که گاه چند ده صفحه یا بیشتر در کتاب حضور دارند و ناگهان شهید می‌شوند.
در پایان این خاطرات تقریبا تعداد بسیار اندکی از هم‌رزمان نویسنده باقی می‌مانند که زنده مانده باشند ... اگر اشتباه نکنم این حرف گلشیری است که با تاکید در جایی گفت یا نوشت که خاطرات و فرهنگ جبهه از جمله نوشته‌هایی‌اند که داستان‌نویس و مخاطب ایرانی باید آن‌ها را بخوانند. «جاده‌های خلوت جنگ» دقیقا یکی از همین آثار است که ارزش قابل توجهی در روایت لحظه به لحظه سربازی دارد که انواع تجربه‌ها از نیروی ذخیره تا تخریب‌چی مین را از سر گذرانده است.
درک باورها و دیده‌های او درک گوشه‌ای از واقعیت‌های یک نسل است که در سال‌های نوجوانی و جوانی‌اش با طعم آتش، درد، خشم و خون آشنا شد و بخش غیرقابل انکاری از تاریخ ایران را رقم زد. «جاده‌های خلوت جنگ» خاطرات سربازی تنهاست که دوستانش رفته و از او دور شده‌اند ...
جاده‌های خلوت جنگ
نویسنده:
محسن مطلق
ناشر: سوره مهر
قیمت: 7200 تومان
به‌زودی...
... کتاب رفیق (درباره چه‌گوارا) با ترجمه بیژن اشتری از سوی نشر ثالث منتشر می‌شود.
تبلیغات
