الگوی رفتار ارتباطی مبتنی بر تقوای اجتماعی با رویکرد تحلیل محتوای آیات ناظر به تقوا (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
تقوا از واژگان کلیدی قرآن کریم است که گستره کارکرد آن علاوه بر سعادت فردی، رشد و کمال جامعه را نیز دربرمی گیرد. تقوای اجتماعی، به این معنا که تعداد کثیری از آحاد جامعه عامل به تقوا باشند تا اندازه ای که عمومیت رفتار جامعه نشانگر رعایت تقوا در سطوح مختلف خانواده، اجتماع و سیاست باشد، بخش قابل ملاحظه ای از این مفهوم قرآنی را به خود اختصاص داده است. این پژوهش به دنبال ارایه پاسخی روشمند به این پرسش است که از نگاه قرآن، تقوای اجتماعی چه الگوی رفتاری را در روابط میان فردی به جامعه پیشنهاد می کند؟ بررسی بیش از دویست آیه ناظر به تقوا در فرایندی روش محور نشان داد قرآن کریم در کلیت طرح مباحث تقوامحور خود، به دنبال ارایه الگوی رفتاری خاصی در ارتباطات اجتماعی افراد است. این پژوهش برای دست یابی به این الگو از روش تحلیل محتوا در دو سطح کمی و کیفی استفاده کرده است. بر اساس تحلیل های انجام شده از آیات ناظر به تقوا، این آیات در سه دسته ی اصلی عوامل بسترساز(%19)، نتایج(%49) و پیامدها(%32) قرار گرفت که با تقسیم هر کدام از این دسته ها به موضوعات فرعی، در پایان، مدل مفهومی رفتار میان فردی مبتنی بر تقوای اجتماعی در چهار مرحله ی عوامل زمینه ساز تقوا، شکل گیری تقوا، نتایج عملیاتی نمودن تقوا و پیامدهای رفتارهای تقوابنیان طراحی گردید که دو مرحله ی اول به عنوان مقدمه و مرحله ی آخر به عنوان مؤخره در نظر گرفته شده است .A Communication Behavior Model Based on Social Piety through a Content Analysis of the Quranic Verses on Piety
Piety is a key word in the holy Quran the functions of which encompass a wide array from individual felecity to social perfection and growth. Social piety is a critical component of piety which denotes that a great number of peoples in the society observe piety to the extent that piety becomes manifest in the general behavior of the people, families, communities and politic. The current research seeks a systematic answer to the question “ which communication model of interpersonal relationship is suggested by the holy Quran from a social piety perspective”. Analysis of over two hundreds of Quranic verses on social piety in a method-based process revealed that the holy Quran, in general, intends to present a particular behavioural model of social communication. To extract this model, qualitative and quntitiative content analysis was used. The results showed that the verses on social piety are placed into three major categories including groundwork factors (19 %), results (49%) and consequences (32%). Dividing this categories into sub-categoties resulted into a conceptual model of interpersonal baheaviour based on social piety which involve factors laying the groundwork of piety, formation of piety, results of implementin piety, and the consequences of piety-based behavior.
تبلیغات
