بررسی معماری و فرهنگ سکونت بومی شهر بهار - بخش اول (گونه شناسی مساکن، حیاط بیرونی و اجزای آنها) (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

پژوهش و شناخت باورها، اعتقادات، دانش محیطی، فنون و روش های سنتی هریک از جوامع پیرامونی این امکان را به ما می دهد تا علایق دیگران را بشناسیم. هدف این پژوهش مستندسازی معماری بومی ساکنان شهربهار است تا علاوه بر معرفی این شهر و نوع مسکن آن، گوشه ای از تاریخ نانوشته آن ثبت گردد. این پژوهش با روش مشاهده، مصاحبه و مشارکت به انجام رسیده است. شهربهار درشمال غربی شهر همدان قرار دارد و ساکنان آن از ایل بهارلو هستند و به ترکی سخن می گویند. اکنون محله قلعه در شهرشمال شهر وجود دارد. بانگاهی به نوع مواد ومصالح، شیوه ساخت و نوع بهره بردای ازفضاها می توان به پیوند انسان و طبیعت پی برد. همچنین تاثیر معیشت و اقتصاد در ساختار بناها و کارکرد فضاهای خانه ها (حیاط بیرونی، حیاط اندرونی، حیاط خلوت، کوشک، اتاق، مطبخ) کاملاَ مشهود است. در تدوین این مقاله ضروری بود تا واژه های محلی ترجمه شده و هریک از واژه ها برای خوانش دقیق آوانویسی شوند. براساس نتایج این پژوهش، فضاهای مساکن بومی بهار صرفاً برای انسان و دام کارکرد داشته اند و کمتر به جنبه های زیبایی شناختی داخل وخارج بناها پرداخته شده است. از 50 سال قبل به این سوی، عوامل متعددی ساخت و ساز خانه های سنتی از رونق افتاد. بنابراین ثبت دقیق تمام جزئیات این نوع مساکن در حال فراموشی، امری ضروری به نظر می رسد.