معرفی نسخه خطی صفاء القلوب و بررسی ویژگی های سبکی آن (مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

چکیده

صفاء القلوب اثر ارزشمندی است که فقط یک نسخه خطی در کتابخانه ملّی تبریز از آن وجود دارد و تاکنون هم تصحیح نشده است. این کتاب را عبدالرحیم حزین شیروانی در دوره قاجار در 19 گفتار و 11 حکایت و یک خاتمه ای کوتاه در دعای خیر در حق کاتب به اقتفا از نان و حلوای شیخ بهایی و در وزن و قالب آن سروده است. مقاله حاضر به روش اسنادی- توصیفی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای بررسی و تحلیل شده، در صدد پاسخ گویی به این پرسش است که بارزترین ویژگی های سبکی صفاء القلوب چیست؟ به این منظور، مهم ترین ویژگی های صفاء القلوب در سه سطح فکری، زبانی و ادبی همراه با معرَّفی نسخه و ویژگی رسم الخط آن، بررسی و تلمیحات و تضمین های به کار رفته، تخریج و مصدریابی شده است. یافته های پژوهش مبنی بر آن است که این اثر از جهتی ویژگی های سبک کهن را دارد و از جهتی رد پای واژه ها و اصطلاحات روز و کاربردهای نو در لابلای این نسخه مشهود است. ویژگی های سبکی و رسم الخط نسخه، در دو نسخه دیگر نیز دیده می شود. تنها 7 درصد ابیات مردّف، هستند. پیروی از نان و حلوا نیز در جای جای نسخه نمود دارد. مؤلفّ این اثر، غیر از شیخ بهایی، به اشعار مولوی و عطار و صائب نیز نظر داشته است.