آرشیو

آرشیو شماره ها:
۱۴

چکیده

هدف این پژوهش معرفی رویکرد سازه گرایی زیباگرایانه به عنوان رویکرد نوینی در حوزه ی مطالعات تعلیم و تربیت اسلامی است. به این منظور و در ذیل معرفی این رویکرد، به بررسی گزاره های قرآن در باب تربیت، انسان و مفهوم زیبایی و دلالت های آن در گزاره های مبنایی تربیت اسلامی پرداخته شده است. در فلسفه ی اسلامی، تربیت به معنای ربوبی شدن یا خداگونگی و در قرآن، انسان نماینده ی خداوند در زمین و خدا صاحب نام های زیبا، منشأ زیبایی و دوستدار آن معرفی شده است. از این منظر، در قرآن کریم، زیبایی به اهداف غایی حیات انسان گره خورده است. نیل به زیبایی در قرآن، بالاترین مرتبه ی کمال و دلیل آفرینش حیات و مرگ آدمی، آزمودن او از نظر میزان زیبایی اعمال او بیان شده است. بر اساس این نگاه ویژه و این جایگاه بنیادین است که تبیین گزاره های مبنایی مفهوم زیبایی در قرآن و دلالت های آن در تعلیم و تربیت اسلامی از اهمیتی ویژه ای برخوردار است. در راستای این هدف، در این پژوهش، با استفاده از سه روش تحلیل محتوای کیفی، تحلیل شبه استعلایی و تحلیل و تفسیر مفهومی، به تبیین رویکرد سازه گرایی زیباگرایانه، به عنوان یک رویکرد جدید در حوزه ی مطالعات تعلیم و تربیت اسلامی پرداخته شده است. این ایده نتیجه ی توسعه ی رویکرد جدید سازه گرایی واقع گرایانه، در حوزه ی مباحث مربوط به زیبایی شناسی در آموزه های قرآن است. از این منظر و بر اساس آموزه های اسلام در قرآن، به لحاظ وجودشناسی، زیبایی ها در جهان، مستقل از ادراک و توجه آدمی وجود دارند. این پیش فرض، همچنین، شامل وجود خداوند به عنوان زیبایی مطلق می شود. از منظر معرفت شناسی، در ایده ی سازه گرایی زیباگرایانه، زیبایی امری قابل دستیابی، برخوردار از معیارهای قابل تعریف و بنابراین قابل انتقال و قابل تعلیم است. از منظر انسان شناسی، مهم ترین بخش رویکرد سازه گرایی زیباگرایانه، خصیصه ی عاملیت در انسان است که به عنوانی موجودی عامل، مختار و تصمیم گیرنده، قادر است به هدف نیل و تشبه به زیبایی مطلق، در حد موجودیت خود و در مسیر آن، بر حسب ادراک، احساس، زبان و بافت ویژه ای که در آن زیست می کند، سازه های ذهنی خود را از آن زیبایی مطلق خلق کند و گام به گام به هدف نهایی آدمی که تشبه به زیبایی مطلق است نزدیک تر شود.

تبلیغات