عدم وجود لغو در بهشت

اجتناب و دوری کردن از سخنان لغو و بیهوده،تا آن اندازه ارزشمند و با اهمیت است که در چند جای قرآن از«نبودن سخنان لغو و بیهوده در بهشت»،به عنوان یکی از ویژه‌ترین نعمت‌ها و صفت‌های بهشت یاد شده است.ایاتی مانند:
ولا یسمعون فیها لغوا الا سلاما؛در آنجا سخن یاوه و بیهوده نشنوند (وگفتارشان) جز سلام (نیست) .(سوره مریم،ایه 62)
لا یسمعون فیها لغوا ولا تأثیما الا قیلا سلاما سلاما؛در آن جا نه لغو و بیهوده ای می‌شنوند و نه سخنان گناه آلود، تنها چیزی که می شنوند،سلام است،سلام. (سوره واقعه،ایات 25 و26)
مفسران در بیان معنای «لغو» گفته اند که شامل دو قسم می شود:«یک قسم سخنانی است که ضرر دارد،مانند غیبت و دروغ و فحش و تهمت و زخم زبان و سخریه و امثال اینها؛ و یک قسم، سخنان بیهوده،اضافی،شوخی و هزل و امثال آن است» و تنها سخنی که بهشتیان می‌شنوند، «سلام» است.
سلام،دلالت بر سلامت روح و فکر و زبان و رفتار و کردار بهشتیان دارد.هرچه در آنجا هست، همگی لطف، صفا،متانت و ادب می‌باشد.چه آرام بخش است،محیطی که از سخنان آلوده پاک باشد!بیشتر ناراحتی میان افراد در زندگی دنیا،از سخنان لغو و بیهوده و گناه آلود و زخم زبانها ناشی می‌شود. گفته‌اند:«سلام،اسم جامعی است که شامل هر چیزی می شود»2این سلام یا از جانب خدای تعالی است: سلام قولا من رب رحیم (سوره یس،ایه 57) یا از سوی فرشتگان است: …وقال لهم خزنتها سلام علیکم طبتم فادخلوها خالدین؛و نگهبانان به آنها می گویند:سلام بر شما،گوارایتان باد این نعمتها،داخل بهشت شوید و جادوانه بمانید.(سوره زمر،ایه 73)
و یا بهشتیان آن را از دوستان بهشتی خود می شنوند: فسلام لک من أصحاب الیمین؛(به او گفته می‌شود)،سلام بر تو از سوی دوستانت که از اصحاب یمین هستند.(سوره واقعه،ایه 91)
در تفسیر صدر المتألهین و در بیان علت اینکه چرا بهشتیان «لغو و تاثیم» نمی‌شوند، آمده است:«لغو و عبث»،از افعال قوه تخیل است که در آن هیچ غایت عقلی و فکری وجود ندارد و این ناشی از ضعف عقل است؛و «تأثیم» ـ سخنان گناه آلود ـ از افعال قوه طبیعیه است که ناشی از ضعف نفس است و هر دو اینها (ضعف عقل و ضعف نفس) از بهشتیان منتفی است».3
3.ایه دیگری می‌فرماید: فی جنة عالیة لا تسمع فیها داعیة؛در بهشتی عالی جای دارند،که در آن هیچ سخن لغو و بیهوده‌ای نمی‌شنوند.(سوره غاشیه، ایات 10 و11)
لازم به ذکر است که در ایات دیگری نیز لغو در کنار دروغ «کذابا» و یا در کنار گناه «تأثیم» قرار گرفته است که در ذیل به آنها اشاره شده است.
4. یتنازعون فیها کأساً لا لغو فیها و لا تأثیم؛آنها در بهشت جام‌های پر از شراب طهور را که در نوشیدنش نه بیهوده گویی و نه گناه است،از یکدیگر می‌گیرند.(سوره طور،ایه 23)
5.و در ایه دیگر آمده است: وکأسا دهاقا.لا یسمعون فیها لغوا ولا کذاب.(سوره نبأ،ایه 34 و 35)
در هر دو ایه سخن از مشروبات گوارای بهشتی می‌باشد و اشاره به این دارد که شراب‌های بهشتی، گوارا،لذت بخش، نشاط آفرین و روح پرور است،ولی در عین حال،از هر گونه تخدیر و فساد عقل، خالی است و به دنبالش بیهوده گویی و گناه هرگز رخ نمی‌دهد، بلکه سراسر در هوشیاری و لذت جسمی و روحی‌می‌باشد به سخن دیگر ،شرابهای بهشتی مانند شرابهای تخدیر کننده دنیایی اثرات و عوارض منفی را به همراه ندارد.که با از کار انداختن هوش و عقل انسان، او را وادار به سخنان ناموزون و لغو و اعمال زشت و باطل بنماید و به عبارت دیگر نوشیدنی‌های بهشتی، آثار زشت شراب دنیا را در پس ندارد.که شخص با خوردنش مرتکب گناه و کارهای باطلی‌شود و یا به دیگری دشنام دهد و سخنان باطل و لغوی را بر زبان جاری سازد.در خور یادآوری است که برخی از مفسرین،این ایات شریفه را دلیلی بر وجوب احتراز و دوری از لغو می‌دانند؛زیرا خدای تعالی، بهشت را از آن منزه گردانیده است.