رنگ خدا

صبغة اللّه و من احسن من اللّه صبغة.(سوره بقره،آیه 138)
سبز،رنگی است میانه و معتدل با ویژگی‌های تاریک ـ روشن همسنگ خاکستری میانه،از گرم و سرد نسبت برابر درهم ادغام شده، رنگ تعقل، تفکّر و آرامش خردمندانه است.نه آن چنان،چون آبی، سرد و آرامنده است که نیروهایی حیاتی و جان بخش را فرونشاند و سرکوب کند و نه آن چنان هیجان آفرین و محرّک است که باعث تبذیر نیروها و تندخویی گردد و انسان را از حالت تعادل بیرون آورد.
قرآن مجید رنگ سبز را رنگ بهشتی می‌داند و این مطلب را از آیات مختلف قرآن که بهشت و فردوس را «جنّات تجری من تحتها الانهار؛باغ‌هایی که زیر درختان آنها جوی‌ها روان است»،نامیده و وصف کرده است،می‌توان دریافت؛زیرا ویژگی‌باغ و جنّت، درختان فراوان و جویبارهای آن است، چنین است که در آیاتی دیگر که از جنّت و باغ‌های زمینی سخن می‌فرماید،گونه درختان آن را نیز مثال می‌زند:«أو تکون لک جنة من نخیل و عنب فتفجر الانهار خلالها تفجیراً؛یا باغی باشد از درختان خرم و انگور پس میان آنها جوی‌هایی بشکافتی چنان شکافتنی».(سوره اسراء،آیه 91)
و یا «و اضرب لهم مثلاً رجلین جعلنا لأحدهما جنتین من أعنابٍ و حفضناهما بنخلٍ و جعلنا بینهما زرعاً؛و برای ایشان مثلی بزن مثل دو مرد که برای یکیشان قرار دادیم دو باغ از انگورها و آنها را به درخت‌های خرما پیچاندیم و میان آنها کشتی نهادیم».(سوره کهف،آیه 32)
بنابراین بهشت پوشیده از درختان میوه است و درختان میوه عموماً سبزند و انعکاس این سبزینگی در آب‌های شفاف، زلال و روان در زیر آنها دو برابر می‌شود.
از سوی دیگر می‌دانیم و می‌بینیم انسان اغلب برای رفع خستگی و اندوه خود به سبزه‌زارها و باغ‌ها پناه می‌برد تا لحظه‌های زندگانی در چنین فضاهایی، آرامش و نیروی فرسوده شده یا از دست رفته اش را دوباره به او بازگرداند.
خداوند تبارک و تعالی در سوره الرّحمن، آیات 46 تا 76 بهشت را به طور کامل وصف می‌فرماید تا آنجا که حوران بهشتی را «متکئین علی رفرف خضر و عقبری حسان؛لمندگان بر بالش‌های سبز و زربافت‌و زیبا» فرماید که هم لمیدن بر بالش های دیگر یا همان بالش‌ها تعادل رنگین و تلألؤ بیشتری در آن ایجاد می‌کند.
در آیه 21 سوره انسان نیز درباره مؤمنان یا حوران می‌فرماید:«عالیهم ثیاب سندس خضر و استبرق؛فرازترین ایشان جامه‌های ابریشمی سبز و دیبای ستبر در بر است….
حال ببینیم این سبز بهشتی چگونه سبزی است؟خداوند در سوره الرّحمن در دو آیه بهشت یا باغ بهشتی و رنگ آن را با لطافت و ایجاز کامل بیان می‌فرماید:«ومن دونها جنّتان؛مدهامّتان؛و در نزدیک آنها دو بهشت است،دو بهشت سبز تیره فام».
سبز تیره فام یا سبز آبی گین،سبزی است که زردی آن چندان زیاد نیست، و به طور کلی و به بیانی ساده‌تر سبز درختان به هم فشرده جنگل‌های پر آب است؛و شاید به همین دلیل است که بالش‌های بهشتی در عین سبز بودن از زرتارهای نیکو برخوردارند.رنگ سبز مایل به آبی یا سبزی که کمی به تیرگی می‌گراید، رنگ ولایت الهی بر زمین و رنگ ولایت اهل بیت عصمت و طهارت و در یک عبارت رنگ صبغة اللّه است و احادیث زیادی گواه بر این مدّعاست و همچنین در مورد رنگ زرد که در قرآن و احادیث آمده است اشاره‌ای می‌کنم.
زرد، رنگی است با توان پرتو افکنی زیاد.بیشتر پرتوهای دریافتی را بازتاب می‌کند.پرتوهای بازتابی آن به مثابه نیروهای نادیدنی هستند که به چشم بیننده فرو می‌روند و او را از خود می‌رانند.
نمی‌گذارند از حدّی فراتر رود و خود را کاملاً به زرد نزدیک کند.زرد این چنین بیننده را تهدید می‌کند.در پوشش زرد رنگ،کسی را یارای نزدیکی به شخص (و احیاناً سوء قصد) نیست؛لذا گفته می شود که پوشش جنگی مولای متقیان علی(ع)،زرد فام بوده است.از سوی دیگر زرد، رنگی است سطحی و ژرفا و عمق ندارد.
بُرد آن نسبت به سایر رنگ‌ها بیشتر است و از بسیاری جهات، ویژگی‌های سفید را دارد.زرد،فزاینده نیرو و تبذیر کننده آن است، رنگ اسراف و تبذیر است.زندگانی در فضایی زردفام،انسان را بسیار فعّال و پرحرارت می‌کند.لیکن فعّالیتی بیرون از تعقّل و حرارتی بدون منطق.
زرد،رنگ ترش است و نمودار ترشی‌های متفاوت.هنرمندانی که زیاد با زرد کار می‌کنند، اغلب دهانشان آب می‌افتد؛مثل اینکه غوره یا لیمو مکیده باشند؛یا اگر از طبیعتی سرد برخوردارند، دست‌های آنان به درد کردن می‌آغازد.
زرد، رنگ طینت انسان‌های پر حرارت، کاری و کمی تندخوست.
زرد،رنگ بی‌خوابی، بیداری،هیجان، اضطراب و تلاطم فکری است.نفوذ آن از پشت پلک شدید است،بنابراین چراغ خواب زرد رنگ، برای انسان‌های پرکارو فعّال نامناسب است؛زیرا مانع استراحت آنها وایجاد آمادگی مجدد برای فعّالیت‌های روزانه‌شان می‌شود.زرد،رنگ آغاز بهار است و به تلاطم‌ها و طوفان‌های بهاری می‌ماند.
زرد،رنگ رسیدگی کشت و نمودار نیروی فزون نهفته در دانه است.کودکان پسر در بهار جوانی اغلب زرد و کودکان دختر اغلب نارنجی یا صورتی را دوست دارند.زرد ،گرمترین رنگ طیف نور خورشید است و کنش آن همانند کنش سفید می‌باشد و بُرد آن زیاد است.رنگی است مادی و زمینی و سطحی و هرگز نمودار ژرفا نیست و این سطحی بودن دلیل بر شادی آفرینی آن است.این شادی آفرینی آن چنان مسلّم است که خداوند هم در قرآن مجید تأییدش می‌فرماید:«قالوا ادع لنا ربّک یبین لنا ما لونها قال انه یقول انّها بقرة صفرأ فاقع لونها تسّر النّاظرین؛گفتند:[ای موسی] از پروردگار خود برایمان بخواه که برای ما روشن سازد[آن گاو] چه رنگی داشته باشد؟گفت:همانا او[خداوند] می‌فرماید:گاوی باشد، زردِ یکدست که رنگش بینندگان را شاد و مسرور سازد».
کفش و عبای زرد استحباب دارد.پوشش زرد علاوه بر این که شادی آفرین و نیرو آفرین است، انسان را نیز به حدود خود آشنا می‌سازد.
«انطلقوا الی ظلّ ذی ثلاث شعب.لاظلیل و لایغنی من اللّهب.انّها ترمی بشرر کالقصر.کأنّه جماله صفر؛بروید[ای ناگرویدگان و ایمان نیاوردگان].بروید به سوی سایه سه شاخه[سه سوی فیزیکی:پهنا، درازا، ژرفا] که نه سایه افکن است[سایه ده] و نه بی‌نیاز کند [شما را] از شراره آتش؛[آتش] که شراره‌هایی پرتاب کند به همانند کاخ:گوییا آن [شراره در رنگ] چون اشتری زرد فام است».(سوره مرسلات، آیات 30 تا 33)
در این آیه، رنگ زرد فام شتر، گویای گرمای شراره دوزخ است.شراره‌هایی که آتش دوزخ به سوی کافران پرتاب می‌کند و پرتوافکنی رنگ زرد به سوی بیننده هم، مانند این پرتاب شراره است.