چالش های نظام آموزش عالی در موضوع قومیت و راهبردهای سیاست گذاری (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

بررسی اسناد بالادستی نشان دهنده نبود سیاست های روشن درباره مسائل گروه های قومی در نظام آموزش عالی کشور است. بی توجهی به هویت های مختلف و تنوع قومیتی در محیط های دانشگاهی، همچنین عدم شناسایی و معرفی فرهنگ های اقوام مختلف، تبعات و چالش هایی را در آموزش عالی به دنبال دارد؛ از این رو در این نوشتار، چالش های نظام آموزش عالی در موضوع قومیت و راهبردهای سیاست گذاری قومی، در مطالعه ای کیفی با روش دلفی کشف شد. بدین منظور مصاحبه نیمه ساختاریافته با پانزده عضو هیئت علمی و کارشناسان فرهنگی دانشگاه ها صورت گرفت. این افراد از اقوام مختلف، رشته ها و رتبه های متفاوت دانشگاهی و دارای آثار علمی-پژوهشی در بحث قومیت هستند. در این پژوهش، تجزیه و تحلیل داده های کیفی به روش «تحلیل تماتیک» نشان می دهد چالش های آموزش عالی در بحث قومیت در سه حوزه سیاسی، آموزشی و فرهنگی مطرح است. مهم ترین چالش های حوزه سیاسی عبارت اند از: پارادوکسیکال نشان دادن تقویت هویت قومی در برابر هویت ملی، احتمال قومیت گرایی در دانشگاه ها، سلیقه مداری رؤسا و مدیران در موضوع قومیت ها، سیاسی شدن موضوع قومیت ها در دانشگاه ها و مواجهه غیرعلمی با موضوع قومیت در دانشگاه. در حوزه قومیت و آموزش، دانشگاه ها با چالش هایی نظیر رویارویی غیرعلمی با موضوع قومیت در دانشگاه، عدالت آموزشی، آموزش زبان مادری، ایجاد رشته ادبیات قومی و بومی گزینی دانشجویان و استادان مواجه هستند. چالش های حوزه قومیت و فرهنگ در آموزش عالی عبارت اند از: ضعف مدیریت فعالیت های فرهنگی قومیت ها، مسائل نشریات دانشجویی، جشنواره های هنری و فرهنگی، انجمن های ادبی و به کارگیری نمادهای قومی.